ប្លុកពាណិជ្ជកម្មរបស់រុស្ស៊ីឈ្មោះ«សហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបអាស៊ី»(Eurasian Economic Union or EEU) ដែលបានជួយបង្កឲ្យមានវិបត្តិនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែននោះ បានជួបពិភាក្សាគ្នានៅទីក្រុងមូស្គូ (Moscow) មុនពេលចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១ខែមករា។ លោកដាញ៉ែល ស្យែហ្វ (Daniel Schearf) នៃវីអូអេ បានធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ពីសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចរដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូមកថា សម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចនេះកំពុងរងការប៉ះពាល់ ខណៈដែលសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីបានធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិ ដោយសារតម្លៃប្រេងចុះទាប និងការដាក់ទណ្ឌកម្មពីបស្ចឹមប្រទេសពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពរបស់រុស្ស៊ីនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
សហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបអាស៊ីកំពុងប្រឈមជាមួយនឹងការចាប់ផ្តើមយ៉ាងលំបាកមួយ ស្របពេលដែលប្លុកពាណិជ្ជកម្មនេះបានជួបប្រជុំគ្នានៅថ្ងៃអង្គារទី២៣ខែធ្នូ នៅក្រុងមូស្គូ ខណៈពេលដែលមានការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ច និងអវត្តមានរបស់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន។
ទណ្ឌកម្មពីបស្ចឹមប្រទេសលើបញ្ហាអ៊ុយក្រែន និងការធ្លាក់ចុះតម្លៃប្រេងកំពុងតែរុញច្រានសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីឲ្យធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិ ហើយវិបត្តិនេះបានប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសជិតខាងរុស្ស៊ីនៅក្នុងប្លុកពាណិជ្ជកម្មនោះផងដែរ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ ថ្លែងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបអាស៊ី លោកវ្លាដឺមៀ ពូទីន (Vladmir Putin) ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី បានបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមថា ប្លុកពាណិជ្ជកម្មនោះនឹងបើកផ្លូវដ៏ប្រសើរមួយសម្រាប់សមាជិកខ្លួន។
លោក ពូទីនបានមានប្រសាសន៍ថា ទីផ្សាររួមមួយកំពុងត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានមូលដ្ឋានផ្អែកទៅលើច្បាប់ទូទៅរបស់អង្គការពាណិជ្ជពិភពលោក Word Trade Organization ដោយមានអ្នកប្រើប្រាស់ជាង១៧០លាននាក់ និងមានផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបជាង៤,៥លានលានដុល្លារ។ លោកបានបន្តថា របាំងពន្ធគយ និងរដ្ឋបាលមួយចំនួនត្រូវបានលុបបំបាត់ ហើយឱកាសជំនួញសម្រាប់ការសម្រេចគម្រោងវិនិយោគរួមត្រូវបានបង្កើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង។
មេដឹកនាំប្រទេសបេឡារុស រុស្ស៊ី និងកាហ្សាក់ស្ថាននឹងធ្វើការសម្ពោធសហភាពពាណិជ្ជកម្មនេះនៅក្នុងខែមករា ខណៈដែលប្រទេសអាម៉ានីកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណើរការចូលរួម ហើយប្រទេសកៀហ្ស៊ីស្ថានគ្រោងនឹងចូលរួមនៅឆ្នាំក្រោយ។
អតីតប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោកវ៉ិចទ័រ យ៉ានូកូវ៉ិច (Viktor Yanukovich) ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីតំណែងកាលពីដើមឆ្នាំនេះនៅក្នុងការបះបោរប្រកបដោយប្រជាប្រិយភាពមួយ បន្ទាប់ពីលោកបានដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុប ហើយងាកមករកផែនសេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ីវិញ។
រុស្ស៊ីបានឆ្លើយតបនឹងបដិវត្តន៍នៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនដោយធ្វើការឃោសនាដ៏ច្រើនហូរហែ ការទន្ទ្រានយកតំបន់គ្រីម៉ា (Crimea)ជាឧបសម្ព័ន្ធ និងការគាំទ្រការបះបោរប្រដាប់អាវុធនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន តាមរយៈការវាយប្រហារគ្នាមួយដែលបានសម្លាប់មនុស្ស៥០០០នាក់។
ក្រុមមេដឹកនាំក្រុងកៀវ (Kiev) ដែលមានទំនោរគាំទ្របស្ចឹមប្រទេស បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប។
អ៊ុយក្រែនកាន់តែដកខ្លួនឲ្យកាន់តែឆ្ងាយពីរុស្ស៊ី នៅពេលសភាអ៊ុយក្រែនដែលជាប់ឆ្នោតថ្មីៗ បានបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអង្គារទី២៣ខែធ្នូ ដោយលុបចោលនូវភាពមិនចងសម្ព័ន្ធ ដែលរារាំងមិនឲ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែនចួលរួមជាមួយអង្គការអូតង់ (Nato) ដែលជាសម្ព័ន្ធភាពយោធាលោកខាងលិច។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសអ៊ុយក្រែនលោក ប៉ាវឡូ ឃ្លីមគីន (Pavlo Klimkin)បានថ្លែងទៅកាន់សភានៅក្រុងកៀវ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រោមលក្ខខណ្ឌនៃភាពគឃ្លើននាពេលបច្ចុប្បន្នប្រឆាំងនឹងអ៊ុយក្រែន ច្បាប់នេះបានបើកចំហឲ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែននូវយន្តការថ្មី និងទម្រង់នៃការសម្រេចគោលដៅថ្មីនៃគោលនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់អ៊ុយក្រែនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ក្រៅពីនេះ លោកបានបន្តថា តក្កវិជ្ជា និងទស្សនវិជ្ជានៃច្បាប់នេះ និងការបង្កើតរបស់វាកើតឡើងស្របពេលជាមួយនឹងពាក្យសម្តីរបស់សម្ព័ន្ធមិត្តនិងដៃគូនៅក្នុងសម្ព័ន្ធភាពអង្គការអូតង់។
មន្រ្តីរុស្ស៊ីបានប្រកាសប្រឆាំងការលុបចោលភាពមិនចងសម្ព័ន្ធ ដោយលើកឡើងថា វាជាអ្វីមួយដែលគំរាមកំហែងទៅលើដំណើរការសន្តិភាពនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ តំណាងរុស្ស៊ី អ៊ុយក្រែន និងក្រុមឧទ្ទាមគាំទ្រដោយរុស្ស៊ីបានជួបពិភាក្សានៅក្រុងមីងស្ក (Minsk)សម្រាប់កិច្ចពិភាក្សាសន្តិភាព។
ក្រុមអ្នកវិភាគនយោបាយបាននិយាយថា ការគាំទ្រក្រុមឧទ្ទាមរបស់រុស្ស៊ីមានគោលដៅរក្សាអស្ថិរភាពនៅអ៊ុយក្រែនដើម្បីមិនឲ្យប្រទេសនោះចូលរួមជាមួយនឹងអង្គការអូតង់ ដែលមិនផ្តល់សមាជិកភាពឲ្យប្រទេសដែលមានជម្លោះ។
មុនពេលធ្វើកិច្ចប្រជុំនៅក្រុងមូស្គូ ប្រធានាធិបតី បេឡារុស និង កាហ្សាក់ស្ថានបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្រុងកៀវ សម្រាប់អ្វីដែលអ្នកវិភាគនយោបាយនិយាយថា ជាកិច្ចប្រឹងប្រែងមួយក្នុងការរក្សាលំនឹងទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីដែលកាន់តែមានភាពគឃ្លើនឡើងនោះ។
អ្នកវិភាគគឺលោកប៉ាឡាស ហ្សារ៉ាប៊ីក (Balazs Jarabik) ដែលជាបណ្ឌិតចុះទស្សនកិច្ចនៅវិទ្យាស្ថាន Carnegie Endowment for Peace បាននិយាយថា ប្រទេសជិតខាងនឹងរុស្ស៊ីបានកំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើបញ្ហាសន្តិសុខនិងសេដ្ឋកិច្ច។
លោកហ្សារ៉ាប៊ីកបានថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះ ប្រសិនបើរុស្ស៊ីចុះនរក ហើយអ៊ុយក្រែនចុះនរក បន្ទាប់មកបេឡារុសនឹងជាប្រទេសទីបីដែលនឹងចុះនរកយ៉ាងច្បាស់ ដែលនេះយើងនិយាយពីផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ដូច្នេះ នេះមិនមែនជាអ្វីមួយដែលលោកអាឡិចសាន់ឌឺ លូកាសេនកូ (Alexander Lukashenko) អាចត្រឹមតែឈរមើលបានទេ។ ហើយនេះជាហេតុផលមួយដែលលោកឈរនៅកណ្តាល និងព្យាយាមសម្របសម្រួលប្រទេសទាំងពីរ។ ប៉ុន្តែនេះជាសញ្ញាយ៉ាងសំខាន់មួយ ដែលប្រទេសទាំងនោះមិនងាយចុះចូលនឹងមនោគមណាមួយ។ ខ្ញុំសំដៅទៅបេឡារុស និង កាហ្សាក់ស្ថានមិនបានចុះចូលនឹងការឃោសនាលិទ្ធិរបស់រុស្ស៊ី និងមិនចុះចូលជាមួយនឹងអ្វីដែលរុស្ស៊ីកំពុងតែធ្វើទេ។ ហើយសម្លឹងមើលឲ្យកាន់តែច្បាស់ទៅ ប្រទេសទាំងនោះអាចប្រឈមនឹងការលុកលុយ ឬភាពគឃ្លើនរបស់រុស្ស៊ី។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងមូស្គូក៏ចង់បាននូវការគ្រប់គ្រងប្រសើរជាងមុនតាមរយៈសម្ព័ន្ធរឹងមាំជាងមុន។ បន្ថែមពីលើសម្ព័ន្ធភាពសេដ្ឋកិច្ច សមាជិកសភារុស្ស៊ីចង់បានចំណងនយោបាយនិងយោធា ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក្រុងមីងស្ក និងអាស្តាណា(Astana) បានទទូចថា សម្ព័ន្ធភាពនេះមានត្រឹមតែផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចបានហើយ។
រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរខាងលើក៏បានបដិសេធមិនចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីលើការដាក់បង្ខាំងនូវការនាំចូលអាហារពីអឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើងក្នុងការតបតបនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មពីបស្ចឹមប្រទេសប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី។ រដ្ឋាភិបាលក្រឹមឡាំង(Kremlin)បានឆ្លើយតបជាមួយនឹងការដាក់កំហិតលើការនាំចូលផលិតផលមួយចំនួនពីបេឡារុស ដែលត្រូវបានជឿថាជាការនាំទំនិញបន្តចូលពីអឺរ៉ុប។
តម្លៃរូបិយបណ្ណរូប៊ល (rouble)របស់បេឡារុសបានធ្លាក់ថ្លៃ៣០ភាគរយ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងមីងស្កបានអនុម័តពន្ធ៣០ភាគរយលើការទិញរូបិយបណ្ណបរទេស។ នៅចុងខែធ្នូ រដ្ឋាភិបាលក្រុងមីងស្កបានបញ្ឈប់ការប្តូររូបិយបណ្ណបរទេសនៅគ្រប់ទីកន្លែង។
វិធានការនោះត្រូវបានចាត់ឡើងនៅក្នុងការព្យាយាមការពារការធ្លាក់ចុះថ្លៃរូបិយបណ្ណរបស់បេឡារុសបន្ថែមស្របជាមួយប្រាក់រូប៊លរបស់រុស្ស៊ី ដែលបានធ្លាក់ថ្លៃពាក់កណ្តាលធៀបនឹងប្រាក់ដុល្លារ។ លោកលូកាសេនកូក៏បានប្រកាសពីបំណងរបស់លោកក្នុងការប្រើប្រាក់ដុល្លារនៅក្នុងជំនួញជាមួយរុស្ស៊ី ដែលនេះបានប៉ះពាល់ក្តីសង្ឃឹមរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រឹមឡាំង ដែលថានៅថ្ងៃណាមួយនឹងអាចរួបរួមប្លុកពាណិជ្ជកម្ម ក្រោមការប្រើរូបិយបណ្ណ រូប៊លរុស្ស៊ី៕
ប្រែសម្រួលដោយ៖ ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
