ក្នុងរយៈពេលខ្លីខាងមុខនេះ ពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់រូបនឹងមានករណីកិច្ចក្នុងការការពារនិងបម្រើផលប្រយោជន៍មាតុប្រទេសរបស់ខ្លួន ដោយមិនត្រូវនិយាយ ឬធ្វើសកម្មភាពទាំងឡាយណាប៉ះពាល់ដល់ព្រះចេស្ដាអង្គព្រះមហាក្សត្រតទៅទៀតទេ។ នេះបើយោងតាមវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័តដោយឯកច្ឆន្ទកាលពីថ្ងៃពុធសប្តាហ៍កន្លងទៅ។
ការកែតម្រូវ ដោយបន្ថែមបញ្ញត្តិទោសក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា នឹងបើកផ្លូវទៅដល់ការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារពីមួយឆ្នាំទៅប្រាំឆ្នាំ ដល់រាល់សកម្មភាពកាយវិការចិត្តនានា ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ព្រះចេស្ដា និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់អង្គព្រះមហាក្សត្រដែលជាស្ថាប័នថ្នាក់ខ្ពស់បង្អស់របស់ប្រទេស។
ទោសប្រមាថព្រះចេស្ដានេះមានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងនីតិន័យក្នុងប្រទេសថៃដែលជានិច្ចជាកាលត្រូវបានទទួលការរិះគន់ថា ប្រើប្រាស់ទោសប្រមាថព្រះចេស្ដាដើម្បីបំបិទមាត់មជ្ឈដ្ឋាននយោបាយជំទាស់ដែលមាននិន្នាការផ្ទុយនឹងវរជនអភិរក្សនិយមដែលនៅតាំងទីចាក់ ឫសនៅជុំវិញព្រះរាជបល្ល័ង្ក។
ក្រុមការងារអន្តរក្រសួងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានតាក់តែងសេចក្តីព្រៀងច្បាប់នេះឡើងនៅពេលមានការបង្ក្រាបខាងនយោបាយទៅលើក្រុមនយោបាយជំទាស់ សង្គមស៊ីវិល និងបណ្ដាញសារព័ត៌មានឯករាជ្យ។ ការណ៍ដែលសំណើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌទទួលសំឡេងគាំទ្រ១២៣សំឡេង លើ១២៣សំឡេងក្នុងរដ្ឋសភា មិនមែនជារឿងចៃដន្យ និងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលអ្វីពេកទេ ក្រោយពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកា។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បាននិយាយប្រាប់ VOA ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ជាកញ្ចប់លើកនេះ«មានភាពចាំបាច់ណាស់» ដើម្បីធានាឱ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងរបៀបរៀបរយក្នុងការអនុវត្តភាពជាពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប។ លោកថា ទោសប្រមាថព្រះចេស្ដាគួរណាតែមានជាយូរមកហើយ។
«មូលហេតុដែលយើងមិនធ្វើបញ្ញត្តិច្បាប់ពេលនោះ ហើយទើបតែមកធ្វើពេលនេះ ដោយសារតែបរិបទបច្ចុប្បន្ននេះមានភាពខុសគ្នា ដោយមានមនុស្សមួយចំនួនអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិដោយគ្មានការទទួលខុសត្រូវ និងហួសព្រំដែន រហូតទៅដល់ប៉ះពាល់សេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់អង្គព្រះមហាក្សត្រ»។
លោក ជិន ម៉ាលីន បានបញ្ជាក់ថា ទោសប្រមាថព្រះចេស្ដានេះនឹងអនុវត្តតែលើរាល់សកម្មភាពដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ព្រះកិត្តិនាមនៃអង្គព្រះមហាក្សត្រតែមួយអង្គឯងតែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនគ្របដណ្ដប់ដល់សម្ដី និងកាយវិការដែលប៉ះពាល់ដល់ព្រះរាជវង្សានុវង្សដទៃទៀត ប្រមុខរដ្ឋស្ដីទី ឬបុគ្គលដែលទទួលគោរមងារពីព្រះមហាក្សត្រឡើយ។
វិសោធនកម្មច្បាប់មួយកញ្ចប់ក្នុងពេលតែមួយនេះក៏បាននាំឱ្យមានការកែប្រែខ្លឹមសារមួយចំនួនក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ដែលជាវិសោធនកម្មលើកទី៩ ដែលក្នុងនោះរួមមានការចាប់បង្គាប់ខាឃាំងមិនឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប សមាគមឬគណបក្សនយោបាយណាមួយធ្វើសកម្មភាពណាដែលប៉ះពាល់ដល់«ផលប្រយោជន៍»ជាតិរបស់កម្ពុជា ហើយមួយទៀតក៏បានបើកផ្លូវឱ្យស្ថាប័នតុលាការមានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការដកហូតជាស្ថាពរនូវសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត។ នេះបើយោងតាមលោក ជិន ម៉ាលីន។
លោកជិន ម៉ាលីន ដែលជាអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ បានប្រាប់ VOAតាមខ្សែទូរស័ព្ទបន្តទៀតថា៖
«អីចឹងបានន័យថា ការធ្វើច្បាប់នេះ ក្នុងន័យមួយ ដើម្បីការពារនិងថែរក្សាផលប្រយោជន៍ជាតិទាំងមូល និងផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ គឺមិនមែនក្នុងគោលដៅគាបសង្កត់លើក្រុមណាមួយនោះទេ។ ហើយមែនទែន បើសិនជាគ្រប់ក្រុមដែលមាននិន្នាការផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ ធ្វើសកម្មភាពដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិជារួម ដូចមិនមានអ្វីដែលត្រូវបារម្ភអំពីបញ្ញតិ្តច្បាប់នេះនោះទេ»។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរូបនេះបានបង្ហើបប្រាប់ទៀតថា វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកនេះនឹងបើកផ្លូវឱ្យមានការតាក់តែងច្បាប់ និងវិសោធនកម្មលើច្បាប់មុនៗបន្តទៀត តែលោកសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយលម្អិតជាងនេះនោះទេ។ កញ្ចប់ច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី៩នេះកំពុងស្ថិតក្នុងដៃព្រឹទ្ធសភា ដែលគេរំពឹងទុកថា នឹងប្រថាប់ត្រាយល់ព្រម ផ្ញើជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ មុននឹងទទួលបានការឡាយព្រះហស្ថលេខាដាក់ឱ្យប្រើជាផ្លូវការពីព្រះបាទនរោត្តម សីហមុនី។
លោក Kingsley Abbott ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ផ្នែកនីតិអន្តរជាតិនៃគណៈកម្មការអន្តរជាតិនៃក្រុមអ្នកច្បាប់ (International Commission of Jurists) បាននិយាយថា បណ្ដារដ្ឋាភិបាលនៃរដ្ឋនានានៅក្នុងតំបន់ បាននឹងកំពុងមើលគ្នាទៅវិញមក និងបញ្ជូនមេរៀនបណ្ដាក់បន្តគ្នាពីមួយទៅមួយ ក្នុងការ«ធ្វើយ៉ាងណាប្រើប្រាស់ច្បាប់ដោយមិនត្រឹមត្រូវដើម្បីដាក់រនាំង បាំងការបញ្ចេញមតិ ដែលជាសិទ្ធិមូលដ្ឋាន»របស់ពលរដ្ឋ។
អ្នកជំនាញការផ្នែកច្បាប់រូបនេះ បានប្រាប់ VOA តាមសារអេឡិចត្រូនិក ក្នុងន័យដើមទាំងស្រុងថា៖
«គួរឱ្យកត់សម្គាល់ កាតព្វកិច្ចទាំងនេះ [ក្នុងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី៩របស់កម្ពុជា]បានប្រើប្រាស់ពាក្យពេជន៍ក្នុងន័យយ៉ាងធូរទូលាយ ដែលពួកគេ[របបដឹកនាំកម្ពុជា] អាចបកស្រាយទាញនិយមន័យតាមតែអំពើចិត្ត ដើម្បីរាប់បញ្ចូល បើកផ្លូវឱ្យមានសកម្មភាពជាច្រើនសន្ធឹករបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបន្តធ្វើការគាបសង្កត់»។
លោក Kingsley Abbott បានចារជាសំណេរបន្តថា ការធ្វើវិសោធនកម្មមួយកញ្ចប់ធំនេះក៏ប៉ះពាល់ដល់ខ្លឹមសារនៃការអនុវត្តនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជាផងដែរ ជាមួយនឹង«ភាពដែលអាចព្យាករណ៍បាន»នៃចរឹត និងចេតនានៃអ្នកធ្វើច្បាប់ក្នុងការតាក់តែងច្បាប់អ្វីមួយ។
ការអនុវត្តច្បាប់ដាក់ទោសទណ្ឌស្ដីពីការប្រមាថព្រះចេស្ដាត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងសកម្មនៅប្រទេសថៃ តាមរយៈមាត្រា១១២នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌថៃ តែត្រូវបានក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស រិះគន់យ៉ាងខ្លាំងក្លាថា ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយរំលោភបំពានខ្លាំងជាងមុន តាំងពីរបបអាជ្ញាសឹកបានចូលកាន់អំណាចតាំងពីរដ្ឋប្រហារយោធាឆ្នាំ២០១៤ ដើម្បីបិទមាត់អ្នកជំទាស់ និងក្រុមប្រឆាំងនឹងក្រុមអ្នកកាន់អំណាចយោធា។
បញ្ញវ័ន្តសង្គមដ៏ល្បីឈ្មោះ វ័យ៨៥ឆ្នាំរបស់ថៃគឺលោក សុល័ក្ខ សិវរក្សា (Sulak Sivaraksa) ដែលបានចោទជាសំណួរលើសុក្រឹត្យភាពនៃពង្សាវតារថៃ ដែលនិយាយពីការប្រជល់ដំរីរបស់ព្រះរាជាក្រុងស្រីអយុធ្យាកាលពីច្រើនសតវត្សរ៍មុន និងសកម្មជនម្នាក់ដែលបានចុចបញ្ចេញសារចែករំលែកលើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមនូវប្រវត្តិព្រះបាទ រាមាទី១០ មហាវេជ្ជរាឡុងកន ដែលតាក់តែងឡើងដោយសារព័ត៌មានអង់គ្លេស BBC បានក្លាយជាគោលដៅថ្មីបំផុតនៃការអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងការប្រមាថព្រះចេស្ដានៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជានេះ។
នៅឯប្រទេសកម្ពុជាវិញ របបដឹកនាំនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនត្រូវបានក្រុមអ្នករិះគន់ និងអ្នកឃ្លាំមើលមើលឃើញថា បាននឹងកំពុងរន្ថើនសន្ធឹកនៃការបង្ក្រាបនយោបាយ និងយកអ្នកជំទាស់នឹងរបបដឹកនាំរបស់លោកធ្វើជាគោលដៅនៃការវាយប្រហារផ្នែកផ្លូវច្បាប់។
បុរសម្នាក់វ័យ២៩ឆ្នាំត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្រុងប៉ោយប៉ែតក្បែរបន្ទាត់ព្រំដែនថៃ មិនយូរប៉ុន្មានមុនពិធីមង្គលការរបស់លោកចាប់ផ្ដើម ក្រោយពីលោកបានធ្វើការអំពាវនាវតាមបណ្ដាញសង្គម ឱ្យមានការងើបឡើងប្រឆាំងនឹង«របបផ្ដាច់ការ»។
មន្ត្រីសហជីពម្នាក់ទៀតឈ្មោះ សម សុខាក៏ទើបត្រូវបានធ្វើបត្យាប័នបញ្ជូនពីប្រទេសថៃមកកម្ពុជា មកប្រឈមនឹងការកាត់ទោស បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីបានដោះស្បែកជើងគប់ស្លាកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតាមផ្លូវ ដែលមានរូបថតលោកហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្ស និងលោកហេង សំរិន ប្រធានកិត្តិយសគណបក្សកាន់អំណាចនេះ។
ដោយឡែក មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងគឺលោក កឹម សុខាត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំទៅ ដាក់បញ្ចូលក្នុងពន្ធនាគារដោយប្រឈមមុខនឹងបទចោទនៃការប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ ខណៈដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់លោកត្រូវបានតុលាការកំពូល ដែលមានចៅក្រមមួយចំនួនជាសមាជិកគណបក្សកាន់អំណាច ធ្វើការរំលាយដាក់ឱ្យនៅក្រៅច្បាប់ ដែលនាំឱ្យគណបក្សប្រឆាំងដ៏មានប្រជាប្រិយភាពមួយនេះ មិនគ្រប់លក្ខណៈសម្បត្តិក្នុងការចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតរដ្ឋសភានៅខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
អ្នកកាសែតពីររូបដែលធ្លាប់ធ្វើការឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីផ្នែកខេមរភាសា និងអ្នកកាសែតអូស្ត្រាលីម្នាក់កំពុងត្រូវបានជាប់ឃុំផងដែរ ដោយប្រឈមមុខនឹងបទចោទនៃការធ្វើចារកម្ម បញ្ជូនព័ត៌មានដល់រដ្ឋបរទេស។
ព្រមពេលជាមួយគ្នានេះ គេអង្កេតឃើញមានតែមួយករណីប៉ុណ្ណោះនាពេលថ្មីៗនេះ ដែលមានករណីទំនងជាការប្រមាថដល់ព្រះកិត្តិនាម និងព្រះកិត្តិយសរបស់ព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី ដែលបានគ្រងរាជសម្បត្តិតាំងពីឆ្នាំ២០០៤មក។
ក្នុងកិច្ចសន្ទនាឯកជនមួយតាមទូរស័ព្ទ ដែលត្រូវបានគេថតទុក និងផ្សព្វផ្សាយលើបណ្ដាញសង្គមគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល បានបង្ហាញនូវការប្រើពាក្យពេជន៍មិនសមរម្យទាក់ទងនឹងព្រះករុណាព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ដោយលោកអតីតឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី លឺ ឡាយស្រេង។ លោកបានរត់ភៀសខ្លួន ក្រោយពីខ្សែអាត់សំឡេងត្រូវបានបង្ហោះផ្សាយកាលពីចុងឆ្នាំមុន តែលោកក្រោយមកត្រូវបានកាត់ទោសពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ ដ្បិតអីមិនទាន់មានបញ្ញតិ្តទោសប្រមាថព្រះចេស្ដានៅឡើយក្នុងកម្រងច្បាប់នានារបស់កម្ពុជា។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនផ្ទាល់ ដែលនាពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ បាននាំគណបក្សកាន់អំណាចទាំងមូលបង្ហាញភាពស្មោះស្ម័គ្រនឹងព្រះរាជបល្ល័ង្ក និងរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះ ក៏ធ្លាប់មានប្រវត្តិចម្រូងចម្រាស់ជាមួយអតីតព្រះមហាក្សត្រ និងអង្គព្រះមហាក្សត្របច្ចុប្បន្នផងដែរ។
កាលពីឆ្នាំ២០០៥ នៅចំពេលមានការបង្អែបង្អង់ក្នុងការឡាយព្រះហស្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនជាមួយប្រទេសវៀតណាម លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានព្រមានថា លោកនឹងពិចារណាបង្កើតសាធារណរដ្ឋ បើសិនជាមានការលំបាកក្នុងការទទួលព្រះហស្ថលេខាពីព្រះមហាក្សត្រលើសន្ធិសញ្ញាដ៏ចម្រូងចម្រាសនាគ្រានោះ។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បញ្ចេញប្រតិកម្មតបខ្លាំងៗទៅនឹង ស្មេរដែលមាននាមស្លាបប៉ាកាថា «រួម រឹត» ដែលជារឿយធ្លាប់បានបង្ហាញវត្តមានយ៉ាងចម្លែកតាមរយៈសំណេរនានាដែលត្រូវបានចុះផ្សាយលើព្រឹត្តិប័ត្រប្រចាំខែរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ រិះគន់ជំហរ និងសកម្មភាពនៃរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
ក៏ធ្លាប់មានផងដែរនូវការសង្ស័យថា អតីតព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ផ្ទាល់ជាអ្នកសរសេរសំណេររបស់លោក«រួម រឹត» ដែលត្រូវបានទ្រង់បង្ហើបថា ជាមិត្តពីកុមារភាពរបស់ទ្រង់ តែមិនមានការបញ្ជាក់គួរឱ្យជឿទុកចិត្ត និងឯករាជ្យណាមួយ ដើម្បីចង្អុរឱ្យចំជាផ្លូវការថា«រួម រឹត»ជានរណាឱ្យពិតប្រាកដនៅឡើយទេ។
នៅឆ្នាំ២០០៨ ព្រះបាទសម្ដេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ក៏ធ្លាប់ព្រមានបញ្ជូនព្រះរាជវង្សានុវង្សទាំងមូល រួមទាំងអង្គព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី ផងទៅគង់ព្រះកាយនីរទេសខ្លួននៅបរទេស ក្រោយពីមានការថ្លែងពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទៅលើព្រឹត្តិការណ៍នៃការរំលាយរបបរាជានិយមនៅប្រទេសនេប៉ាល់ នាគ្រានោះ។
យ៉ាងណាក្ដី អ្វី ដែលគេហៅការបង្ក្រាបនយោបាយនៅកម្ពុជានោះ មិនបានប្រព្រឹត្តទៅដោយមិនមានការរិះគន់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិនោះទេ។ បន្ទាប់ពីមានការចាត់វិធានការមួយចំនួន ដែលនាំឱ្យបិទជំនួយសម្រាប់ការបោះឆ្នោត និងនាំឲ្យមានការរឹតបន្តឹងទិដ្ឋាការចូលទៅសហរដ្ឋអាមេរិកនោះ សហភាពអឺរ៉ុបត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងចេញសេចក្ដីសម្រេចមួយនៅថ្ងៃទី២៦ខែកុម្ភៈខាងមុខដោយនិយាយលម្អិតអំពីគោលនយោបាយនៃការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ។
លោក Phil Robertson នាយករងផ្នែកតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បាននិយាយថា លោកមើលមិនឃើញថា មានសញ្ញាណណាមួយបង្ហាញពីកំណើននៃការបញ្ចេញមតិប៉ះពាល់ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននោះទេ ហើយថា ការតាក់តែងទោសបញ្ញត្តិប្រមាថព្រះចេស្ដានេះគ្រាន់តែជាជំហានថ្មីមួយទៀតរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ ដើរឆ្លងផុត«បន្ទាត់ក្រហម»នៃស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបាននិយាយទៀតថា ការចេញសេចក្ដីសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនាថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈខាងមុខ នឹងក្លាយជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏គួរឱ្យតាមដាន ដែលអាចបញ្ជាក់ប្រាប់អំពីថាមភាពនៃការឆ្លើយតបរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទៅនឹងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញ។
«ហើយខ្ញុំគិតថា ការលើកឡើងនូវបញ្ហាទាំងឡាយទាំងពួងនេះ មិនមែនទាក់ទិនតែនឹងស្ថិរភាពសម្រាប់វិនិយោគិនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ តែខ្ញុំគិតថា វាថែមទាំងគ្របដណ្ដប់លើរាល់ក្ដីបារម្ភនៅសហភាពអឺរ៉ុបឯណោះ ចំពោះការណ៍ដែលពួកគេកំពុងផ្ដល់ការអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្មទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលមួយដែលវាយបំបែកជាប្រព័ន្ធនូវផែនគោលនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន»។
VOA មិនអាចទាក់ទងលោក អ៊ុំ ដារ៉ាវុធ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីសុំការអធិប្បាយបានទេ នៅសប្ដាហ៍នេះ។ តាំងពីឆ្នាំ២០០៤មក ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី ក្នុងករណីភាគច្រើន ទ្រង់បានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវព្រះរាជតួនាទី តម្រូវដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ខណៈព្រះវររាជបិតារបស់ទ្រង់ ជារឿយៗធ្លាប់បានយាងធ្វើអន្តរាគមន៍លើរាល់ជម្លោះនយោបាយនានា៕
