រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងចាត់វិធានការនានាបន្ថែមទៀតលើមន្រ្តីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយជាបន្តទៀតបន្ទាប់ពីបានសម្រេចលុបឈ្មោះលោក គឹម រស្មី មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តរតនគិរីចេញពីក្របខណ្ឌកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក្រោយវីដេអូមួយបង្ហាញថា លោកគឹម រស្មី បានចែកលុយរាប់ម៉ឺនដុល្លារដល់កូនៗ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យត្រាស់បង្គាប់ឲ្យលុបឈ្មោះឧត្តមសេនីយ៍ត្រី គឹម រស្មី មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តរតនគិរី ចេញពីក្របខណ្ឌនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក្រោមការស្នើរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ការលុបឈ្មោះនេះធ្វើឡើងភ្លាមៗកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ បន្ទាប់ពីមានការបែកធ្លាយវីដេអូមួយ បង្ហាញអំពីលោក គឹម រស្មី ចែកលុយសែកដល់កូនៗចំនួន៥នាក់ ក្នុងម្នាក់ៗចំនួន១០ម៉ឺនដុល្លារ។ ក្នុងវីដេអូដែលមានរយៈពេលជាង៦នាទី និងត្រូវបានបង្ហោះនៅដើមខែកុម្ភៈនោះ លោក គឹម រស្មី ក៏បានប្រកាសអំពីកាដូផ្សេងៗដែលភ្ញៀវមួយចំនួនបានទិញជូន ដែលមានតម្លៃរាប់ពាន់ដុល្លារផងដែរ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃច័ន្ទនេះថា រហូតមកដល់ពេលនេះករណីរបស់លោក គឹម រស្មី កំពុងស្ថិតក្នុងដៃរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន មិនបានបញ្ជាក់ថា តើអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនឹងមានចំណាត់ការបែបណានោះទេដោយលោកគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថាក្រោយការដកតំណែង លោក គឹម រស្មី រដ្ឋាភិបាលនឹងចាត់វិធានការលើមន្រ្តីដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយជាបន្ត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«សម្តេចបានក្រើនរំឮកហើយរំឮកទៀត អំពីអភិក្រមទាំង៥ចំណុចហ្នឹង ថាឲ្យមន្រ្តីទាំងអស់ដែលពាក់ព័ន្ធ ពីព្រោះសម្តេចលោកយកទិសដៅជាការអប់រំ ឲ្យធ្វើការឲ្យចូលរួមរបស់ក្រុមដែលមានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ឬអសកម្មទាំងឡាយទាំងពួង ដែលបណ្តាលឲ្យប្រជាពលរដ្ឋលោកមិនសប្បាយចិត្ត។ លោកចង់ឲ្យមានការកែខ្លួនដោយខ្លួនឯង ពីព្រោះជាវិធានការនៃការអប់រំតែប៉ុណ្ណឹង ហើយបើសិនមិនទទួលយកការអប់រំទេបានន័យថាវិធានការនឹងបន្តបន្ទាប់»។
VOA មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីលោក ឱម យិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) បានទេ រហូតដល់ល្ងាចថ្ងៃច័ន្ទនេះ។
យ៉ាងណាក្តី ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកមួយចំនួនបានស្រង់សម្តីរបស់លោក ឱម យិនទៀង ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីលោក គឹម រស្មី ថាអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបាននិងកំពុងបើកការស៊ើបអង្កេតលើករណីនេះហើយ។
លោក ឱម យិនទៀង ត្រូវបានអង្គភាពព័ត៌មានហ្វេសញូវ ដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលផ្សាយដកស្រង់សម្តីថា៖
«លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី ឱម យ៉ិនទៀង បានបញ្ជាក់ថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបានបើកការស៊ើបអង្កេតលើអតីតមេ PM រូបនេះ តាំងពីមុនពាក្យបណ្តឹងម្ល៉េះ ដែលបង្ហាញថា ការបើកការស៊ើបអង្កេតនេះ មិនមែនធ្វើតាមខ្សែញាក់ ឬបណ្តឹងរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះឡើយ»។
ព្រះរាជក្រឹត្យរបស់ព្រះមហាក្សត្រដែលលុបឈ្មោះ លោក គឹម រស្មី នេះ ត្រូវបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដោយភ្ជាប់នឹងសាររបស់លោក ហ៊ុន សែន ថា៖ «នេះជាការវះកាត់ប្រកបដោយការឈឺចាប់»។
ក្រៅពីការបង្ហោះសាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី គេឃើញឃ្លីបសំឡេងបែកធ្លាយមួយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ត្រូវបានអ្នកប្រើបណ្តាញសង្គមចែករំលែកបន្តបន្ទាប់ថា៖
«ថ្ងៃនេះខ្ញុំសម្រេចចិត្តដោយការឈឺចាប់ ដោយដកតំណែង និងបណ្តេញចេញពីមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសនៅខេត្តរតនៈគិរី ដែលក្នុងរយៈកាលកន្លងទៅនេះ បានធ្វើបុណ្យខួបកំណើត ហើយសម្ញែងនូវទ្រព្យសម្បត្តិ។ នេះជាអភិក្រមទី៥ ដែលខ្ញុំត្រូវធ្វើដោយជៀសវាងខានមិនបាន។ បើខ្ញុំមិនធ្វើរឿងនេះមួយទេ គឺប្រហែលជាខ្ញុំត្រូវលាលែងពីតំណែងល្អជាង»។
អភិក្រមទាំង៥ ដែលដាក់ចេញដោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដើម្បីរំឮកដល់មន្រ្តីទាំងអស់ឲ្យខិតខំបម្រើជាតិ កុំកេងប្រវ័ញ ឬពុករលួយទាំងនោះមានដូចជា ឆ្លុះកញ្ចក់ ងូតទឹក ដុសក្អែល ព្យាបាល និងវះកាត់។
លោក មាស នី អ្នកសិក្សាពីការវិវត្តសង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យលើកឡើងថាការដកតំណែង ឬចាត់វិធានការណាមួយលើមន្រ្តីដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាមានពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ ត្រូវធានាថាធ្វើឡើងប្រកបដោយតម្លាភាព និងនីតិវិធីត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្ថែមថា កន្លងមកមានករណីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ និងអ្នកមានអំណាចធំៗមួយចំនួន ក៏តែងបង្ហាញពីការឲ្យកាដូរាប់ម៉ឺនដុល្លារដល់សាច់ញាតិ ឬបក្សពួក តែមិនមានការចាត់វិធានការស៊ើបអង្កេតណាមួយនៅឡើយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«បើសិនជាយើងដកគ្រាន់តែដោយសារមានលុយច្រើន អាហ្នឹងវាមិនទាន់យុត្តិធម៌ទេ ព្រោះពេលខ្លះលុយខ្លះគេរកស៊ីក្នុងគ្រួសាររបស់គេ គេក៏មានលុយច្រើនដូចគ្នាសម្រាប់ចែកកូនគេ។ អញ្ចឹងអានេះជាកាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ធ្វើការដកដេញមនុស្ស បើសិនជាដកដេញនោះប្រើដោយនីតិវិធីត្រឹមត្រូវហ្នឹង អាហ្នឹងមានយុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវ អាហ្នឹងពលរដ្ឋក៏គាំទ្រដែរ។ ប៉ុន្តែការដកដោយមិនមានប្រើនីតិវិធី ការដកដោយប្រើមនោសញ្ចេតនា ឃើញជាក់ស្តែងអីអញ្ចឹងទៅ ហើយជាលុយដូចជាថវិកាគ្រួសារគេនោះ អាហ្នឹងវានឹងមានបញ្ហាច្រើនទៀតនាពេលខាងមុខ»។
បើតាមរបាយការណ៍ស្តីពីសន្ទស្សន៍នៃការយល់ឃើញពីអំពើពុករលួយឆ្នាំ២០១៨ របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ចេញផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីចុងខែមករា បញ្ជាក់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសពុករលួយខ្លាំងបំផុតក្នុងលោក ដោយសារតែការធ្លាក់ចុះខ្សោយនៃដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងពេលប្រទេសកម្ពុជាបានបាត់បង់សំឡេងជំទាស់ដ៏សំខាន់ក្នុងរដ្ឋសភា។
ក្នុងរបាយការណ៍នោះ កម្ពុជាទទួលបាន២០ពិន្ទុលើពិន្ទុអតិបរមា១០០ ដែលធ្លាក់ចុះចំនួន១ពិន្ទុ ធៀបនឹងឆ្នាំមុន ដោយផ្អែកតាមមាត្រដ្ឋានពិន្ទុពី០-១០០ គឺ០មានន័យថាពុករលួយខ្លាំងហើយ១០០គឺស្អាតស្អំខ្លាំង។
ការណ៍នេះបង្ហាញថា កម្ពុជាបានបន្តស្ថិតនៅស្ទើរតែបាតតារាងរបស់សន្ទស្សន៍នៃការយល់ឃើញពីអំពើពុករលួយ ដោយអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បានចាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាលេខ១៦១ ក្នុងចំណោម១៨០ប្រទេសក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលដូចគ្នានឹងចំណាត់ថ្នាក់កាលពីឆ្នាំ២០១៧៕
