នៅថ្ងៃអង្គារនេះ មេដឹកនាំសហជីពលោក រ៉ុង ឈុន បានប្រកាសជាសាធារណៈថា លោកនឹងចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀនដែលជាគណបក្សជំទាស់ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាពជាមួយនឹងគណបក្សកាន់អំណាចនៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០២៣។
មេដឹកនាំសហជីពរូបនោះក៏រំពឹងថា គណបក្សជំទាស់នេះនឹងទទួលបានជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៧នេះ ហើយប្រទេសកម្ពុជានឹងក្លាយទៅជាប្រទេសមានរបបប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។
លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា និងជាទីប្រឹក្សារបស់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ប្រាប់សនិ្នសីទព័ត៌មានមួយ នៅទីស្នាក់ការសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ស្ថានភាពនយោបាយនឹងមានការប្រែប្រួល នៅពេលលោកចូលរួមជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលធ្លាប់មានឈ្មោះថា គណបក្សសម រង្ស៊ី។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះ ពេលវេលានេះ ម៉ោងនេះ ខ្ញុំនឹងបិទទំព័រចាស់...ហើយនឹងបើកទំព័រថ្មីនៅម៉ោងនេះ អ៊ីចឹងខ្ញុំនឹងសម្រេចចិត្តចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន»។
លោក រ៉ុង ឈុន ដែលជាអ្នកនិយាយរិះគន់រដ្ឋាភិបាលឥតសំចៃមាត់ផងនោះបន្ថែមថា ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកក្នុងការចូលរួមជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀននេះគឺដោយសារតែមានសំណូមពរច្រើនពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលចង់ឃើញសង្គមកម្ពុជាមានសេរីភាព យុត្តិធម៌ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ម្យ៉ាងទៀត លោក រ៉ុង ឈុន ដែលបានដាក់លិខិតទៅកាន់ប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនលោក ទាវ វណ្ណុល ដើម្បីសុំចូលរួមជាមួយគណបក្សនៅថ្ងៃអង្គារនេះ រៀបរាប់ទៀតថា ការចូលរួមសកម្មភាពនយោបាយរបស់លោកនឹងអាចជួយដល់កម្មករ ជួយគ្រូបង្រៀនបានច្រើនជាងពេលដែលលោកធ្វើជាមេដឹកនាំសហជីព និងជាទីប្រឹក្សារបស់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប៉ុន្តែការណ៍ដែលខ្ញុំសម្រេចចិត្តបែបនេះ មិនមែនមានន័យថា ខ្ញុំបិទទំព័រចាស់ មិនមែនមានន័យថា ខ្ញុំបោះបង់កម្មករ បោះបង់គ្រូបង្រៀននោះទេ។ ប៉ុន្តែយើងសម្លឹងមើលថា បើសិនយើងចូលក្នុងជីវភាពនយោបាយ មានលទ្ធភាពច្រើនជាងខ្ញុំនៅធ្វើការសហជីព»។
បើទោះបីជាមិនទាន់មានការសម្រេចជាផ្លូវការពីគណបក្សភ្លើងទៀនថាឲ្យលោកចូលរួមជីវភាពនយោបាយយ៉ាងណាក្តី ក៏លោករ៉ុង ឈុនបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមជាមុនថា វត្តមានរបស់លោកក្នុងគណបក្សភ្លើងទៀននឹងក្លាយជាកម្លាំងចលករមួយ ដែលអាចទាក់ទាញការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ ដែលធ្លាប់ស្រឡាញ់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យមកផ្តល់ការគាំទ្រគណបក្សភ្លើងទៀន។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងខ្ញុំត្រូវសម្រេចចិត្តដើម្បីយកឥទ្ធិពលរបស់ខ្ញុំបូកជាមួយគណបក្សមួយដែលមានសក្តានុពលហើយបូកជាមួយឥទ្ធិពលរបស់ខ្ញុំដើម្បីឲ្យកម្លាំងនយោបាយកាន់តែខ្លាំង ឆ្ពោះទៅធ្វើការប្រកួតប្រជែងយកលំដាប់លេខ១ នៅថ្ងៃ២៣ ខែកក្កដាខាងមុខនេះ»។
បើតាមលោក រ៉ុង ឈុន ទោះបីស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិនៅមានចំណុចខ្វះខាតខ្លះនៅក្នុងដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោតក្តី ក៏លោកនៅតែមានជំនឿថា គណបក្សភ្លើងទៀននៅតែអាចឈ្នះការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិលើកនេះបាន បើយោងទៅតាមសន្ទុះនៃការគាំទ្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ជាការណ៍ពិតគ.ជ.ប. បច្ចុប្បន្ននេះមិនដូចគ.ជ.ប.នៅពេលដែលមានវត្តមានខ្ញុំនៅទីនោះទេ។ យើងទទួលស្គាល់ការណ៍ពិត។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលមានការគាំទ្រសន្ធឹកសន្ធាប់ ពេលហ្នឹងហើយគណបក្សភ្លើងទៀននឹងឆ្ពោះទៅកាន់លំដាប់លេខ១ ទោះបីគ.ជ.ប. ដែលយើងមើលឃើញថា នៅមានរឿងអវិជ្ជមានខ្លះក៏ដោយ តែបើមានការគាំទ្រច្រើនលើសលប់ហើយ ពេលហ្នឹងនឹងទទួលបានជោគជ័យ»។
ក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់កាលពីឆ្នាំ២០២២ គណបក្សភ្លើងទៀនដែលបានប្តូរឈ្មោះមកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានទទួលសំឡេងគាំទ្រចំនួនជាង១,៦លានដែលស្មើនឹង២២ភាគរយនៃអ្នកដែលបានចេញទៅបោះឆ្នោត ក្រោយពីគណបក្សនេះធ្វើសកម្មភាពរយៈពេលតែ៣ខែប៉ុណ្ណោះមុនការបោះឆ្នោតកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២នោះ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀន លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា គណបក្សភ្លើងទៀនទទួលស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះវត្តមានរបស់លោក រ៉ុង ឈុន និងថា គណបក្សនឹងធ្វើការសម្រេចជាផ្លូវការនៅពេលក្រោយទាក់ទងសំណើរបស់លោក រ៉ុង ឈុន។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងឃើញគាត់ប្រកាសប៉ុណ្ណឹងហើយ រឿងអីថ្នាក់ដឹកនាំយើងមិនស្វាគមន៍។ ហើយថ្នាក់ដឹកនាំនឹងចាត់ចែងថា តើត្រូវស្វាគមន៍គាត់ក្នុងកម្រិតបែបណា អីបែបណា។ អាហ្នឹងជារឿងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ ដែលធ្វើសេចក្តីសម្រេច»។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យគណបក្សជំទាស់រូបនោះ ការចូលរួមរបស់លោករ៉ុង ឈុននឹងផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យគណបក្សទទួលបានការគាំទ្រកាន់តែច្រើនថែមទៀតពីអ្នកបោះឆ្នោត។
ចំណែកប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកវីអូអេថា នៅពេលណាដែលគណបក្សភ្លើងទៀនទទួលយកលោក រ៉ុង ឈុនចូលជាសមាជិកផ្លូវការ នោះលោក រ៉ុង ឈុន នឹងលែងជាទីប្រឹក្សារបស់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យទៀតហើយ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ជំហរខ្ញុំជាប្រធាន ក៏ខ្ញុំនៅតែរាប់អាន ក៏ខ្ញុំនៅតែគោរព ព្រោះយើងមិនអាចបោះបង់ ឬក៏ថា យើងឈប់រាប់អានគាត់ ដោយសារតែគាត់ទៅធ្វើនយោបាយ។ នេះគ្រាន់តែជាការមួយ បើយើងបង្ហាញអ៊ីចឹងបានន័យថា យើងខ្មែរ លែងស្រឡាញ់ខ្មែរហើយ។ អ៊ីចឹងខ្មែរ ទោះបីជាគណបក្សនយោបាយណាក៏ដោយ យើងត្រូវតែរាប់អានគ្នា»។
ស្របពេលលោក រ៉ុង ឈុន ប្រកាសចូលរួមជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀននោះ មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់របស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យី សុខសាន្ត កត់សម្គាល់ថា ការសម្រេចចិត្តរបស់លោក រ៉ុង ឈុន ក្នុងការចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សជំទាស់នេះគឺជាសិទ្ធិរបស់បុគ្គល ដែលស្របទៅតាមច្បាប់ដែលមានជាធរមាន។
ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈឹម ផលវរុណ យល់ថា គណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសមិនព្រួយបារម្ភចំពោះវត្តមានរបស់លោក រ៉ុង ឈុន នៅក្នុងគណបក្សភ្លើងទៀននាថ្ងៃខាងមុខទេ ព្រោះនេះជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់បុគ្គលក្នុងការធ្វើនយោបាយ។
លោកថ្លែងថា៖ «សិទ្ធិសេរីភាពនេះ ដែលត្រូវបានធានាគ្រប់មនុស្សទាំងអស់ឲ្យតែបំពេញក្នុងបែបបទលក្ខខណ្ឌនៃច្បាប់វាចប់ហើយ មានទៅកើតការព្រួយបារម្ភអី? វាអត់មានទេ។ ហើយក្តីសង្ឃឹមរបស់អ្នកនយោបាយ ឬរបស់គណបក្សគណបក្សនីមួយៗតែងតែមានហើយ។ អាហ្នឹងជាវោហារសព្ទ»។
ជុំវិញការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោករ៉ុង ឈុនលើភាពខ្វះខាតរបស់ស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិក្នុងដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោតនោះ លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ថា គ.ជ.ប.លើកឡើងថា គ.ជ.ប.តែងតែផ្ទៀងផ្ទាត់សកម្មភាពការងាររបស់ខ្លួនទៅតាមច្បាប់។ ហើយលោកទទួលស្គាល់ថា ការបោះឆ្នោតមានភាពមិនប្រក្រតីមែន ប៉ុន្តែគឺមានតិចតួចបំផុត ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលឆ្នោតនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ជាការណ៍ពិតណាស់ ការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅអាចមានភាពមិនប្រក្រតីតិចតួចស្តួចស្តើងមែនទែន ហើយមិនបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតទេ។ ហើយមើលលទ្ធផលដែលបងប្អូនអញ្ជើញចេញទៅបោះឆ្នោតគឺច្រើនលើសលប់ទៅនឹងសម្តី ឬពាក្យដែលបានលើកឡើងខាងដើម ដែលលើកឡើងថា មានបញ្ហានេះ បញ្ហានោះជាដើម។ ហើយគ.ជ.ប.តែងតែបើកទូលាយ ប្រសិនបើមានការសង្ស័យលើចំណុចណា អាចដាក់ពាក្យបណ្តឹង ហើយយើងនឹងធ្វើការស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតដើម្បីបញ្ជាក់។ ប៉ុន្តែសម្តីខ្លះ មតិខ្លះគ្រាន់តែជាហេតុផលដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយ»។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា លោក រ៉ុង ឈុន ធ្លាប់ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ដាក់ពន្ធនាគារនៅឆ្នាំ២០២០ ពីបទញុះញង់ ព្រោះការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោកពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាមនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ប៉ុន្តែលោកត្រូវបានដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពវិញនៅឆ្នាំ២០២១ បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ារបស់សកម្មជនក្នុងស្រុក និងការអំពាវនាវជាបន្តបន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ៕
