រដ្ឋាភិបាលថៃបានបន្តស្ថានភាពគ្រាមានអាសន្ន សម្រាប់រយៈពេល៣ខែទៀត ក្នុងខេត្ត១៩ រួមបញ្ចូលទាំងរាជធានីបាងកកផង ពីព្រោះតែសេចក្តីភ័យខ្លាចក្រែងអំពើហិង្សាបន្តកើតមានឡើងជាថ្មីទៀត។
សេចក្តីសម្រេចដើម្បីបន្តស្ថានភាពគ្រាមានអាសន្នរយៈពេល៣ខែទៀត បានធ្វើឡើងនៅកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្រ្តីប្រចាំសប្តាហ៍របស់រដ្ឋាភិបាល។ ក្រឹត្យក្នុងគ្រាអាសន្ន បានត្រូវដកចេញពីខេត្ត៥ផ្សេងទៀត បន្ទាប់ពីពេលកំណត់៣ខែបានកន្លងផុតទៅ។
កាលពីពេលមុននេះ កងទ័ពថៃបានស្នើបន្តស្ថានភាពគ្រាមានអាសន្នរយៈពេល៣ខែបន្ថែមទៀត នៅក្នុងខេត្តចំនួន២៤ ដែលចាប់ផ្តើមនៅដើមខែមេសានៅពេលដែលបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលឡើងដល់កំពូល។
ច្បាប់បានត្រូវដាក់ឱ្យប្រើក្នុងអម្លុងពេលមានបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដ៏ធំជាច្រើននៅដើមឆ្នាំនេះ ដែលក្នុងនោះមានមនុស្ស៩០នាក់បានត្រូវគេសម្លាប់ ហើយជាង១ពាន់៤រយនាក់បានរងរបួស។ បាតុកម្មនោះបានដឹកនាំដោយពួកអ្នកគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី Thaksin Shinawatra ដែលបានស្ថិតនៅនិរទេសខ្លួន ក្នុងការប្រឈមមុខការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធធនាគារ ២ ឆ្នាំ ចំពោះអំពើពុករលួយ។
លោក Panitan Wattayanagorn អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃនិយាយថា នៅពេលដែលស្ថានភាពសន្តិសុខបានល្អប្រសើរឡើង ការព្រួយកង្វល់នៅតែមានលើការគម្រាមកំហែងក្នុងរាជធានីបាងកក។
“នៅមានការប៉ុនប៉ងបង្កឱ្យមានបញ្ហាឬសកម្មភាពខ្លះ ដោយរួមបញ្ចូលទាំងវិទ្ធង្សនា។ មានការប៉ុនប៉ងប្រើប្រាស់បណ្តាញផ្សាយព៌តមានខ្លះ ដើម្បីជម្រុញប្រជារាស្រ្តឱ្យប្រឈមមុខដាក់គ្នា។ ក៏មានការប៉ុនប៉ងធ្វើឱ្យមានការរាលដាលនូវអំពើហិង្សាដល់សង្គមក្នុងរបៀបផ្សេងៗទៀតដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ការប្រើប្រាស់ក្រឹត្យសម្រាប់គា្រអាសន្ននៅតែជាការចាំបាច់ក្នុងតំបន់ខ្លះ”។
ក្រឹត្យនោះកាលពីដំបូងបានត្រូវចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ៣សប្តាហ៍ បន្ទាប់ពីបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលបានចាប់ផ្តើមអំពាវនាវឱ្យមានការបោះឆ្នោតមុនពេលកំណត់។ ក៏ប៉ុន្តែភាពតានតឹងបានកើនឡើងនៅដើមខែមេសា បន្ទាប់ពីពួកប្រកាន់នយោបាយតឹងរ៉ឹងរបស់ពួកអាវក្រហមបានរាតត្បាតគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោតនិងសភាជាតិ។
ការប្រយុទ្ធយ៉ាងសាហាវរវាងកងសម្លាំងសន្តិសុខនិងពួកបាតុករនៅថ្ងៃទី១០ ខែមេសា បានធ្វើឱ្យមនុស្សមួយចំនួនស្លាប់ឬរងរបួស។
បន្ទាប់ពីសេចក្តីស្នើមួយរបស់ដ្ឋាភិបាលដើម្បីឱ្យមានការផ្សះផ្សារជាតិ បានទទួលបរាជ័យនៅដើមខែឧសភាមក ភាពតានតឹងបានរីកកាន់តែធំឡើង។ ពួកយោធាបានចាត់វិធានការបញ្ចប់បាតុកម្ម ដែលធ្វើឱ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នាជាថ្មីទៀត។
លោក Chris Baker ជាអ្នកនិពន្ធនិងជាអ្នកស្រាវជ្រាវអំពីនយោបាយនិងប្រវត្តិសាស្រ្តថៃថ្លែងថា នៅមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយថាតើហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលត្រូវការរក្សាក្រឹត្យនោះទេ។
“រដ្ឋាភិបាលមិនបានផ្តល់មូលហេតុជាក់លាក់ថា តើហេតុអ្វីពួកគេកំពុងធ្វើយ៉ាងដូចនេះទេ។ មានការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នៅពេលនេះ ពីឧប្បត្តិហេតុតូចៗមួយចំនួនដែលបានកើតមានឡើង -- ដូចជាការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកមិនបានសម្រេច ហើយនឹងគ្រឿងផ្ទុះតួចៗ -- ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហាទាំងអស់នេះហាក់ដូចជាមិនអាចបូកបញ្ចូលគ្នាសម្រាប់ការពារហេតុផលដើម្បីរក្សាទុកច្បាប់ស្ថានភាពគ្រាអាសន្នដ៏ធ្ងន់សម្រាប់អនុវត្តតទៅទៀតនោះបានទេ”។
លោក Baker និយាយទៀតថា លោករំពឹងថា ប្រទេសក្រៅខ្លះ អាចធ្វើការបញ្ចុះបញ្ចូលស្ងាត់ៗដល់ប្រទេសថៃក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខទៀតឱ្យលប់ចោលក្រឹត្យនោះ ដែលនៅគ្របដណ្តប់ក្នុងប្រទេសប្រហែល១/៣។
ក្រុមពាណិជ្ជកម្មនិងឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ថៃក៏បានអំពាវនាវឱ្យលប់ចោលក្រឹត្យនោះដែរ ដោយបាននិយាយថា ក្រឹត្យនោះមានផលប៉ះពាល់មិនល្អលើពួកអ្នកវិនិយោគទុនបរទេស និងលើពាណិជ្ជកម្ម។ ប្រទេសជាច្រើននៅតែរក្សាការព្រមានការធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសថៃ។
អង្គការ International Crisis ICG ដែលមានទីតាំងក្នុងទីក្រុង Brussels បានអំពាវនាវឱ្យលប់ចោលស្ថានភាពក្នុងគ្រាអាសន្នដោយគ្មានល័ក្ខខ័ណ្ឌនិងជាបន្ទាន់។ អង្គការ International Crisis ប្រាប់ឱ្យដឹងថា ការបញ្ចប់ក្រឹត្យរយៈពេល៣ខែ ជាកាយវិការដ៏សំខាន់មួយ ប្រសិនបើប្រទេសថៃត្រូវចាប់ផ្តើមដំណើរការផ្សះផ្សារជាតិនោះ។ ក្រឹត្យនោះហាមឃាត់ការជួបជុំខាងនយោបាយ និងបន្ថយកិច្ចប្រតិបត្តិការរបស់បណ្តាញផ្សាយព៌តមាន ហើយនឹងផ្អឹបខ្ទង់គណនេយ្យធនាគាររបស់ពួកមេដឹកនាំនិងពួកអ្នកគាំទ្រប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលសំខាន់ៗ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក រដ្ឋាភិបាលបានបង្ក្រាបទៅលើចលនាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដោយធ្វើការចាប់ខ្លួនពួកមេដឹកនាំ ហើយនឹងពួកអ្នកគាំទ្រអាវក្រហមល្បីៗ។
ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថា ពួកបាតុករមួយចំនួនធំ បានត្រូវឃុំខ្លួន ទោះបីតួលេខពិតប្រាកដមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បានក៏ដោយ។
រដ្ឋាភិបាលថៃបានប្រកាសបង្កើតគណៈកម្មការមួយចំនួនដើម្បីស៊ើបអង្កេតការបង្ហូរឈាម ហើយនឹងធ្វើការកែទម្រង់សំខាន់ៗដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជ្រៅៗខាងផ្នែកនយោបាយ។ គណៈកម្មការទាំងនោះ និងត្រូវបញ្ចប់សេចក្តីរាយការណ៍របស់ខ្លួននៅចុងឆ្នាំនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ជឹង ប៉ូជីន
