សង្គ្រាមបានបណ្តាលឱ្យជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានជាង៥សែន៥ម៉ឺននាក់ ដែល៨០ភាគរយជាស្ត្រីនិងកុមារ រត់គេចខ្លួនពីផ្ទះសំបែងពួកគេក្នុងឆ្នាំនេះ។
ពួកជនខ្ចាត់ព្រាត់ក្នុងប្រទេសថ្មីៗទាំងនេះ មានបន្ថែមលើជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថាន២លាន៩សែននាក់ដែលត្រូវបានបង្ខំឱ្យចាកចេញពីផ្ទះពួកគេនៅមុនវិបត្តិបច្ចុប្បន្ននេះ។
ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនអ.ស.ប. (UNHCR) និយាយថា ក្រុមមនុស្សងាយរងគ្រោះទាំងនេះ ស្ថិតក្នុងបណ្តាមនុស្ស១៨លាននាក់ដែលត្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌។
អង្គការ UNHCR និយាយថាស្ថានភាពនៅស្រពិចស្រពិលខ្លាំងហើយប្រជារាស្ត្រព្រួយបារម្ភខ្លាំងពីអនាគតនៅពេលមានរបាយការណ៍អំពីអំពើហិង្សាចាប់តាំងពីពួកតាលីបង់បានត្រួតត្រាប្រទេសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៥ ខែសីហា មក។
អ្នកស្រី Shabia Mantoo អ្នកនាំពាក្យអង្គការ UNHCR និយាយថា ប្រជារាស្ត្រអាហ្វហ្គានីស្ថានភាគច្រើនមិនអាចចាកចេញពីប្រទេសតាមវិធីធម្មតាទេ។ អ្នកស្រីថ្លែងថាទីភ្នាក់ងារអ្នកស្រីទទួលស្វាគមន៍កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសមួយចំនួន ក្នុងការជម្លៀសជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានតាមរយៈកម្មវិធីទ្វេភាគី។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយក៏អ្នកស្រីពោលថាកម្មវិធីទាំងនេះមិនគួរមានលប់លើសេចក្តីត្រូវការជាបន្ទាន់នូវការឆ្លើយតបអន្តរជាតិច្រើនក្រាស់ក្រែល ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិបច្ចុប្បន្ននេះ។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថាកម្មវិធីទាំងនេះមិនគួររារាំងឬច្រានចោលមុនលទ្ធភាពសម្រាប់ឱ្យជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានស្វះស្វែងរកកន្លែងជ្រកកោនក្នុងប្រទេសឯទៀតទេ។
អ្នកស្រី Shabia Mantoo បាននិយាយថា៖
«ប្រទេសទាំងអស់ ទាំងក្នុងនិងក្រៅតំបន់ ត្រូវរក្សាសិទ្ធិដើម្បីស្វះស្វែងការជ្រកកោនសម្រាប់ជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានដែលទៅដល់ប្រទេស ទាំងនេះតាមរយៈមធ្យោបាយធម្មតាឬធ្វើដោយឯកឯង។ អង្គការ UNHCR ក៏ខ្វល់ខ្វាយដែរថាមានមនុស្សច្រើននាក់ច្រឡំកម្មវិធីជម្លៀសទ្វេភាគីទាំងនេះជាមួយកម្មវិធីតាំងលំនៅដ្ឋានជាថ្មីរបស់ជនភៀសខ្លួនទូទៅ។ កម្មវិធីទាំងពីរនេះមិនទាក់ទិនគ្នាទេ»។
ស.រ.អ.និងសមាជិកអូតង់មួយចំនួនបានជម្លៀសពលរដ្ឋពួកគេកាលពីពីរបីថ្ងៃមុននេះ។ ពួកប្រទេសទាំងនេះក៏បានសន្យាថានឹងជម្លៀសអ្នកបកប្រែភាសាអាហ្វហ្គានីស្ថាននិងគ្រួសារពួកគេដែលបានធ្វើការជាមួយពួកគេច្រើនឆ្នាំមកហើយដែលជីវិតពួកគេអាចមានគ្រោះថ្នាក់។ ជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានភ័យខ្លាចការសងសឹកពីពួកតាលីបង់ដោយសារសម្ព័ន្ធភាពពួកគេជាមួយកងកម្លាំងបរទេស។
អ្នកស្រី Mantoo បានថ្លែងថាមកដល់ពេលនេះមានជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថានតិចតួចបានសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅឯប្រទេសក្រៅ។ អ្នកស្រីបានពោលថា ដោយសារកាលៈទេសៈផ្លាស់ប្តួរយ៉ាងលឿន ការណ៍នេះអាចមានការប្រែប្រួលដែរ។
អ្នកស្រីបានពោលថា៖
«អង្គការ UNHCR នៅតែខ្វល់ខ្វាយអំពីការរំលោភលើសិទ្ធិមនុស្សប្រឆាំងក្រុមជនស៊ីវិលក្នុងស្ថានភាពនេះដោយមានរួមបញ្ចូលស្ត្រីនិងកុមារី។ រហូតដល់ថ្ងៃនេះ ក្រុមជនដែលអាចមានគ្រោះថ្នាក់គ្មានផ្លូវចេញទេ។ អង្គការ UNHCR អំពាវនាវដល់ប្រទេសជិតខាងអាហ្វហ្គានីស្ថានឱ្យបើកចំហព្រំដែនខ្លួនដោយសារវិបត្តិកំពុងមានក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន»។
មានជនភៀសខ្លួនអាហ្វហ្គានីស្ថាន២លាន៤សែននាក់ក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ និងប៉ាគីស្ថាននៅជិតខាង។ ភាគច្រើននៃជនទាំងនេះបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសទាំងពីរនេះ ចាប់តាំងពីមានសង្គ្រាមសូវៀត-អាហ្វហ្គានីស្ថានរាប់ទសវត្សរ៍ ដែលបានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩។
បុគ្គលិកអាហ្វហ្គានីស្ថាននិងអន្តរជាតិប្រមាណ២០០នាក់ស្ថិតក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាននៅឡើយ។ ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំនេះមក ពួកគេបានផ្តល់ជំនួយគ្រាមានអាសន្នឱ្យមនុស្ស២សែន៣ម៉ឺននាក់។ ទីភ្នាក់ងារនេះបានអំពាវនាវសុំជំនួយបន្ថែម ៦២លាន៨សែនដុល្លារ សម្រាប់គាំទ្រកិច្ចប្រតិបត្តិការមនុស្សធម៌ដ៏សំខាន់នេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
