រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Mike Pompeo ដែលជិតអស់អាណត្តិ បានសម្តែងនូវក្តីសង្ឃឹមថា គោលនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះប្រទេសចិន នៅក្រោមរដ្ឋបាលរបស់លោក Joe Biden ដែលនឹងចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅថ្ងៃទី ២០ ខែមករាខាងមុខ នឹងបន្តផ្តោតលើរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងថា ជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំបំផុតចំពោះសហរដ្ឋអាមេរិក។
ថ្លែងកាលពីរសៀលថ្ងៃច័ន្ទទៅកាន់បុគ្គលិកនិងអ្នកកាសែតរបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសាកល (USAGM) លោក Pompeo បាននិយាយថា លោកប្រធានាធិបតី Donald Trump៖ «បានកំណត់យ៉ាងត្រឹមត្រូវអំពីបញ្ហានេះ នៅពេលដែលលោកបានចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ថាជាការគំរាមកំហែងតែមួយគត់ចំពោះចំណុចស្នូលនៃគោលគំនិតរបស់បស្ចិមប្រទេសនៅលើពិភពលោក»។
លោក Pompeo និយាយដូច្នេះថា៖ «គណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនមានបំណងយ៉ាងជាក់ច្បាស់សម្រាប់ការជះឥទ្ធិពលបែបអនុត្តរភាពនិយម [នៅលើពិភពលោក]។ យើងមានកាតព្វកិច្ចនិងការទទួលខុសត្រូវចំពោះពលរដ្ឋអាមេរិកាំង និងចំពោះពលរដ្ឋដែលស្រឡាញ់សេរីភាពនៅជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រាកដថា ពិភពលោកបែបនេះមិនមែនជាពិភពលោកដែលកូនចៅរបស់យើងរស់នៅនោះទេ»។
លោក Pompeo បានថ្លែងអំពីភាពខុសគ្នារវាងប្រព័ន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រព័ន្ធរបស់ប្រទេសចិន។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ចំពោះគំនិតដែលថាយើងមានប្រព័ន្ធផ្អែកលើច្បាប់ ការគោរពសិទ្ធិកាន់កាប់ទ្រព្យសម្បត្តិនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរបស់មនុស្ស ចិនគឺជាប្រទេសដែលគំរាមកំហែងចំពោះចំណុចទាំងអស់នេះ»។
លោក Pompeo បានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា មានការមូលមតិគ្នាអំពីចំណុចនេះ។ ខ្ញុំបានធ្វើការជាមួយគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យលើបញ្ហាសំខាន់ៗជាច្រើន ដូចជាបញ្ហាទីក្រុងហុងកុង និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀតដូចជាបញ្ជាជាតិសាសន៍ Uyghurs នៅតំបន់ Xinjiang និងអំពើឃោរឃៅដែលបានកើតឡើងនៅទីនោះជាដើម។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការផ្ដោតលើបញ្ហាទាំងនេះនឹងនៅបន្តដដែល»។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ លោក Trump បានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ (Human Rights and Democracy Act) ដែលគាំទ្របាតុករគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងទីក្រុងហុងកុង។
កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនាឆ្នាំមុន ក្នុងបរិបទនៃការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ច្បាប់សន្តិសុខជាតិថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាលចិនសម្រាប់ទីក្រុងហុងកុងបានចូលជាធរមាន។ ច្បាប់នេះហាមឃាត់សកម្មភាពទាមទារការបំបែករដ្ឋ ការធ្វើវិទ្ធង្សនា ការឃុបឃិតជាមួយបរទេស និងអំពើភេរវកម្ម។ ការដាក់ទោសចំពោះអ្នកប្រព្រឹត្តិល្មើស គឺមានទាំងទោសជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតផងដែរ រីឯការកាត់ទោសសម្ងាត់និងការធ្វើបត្យាប័នបញ្ជូនជនល្មើសទៅកាន់ចិនដីគោកក៏អាចទៅរួចដែរ។
ជាងនេះទៀត កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំមុន លោក Trump បានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់គោលនយោបាយសិទ្ធិមនុស្សសម្រាប់ជាតិសាសន៍ Uyghur (Uyghur Human Rights Policy Act) ដែលតម្រូវឲ្យអង្គភាពនានារបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិករាយការណ៍អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែលបានធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលចិនលើជាតិសាសន៍ Uyghur កាន់សាសនាឥស្លាមនៅក្នុងខេត្ត Xinjiang។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានរាយការណ៍ថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោក Pompeo បានដកចេញនូវការដាក់កំហិតលើទំនាក់ទំនងផ្នែកការទូតជាន់ខ្ពស់ជាមួយកោះតៃវ៉ាន់ ដែលជាកោះស្វ័យគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដែលចិនអះអាងថាជាទឹកដីរបស់ខ្លួន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនលោក Zhao Lijian បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលចិនប្រឆាំងនឹងវិធានការរបស់លោក Pompeo នេះ ហើយនឹងប្រយុទ្ធតបតវិញដោយមិនញញើតចំពោះការប៉ុនប៉ងបំផ្លាញផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួននេះ។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅនេះ រដ្ឋបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតី Trump បានចូលរួមជាមួយប្រទេសកាណាដា ចក្រភពអង់គ្លេស និងប្រទេសអូស្ត្រាលី នៅក្នុងការថ្កោលទោសការចាប់ខ្លួនក្រុមសកម្មជនគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាង ៥០ នាក់ កាលពីថ្ងៃពុធទី ៦ ខែមករាកន្លងទៅនេះ នៅក្នុងទីក្រុងហុងកុង។
លោក Pompeo បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនអាចដាក់ទណ្ឌកម្មលើអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការចាប់ខ្លួនទាំងនេះ។
លោក Antony Blinken ដែលលោក Biden បានតែងតាំងឲ្យធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបន្ទាប់ពីលោក Pompeo អស់អាណត្តិ បានសរសេរនៅលើ Twitter ថា៖ «ការចាប់ខ្លួនបាតុករគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដ៏ច្រើននេះ គឺជាការវាយប្រហារលើអ្នកដែលហ៊ានតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិជាសាកលរបស់មនុស្ស។ រដ្ឋបាលរបស់លោក Biden និងអ្នកស្រី Harris នឹងឈរជាមួយប្រជាពលរដ្ឋហុងកុងហើយនឹងប្រឆាំងការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោក Pompeo ដែលជាអតីតនាយកទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់សហរដ្ឋអាមេរិក (CIA) បានបញ្ជាក់ថា៖ «កិច្ចការទាំងនេះមិនត្រូវប្រញ៉ាប់ទេ។ កិច្ចការទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាកិច្ចប្រឹងប្រែងដែលយើងបានធ្វើ ហើយវាជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃយុទ្ធសាស្ត្រដែលយើងបានដាក់ចេញទាក់ទិនទៅនឹងវិធីការពារនិងថែរក្សាសេរីភាពអាមេរិកពីការប្រឈមដែលគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិន បានបង្ហាញឡើង។ ...មិនថាពួកគេនិយាយអ្វីនោះទេ យើងមិនត្រូវទុកចិត្តនោះឡើយ និងត្រូវធ្វើការពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់»។
លោក Pompeo បានពណ៌នាអំពីការណ៍ដែលចិនមិនគោរពតាមការប្ដេជ្ញារបស់ខ្លួនដែលបានធ្វើនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
លោកបាននិយាយដូច្នេះថា៖ «គណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនបានសន្យាចំពោះប្រជាពលរដ្ឋហុងកុង ប៉ុន្តែមិនបានគោរពតាមការសន្យារបស់ខ្លួននោះទេ។ គណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនមានការសន្យា។ ជាជាងការយល់ដឹងដែលយើងមានទាក់ទិននឹងកោះតៃវ៉ាន់ យើងចាំបាច់ឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទទួលខុសត្រូវចំពោះការសន្យាទាំងនោះ។ គណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនបានសន្យាជាមួយលោកអតីតប្រធានាធិបតី Barack Obama រួចហើយថា ខ្លួននឹងមិនដំឡើងអាវុធនៅលើកោះនានាក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានគោរពតាមការសន្យាឡើយ ហើយបានដំឡើងអាវុធ ដោយស្ទើរតែមិនមានការដាក់ទណ្ឌកម្មអ្វីទាំងអស់»។
លោក Pompeo បានលើកឡើងថា លោកប្រធានាធិបតី Trump «បានដំឡើងពន្ធគយលើទំនិញចិន បានព្យាយាមបញ្ឈប់ការលួចកម្មសិទ្ធិបញ្ញាដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់ការងាររាប់លាននៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែពួកគេនឹងលួចយកព័ត៌មានរបស់យើងទៅប្រទេសចិន ផលិតវាឡើង ហើយបន្ទាប់មក យកមកលក់នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ»។
លោក Pompeo ក៏បានថ្លែងផងដែរអំពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ ដែលត្រូវបានគេជឿថាមានប្រភពចេញពីទីក្រុង Wuhan ប្រទេសចិន។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ទាក់ទិននឹងបញ្ហានៃវីរុស Wuhan ...ខ្ញុំដឹងថា នៅពេលឥឡូវនេះ គណបក្សកុម្មុយនីស្តចិននឹងអនុញ្ញាតឲ្យអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិនដើម្បីស្វែងរកប្រភពនៃវីរុសនេះ ក៏ប៉ុន្តែ វាបានចំណាយពេលនៃការប្រឹងប្រែងអស់រាប់ខែដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះ។ ...យើងនៅតែមិនទាន់មានលទ្ធភាពទទួលបានព័ត៌មានសំខាន់អំពីប្រភពនៃវីរុសនេះ។ ព័ត៌មាននេះមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សុខភាពនិងសុវត្ថិភាព និងសម្រាប់ធ្វើឲ្យច្បាស់ថា វីរុសដូចនេះនឹងមិនកើតមានឡើងម្ដងទៀតចេញពីប្រទេសចិនទេ»។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានរាយការណ៍ថា ក្នុងពេលប៉ុន្មានខែមុនវីរុសនោះបានផ្ទុះឡើង រដ្ឋបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតី Trump បានកាត់បន្ថយបុគ្គលិកជាង ២ ភាគ ៣ នៅឯការិយាល័យរបស់មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងនិងបង្ការជំងឺ (CDC) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង។
មជ្ឈមណ្ឌល CDC ដែលបានធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសចិនអស់រយៈពេល ៣ ទសវត្សរ៍កន្លងមក បានផ្តល់ការជួយជ្រោមជ្រែងផ្នែកសុខភាពសាធារណៈដល់ប្រទេសនានានៅជុំវិញពិភពលោក ហើយបានធ្វើការជាមួយពួកគេដើម្បីជួយបញ្ឈប់ការផ្ទុះឡើងនូវជំងឺឆ្លងនានាកុំឲ្យរាលដាលនៅទូទាំងពិភពលោក។
រដ្ឋបាលរបស់លោក Trump ក៏បានបិទការិយាល័យរបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) នៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំងផងដែរ។ ទីភ្នាក់ងារ USAID គឺជាកម្មវិធីជំនួយមនុស្សធម៌សាកលលោក ដែលមានតួនាទីនៅក្នុងការជួយប្រទេសចិនដើម្បីតាមដានមើលនិងឆ្លើយតបចំពោះការផ្ទុះឡើងនូវជំងឺឆ្លងនានា។
បន្ថែមពីនេះទៀត ក្រសួងកសិកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ទេរអ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីត្រួតពិនិត្យជំងឺសត្វចេញពីប្រទេសចិនកាលពីឆ្នាំ ២០១៨។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជឿថា វីរុសកូរ៉ូណាដែលបានបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺកូវីដ១៩ ត្រូវបានគេជឿថាមានប្រភពចេញពីសត្វប្រជៀវ ហើយបានឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសចិន៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ជឹង ប៉ូជីន
