កាលពីថ្ងៃចន្ទទី១២ ខែកក្កដា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Antony Blinken បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំអំពីការបញ្ចៀសមិនឱ្យមានការប្រល័យពូជសាសន៍និងអំពើឃោរឃៅ។
លោក Blinken បានមានប្រសាសន៍ថា «ជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំនេះ របាយការណ៍នេះរៀបរាប់ល្អិតល្អន់អំពីអំពើឃោរឃៅដែលកើតមានឡើងនៅក្នុងប្រទេសជាក់លាក់មួយចំនួនដែលមានរួមប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អេត្យូពី ចិន និងស៊ីរី។ ប្រទេសទាំងនេះ នាំឲ្យមានការប្រឈមយ៉ាងលំបាកក្នុងគោលនយោបាយការបរទេសនៅក្នុងរបៀបវារៈរបស់យើង»។
លោក Blinken បានបន្ថែមថា «យើងនឹងប្រើវិធានការទាំងអស់ដែលយើងមានដោយមានរួមបញ្ចូលវិស័យការទូត ជំនួយបរទេស ការស៊ើបអង្កេតក្នុងបេសកកម្មស្វែងរកការពិត វិធានការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងការទាក់ទងនឹងរបាយការណ៍ដូចរាយការណ៍នេះ ដើម្បីឱ្យគេបានដឹងឮច្រើន និងអនុញ្ញាតឱ្យយើងរៀបចំឱ្យមានការដាក់សម្ពាធ និងការឆ្លើយតបរបស់អន្តរជាតិ»។
កាលពីខែមករា លោក Blinken បានបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរចិន បានប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ និងអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិលើក្រុមជនអំបូរ Uyghur ក្នុងតំបន់ Xinjiang។ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែរឹតត្បិតទិដ្ឋាការសម្រាប់ពួកមន្ត្រីចិនដែលអាមេរិកជឿថា ទទួលខុសត្រូវក្នុងការឃុំឃាំងនិងរំលោភពួកជនភាគតិចកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។
សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប ចក្រភពអង់គ្លេស និងប្រទេសកាណាដា បានដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីចិនពីរនាក់ដែលទាក់ទិននឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ ក្រុមហ៊ុនចិនរាប់សិប ក៏ត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងបញ្ជីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារមុខនាទីរបស់ពួកគេក្នុងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងតំបន់ Xinjiang។
អ្នកជំនាញខ្លះបាននិយាយថា ការបញ្ចៀសមិនឱ្យមានការប្រល័យពូជសាសន៍ មិនត្រឹមតែជាការទទួលខុសត្រូវខាងសីលធម៌តាមរយៈច្បាប់អន្តរជាតិ តែប៉ុណ្ណោះទេតែថែមទាំងជាកាតព្វកិច្ចមួយនៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិផង។ អ្នកជំនាញទាំងនោះកត់សម្គាល់ថា មានការកម្រិតខ្លះ។
លោក Gregory Stanton ដែលជាប្រធានស្ថាបនិកអង្គការឃ្លាំមើលការប្រល័យពូជសាសន៍ Genocide Watch បាននិយាយប្រាប់វីអូអេថា «អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ជាឧក្រិដ្ឋកម្មតាមយុត្តាធិការសាកលក្នុងតុលាការសហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិក។ ទោះជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ត្រូវបានធ្វើនៅទីណាក៏ដោយ ក៏ពួកអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសអាចត្រូវកាត់ទោសក្នុងតុលាការសហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ»។
លោក Stanton បានបន្ថែមថា តែពួកអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើសទាំងនេះ «ចាំបាច់ត្រូវតែមានវត្តមានក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ពីព្រោះតុលាកាអាមេរិកាំងមិនកាត់ទោសមនុស្សដោយកំបាំងមុខទេ»។
«អនុសញ្ញាចែងអំពីការប្រល័យពូជសាសន៍ឆ្នាំ១៩៤៨ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់សច្ចានុម័តកាលពីឆ្នាំ១៩៨៨ តម្រូវឱ្យរដ្ឋទាំងអស់បញ្ចៀសកុំឱ្យមានការប្រល័យពូជសាសន៍ និងដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើស»។ នេះបើតាមសម្តីប្រាប់វីអូអេរបស់លោក Tom Dannenbaum ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យជំនួយខាងច្បាប់អន្តរជាតិនៅមហាវិទ្យាល័យ Fletcher នៃសាកលវិទ្យាល័យ Tuffs ។
លោក Dannenbaum បានបន្ថែមថា «តែកាតព្វកិច្ចក្នុងការបញ្ចៀសការប្រល័យពូជសាសន៍មិនមានរួមបញ្ចូលអំណាចប្រើកម្លាំងយោធានៅប្រទេសក្រៅដើម្បីបំពេញកិច្ចការនេះទេ»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
