ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនឆ្លងដែនកំពុងតែប្រើប្រាស់វិស័យល្បែងអនឡាញ ដែលកំពុងតែរីកធំឡើងនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាប្រព័ន្ធធនាគារស្រមោលមួយ ដើម្បីផ្ទេរនិងលាងលុយកខ្វក់។ នេះបើយោងតាមការថ្លែងរបស់មន្រ្តីអង្គការសហប្រជាជាតិមកកាន់វីអូអេ។
ដោយយោងតាមការស្រាវជ្រាវ និងការសិក្សាវិភាគថ្មី រួមមានព័ត៌មានស៊ើបការណ៍ចុងក្រោយបង្អស់ពីអាជ្ញាធរក្នុងស្រុក ការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មជឿថា ឥឡូវនេះ កាស៊ីណូនិងវេបសាយល្បែងអនឡាញនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ កំពុងរ៉ាប់រងប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារ ទទួលបានពីល្បែងខុសច្បាប់ ការជួញដូរគ្រឿងញៀន ការបោកប្រាស់តាមអនឡាញ និងឧក្រិដ្ឋកម្មជាបណ្តាញដទៃទៀត។ នេះបើយោងតាមមន្រ្តីការិយាល័យនេះ។
ពួកគេបានបន្ថែមថា មធ្យោបាយតាមប្រព័ន្ធឌីជីថលដូចគ្នានេះដែលជួយធ្វើឱ្យកំណើនលើវិស័យល្បែងអនឡាញកំពុងធ្វើឱ្យអាជ្ញាធរជួបការលំបាកក្នុងតាមដាននិងបង្អាក់លំហូរប្រាក់។
ដោយចែករំលែករបាយការណ៍ជាមួយវីអូអេ ក្រុមមន្រ្តីខាងលើបានសំដៅទៅប្រព័ន្ធធនគារក្រៅផ្លូវច្បាប់ក្នុង «ទំហំដ៏មហិមា» ដែលភាគច្រើនចាក់ឬសនៅតាមបណ្តាប្រទេសនៅតំបន់ខាងក្រោមទន្លេមេគង្គ រួមមាន កម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា ថៃ និងវៀតណាម។
លោក Benedikt Hofmann តំណាងរងប្រចាំការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍និងប៉ាស៊ីហ្វិក បាននិយាយថា ការរកឃើញបានបង្ហាញពី «ការប្រែប្រួលដ៏ធំមួយនៅក្នុងរបៀបដែលក្រុមឧក្រិដ្ឋជនដែលមានភាពសកម្មនៅតំបន់មេគង្គ បានប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា មិនត្រឹមតែដើម្បីពង្រីកសកម្មភាព និងលំហូរចំណូលរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើតប្រព័ន្ធធនគារ ដើម្បីផ្ទេរប្រាក់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ដោយមិនអាចត្រូវកំណត់បាន»។
ការិយាល័យខាងលើនិយាយថា វិស័យល្បែងនៅក្នុងតំបន់ទទួលបានការជំរុញខ្លាំង នៅពេលរដ្ឋាភិបាលចិនចាប់ផ្តើមបង្រ្កាបលើល្បែងខុសច្បាប់ និងការផ្ទេរលុយឆ្លងព្រំដែនប្រមាណប្រាំមួយឆ្នាំមុន។ ប្រតិបត្តិករល្បែងមួយចំនួន ដែលស្វែងរកប្រទេសដែលមិនមានច្បាប់តឹងរ៉ឹង បានមកតំបន់មេគង្គ។
បន្ទាប់មកគឺ វិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ដោយមានការរឹតបន្តឹងលើការធ្វើដំណើរ ដែលនេះជំរុញឱ្យមានការងាកទៅកាន់ល្បែងអនឡាញ និងជួយជំរុញវិស័យធនាគារក្រៅផ្លូវច្បាប់ផងដែរ»។
លោក Hofmann បាននិយាយថា៖ «កាស៊ីណូបានដើរតួក្នុងការលាងលុយជាយូរមកហើយនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប៉ុន្តែការកើនឡើងនូវល្បែងអនឡាញបានជំរុញការលាងលុយកខ្វក់នៅក្នុងបែបផែនដែលមិនត្រូវបានរំពឹងទុក»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ទំហំការផ្ទេរប្រាក់ក្នុងបរិមាណដ៏ធំ ប្រតិបត្តិការផ្ទេរបែបអនាមិក និយ័តកម្មនិងបទដ្ឋានតម្រូវឱ្យសម្របតាមនៅមានកម្រិតខ្លាំង និងភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការឆ្លងដែន បានធ្វើឱ្យវិស័យល្បែងអនឡាញពិតជាមានការទាក់ទាញចំពោះអ្នកដែលចង់លាក់បាំងប្រតិបត្តិការផ្ទេរប្រាក់»។
មធ្យោបាយប្រើប្រាស់ក្នុងជំនួញ
ការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មនិយាយថា លក្ខណៈបង្កការប៉ះពាល់បំផុតមួយនៃវិស័យនេះគឺ នៅពេលអតិថិជនបានដាក់លុយចូលទៅក្នុងគណនីរបស់ប្រតិបត្តិករល្បែងនៅក្នុងយុត្តាធិការមួយ ហើយដកលុយក្នុងបរិមាណដូចគ្នាចេញពីគណនីទីពីរនៅក្នុងយុត្តាធិការមួយផ្សេងទៀត ក្រោមជំនួយពីប្រតិបត្តិករដូចគ្នា។ អាជ្ញាធរនៅក្នុងតំបន់និយាយថា ស្របពេលមានគោលដៅចំពោះការលេងល្បែង សេវាកម្មនេះកំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់កាន់តែច្រើនដើម្បីផ្ទេរនិងលាងលុយកខ្វក់។
បញ្ហាព្រួយបារម្ភដ៏ចម្បងនិងកំពុងចោទជាចំណោទមួយទៀតគឺ កម្មវិធីកុំព្យូទ័រនិងសេវាកម្មបែបស្មុគស្មាញ ដែលត្រូវការសម្រាប់គ្រប់គ្រងវេបសាយល្បែងអនឡាញ អាចត្រូវបានទិញពីអ្នកផ្គត់ផ្គង់មួយ ហើយរៀបចំឡើងនៅក្នុងរយៈពេលតែពីរឬបីសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ ដូចជា ការទិញឈ្មោះអាជីវកម្មមកធ្វើជំនួញយ៉ាងដូច្នេះ។ ការិយាល័យបានបន្ថែមថា ការណ៍នេះបានជួយឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជន ដែលគ្មាន ឬមានចំណេះដឹងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាតិចតួច ធ្វើការបង្កើតកាស៊ីណូអនឡាញដោយខ្លួនឯង ដើម្បីលាក់បាំងប្រតិបត្តិការផ្ទេរប្រាក់របស់ពួកគេ។
អ្នកស្រី Amanda Gore អ្នកជំនាញផ្នែកគណនេយ្យ និងជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌល Centre for Global Avancement ដែលសិក្សាពីឧក្រិដ្ឋកម្មផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៅអាស៊ី និងតំបន់ដទៃទៀត បាននិយាយថា កត្តាដែលជំរុញជាបញ្ហាផងដែរគឺ កំណើននៃរូបិយបណ្ណគ្រីបតូ ដែលពិបាកនឹងតាមកំណត់។
អ្នកស្រី Gore បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖ «ប្រសិនបើអ្នកដាក់លុយចូលក្នុងកាស៊ីណូ ហើយបន្ទាប់មក អ្នកបានដកលុយចេញក្នុងទម្រង់ផ្សេង ដូចជា អ្នកដាក់លុយតាមបណ្ណឥណទាន ហើយដកលុយវិញជាទម្រង់រូបិយបណ្ណគ្រីបតូ តើអ្នកអាចបញ្ជាក់ថា ជាបុគ្គលតែម្នាក់បានយ៉ាងដូចម្តេច? ឧទាហរណ៍ អ្នកអាចបង់ប្រាក់ទៅបុគ្គលម្នាក់ទៀតជាផ្នែកនៃប្រតិបត្តិការជួញដូរគ្រឿងញៀន»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា គោលការណ៍ចំពោះការដាក់ប្រាក់ និងការដកប្រាក់ចេញពីកាស៊ីណូ និងវេបសាយល្បែងមានភាពខុសគ្នាទៅតាមប្រទេស ប៉ុន្តែ «ប្រសិនបើអ្នកអាចប្រើប្រាស់មធ្យោបាយបង់ប្រាក់ផ្សេង នេះវាអាចបង្កជាបញ្ហាធំពាក់ព័ន្ធនឹងការលាងលុយកខ្វក់»។
អាជ្ញាធរមិនទាន់កំណត់ជាប៉ាន់ប្រមាណលម្អិតអំពីបរិមាណលុយកខ្វក់ដែលហូរចូលតាមប្រព័ន្ធធនាគារក្រៅផ្លូវច្បាប់នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មនិយាយថា ករណីធំៗមួយចំនួនក្នុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះបង្ហាញថា មានទំហំនៃការលាងលុយកខ្វក់អាចមានរហូតដល់រាប់ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។«
ជាឧទាហរណ៍ នៅខែមករា តុលាការនៅក្រុង Macau បានផ្តន្ទាទោសឈ្មោះ Alvin Chau ចំពោះការដឹកនាំប្រតិបត្តិការល្បែងខុសច្បាប់ ដែលរ៉ាប់រងលើការភ្នាល់ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជាង ១០៥ពាន់លានដុល្លារចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣។ ប៉ុន្មានខែមុននេះ តុលាការនៅចិនដីគោកបានផ្តន្ទាទោសមនុស្ស ៣៦នាក់ផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងប្រតិបត្តិការនេះ។ បទចោទប្រកាន់រួមមាន ការបង់ប្រាក់ឆ្លងព្រំដែនខុសច្បាប់ក្នុងទំហំយ៉ាងហោចណាស់ ១៦០លានដុល្លារ តាមរយៈបន្ទប់ VIP និងវេបសាយល្បែងអនឡាញគ្រប់គ្រងដោយកាស៊ីណូនៅកម្ពុជា ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម។
នៅខែកក្កដា ថៃបានចាប់ខ្លួនឈ្មោះ Kuo Che-min ហើយកាលពីខែមុន បានធ្វើបត្យាប័នបុគ្គលនេះមកកាន់កោះតៃវ៉ាន់ ជាទីដែលអាជ្ញាធរចង់បានខ្លួន ចំពោះការដឹកនាំប្រតិបត្តិការល្បែងអនឡាញ និងបណ្តាញធនាគារក្រៅផ្លូវច្បាប់ដ៏ធំមួយមានមូលដ្ឋានចេញពីកាស៊ីណូមួយនៅកម្ពុជា។ អាជ្ញាធរថៃបាននិយាយថា បុគ្គលនេះប្រហែលបានលាងលុយជាងកន្លះពាន់លានដុល្លារតាមរយៈប្រតិបត្តិការនេះ។
ប៉ូលិសនៅកោះតៃវ៉ាន់សង្ស័យថា បុគ្គលឈ្មោះ Kuo បានធ្វើការជាមួយឈ្មោះ Lin Pin-Wen ជាសមាជិកម្នាក់នៃបណ្តាញឧក្រិដ្ឋជនឈ្មោះថា Heavenly Way នៅកោះតៃវ៉ាន់ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីជួញថ្នាំញៀនមួយចំនួនទៀត។ បុគ្គលឈ្មោះ Lin Pin-Wen ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅកោះតៃវ៉ាន់កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុនពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទប្រកាន់ដូចគ្នានឹងបុគ្គលឈ្មោះ Kuo។
អ្នកស្រី Gore បាននិយាយថា ករណីធំៗដូចនេះគឺ គ្រាន់តែករណីលាតត្រដាងខ្លះប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងចំណោមករណីធំៗដទៃទៀតដែលមិនទាន់បង្រ្កាបបាន ហើយអ្នកស្រីបានយល់ស្របជាមួយនឹងការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មថា បញ្ហាគឺ កាន់តែមានសភាពអាក្រក់ឡើង។
តាមរយៈច្រកទ្វារក្រោយ
ក្រៅពីតំបន់មេគង្គ ហ្វីលីពីនក៏បានលេចចេញជាចំណុចផ្តោតចម្បងមួយនៃប្រព័ន្ធធនាគារក្រៅផ្លូវច្បាប់ក្នុងតំបន់ផងដែរ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីលបានចាប់ផ្តើមផ្តល់ជាអាជ្ញាបណ្ណដល់ប្រតិបត្តិករល្បែងក្រៅប្រទេសពីហ្វីលីពីន (POGOs) ដើម្បីផ្តោតលើអ្នកលេងល្បែងពីក្រៅប្រទេស ដោយសង្ឃឹមថា នឹងបង្កើតជាការងារ និងប្រាក់ចំណូលក្នុងស្រុក។ របាយការណ៍ជុំវិញការសង្ស័យពីការប្រើប្រាស់អាជ្ញាបណ្ណខុសគោលដៅ ស្នើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក ហើយអាជ្ញាធរបានផ្សារភ្ជាប់ការប្រើប្រាស់ខុសគោលដៅនេះទៅនឹងការជួញដូរថ្នាំញៀន និងការលាងលុយកខ្វក់។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍កាលពីឆ្នាំ២០២២ សហរៀបរៀងដោយអ្នកស្រី Gore។ របាយការណ៍មួយទៀតនាឆ្នាំនេះពីសំណាក់ក្រុមប្រឹក្សាប្រឆាំងនឹងការលាងលុយកខ្វក់ហ្វីលីពីនបង្ហាញពីការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃការប្រើប្រាស់ខុសគោលដៅរវាងឆ្នាំ ២០២១ និង២០២២។
អ្នកស្រី Michelle Sabino អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនៃនគរបាលជាតិហ្វីលីពីន បានលើកឡើងថា៖ «បញ្ហាកាន់តែមានសភាពអាក្រក់ឡើង» ដោយទម្លាក់កំហុសភាគច្រើនមកលើការផ្តល់អាជ្ញាបណ្ណដល់ប្រតិបត្តិការល្បែងក្រៅប្រទេសពីហ្វីលីពីន (POGOs)។
អ្នកស្រីបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖ «នេះជាមធ្យោបាយ នេះជាច្រកទ្វារសម្រាប់មនុស្ស សម្រាប់ក្រុមបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្ម ដើម្បីអាចលាងលុយ។ ពួកគេលាក់ខ្លួនពីក្រោយប្រតិបត្តិការលែ្បងក្រៅប្រទេស ដែលស្របច្បាប់ … ប៉ុន្តែក្រោមប្រតិបត្តិការនេះ មានក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗ ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់»។
ដោយយល់ដឹងច្រើនពីចន្លោះប្រហោងនៃប្រព័ន្ធនេះ រដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីនបានចាប់ផ្តើមរឹតបន្តឹងការផ្តល់អាជ្ញាបណ្ណដល់ប្រតិបត្តិការល្បែងក្រៅប្រទេសនៅពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ បានចាប់ផ្តើម ដែលអ្នកស្រី Gore បាននិយាយថា បានជំរុញឱ្យប្រតិបត្តិករខ្លះរើទីតាំងមកកម្ពុជា ខណៈការបង្រ្កាបដោយរដ្ឋាភិបាលចិនកាលពីពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះបានជំរុញឱ្យប្រតិបត្តិករមួយចំនួនផ្លាស់ទៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ អ្នកស្រី Gore និងការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មលើកឡើងថា ការបង្រ្កាបលើកទីពីរដោយរដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីននាឆ្នាំនេះ កំពុងជំរុញឱ្យប្រតិបត្តិការងាកទៅឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក Hofmann បាននិយាយថា៖ «នេះជាហេតុផលដែលការឆ្លើយតបពេញលេញជាលក្ខណៈតំបន់មានសារៈសំខាន់ខ្លាំង។ កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់បណ្តាប្រទេសនីមួយៗដោយឡែកពីគ្នាគ្រាន់តែនាំយកបញ្ហាចេញតាមច្រកទ្វារខាងក្រោយតែប៉ុណ្ណោះ»។
ការិយាល័យអ.ស.បប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដ្ឋកម្មកំពុងជួយសម្របសម្រួលចំពោះការឆ្លើយតប។ ការិយាល័យនេះបានរៀបចំសិក្ខាសាលាលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងប្រតិបត្តិការធនាគារក្រៅផ្លូវច្បាប់តាមរយៈវិស័យល្បែងជាមួយអាជ្ញាធរពីឡាវ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងថៃ កាលពីឆ្នាំមុន ហើយកំពុងគ្រោងធ្វើសិក្ខាសាលាបន្ថែម។
អ្នកស្រី Gore និយាយថា បណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ត្រូវផ្តោតលើការបង្កើត ឬលើកកម្ពស់ច្បាប់គ្រប់គ្រងវិស័យល្បែង ឬពង្រឹងច្បាប់ដែលមានរួចទៅហើយ។
អ្នកស្រី Sabino លើកឡើងថា អ្នកស្រីស្វាគមន៍ការសហការបន្ថែម ខណៈការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបញ្ហានេះនៅមិនទាន់ពេញលក្ខណៈ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើអ្នកអាចធ្វើឱ្យប្រទេសទាំងនេះរួមសាមគ្គីគ្នាជាធ្លុងមួយក្នុងការចាប់ខ្លួនឧក្រិដ្ឋនតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ នេះគឺជា រឿងអស្ចារ្យ»។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ពីព្រោះនាពេលនេះ ប្រទេសនីមួយៗរៀងខ្លួនត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិសុខ និងឧក្រិដ្ឋជនតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតដោយខ្លួនឯង»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
