ការផ្តន្ទាទោសរបស់តុលាការខេត្តកោះកុងមកលើអ្នកកាសែតម្នាក់កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បង្ហាញនូវភាពយុត្តិធម៌ដែលយកជាការពុំបាន។ នេះជាការកត់សម្គាល់របស់អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន (Reporters Without Borders) ហៅកាត់ថា RSF។
ចាងហ្វាងគេហទំព័រ Koh Kong Hot News លោក យួន ឈីវ ត្រូវបានសាលាដំបូងខេត្តកោះកុង កាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន២លានរៀល (ឬប្រមាណ៥០០ដុល្លារអាមេរិក) ពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ តាមមាត្រា៤៩៤ និង៤៩៥នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់អ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែនដែលមានទីស្នាក់ការកណ្តាលនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារំាង លោក យួន ឈីវ ត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានចាប់ខ្លួនតែពីរថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។
អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន Reporters Without Borders បានថ្លែងក្នុងសេចក្តីប្រកាសចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១ ខែតុលាថា៖ «អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែនថ្កោលទោសយុត្តិធម៌ក្លែងក្លាយ ដែលអ្នកកាសែតមូលដ្ឋាននៅក្នុងខេត្តកោះកុង ស្ថិតនៅភាគនិរតីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការបញ្ជាឲ្យធ្វើបាបដោយឥតលាក់លៀមពីការសងសឹកខាងនយោបាយដោយគណបក្សកាន់អំណាច បន្ទាប់ពីលោកបានធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ថា អាជ្ញាធរកំពុងរឹបអូសដីធ្លីពីប្រជាជន ដែលបានធ្វើកសិកម្មលើដីនោះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ»។
ប្អូនប្រុសបង្កើតលោក យួន ឈីវ គឺលោក លាវ កាវ អាយុ៤៥ឆ្នាំ និយាយថា ក្រុមគ្រួសារមិនទាន់សម្រេចថា នឹងការមានការប្តឹងសារទុក្ខសាលក្រមរបស់សាលាដំបូងខេត្តកោះកុងនោះទេ ដោយថា ក្រុមគ្រួសារត្រូវការពេលវេលាពិគ្រោះយោបល់គ្នាជាមុនសិន។
«ទាក់ទងបញ្ហាហ្នឹង ទាល់តែពិគ្រោះហើយ ម៉េចបានព័ត៌មាន នឹងចាំផ្តល់តាមក្រោយ»។
នៅមុនពេលតុលាការកាត់ទោសលោក យួន ឈីវ អ្នកកាសែតប្រចាំខេត្តកោះកុងរូបនោះ ត្រូវបានអភិបាលរងខេត្តកោះកុងមួយរូប គឺលោក សុខ សុទ្ធី ប្តឹងពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។
ការប្តឹងផ្តល់របស់លោក សុខ សុទ្ធី មកលើលោក យួន ឈីវ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអ្នកកាសែតរូបនោះ បង្ហោះព័ត៌មានលើទំព័រហ្វេសប៊ុក Koh Kong Hot News [កោះកុងព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍] កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញាថា អភិបាលរងខេត្តកោះកុង លោក សុខ សុទ្ធី មិនព្រមធ្វើតាមប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ពាក់ព័ន្ធនឹងការកាត់ឆ្វៀលដីជូនប្រជាពលរដ្ឋ ហើយកាប់ដំណាំ និងផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋដោយគ្មានការញញើតដៃ។
រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង កន្លងមកក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ បដិសេធចោលសេចក្តីរាយការណ៍នានាកន្លងមករបស់លោក យួន ឈីវ និងបានចោទលោក យួន ឈីវ ថា បានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន«ខុសពីការពិត ខ្វះវិជ្ជាជីវៈ ខ្វះក្រមសីលធម៌» ហើយថា អ្នកកាសែតរូបនោះ ក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមក្រុមបុគ្គលដែលចូលទៅទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិនៃឧទ្យានជាតិបូទុមសាគរក្នុងខេត្តកោះកុងផងដែរ។
បើតាមលោក Daniel Bastard នាយកអង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (RSF) ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ការចាប់ខ្លួនលោក យួន ឈីវ តាមតែអំពើចិត្ត និងអវត្តមានការស៊ើបអង្កេត ជាមួយនឹងការកាត់ក្តីដោយគ្មានមេធាវី អ្នកកាសែតរូបនោះ បានទទួលរងការបំផ្លើសនៃយុត្តិធម៌ ដែលកំណត់ឡើងពីក្រោយក្តីបារម្ភនយោបាយ។
លោក Daniel Bastard បានថ្លែងជាភាសាអង់គ្លេស និងត្រូវប្រែសម្រួលជាខេមរភាសាថា៖ «យើងអំពាវនាវដល់ចៅក្រមនៃតុលាការខេត្តកោះកុង ឲ្យផ្លាស់ប្តូរការសម្រេចចិត្តដែលគ្មានយុត្តិធម៌ ដើម្បីស្តារឡើងវិញនូវភាពដែលអាចគួរឲ្យជឿទុកចិត្តបាននៃស្ថាប័នតុលាការកម្ពុជា។ អ្នកកាសែតដែលកំពុងព្យាយាមបំពេញការងាររបស់ពួកគេ ត្រូវតែលែងក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃដំណោះស្រាយកំប៉ិកកំប៉ុករបស់វណ្ណៈគណបក្សកាន់អំណាច»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការអធិប្បាយពីព្រះរាជអាជ្ញារង និងជាអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តកោះកុងលោក វ៉ៃ ភីរម្យ បានទេនៅថ្ងៃអង្គារនេះ។ ប៉ុន្តែលោកបានប្រាប់វីអូអេកាលពីសប្តាហ៍មុនថា លោក យួន ឈីវ មានជម្រើសតែមួយគត់ ដើម្បីជួយលោកឲ្យរួចពីការចោទប្រកាន់ ពោល គឺការប្តឹងឧទ្ធរណ៍ជំទាស់នឹងសាលក្រមរបស់សាលាដំបូងខេត្តកោះកុង។
ក្នុងសំណុំរឿងលោក យួន ឈីវ នេះ អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានចោទរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា កំពុងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកកាសែតឯករាជ្យ ក្រោយលោក យួន ឈីវ ត្រូវបានសាលាដំបូងខេត្តកោះកុងកាត់ទោសយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីបទញុះញង់ ចំពោះការធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជម្លោះដីធ្លីដែលអាជ្ញារខេត្ត និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិលោក ទៀ បាញ់ ចោទថា មិនពិត។ នេះបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមួយនេះ ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុន។
នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ប្រចាំតំបន់អាស៊ីលោក Phil Robertson ចាត់ទុកការចោទប្រកាន់លើលោក យួន ឈីវ ថា ជាការចោទប្រកាន់គ្មានមូលដ្ឋាន និងបានចោទថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងបំបិទសំឡេងអ្នកកាសែត និងស្ថាប័នព័ត៌មានឯករាជ្យដែលនៅសេសសល់មួយចំនួនតូចនៅក្នុងប្រទេស។
ប៉ុន្តែរដ្ឋលេខាធិការ និងអ្នកជានាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រតិកម្មថា ការចោទប្រកាន់របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សជាទម្លាប់ច្រំដែលក្នុងការរិះគន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានចំពោះវិធានការច្បាប់របស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នាយកប្រតិបត្តិសមាគមអ្នកសារព័ត៌មាន (ខេមបូចា) លោក ណុប វី បង្ហាញការព្រួយបារម្ភចំពោះចំណាត់ការច្បាប់របស់តុលាការខេត្តកោះកុងមកលើលោក យួន ឈីវ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា អាជ្ញាធរហាក់ដូចជាមើលរំលងច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មាន ដែលបើកផ្លូវឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗដែលបានកើតឡើងចំពោះអ្នកកាសែត។
«ខ្ញុំក៏មានសោកស្តាយដែរ ដែលឃើញតុលាការខេត្តកោះកុង លោកមានការដំណើរការក្តីហ្នឹង រៀងរហ័សរហួនលឿនពេកនៅក្នុងករណីគ្រាន់តែអ្នកសារព័ត៌មានដែលលោកលើកឡើង ឬក៏បង្ហាញអំពីដែលព័ត៌មានជុំវិញរឿងទំនាស់ដីធ្លីនៅក្នុងខេត្តនេះ។ អ៊ីចឹងយើងទាមទារ ហើយនឹងស្នើឲ្យមានការពិនិត្យ ហើយនឹងការប្រើប្រាស់ច្បាប់ ជាពិសេស គឺច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មាននៅក្នុងករណីទាំងឡាយណាដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងអ្នកសារព័ត៌មាន»។
ប្រទេសកម្ពុជាមានកំណត់ត្រាអាក្រក់នៃសេរីភាពសារព័ត៌មាន ដោយឈរក្នុងចំណាត់ថ្នាក់១៤៤ ក្នុងចំណោម១៨០ប្រទេស ដែលចំណាត់ថ្នាក់សេរីបំផុតនោះ គឺចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទី១។ នេះបើតាមការវាយតម្លៃរបស់អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន (Reporters Without Borders)។ អង្គការដែលឃ្លំាមើលសន្ទស្សន៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វ ផ្សាយជាប្រចាំឆ្នាំនេះ និយាយថា គណបក្សកាន់អំណាចកំពុង «បំបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ» ដែលមានលក្ខណៈរិះគន់៕
