ការសិក្សាមួយបង្ហាញថា ស្រ្តីដែលលែងលះស្វាមីប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួន រួមមានភាពអៀនខ្មាស បញ្ហាផ្លូវចិត្តដែលដក់ជាប់អារម្មណ៍ ទទួលរងនូវភាពអាម៉ាស់ និងការវិនិច្ឆ័យពីសង្គម។ ស្ត្រីទាំងនោះងាយនឹងទទួលរងផលប៉ះពាល់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងផ្លូវចិត្តជាងបុរសក្រោយឆ្លងកាត់ការលែងលះ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់អង្គការ ក្លាហាន ដែលចេញផ្សាយកាលពីពេលកន្លងទៅ។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការក្លាហានដែលមានចំណងជើងថា«ផ្លូវបំបែក» ជាការសិក្សាមួយទាក់ទងពីផ្នត់គំនិតសង្គមទៅលើការចែកផ្លូវគ្នា ការលែងលះ និងសិទ្ធិស្ត្រីនៅកម្ពុជា។ ការសិក្សានេះចាប់ផ្តើមធ្វើឡើងកាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣ និងដាក់ចេញផ្សាយនៅចុងឆ្នាំ២០២៣ ដោយមានការចូលរួមស្ទង់មតិអនឡាញពីស្រ្តី និងបុរស សរុបប្រមាណ៤០នាក់មកពីរាជធានីភ្នំពេញ និងតំបន់ដាច់ស្រយាលរួមមានខេត្តរតនគិរី និងខេត្តកែប។ អ្នកចូលរួម២២នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកចូលរួមស្ទង់មតិទាំង៤០នាក់ជាស្រ្តីដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់ការលែងលះ។
ស្ត្រីក្រោយលែងលះច្រើនមានភាពអៀនខ្មាស មានបញ្ហាផ្លូវចិត្តដែលដក់ជាប់អារម្មណ៍ បញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ និងការប៉ះពាល់អាក្រក់ដល់ក្មេងដែលជាកូន។ ប៉ុន្តែក្រោយការលែងលះ ស្ត្រីទាំងនោះមិនប្រឈមនឹងអំពើហិង្សា និងការរំលោភបំពានពីអតីតស្វាមី មានសេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួន និងមានឯករាជ្យភាពផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពីអតីតស្វាមី។ នេះបើតាមការសិក្សាដដែល។
អ្នកស្រី ម៉ៅ ម៉ាប់ នាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការក្លាហាន ប្រាប់វីអូអេថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះប្រើវិធីសាស្ត្រតាមបែបស្ត្រីនិយមដោយមានការចូលរួមពីអ្នកដែលធ្លាប់បានឆ្លងកាត់បទពិសោធន៍នៃការលែងលះនិងអ្នកដែលមកពីគ្រួសារដែលមានឪពុកម្តាយលែងលះ។ ការសិក្សានេះជាចំណែកមួយដែលអាចជួយដល់ស្ត្រីដែលមានបញ្ហា ក្រោយការលែងលះ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «មូលហេតុដែលអង្គការក្លាហានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើបញ្ហានេះ ដោយសារតែយើងមើលឃើញថា ការលែងលះជាជម្រើសដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយសម្រាប់ទាំងស្រ្តី និងបុរស ហើយទន្ទឹមនឹងនេះដែរគឺយើងមើលឃើញថា ទស្សនៈមួយដែលនិយាយថា ក្នុងមួយជីវិតហ្នឹងរៀបការបានតែម្តងគឺនៅតែកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា»។
នាយកប្រតិបត្តិរូបនេះយល់ឃើញថា ដើម្បីឱ្យស្ត្រីដែលមានបញ្ហាក្នុងការលែងលះទទួលបាននូវភាពប្រសើរឡើង ទាមទារឱ្យមានការចូលរួមពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធពិសេសពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល។ អ្នកស្រីថា រដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតឱ្យមាននីតិវិធីដែលអាចជួយពន្លឿនការលែងលះ កាត់បន្ថយនីតិវិធីផ្សះផ្សាដោយតុលាការ ពង្រីកយន្តការគាំពារផ្នែកសុខភាពស្រ្តី និងលុបបំបាត់វប្បធម៌បន្ទោសជនរងគ្រោះពីអ្នកអនុវត្តច្បាប់។
អ្នកស្រី ម៉ៅ ម៉ាប់ ថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធគួរតែពង្រឹងឬក៏បង្កើនការវិនិយោគទៅលើការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ស្រ្តីដើម្បីឱ្យពួកគាត់មានភាពឯករាជ្យផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដូចជាឯករាជ្យភាពក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តផ្សេងៗ»។
ស្រ្តីបន្ទាប់ពីលែងលះច្រើនតែប្រឈមជាមួយការវាយតម្លៃពីមនុស្សចាស់ និងងាយទទួលរងនូវសម្ពាធជាងបុរសដែលជាអតីតស្វាមី។ ៨៧%នៃអ្នកស្ទង់មតិជឿថាស្ត្រីរងនូវភាពអាម៉ាស់ និងការវិនិច្ឆ័យច្រើនជាងបុរសបន្ទាប់ពីលែងលះ។
ស្រ្តីម្នាក់ដែលចូលរួមក្នុងការស្ទង់មតិត្រូវបានដកស្រង់សម្តីក្នុងរបាយការណ៍ ក្នុងន័យដើមថា៖ «មនុស្សចាស់តែងតែព្យាយាមផ្សះផ្សាគូស្នេហ៍ ទោះបីជាមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារក៏ដោយ ក៏ពួកគាត់មិនចង់ឱ្យកូនរបស់ខ្លួនលែងលះគ្នាដែរ»។
ស្ត្រីម្នាក់ទៀតត្រូវបានដកស្រង់សម្តីក្នុងរបាយការណ៍ស្ទង់មតិនោះថា៖ «ពេលដែលខ្ញុំព្យាយាមលែងលះដំបូង គ្រួសារខ្ញុំបានបញ្ចុះបញ្ចូលខ្ញុំឱ្យផ្លាស់ប្តូរការសម្រេចចិត្ត និងផ្សះផ្សាជាមួយអតីតស្វាមី។ ខ្ញុំទទួលរងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងមិនទទួលបានការពិភាក្សាអំពីសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសុខុមាលភាពរបស់ខ្ញុំទេ»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកិច្ចការនារីបាននៅឡើយទេ។
តាមរបាយការណ៍អង្កេតប្រជាសាស្ត្រនិងសុខភាពកម្ពុជា ឆ្នាំ២០២១-២០២២របស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ សហការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០២៣ បង្ហាញថា ១៩%នៃស្ត្រីធ្លាប់មានស្វាមី ធ្លាប់រងអំពើហិង្សាផ្លូវអារម្មណ៍ ដោយពាក្យប្រមាថ និងការនិយាយបំបាក់មុខនៅចំពោះមុខអ្នកដទៃ៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ