ប្រទេសចិននឹងអាចរក្សាទុកកងវរសេនាធំនៃយន្តហោះចម្បាំងចំនួនបីលើកោះសប្បនិម្មិតទាំងបីដែលខ្លួនបានសាងសង់ក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងការពារប្រទេស នៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា។ ចិននឹងប្រើប្រាស់តំបន់ទាមទារដែលមានទំហំ ១,២៩៤ ហិកតា នៅក្នុងដែនសមុទ្រដែលមានទំហំសរុប ៣,៥លានគីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដើម្បីយកទៅធ្វើជាទីតាំងយោធា នេះបើតាមការព្យាករណ៍របស់ក្រុមអ្នកជំនាញកាលពីខែមីនា។
ការធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាជាមួយរុស្ស៊ី
សញ្ញាមួយទៀតនៃការបន្ថែមការគ្រប់គ្រងនៅក្នុងដែនសមុទ្រនេះ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Xinhua ផ្លូវការរបស់ចិនបានបង្ហាញឲ្យដឹងថា នាវាពិឃាត នាវាចម្បាំង នាវាជំនួយនិងឧទ្ធម្ភាចក្ររបស់ចិនបានធ្វើសមយុទ្ធយោធាដ៏ធំនិងមានរយៈពេលយូររួមគ្នាជាមួយក្រុមនាវាចម្បាំងរុស្ស៊ីក្នុងដំណាក់កាលទី១ ដែលចាប់ផ្តើមធ្វើនៅក្នុងដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រទេសរុស្ស៊ី ជាប្រទេសទី២ និងប្រទេសចិនជាប្រទេសទី៣ដែលមានកងកម្លាំងយោធាធំជាងគេក្នុងលោក។
លោក Collin Koh ជាអ្នកស្រាវជ្រាវសន្តិសុខដែនសមុទ្រនៃសាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកវិទ្យា Nanyang ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី បានថ្លែងថា៖«ខ្ញុំគិតថា យើងអាចនឹងដឹងដោយមិនចាំបាច់គេប្រាប់ គឺថាគ្មានវិធីណាអាចបញ្ឈប់ចិនបាននោះទេ។ ហើយខ្ញុំគិតថា វាជាការពិតដែលចិនជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងរឿងនេះជាងអាមេរិក»។
ការត្រួតត្រាតំបន់ខ្សែបន្ទាត់ឆ្នូតទាំង៩នៃព្រំដែនសមុទ្រ
ការកើនឡើងនៃការត្រួតត្រារបស់ចិននៅក្នុងដែនសមុទ្រ ដែលមានប្រទេស៥ផ្សេងទៀតក៏បានធ្វើការទាមទារផងដែរនោះ គឺបន្ទាប់ពីរយៈពេលមួយឆ្នាំនៃចំណងការទូតដ៏តានតឹងជាមួយនឹងប្រទេសទាំងនោះ និងរយៈពេល១ទសវត្សរ៍នៃការចាក់ដីបំពេញតាមកូនកោះ៥០០តូចៗសម្រាប់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការកសាងសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា។
លោក Gregory Poling នាយកផ្នែកតម្លាភាពដែនសមុទ្រអាស៊ីប្រចាំនៅមជ្ឈមណ្ឌលយុទ្ធសាស្ត្រនិងសិក្សាអន្តរជាតិបានថ្លែងថា៖«ចិនអាចនឹងសម្រេចចិត្តថា តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងក្នុងតំបន់ខ្សែបន្ទាត់ឆ្នូតទាំង៩នៃព្រំដែនសមុទ្រ ឬNine-Dash Line ដែលគ្របដណ្តប់ជាង៩០ភាគរយនៃដែនសមុទ្រទាំងមូល។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនឹងសំអាងលើប្រវត្តិដែលខ្លួនធ្លាប់ប្រើប្រាស់ដែនសមុទ្រនោះជាមូលដ្ឋានក្នុងការទាមទារនេះ។
ប្រទេសព្រុយណេ កោះតៃវ៉ាន់ វៀតណាម និងហ្វីលីពីនសុទ្ធតែបានហៅផ្នែកនៃដែនសមុទ្រទាំងនោះជារបស់ខ្លួន ដែលត្រួតស៊ីលើតំបន់ខ្សែបន្ទាត់ឆ្នូតទាំង៩នៃព្រំដែនសមុទ្រ។ ប្រទេសទាំងនេះ គិតថាដែនសមុទ្រនេះសម្បូរដោយធនធានមច្ឆជាតិ ប្រេងឥន្ធនៈ និងផ្លូវនាវាចរក្នុងសមុទ្រ។
ការគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសចិនទាំងស្រុង
លោក Poling បានថ្លែងថា៖«ខ្ញុំគិតថា គោលដៅនៅពេលនេះ គឺចិនចង់ពង្រីកការត្រួតត្រារបស់ខ្លួនលើតំបន់ខ្សែបន្ទាត់ឆ្នូតទាំង៩នៃព្រំដែនសមុទ្រទាំងស្រុង ដែលនេះមានន័យថា ចិនចង់បង្កើតរដ្ឋបាលគ្រប់គ្រងទៅលើតំបន់ដែលចិនទាមទារ រាប់បញ្ចូលទាំងលំហដែនទឹក និងដែនអាកាសដែលចិនអះអាងថា ខ្លួនមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងលើតំបន់នោះយូរណាស់មកហើយ»។
លោកបានថ្លែងថា៖«ដូច្នេះ គឺមានន័យថាអ្នកនេសាទនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ នាវាល្បាតតាមសមុទ្រ ឬនាវារុករកប្រេងនិងឧស្ម័ននានានោះ នឹងមិនអាចធ្វើប្រតិបត្តិការការងារអ្វីបានឡើយ លុះត្រាតែចិនអនុញ្ញាត»។
កិច្ចកាទូតរបស់ចិន
ថ្នាក់ដឹកនាំកុម្មុយនិស្តរបស់ចិន បានបោះជំហានជ្រើសយកកិច្ចសន្ទនាមួយទល់មួយជាមួយបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលមានកម្លាំងយោធាខ្សោយបន្ទាប់ពីតុលាការអាជ្ញាកណ្តាលពិភពលោកចេញសាលដីកាកាលពីខែកក្កដាប្រឆាំងមូលដ្ឋានច្បាប់ដែលចិនទាមទារ។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានផ្តល់ជំនួយជាការដោះដូរក្នុងការបំបិទមាត់បាតុកម្មតវ៉ានឹងការពង្រីកកម្លាំងយោធាក្នុងដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន នោះបើតាមសំដីរបស់ក្រុមអ្នកវិភាគ។
ប្រទេសចិនបានផ្តល់ជំនួយ និងធ្វើវិនិយោគជាទឹកប្រាក់២៤ពាន់លានដុល្លារក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនកាលពីឆ្នាំមុន។ ប្រទេសចិនក៏បានបង្កើនវិស័យសេវាកម្មរបស់វៀតណាមតាមរយៈភ្ញៀវទេសចររបស់ខ្លួនក្នុងប្រទេសវៀតណាមខណៈពេលដែលខ្លួនកំពុងតែពិភាក្សាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែនសមុទ្រ។ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ក៏បានចាត់ទុកប្រទេសចិនជាអ្នកវិនិយោគ និងជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មកំពូលផងដែរ។
ស.រ.អា.កំពុងងាកចេញពីសមុទ្រចិនខាងត្បូង
ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍តួយ៉ាង ប្រទេសវៀតណាម និងហ្វីលីពីនធ្លាប់សំឡឹងរកសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីជាការទប់ទល់នឹងប្រទេសចិន។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ លោកប្រធានាធិបតី Donald Trump ចង់ឲ្យចិនជួយបញ្ឈប់កម្មវិធីនុយក្លែអ៊ែរ និងកាំជ្រួចម៉ីស៊ីលរបស់កូរ៉េខាងជើង។
លោក Koh បានថ្លែងថា៖«រដ្ឋាភិបាលស.រ.អា.មើលទៅហាក់បីដូចជាមិនមានបំណងព្យាយាមប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្រ្តអ្វីនៅក្នុងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ»។
លោក Sean King អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់នៃស្ថាប័នប្រឹក្សានយោបាយ Park Strategies នៅទីក្រុង New York បានថ្លែងថា បណ្តាប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក៏មិនបានជំរុញឲ្យអាមេរិកស្វះស្វែងដោះស្រាយកិច្ចការនេះផងដែរ។
លោក King បានថ្លែងថា៖«មិនមានការសម្របសម្រួលក្នុងចំណោមភាគីទាមទារក្រៅពីចិនឡើយ ហើយប្រទេសតែមួយគត់ក្នុងចំណោមប្រទេសទាមទារនោះដែលទាមទារពីចម្ងាយបានបញ្ចេញសកម្មភាពរបស់ខ្លួនចំពោះរឿងនេះ នោះគឺប្រទេសវៀតណាម ដែលបន្ទាប់មកប្រទេសនេះមានអារម្មណ៍ថា ខ្លួនត្រូវបានអាមេរិកបោះបង់ចោល បន្ទាប់ពីអាមេរិកដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មឆ្លងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកTPP ហេតុដូច្នេះហើយសំណួរគឺថា តើអាមេរិកពិតជាបានប្តេជ្ញាចិត្តជ្រោមជ្រែងដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងតំបន់នេះមែនដែរឬយ៉ាងណា?»។
លោកប្រធានាធិបតី Trump បានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TPP កាលពីខែមករាកន្លងទៅនេះ ដោយលើកឡើងថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសសមាជិកទាំង១២នេះ គឺអាក្រក់សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក៕
ប្រែសម្រួលដោយ កោះ សុគន្ធី
