ស្ថានការណ៍ក្នុងប្រទេសលីប៊ី និងការគំរាមកំហែងនៃការបិទរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដោយសារការមិនយល់ស្របគ្នាអំពីបញ្ហាថវិកាកំពុងគ្របដណ្តប់លើការជជែកដេញដោលគ្នាខាងនយោបាយក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនសព្វថ្ងៃនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែការណ៍នេះគ្មានទាក់ទិននឹងដំណាក់ការដំបូងនៃការប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ការជ្រើសតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋក្នុងឆ្នាំ២០១២ទេ។ ការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់នៅទីនោះហាក់ដូចជាអំពីប្រធានបទស្នេហាជាតិ។
នៅមានពេលជិតមួយឆ្នាំទៀត មុនសមាជិកគណបក្សសាធារណរដ្ឋអាចចាប់ផ្តើមដំណើរការជ្រើសតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់ពួកគេតាមរយៈការប្រជុំរបស់គណបក្សតាមរដ្ឋ និងការបោះឆ្នោតដំបូង។ ក៏ប៉ុន្តែការប្រកួតប្រជែងខាងនយោបាយបានចាប់ផ្តើមរួចស្រេចហើយសម្រាប់សមាជិកមួយចំនួនតូចនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលពិចារណាយ៉ាងហ្មត់ចត់សម្រាប់តំណែងជាន់ខ្ពស់ក្នុងសេតវិមាននៅឆ្នាំ២០១២។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះសមាជិកមួយចំនួននៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋដែលសង្ឃឹមថា នឹងទទួលតំណែងជាន់ខ្ពស់នេះបាននិយាយទៅកាន់អ្នកអភិរក្សសង្គមនៅក្នុងរដ្ឋ អៃអូវ៉ា (Iowa) ដែលជារដ្ឋមានប្រពៃណីចាប់ផ្តើមដំណើរការជ្រើសរើសបេក្ខជនប្រធានាធិបតីដោយមានការបោះឆ្នោតនៃការប្រជុំរបស់គណបក្សដែលកំណត់ធ្វើនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំក្រោយ។
នៅក្នុងចំណោមជនទាំងនេះមានលោក ញូត៍ ឌ្យីនហ្គ្រិច (Newt Gingrich) អតីតប្រធានសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិក។ លោក ឌ្យីនហ្គ្រិច កំពុងស្វះស្វែងរកឱកាសឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំក្រោយ ហើយបានជ្រើសរើសយកប្រធានបទជំនឿខាងសាសនាមកនិយាយនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ ក្នុងរដ្ឋអៃអូវ៉ា។ លោក ឌ្យីនហ្គ្រិច មានប្រសាសន៍ថា៖
តើអ្វីជាការពិត? ព្រះអាទិទេពបានផ្តល់ឱ្យយើងនូវសិទ្ធិខ្លះដែលមិនអាចផ្ទេរបាន។ នៅពេលនេះ ហេតុដូចម្តេចបានជាការណ៍នេះជារឿងសំខាន់? ពីព្រោះវាជាអំណាចដែលបានមកពីព្រះអាទិទេពផ្តល់ដល់លោកអ្នកដោយផ្ទាល់។”
សាសនាក៏ឋិតក្នុងចិត្តរបស់លោក ធីម ផឡិនធី (Tim Pawlenty) អតីតអភិបាលរដ្ឋ មីនីសូតា (Minnesota) ដែរ ដែលបានដកស្រង់សេចក្តីជាច្រើនពីគម្ពីរគ្រឹស្តសាសនា (Bible) នៅក្នុងការកត់សម្គាល់របស់លោក។ លោក ផឡិនធី ថ្លែងថា៖
«រដ្ឋធម្មនុញ្ញបានត្រូវរចនាទ្បើងដើម្បីការពារប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជំនឿសាសនាពីរដ្ឋាភិបាល មិនមែនការពាររដ្ឋាភិបាលពីប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជំនឿសាសនាទេ»។
អ្នកអភិរក្សសង្គមជាក្រុមសំខាន់មួយនៅខាងក្នុងគណបក្សសាធារណរដ្ឋដែលរួបរួមគ្នាដោយផ្តោតទៅលើតម្លៃគ្រួសារ និងការប្រឆាំងនឹងការពន្លូតកូន និងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងមនុស្សស្រទ្បាញ់ភេទដូចគ្នា។ ជាញឹកញយ ពួកអ្នកប្រកួតប្រជែងខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋដើម្បីតំណែងប្រធានាធិបតីបានទាក់ទាញអ្នកអភិរក្សសង្គមជាជំហានដំបូងឆ្ពោះទៅកាន់ការទទួលការតែងតាំងជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់គណបក្ស។
ក្រុមសំខាន់ៗឯទៀតៗនៅខាងក្នុងគណបក្សសាធារណរដ្ឋមានរួមបញ្ចូលអ្នកអភិរក្សសេដ្ឋកិច្ច និងអ្វីដែលហៅថា សកម្មជន Tea Party ដែលគាំទ្រឱ្យមានការកាត់បន្ថយទំហំរដ្ឋាភិបាល។រហូតមកដល់ពេលនេះ គ្មានបេក្ខជនសំខាន់ណាម្នាក់របស់គណបក្សសាធារណរដ្ឋបានប្រកាសជាផ្លូវការថា ពួកគេនឹងប្រកួតប្រជែងក្នុងឆ្នាំ២០១២នៅទ្បើយទេ ក៏ប៉ុន្តែគេរំពឹងថា នឹងមានភាពប្រែប្រួលក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខនេះ។
លោក ហ្វ្រ៊ែងក៍ លុនត្ស៍ (Frank Luntz) អ្នកស្ទង់មតិ និងជាអ្នកយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយាយថា អ្នកបោះឆ្នោតខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋកំពុងរកមើលបេក្ខជនម្នាក់ដែលតំណាងឲ្យគោលការណ៍អភិរក្សនិយម ហើយមានបំណងគោរពការសន្យារបស់ខ្លួន។
លោក លុនត្ស៍ និយាយទៅកាន់បណ្តាញទូរទស្សន៍ CSPAN ថា៖
«អ្វីដែលពួកអ្នកបោះឆ្នោតកំពុងចង់បានពីអ្នកបេក្ខជនទាំងនេះ គឺនរណាម្នាក់ដែលនិយាយអ្វីដែលគេនឹងធ្វើ ហើយនឹងធ្វើអ្វីដែលគេនិយាយ។ ឃ្លាដែលថា’និយាយអ្វីដែលអ្នកនឹងធ្វើ ហើយនឹងធ្វើអ្វីដែលអ្នកនិយាយ’មានសារៈសំខាន់បំផុតសម្រាប់បេក្ខជនប្រធានាធិបតី»។
ឥស្សរជនខ្លះក្នុងបណ្តាសមាជិកសំខាន់ៗនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋដែលប្រហែលប្រកួតប្រជែងសម្រាប់តំណែងប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ២០១២មិនបានចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ក្នុងរដ្ឋ អៃអូវ៉ា នេះទេ។ ក្នុងចំណោមឥស្សរជនទាំងនោះមាន
លោក មីត្ត រ៉មនីយ៍ (Mitt Romney) អតីតអភិបាលរដ្ឋ ម៉ាស្សាជូសេត្តស៍ (Massachusetts) លោក មៃក៍ ហាក្កប៊ី (Mike Huckabee) អតីតអភិបាលរដ្ឋ អារ៍កានសាស (Arkansas) និងលោកស្រី សារ៉ា ផេលីន (Sarah Palin) អតីតអភិបាលរដ្ឋ អាឡាស្កា (Alaska)។ ជនទាំងបីនាក់នេះ និងលោក ញូត៍ ឌ្យីនហ្គ្រិច (Newt Gingrinch) ឋិតនៅលើគេនៃការស្ទង់មតិសាធារណៈដែលបានសាកសួរអ្នកសាធារណរដ្ឋអំពីនរណាដែលពួកគេចង់ឱ្យធ្វើជាប្រធានាធិបតីក្នុងឆ្នាំ២០១២។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខនេះ បេក្ខជនខាងគណបក្ស
សាធារណរដ្ឋនឹងចេញទៅនិយាយជាមួយក្រុមអ្នកបោះឆ្នោត និងថ្លែងសុន្ទរកថានៅរដ្ឋខ្លះដែលមានការប្រកួតប្រជែងដំបូងៗ។ ពួកគេក៏នឹងសាកល្បងមើលសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការអង្គាសប្រាក់ចាំបាច់ដើម្បីចាយវាយក្នុងការប្រជែងដើម្បីតំណែងប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំក្រោយ។
ប្រែសម្រួលដោយ ឈឹម សុមេធ
