វ៉ាស៊ីនតោន៖ ក្រសួងការបរទេសសរអា នៅតែទទូចដល់ភាគីនយោបាយកម្ពុជាឲ្យបន្តពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទំនាស់រឿងបោះឆ្នោតទោះបីជាសភានិងរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយបានកើតឡើងហើយក្តី ដើម្បីផលប្រយោជន៍កម្ពុជា។
ក្រសួងការបរទេសសរអាជំរុញដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិឲ្យបន្តធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយការខ្វែងគំនិតនានាដើម្បីបំរើ ផលប្រយោជន៍ដ៏ឧត្តុងឧត្តមរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជានិងធ្វើឲ្យរដ្ឋសភាមានការ ជឿជាក់បាន។ នេះជាសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់លោកស្រី ជែន សាគី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសរអា។
«យើងជឿថារដ្ឋសភាប្រជាធិបតេយ្យនិងជឿជាក់បានមួយ ត្រូវតែឆ្លុះបញ្ចាំង ពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយមានការចូលរួមប្រកបដោយអត្តន័យពីគណ បក្សនយោបាយទាំងពីរ»។
សមាជិកសភា៥៥រូបមកពីគណបក្សជំទាស់របស់លោកសម រង្ស៉ីនិងលោកកឹម សុខា មិនចូលរួមប្រជុំសភាថ្ងៃដំបូងទេកាលពីថ្ងៃច័ន្ទនិងថ្ងៃអង្គារដើម្បីផ្តល់ សុពលភាពសភាថ្មីនិងរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយ។ តែពហិការរបស់ក្រុមជំទាស់ត្រូវ ក្រុមអ្នកវិភាគនិងអ្នកច្បាប់ខ្លះអះអាងថាធ្វើឲ្យសភានេះក្លាយជាសភាមិនអាច មានការទទួលស្គាល់ទូលំទូលាយទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិផងនិងជាសភាមិនអាចតំណាងឲ្យប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូលផង។
តែសមាជិកសភាគណបក្សជំទាស់ អាចចូលស្បថបន្តបន្ទាប់ដើម្បីបំពេញគតិយុត្តិដល់សភាឲ្យបានពេញលេញបើ មានការសម្របសម្រួលឬការចរចាផ្នែកនយោបាយត្រូវគ្នានៅថ្ងៃខាងមុខ។
ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅថ្ងៃនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនអះអាងថា លោកនឹងបើកទ្វារសំរាប់ការចរចាជាមួយមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់។ តែរឿងនេះអាចធ្វើទៅបានក្រោយពេលដែលពួកគេស្បថចូលកាន់ដំណែងសភា ជាមុន។
«មុននឹងនិយាយអំពីការចរចាសុំចូលស្បថសិន។ នោះទើបគ្រប់លក្ខខណ្ឌដើម្បី ចរចាព្រោះដំណើរវាបានមកដល់នេះហើយ»។
លោកបានអះអាងថាបញ្ហាថ្ងៃនេះខុសគ្នានឹងថ្ងៃមុន។លោកមិនបានបញ្ជាក់ថា បញ្ហាខុសគ្នានោះសំដៅទៅលើបញ្ហាអ្វីទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកហ៊ុន សែនអះអាងថាលោកអាចផ្តល់ដំណែងខ្លះជាអនុប្រធានសភានិងប្រធានគណៈកម្មាការមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះប្រសិនបើក្រុមជំទាស់ស្បថចូលសភា។ សម្បទានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនត្រូវគេគិតថាគឺក្នុងបំណងឲ្យ សភារបស់លោកនិងរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោកក្លាយជាសភាស្របច្បាប់គតិយុត្តិ ត្រឹមត្រូវ។
សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហគមន៍អឺរ៉ុបចេញមុខក្នុងការស្នើសុំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេត លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតដែលក្រុមជំទាស់បានតវ៉ាថាមានការបន្លំដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសរអា លោក William Todd និងប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជាពុំបានបង្ហាញការគាំទ្រសភាថ្មីទេនៅក្នុងការចូលទៅឃ្លាំមើលកិច្ចប្រជុំសភាដំបូងកាលពីថ្ងៃទី២៣ខែកញ្ញានោះ។ ក្រុមឯកអគ្គរដ្ឋទូតទាំងនោះបានសម្តែងមតិរបស់ពួកអស់លោកមួយចំនួនជាមួយអ្នកសារព័ត៌មានដែលពុំមានន័យខ្លឹមសារជាការគាំទ្រដល់សភាថ្មី ដែលគណបក្សជំទាស់បានធ្វើពហិការនោះ។
តែនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាដែលវីអូអេ ទទួលបានថ្ងៃនេះបានប្រតិកម្មបញ្ជាក់ថាអត្ថាធិប្បាយរបស់ក្រុមអ្នកការទូតកាល ពីម្សិលមិញទោះជាមិនបានបញ្ជាក់ចំឈ្មោះនិងប្រទេសក្តីតែចាត់ទុកថាជាការ មិនស្របច្បាប់។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលបានបញ្ជាក់ថា៖
«ពីធីបើកសម័យប្រជុំរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥ក្រោមព្រះរាជអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតនៃព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរុមនាថនរោត្តមស៊ីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានប្រារព្វធ្វើឡើងស្របទៅតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ដែលមានជាធរមាននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ យើងពុំត្រូវការច្បាប់ ពីប្រទេសដ៏ទៃមកអនុវត្តនោះទេ។ ក្រៅពីនេះយើងពុំចាំបាច់ត្រូវការការយល់ ព្រមអ្វីទាំងអស់ពីអ្នកការទូតបរទេសណាមួយចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣និងដំណើរការនៃកិច្ចប្រជុំរដ្ឋសភាទេ»។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលបានព្រមានដល់ក្រុមអ្នកការទូតនានា ឲ្យមានការគោរពច្បាប់ អនុសញ្ញាក្រុងវីយែន និងបំពេញកាតព្វកិច្ចតាមច្បាប់។
ក្រុមអ្នកវិភាគបានព្រួយបារម្ភថាពហិការមិនចូលប្រជុំសភាអាចនាំឲ្យកម្ពុជាគ្មាន កិត្តិយសពេញលេញលើឆាកអន្តរជាតិនិងគ្មានអ្នកវិនិយោគទុនធំៗមក បណ្តាក់ទុនក្រៅពីព្រួយបារម្ភខ្លាចថាមានការហ៊ុំព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចផងនោះ៕
ក្រសួងការបរទេសសរអាជំរុញដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិឲ្យបន្តធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីដោះស្រាយការខ្វែងគំនិតនានាដើម្បីបំរើ ផលប្រយោជន៍ដ៏ឧត្តុងឧត្តមរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជានិងធ្វើឲ្យរដ្ឋសភាមានការ ជឿជាក់បាន។ នេះជាសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់លោកស្រី ជែន សាគី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសរអា។
«យើងជឿថារដ្ឋសភាប្រជាធិបតេយ្យនិងជឿជាក់បានមួយ ត្រូវតែឆ្លុះបញ្ចាំង ពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយមានការចូលរួមប្រកបដោយអត្តន័យពីគណ បក្សនយោបាយទាំងពីរ»។
សមាជិកសភា៥៥រូបមកពីគណបក្សជំទាស់របស់លោកសម រង្ស៉ីនិងលោកកឹម សុខា មិនចូលរួមប្រជុំសភាថ្ងៃដំបូងទេកាលពីថ្ងៃច័ន្ទនិងថ្ងៃអង្គារដើម្បីផ្តល់ សុពលភាពសភាថ្មីនិងរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយ។ តែពហិការរបស់ក្រុមជំទាស់ត្រូវ ក្រុមអ្នកវិភាគនិងអ្នកច្បាប់ខ្លះអះអាងថាធ្វើឲ្យសភានេះក្លាយជាសភាមិនអាច មានការទទួលស្គាល់ទូលំទូលាយទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិផងនិងជាសភាមិនអាចតំណាងឲ្យប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូលផង។
តែសមាជិកសភាគណបក្សជំទាស់ អាចចូលស្បថបន្តបន្ទាប់ដើម្បីបំពេញគតិយុត្តិដល់សភាឲ្យបានពេញលេញបើ មានការសម្របសម្រួលឬការចរចាផ្នែកនយោបាយត្រូវគ្នានៅថ្ងៃខាងមុខ។
ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅថ្ងៃនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនអះអាងថា លោកនឹងបើកទ្វារសំរាប់ការចរចាជាមួយមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់។ តែរឿងនេះអាចធ្វើទៅបានក្រោយពេលដែលពួកគេស្បថចូលកាន់ដំណែងសភា ជាមុន។
«មុននឹងនិយាយអំពីការចរចាសុំចូលស្បថសិន។ នោះទើបគ្រប់លក្ខខណ្ឌដើម្បី ចរចាព្រោះដំណើរវាបានមកដល់នេះហើយ»។
លោកបានអះអាងថាបញ្ហាថ្ងៃនេះខុសគ្នានឹងថ្ងៃមុន។លោកមិនបានបញ្ជាក់ថា បញ្ហាខុសគ្នានោះសំដៅទៅលើបញ្ហាអ្វីទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកហ៊ុន សែនអះអាងថាលោកអាចផ្តល់ដំណែងខ្លះជាអនុប្រធានសភានិងប្រធានគណៈកម្មាការមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះប្រសិនបើក្រុមជំទាស់ស្បថចូលសភា។ សម្បទានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនត្រូវគេគិតថាគឺក្នុងបំណងឲ្យ សភារបស់លោកនិងរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោកក្លាយជាសភាស្របច្បាប់គតិយុត្តិ ត្រឹមត្រូវ។
សហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហគមន៍អឺរ៉ុបចេញមុខក្នុងការស្នើសុំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេត លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតដែលក្រុមជំទាស់បានតវ៉ាថាមានការបន្លំដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសរអា លោក William Todd និងប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជាពុំបានបង្ហាញការគាំទ្រសភាថ្មីទេនៅក្នុងការចូលទៅឃ្លាំមើលកិច្ចប្រជុំសភាដំបូងកាលពីថ្ងៃទី២៣ខែកញ្ញានោះ។ ក្រុមឯកអគ្គរដ្ឋទូតទាំងនោះបានសម្តែងមតិរបស់ពួកអស់លោកមួយចំនួនជាមួយអ្នកសារព័ត៌មានដែលពុំមានន័យខ្លឹមសារជាការគាំទ្រដល់សភាថ្មី ដែលគណបក្សជំទាស់បានធ្វើពហិការនោះ។
តែនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាដែលវីអូអេ ទទួលបានថ្ងៃនេះបានប្រតិកម្មបញ្ជាក់ថាអត្ថាធិប្បាយរបស់ក្រុមអ្នកការទូតកាល ពីម្សិលមិញទោះជាមិនបានបញ្ជាក់ចំឈ្មោះនិងប្រទេសក្តីតែចាត់ទុកថាជាការ មិនស្របច្បាប់។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលបានបញ្ជាក់ថា៖
«ពីធីបើកសម័យប្រជុំរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥ក្រោមព្រះរាជអធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតនៃព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរុមនាថនរោត្តមស៊ីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានប្រារព្វធ្វើឡើងស្របទៅតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ដែលមានជាធរមាននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ យើងពុំត្រូវការច្បាប់ ពីប្រទេសដ៏ទៃមកអនុវត្តនោះទេ។ ក្រៅពីនេះយើងពុំចាំបាច់ត្រូវការការយល់ ព្រមអ្វីទាំងអស់ពីអ្នកការទូតបរទេសណាមួយចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣និងដំណើរការនៃកិច្ចប្រជុំរដ្ឋសភាទេ»។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលបានព្រមានដល់ក្រុមអ្នកការទូតនានា ឲ្យមានការគោរពច្បាប់ អនុសញ្ញាក្រុងវីយែន និងបំពេញកាតព្វកិច្ចតាមច្បាប់។
ក្រុមអ្នកវិភាគបានព្រួយបារម្ភថាពហិការមិនចូលប្រជុំសភាអាចនាំឲ្យកម្ពុជាគ្មាន កិត្តិយសពេញលេញលើឆាកអន្តរជាតិនិងគ្មានអ្នកវិនិយោគទុនធំៗមក បណ្តាក់ទុនក្រៅពីព្រួយបារម្ភខ្លាចថាមានការហ៊ុំព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចផងនោះ៕
