នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលលោក Benjamin Netanyahu បានព្រមានថា សង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្ត្រាអែលនិងក្រុមហាម៉ាស់ នឹងក្លាយជាសង្គ្រាមដ៏«យូរនិងលំបាក»មួយ។ លោកព្រមានដូច្នេះ នៅពេលដែលលោកបានប្រកាសអំពីការចាប់ផ្ដើមដំណាក់កាលទី ២ នៃការធ្វើសង្គ្រាមរបស់អ៊ីស្រាអែលប្រឆាំងនឹងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធហាម៉ាស់ នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា (Gaza)។
លោក Netanyahu បានប្រាប់អ្នកកាសែតកាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ នៅក្នុងទីក្រុង Tel Aviv ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលថា៖ «នេះគឺជាដំណាក់កាលទី ២ នៃសង្គ្រាមនេះ ដែលមានគោលបំណងច្បាស់បំផុត ក្នុងការបំផ្លាញសមត្ថភាពដឹកនាំនិងយោធារបស់ក្រុមហាម៉ាស់ និងរំដោះចំណាប់ខ្មាំងមកកាន់មាតុភូមិវិញ»។
លោកបានសន្យាថា រាល់កិច្ចប្រឹងប្រែងទាំងអស់នឹងធ្វើឡើងដើម្បីជួយសង្គ្រោះចំណាប់ខ្មាំងជាង ២០០ នាក់ ដែលក្រុមហាម៉ាស់បានចាប់ឃុំ។
លោក Netanyahu ថ្លែងថា៖ «យើងស្ថិតនៅដំណាក់កាលចាប់ផ្ដើមនៅឡើយ។ យើងនឹងបំផ្លាញសត្រូវទាំងឃើញជាក់ស្ដែងនិងលាក់ខ្លួន»។
លោក Netanyahu បានបញ្ជាក់ជាថ្មីអំពីការអំពាវនាវរបស់អ៊ីស្រាអែលឱ្យពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនជម្លៀសខ្លួនចេញពីផ្នែកភាគខាងជើងនៃតំបន់ហ្កាហ្សា នៅពេលដែលអ៊ីស្រាអែលបង្កើនប្រតិបត្តិការវាយប្រហារតាមផ្លូវគោករបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់នោះ។
តំបន់ហ្កាហ្សាបានរងការបាញ់ផ្លោងជាប់រហូតតាំងពីពេលដែលក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធហាម៉ាស់បានវាយប្រហារលើភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីស្រាអែលកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែតុលាមក។ ការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាស់នៅពេលនោះបានធ្វើឱ្យមនុស្សជាង ១.៤០០ នាក់ស្លាប់ដែលភាគច្រើនជាជនស៊ីវិល។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចាត់ទុកក្រុមហាម៉ាស់ថាជាអង្គការភេរវកម្មបរ ទេស។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ក្រុមហាម៉ាស់បានសន្យាតតាំង«ពេញទំហឹង»ជាមួយនឹងការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល។ កងពលតូច al-Qassam ដែលជាផ្នែកប្រដាប់អាវុធនៃក្រុមហាម៉ាស់បានបញ្ជាក់ថា យុទ្ធជនរបស់ខ្លួនបានប៉ះទង្គិចជាមួយនឹងទាហានអ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងក្រុង Beit Hanoun ភាគឦសានតំបន់ហ្កាហ្សានិងនៅតំបន់ភាគកណ្ដាលនៃក្រុង al-Bureij។
ការអង្វរសុំជំនួយ
ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលបានបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសារគមនាគមន៍របស់តំបន់ហ្កាហ្សា ដោយធ្វើឱ្យព័ត៌មានស្ទើរតែត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ទាំងស្រុងនិងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋប្រហែល ២ លាន ៣សែននាក់នៅតំបន់ហ្កាហ្សា មានការលំបាកបំផុតក្នុងការទាក់ទងជាមួយនឹងពិភព លោកខាងក្រៅ។
ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិបានព្រមានកាលពីថ្ងៃសៅរ៍អំពី «ផលវិបាកមហន្តរាយដែលអាចទៅរួច» នៃប្រតិបត្តិការវាយប្រហារតាមផ្លូវគោកទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលនៅទីនោះមនុស្សរាប់ពាន់នាក់បានស្លាប់រួចទៅហើយ នៅក្នុងការវាយប្រហារតាមអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែល។
លោក Volker Turk ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកកិច្ចការសិទ្ធិមនុស្សបានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយថា៖ «ដោយសារតែរបៀបនៃប្រតិបត្តិការយោធានេះបានធ្វើរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ នៅក្នុងបរិបទនៃការកាន់កាប់រយៈពេល ៥៦ ឆ្នាំនេះ ខ្ញុំបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីផលវិបាកមហន្តរាយដែលអាចទៅរួចនៃប្រតិបត្តិការវាយប្រហារតាមផ្លូវគោកទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សានិងករណីដែលជនស៊ីវិលរាប់ពាន់នាក់បន្ថែមទៀតអាចស្លាប់»។
លោក Turk បាននិយាយថា៖ «អំពើហិង្សាជាបន្តគឺមិនមែនជាចម្លើយនោះទេ»។
ក្រសួងការបរទេសអេហ្ស៊ីបបានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា ការដឹកជញ្ជូនជំនួយចូលទៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាត្រូវបានពន្យារពេល ដោយសារអ្វីដែលក្រសួងនេះថាជាឧបសគ្គអ៊ីស្រាអែល ដែលក្នុងនោះរួមមានទាំងនីតិវិធីត្រួតពិនិត្យតឹងតែងលើរថយន្តដឹកជំនួយដែលឆ្លងកាត់ច្រកព្រំដែន Rafah រវាងប្រទេសអេហ្ស៊ីបនិងតំបន់ហ្កាហ្សាផងដែរ។
នៅមុនពេលសង្គ្រាមនេះកើតឡើង រថយន្តដឹកជំនួយប្រហែល ៥០០ គ្រឿងក្នុងមួយថ្ងៃបានឆ្លងកាត់ព្រំដែនចូលតំបន់ហ្កាហ្សា ប៉ុន្តែនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ គេឃើញមានតែរថយន្តដឹកជំនួយជាធម្យម ១២ គ្រឿងប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលបានចូលទៅក្នុងតំបន់នោះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guterres កាលពីថ្ងៃសុក្រ។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO)បានអំពាវនាវដល់ «អ្នកដែលមានអំណាចទាំងអស់ឱ្យប្រកាន់យកនូវលក្ខណៈមនុស្សធម៌ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមនេះ» នៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។
អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានលើកឡើងដូច្នេះថា៖ «មានអ្នករងរបួសជាបន្តបន្ទាប់រៀងរាល់ម៉ោង។ ប៉ុន្តែ រថយន្តពេទ្យមិនអាចចូលទៅដល់បានទេ ដោយសារតែការដាច់ខ្សែទំនាក់ទំនង។ កន្លែងដាក់សពគឺពេញអស់ហើយ។ សាកសពជាងពាក់កណ្ដាលគឺជាស្ត្រីនិងកុមារ»។
ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោកលោក Tedros Adhanom Ghebreyesus បានសរសេរនៅលើបណ្ដាញសង្គមអនឡាញ X កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា អង្គការសុខភាពពិភពលោកមិនអាចទាក់ទងបុគ្គលិករបស់ខ្លួននិងមន្ទីរពេទ្យនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាបានទេ។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ»។
អាជ្ញាធរសុខាភិបាលនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលមានប្រជាជន ២លាន ៣សែននាក់ គ្រប់គ្រងដោយក្រុមហាម៉ាស់ បាននិយាយថា តាំងពីពេលដែលសង្គ្រាមនេះបានកើតឡើងមក ចំនួនអ្នកស្លាប់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋតំបន់ហ្កាហ្សាដែលភាគច្រើនជាស្ត្រីនិងកុមារបានកើនលើស ៧.៧០០នាក់ នៅក្នុងយុទ្ធនាការរបស់អ៊ីស្រាអែល ដើម្បីកម្ទេចក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធហាម៉ាស់នេះ។ តួលេខនេះមិនអាចត្រូវបានផ្ទៀងផ្ទាល់ដោយឯករាជ្យបានទេ។
អគារជាច្រើនបានរងការបំផ្លាញក្លាយជាផេះផង់ ហើយពលរដ្ឋតំបន់ហ្កាហ្សាកំពុងប្រឹងប្រែងយ៉ាងត្រដាបត្រដួសដើម្បីស្វែងរកទីជម្រក ស្បៀងអាហារ ទឹក ប្រេងឥន្ធនៈ និងថ្នាំពេទ្យ។
ប្រតិកម្មអន្តរជាតិ
បណ្ដាបស្ចិមប្រទេសបានគាំទ្រជាទូទៅលើអ្វីដែលពួកគេនិយាយថា ជាសិទ្ធិរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងការការពារខ្លួន ប៉ុន្តែគេក៏ឃើញមានក្ដីបារម្ភអន្តរជាតិកើនឡើងផងដែរទាក់ទិននឹងចំនួនអ្នកស្លាប់និងរងរបួស ដោយសារការបាញ់ផ្លោង និងការអំពាវនាវកើនឡើងឱ្យផ្អាកសង្គ្រាមនេះដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យជំនួយអាចចូលទៅដល់ជនស៊ីវិលក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។
បាតុកម្មនានាបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃសៅរ៍នៅក្នុងទីក្រុងប៉ារីសនៃប្រទេសបារាំង ទីក្រុងឡុងដ៍នៃចក្រភពអង់គ្លេស ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ប៉ាគីស្ថាន អ៊ីតាលី ន័រវែស និងស្វីស ហើយក្រុមបាតុករបានប្រមូលផ្ដុំគ្នាកកកុញពេញស្ថានីយរថភ្លើង Grand Central ក្នុងទីក្រុង New York សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រ។ បាតុករជាច្រើនបានពាក់អាវយឺតពណ៌ខ្មៅដែលមានអក្សរថា «ជនជាតិជ្វីហ្វថាផ្អាកសង្គ្រាមឥឡូវនេះ» និងអក្សរថា «មិនបានសុំការអនុញ្ញាតពីពួកយើង»។
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Lloyd Austin បានពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែលលោក Yoav Gallant កាលពីថ្ងៃសុក្រអំពីប្រតិបត្តិការរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។
លោក Austin បានគូសបញ្ជាក់អំពីសារៈសំខាន់នៃការការពារជនស៊ីវិលក្នុងអំឡុងពេលប្រតិបត្តិការរបស់កងកម្លាំងការពារអ៊ីស្រាអែលនិងសារៈសំខាន់នៃការផ្តោតលើភាពបន្ទាន់នៃការផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ជនស៊ីវិលនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីផងដែរអំពីតម្រូវការឱ្យក្រុមហាម៉ាស់ដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងទាំងអស់។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការពារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក។
ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែលជាប្រទេសដំបូងគេបង្អស់នៅតំបន់ឈូងសមុទ្រពែក្សដែលភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងធម្មតាឡើងវិញជាមួយអ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០ បានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃសៅរ៍អំពី «ក្ដីបារម្ភជ្រាលជ្រៅរបស់ខ្លួនទាក់ទិននឹងការបង្កើនការវាយប្រហាររបស់យោធាអ៊ីស្រាអែលនិងការធ្វើឱ្យវិបត្តិមនុស្សធម៌កាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនឡើងដែលគំរាមធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិតជនស៊ីវិលបន្ថែមទៀត»។
ប្រធានអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីនលោក Mahmoud Abbas ដែលអាជ្ញាធររបស់លោកគ្រប់គ្រងផ្នែកមួយចំនួននៃតំបន់ West Bank ហើយក្រុមហាម៉ាស់គ្រប់គ្រងតំបន់ហ្កាហ្សាបាននិយាយថា៖ «ប្រជាជនរបស់យើងនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាកំពុងប្រឈមនឹងសង្គ្រាមប្រល័យពូជសាសន៍និងការសម្លាប់រង្គាលដែលប្រព្រឹត្តិឡើងដោយកងកម្លាំងគ្រប់គ្រងរបស់អ៊ីស្រាអែលដោយពិភពលោកទាំងមូលបានឃើញយ៉ាងពេញភ្នែក»។
សហរដ្ឋអាមេរិកនិងបណ្ដាបស្ចិមប្រទេសផ្សេងទៀតបានជំរុញអ៊ីស្រាអែលឱ្យពន្យារពេលការវាយប្រហារតាមផ្លូវគោកដោយខ្លាចថា ពលរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនកាន់តែច្រើនថែមទៀតអាចស្លាប់និងរងរបួស ហើយសង្គ្រាមនេះអាចរីកកាន់តែធំនៅក្នុងតំបន់។
ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់គឺជាអ្នកគាំទ្រក្រុមហាម៉ាស់និងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសលីបង់ ស៊ីរី អ៊ីរ៉ាក់ និងយេមែន។ ទាហានសហរដ្ឋអាមេរិកបានរងការវាយប្រហារពីក្រុមដែលគាំទ្រដោយអ៊ីរ៉ង់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់និងស៊ីរី។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនយុទ្ធោបករណ៍បន្ថែមទៅកាន់តំបន់នោះ។
ក្រសួងការបរទេសអូម៉ង់បានបញ្ជាក់ថាការឡោមព័ទ្ធនិងការបាញ់ផ្លោងរបស់អ៊ីស្រាអែលលើតំបន់ហ្កាហ្សាគឺស្មើនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនិងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ។ ចំណែកឯប្រធានាធិបតីតួកគីលោក Recep Tayyip Erdogan វិញបានប្រាប់ក្រុមអ្នកតវ៉ាគាំទ្រប៉ាឡេ ស្ទីនទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងទីក្រុងIstanbul កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា តួកគីកំពុងត្រៀមលក្ខណៈដើម្បីប្រកាសថាអ៊ីស្រាអែលគឺជា«ឧក្រិដ្ឋជនសង្គ្រាម»សម្រាប់ទង្វើរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សា។
ព័ត៌មានខ្លះសម្រាប់សេចក្ដីរាយការណ៍នេះត្រូវបានដកស្រង់មកពីទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AP ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters និងទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP។
ប្រែសម្រួលដោយលោក ភី សុភាដា
