ទូកនេសាទវៀតណាមបានធ្វើការនេសាទនៅខាងក្រៅដែនទឹក ដែលជួនកាលអាជ្ញាធរម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីនប្រទះឃើញពួកគេ។ ឥឡូវនេះទីភ្នាក់ងាររដ្ឋវៀតណាមចាប់ផ្តើមគោរពតាមគោលការណ៍រយៈពេលវែងមួយដែលអ្នកវិភាគនិយាយថា អាចនឹងបង្កើនការប្រើប្រាស់កប៉ាល់នេសាទរបស់វៀតណាមដើម្បីអះអាងលើអធិបតេយ្យភាពទៅលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលមានជម្លោះជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាល៥ប្រទេសផ្សេងទៀត។
សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយឈ្មោះថា VnExpress International បានរាយការណ៍ថា ផែនការពង្រឹងការនេសាទនៅត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ត្រូវបានធ្វើឡើងតាមសេចក្តីសម្រេចមួយដែលត្រូវបានគណៈកម្មាធិការបក្សកុំម្មុយនិស្តវៀតណាមអនុម័តកាលពីឆ្នាំមុន។ សេចក្តីសម្រេចនោះបានអំពាវនាវឲ្យមាន «ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដែនសមុទ្រប្រកបដោយនិរន្តភាព» និងការបោះជំហានទៅមុខដើម្បីក្លាយ «ជាប្រទេសដែនសមុទ្រដ៏មានអំណាចមួយ»។
បំណងរបស់វៀតណាមសម្រាប់សមុទ្រចិនខាងត្បូងត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងចំណោមមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំង១០នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅក្នងុកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន។
ប្រទេសវៀតណាមនឹងធ្វើជាប្រធានសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ហើយនឹងមានអំណាចច្រើនជាងមុនលើការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន។
លោក Nguyen Thanh Trung ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអន្តរជាតិនៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និងមនុស្សសាស្ត្រនៅក្នុងក្រុងហូជីមិញបាននិយាយថា ផ្នែកនៃយុទ្ធសាស្ត្រនេះគឺត្រូវអភិវឌ្ឍកប៉ាល់នេសាទ «ដ៏ខ្លាំងក្លាមួយ»។ ប្រសិនបើមានការប្រឆាំងនោះ ក្រុមមន្ត្រីនឹងនិយាយថា កប៉ាល់នោះនឹងត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់គោលដៅស៊ីវិលតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក Collin Koh អ្នកស្រាជ្រាវកិច្ចការសន្តិសុខដែនសមុទ្រនៅសាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកវិទ្យា Nanyang ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីនិយាយថា «ខ្ញុំអាចនិយាយថា វាជាយុទ្ធសាស្រ្តនយោបាយឆ្លាតវៃ ដោយសារតែនៅទីបញ្ចប់ គេនឹងប្រើក្រុមអ្នកនេសាទទាំងនោះ ដើម្បីបញ្ជាក់អះអាងពីដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ពួកគេ ដោយនិយាយថា ពួកគេទៅនេសាទនៅទីនេះយូរមកហើយ។ ពួកគេមិនមែនជាមន្ត្រីយោធានោះទេ ពីព្រោះខ្ញុំគិតថា ពួកគេនឹងមិនពាក់ឯកសណ្ឋាននោះទេ នៅពេលពួកគេប្រតិបត្តិការនៅទីនោះ»។
កប៉ាល់នេសាទដែលខ្លាំងជាង
ច្បាប់មួយដែលត្រូវបានអនុម័តកាលពី១០ឆ្នាំមុនជួយធ្វើឲ្យដំណើរការសម្រាប់ឆ្នាំ២០៣០នេះចាប់ផ្តើម។ ច្បាប់នេះលើកឡើងពីការការពាររបស់យោធាដល់កប៉ាល់នេសាទវៀតណាមក្នុងគោលបំណងការពារខ្លួន។ ៥ឆ្នាំក្រោយ ប្រទេសវៀតណាមបានចេញផ្សាយនូវពិធីសារមួយដែលមានបំណងជួយដល់អ្នកនេសាទដែលបានធ្វើកប៉ាល់នេសាទធំជាងមុន ដើម្បីមានលទ្ធភាពចូលទៅនេសាទនៅតំបន់ឆ្ងាយៗនៃដែនសមុទ្រ។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយធ្វើឡើងដោយសាលា S. Rajaratnam សម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីបានរកឃើញថា ធនាគារវៀតណាមបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចំនួន១៧៦លានដុល្លារទៅឲ្យអ្នកនេសាទដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពកប៉ាល់នេសាទប្រមាណជា៤០០កប៉ាល់។ អ្នកនេសាទជាង១០.០០០នាក់នៅក្នុងខេត្តមួយទទួលបានកាំភ្លើងខ្លី និងកែវយឺតសម្រាប់មើលពេលយប់។
លោក Nguyen បាននិយាយថា នៅត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ រដ្ឋាភិបាលអាចនឹងបង្កើតទីភ្នាក់ងារមួយដើម្បីអនុវត្តផែនការ និងស្វែងរកអ្នកជំនាញដើម្បីឲ្យជួយ។ លោកបន្ថែមថា នៅពេលនេះ ក្រុមមន្ត្រីខ្វះការសហការ និង «ផែនការជាក់លាក់»។ លោក Nguyen បានបន្ថែមថា ការឧបត្ថម្ភប្រេងឥន្ធនៈសម្រាប់ទូកនេសាទជាជម្រើសមួយ ដែលវាដូចនឹងការការពារដោយឆ្មាំសមុទ្រដ៏ខ្លាំងក្លាអ៊ីចឹងដែរ។
ទស្សនាវដ្តីអនឡាញឈ្មោះថា វេទិកាច្បាប់ និងច្បាប់វៀតណាមបានរាយការណ៍ថា វារីវប្បកម្ម និងការនេសាទ ព្រមទាំងវិស័យផ្សេងៗនៅតាមឆ្នេរសមុទ្រវៀតណាមដែលមានប្រវែង៣.៥០០គ.មនឹងឃើញមាន «ការរីកចម្រើនខ្លាំង» នៅត្រឹមឆ្នាំ២០៣០។ របាយការណ៍នេះសរសេរថា «សកម្មភាពនេសាទនឹងត្រូវបានគេរៀបចំឡើងវិញដើម្បីកាត់បន្ថយការនេសាទនៅក្បែរឆ្នេរ បង្កើនការនេសាទនៅសមុទ្រទឹកជ្រៅ និងការនេសាទនៅមហាសមុទ្រ ហើយសេវាកម្មដឹកជញ្ជូនទិន្នផលនេសាទនឹងត្រូវបានគេរៀបចំបានយ៉ាងល្អ»។
សញ្ញាគន្លឹះពីប្រទេសចិន
បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋបានរាយការណ៍ថា របៀបវារៈឆ្នាំ២០៣០មិនមានលើកឡើងពី «យោធា» នេសាទនោះទេ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនិយាយថា នឹងមានលទ្ធផលបែបនោះកើតឡើង។ ពួកគេនិយាយថា ការប្រើប្រាស់កប៉ាល់នេសាទរបស់វៀតណាមដើម្បីការពារការទាមទារដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួននឹងធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីចិនដែលជាអ្នកនាំមុខគេក្នុងការធ្វើដូច្នេះ។
លោក Nguyen បាននិយាយថា «ខ្ញុំគិតថា យុទ្ធសាស្ត្រដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាមភាគច្រើនយកតាមអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលចិនកំពុងតែធ្វើ ឧទាហរណ៍ដូចជានៅពេលពួកគេកំពុងរុញច្រានអំណាចខ្លាំងជ្រុល និងនៅពេលដែលពួកគេបញ្ជូនកប៉ាល់នេសាទទៅភាគខាងត្បូង»។
អ្នកនិពន្ធគឺលោក Andrew Erickson និងលោក Conor Kennedy បានសរសេរនៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ថា យុទ្ធសាស្ត្រ «យោធាដែនសមុទ្រ» របស់ចិនបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តតាំងពីឆ្នាំ១៩៥០មក។
របាយការណ៍នៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនោះសរសេរថា កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិនបានបង្ហាញ «ការប្រើប្រាស់មុន» នូវកប៉ាល់ស៊ីវិលដើម្បីធ្វើប្រតិបត្តិការនៅសមុទ្រ។
លោក Nguyen បាននិយាយថា «វៀតណាមចង់ប្រឈមមុខជាមួយនឹងចិន ដោយប្រើប្រាស់សមាសភាពអ្នកនេសាទវៀតណាមដែលត្រូវបានគេបណ្តេញចេញពីទីតាំងនេសាទ ដែលពួកគេធ្លាប់ទៅនេសាទពីមុននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង»។
នាវាស្រាវជ្រាវ និងការដ្ឋានបូមប្រេងរបស់ចិនក៏មានវត្តមាននៅដែនទឹកដែលទាមទារដោយវៀតណាម ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ប្រទេសប្រ៊ុយណេ ចិន ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងតៃវ៉ាន់មានជម្លោះលើផ្នែកខ្លះ ឬទាំងអស់នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានទំហំ៣លាន៥សែនគ.មការ៉េ និងសម្បូរទៅដោយធនធានជលផល និងថាមពល។
សកម្មភាពដែនសមុទ្ររបស់ចិនបានធ្វើឲ្យវៀតណាមខឹងសម្បា ជាពិសេសដោយសារតែចិនបានគ្រប់គ្រងប្រជុំកោះ Paracel ដែលមានកោះចំនួន១៣០។ ភាគីទាំងពីរបានទាមទារយកប្រជុំកោះនេះដូចគ្នា និងមានភាពរកាំរកូសនឹងគ្នាតាំងពីទសវត្សរ៍១៩៧០ដោយសារអធិបតេយ្យភាពដែនសមុទ្រ។
ហានិភ័យនៃការចាប់ខ្លួន
លោក Nguyen បាននិយាយថា អ្នកបើកទូកនេសាទវៀតណាមមួយចំនួនបារម្ភថា ផែនការឆ្នាំ២០៣០អាចនឹងធ្វើឲ្យពួកគេប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្លាំង ដែលអាចត្រូវកប៉ាល់បរទេសឃាត់ទូករបស់ពួកគេនៅលើដែនសមុទ្រនេះ។
លោក Oh Ei Sun អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថានសិង្ហបុរីសម្រាប់កិច្ចការអន្តរជាតិនិយាយថា ទូកដែលធ្វើដំណើរជាប្រចាំទៅសមុទ្រ Sulu ដែលគ្រប់គ្រងដោយម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីនក៏ប្រឈមមុខនឹងការចាប់ខ្លួនផងដែរ។ ទីភ្នាក់ងារអនុវត្តច្បាប់ដែនសមុទ្រម៉ាឡេស៊ីបានឃាត់ខ្លួនអ្នកបើកទូកនេសាទជាច្រើនកាលពីឆ្នាំមុន រួមទាំងទូកចំនួន១២៣គ្រឿង ដែលត្រូវបានគេឃាត់នៅក្នុងខែឧសភាផងដែរ។
លោក Oh បាននិយាយថា ផែនការរបស់វៀតណាមក្នុងការបង្កើតយោធានេសាទអាចនឹងបង្ហាញថា «ពួកគេពិតជាយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះ»។
លោកបាននិយាយថា «មានអ្នកនេសាទវៀតណាមដែលធ្វើដំណើរទៅសមុទ្រ Sulu និងឆ្លងចូលដែនទឹករបស់ម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីន និងប្រទេសផ្សេងទៀត ដូច្នេះនេះគ្រាន់តែជាដំណើរការផ្លូវការ និងប្រហែលជាការពង្រីកបន្ថែមពីអ្វី ដែលពួកគេកំពុងធ្វើ»៕
