ថ្នាក់ដឹកនាំនិងសមាជិករបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ចំនួនបីរូបបានសុំលាលែងពីតំណែងរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃច័ន្ទនេះ ដើម្បីសម្តែងការមិនពេញចិត្តនឹងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយនឹងការបែងចែកអាសនៈរបស់គណបក្សនេះ ទៅឱ្យគណបក្សនយោបាយផ្សេងៗដែលមិនបានទទួលការគំាទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការបោះឆ្នោតកន្លងមក។
យោងតាមពាក្យសុំលាលែងចុះថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧របស់លោក គួយ ប៊ុនរឿន អនុប្រធានគ.ជ.ប លោក រ៉ុង ឈុន និង លោកស្រី តែ ម៉ានីរ៉ុង ដែលជាសមាជិកបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ការបើកផ្លូវឲ្យគ.ជ.ប អនុវត្តការបែងចែកអាសនៈ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី ៥ និងអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាណត្តិទី៤ឡើងវិញ ដោយយកទៅចែកឲ្យគណបក្សនយោបាយផ្សេងៗ ដែលប្រជាពលរដ្ឋមិនបានបោះឆ្នោតជូន កាលពីឆ្នាំ២០១៣និង២០១៧ត្រូវបានមតិសាធារណៈជាតិ និងអន្តរជាតិ ថា គឺជាការរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់បោះឆ្នោត និងបទបញ្ជា និងនីតិវិធីនៃការបោះឆ្នោត នៅក្នុងអាណត្តិនៃការបោះឆ្នោតនីមួយៗជាពិសេសគឺជាការរំលោភឆន្ទៈ របស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានបោះឆ្នោតជូនគណបក្សនយោបាយដែលខ្លួនពេញចិត្តរួចហើយ។
លិខិតដដែលបានបន្តថា ទង្វើនេះ វាជះឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ដល់ដំណើរការនៃការរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ ២០១៨ នាពេលខាងមុខ ដែលមិនអាចធានាបាននូវការបោះឆ្នោតមួយមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ហើយលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ក៏មិនមាន ការទទួលស្គាល់ពីប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត ភាគីពាក់ព័ន្ធ និងសហគមន៍អន្តរជាតិផងដែរ។
អ្នកដែលសុំលាលែងទាំងបីបានសរសេរបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតលាលែងខ្លួនថា៖
«ដោយមូលហេតុ និងហេតុផល ដូចបានជម្រាបជូនខាងលើនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យយើងខ្ញុំ ជាអនុប្រធាន សមាជិក សមាជិកា គ.ជ.ប ក្នុងនាមជាអាជ្ញាកណ្តាលរៀបចំការបោះឆ្នោត មិនអាចនៅបន្តធ្វើកិច្ចការ នៅក្នុងស្ថាប័ន រៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ តទៅទៀតបានឡើយ ពីព្រោះវាក្បត់ឧត្តមគតិ មនសិការ របស់យើងខ្ញុំផ្ទាល់ខ្លួន និងក្បត់ឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត នាំឲ្យជាប់ឈ្មោះអាក្រក់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ»។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះកើតឡើងក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបន្ទាប់ពីមានវិបត្តិនយោបាយជិតមួយឆ្នាំក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដាក់បេក្ខជនបួននាក់គឺលោកគួយ ប៊ុនរឿន លោករ៉ុង ឈុន លោកស្រីតែ ម៉ានីរ៉ុងនិងលោកហ៊ីង ធីរិទ្ធប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះលោកហ៊ីងធីរិទ្ធមិនទាន់បានបញ្ជាក់ជំហរអ្វីនៅឡើយទេ។
តុលាការកំពូលកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បានសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានអ្នកគាំទ្រជិត៤៤ភាគរយនៃចំនួនអ្នកបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ និងប្រកាសព្យួរសិទ្ធិនយោបាយរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សនេះចំនួន១១៨នាក់រយៈពេល៥ឆ្នាំ។ ការរំលាយបក្សជំទាស់ដែលគេមើលឃើញថា នឹងអាចក្លាយជាដៃគូរប្រជែងដ៏ខ្លាំងក្លារបស់បក្សកាន់អំណាចក្នុងពេលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ គឺធ្វើទៅតាមបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងការរំពឹងទុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដោយចោទថា គណបក្សនេះបានឃុបឃិតជាមួយបរទេស ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
ភ្លាមៗក្រោយការចេញសាលដីកា រំលាយបក្សជំទាស់ដែលមានអាយុ៥ឆ្នាំនេះ លោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសគាំទ្រការសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល ដោយចាត់ទុកថា ការរំលាយនេះនឹងជួយការពារសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងអធិបតេយ្យ ប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងបានអំពាវនាវ កុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាចក្រោយការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានបន្តអំពាវនាវឲ្យមន្រ្តីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មកចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកដដែល។
គ.ជ.បក៏កំពុងតែដំណើរការនីតិវិធីដើម្បីបែងចែកអាសនៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលបានឈ្នះក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនិងមូលដ្ឋានទៅឱ្យគណបក្សផ្សេងទៀតផងដែរ។
លោក រ៉ុង ឈុន ដែលជាអតីតប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យបានបញ្ជាក់ ប្រាប់ VOAថា ការសម្រេចលាឈប់របស់លោកគឺដើម្បីរក្សាការប្រកាសរបស់លោកកាលពីពេលមុនៗថា លោកនឹងលាលែងប្រសិនបើមានការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងពិតមែននោះ។
លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា៖
«ដោយមូលហេតុ និងហេតុផល ដូចបានជម្រាបជូនខាងលើនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យយើងខ្ញុំ ជាអនុប្រធាន សមាជិក សមាជិកា គ.ជ.ប ក្នុងនាមជាអាជ្ញាកណ្តាលរៀបចំការបោះឆ្នោត មិនអាចនៅបន្តធ្វើកិច្ចការ នៅក្នុងស្ថាប័ន រៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ តទៅទៀតបានឡើយ ពីព្រោះវាក្បត់ឧត្តមគតិ មនសិការ របស់យើងខ្ញុំផ្ទាល់ខ្លួន និងក្បត់ឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត នាំឲ្យជាប់ឈ្មោះអាក្រក់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ»។
លោក បានអះអាងថា ការលាលែងរបស់លោក និងអ្នកផ្សេងទៀត អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការរបស់ គ.ជ.ប។
«យើងមិនអាច ទៅអង្គុយចែកឆន្ទៈរាស្ត្រ ទៅជូនគណបក្សផ្សេងៗ ដែលប្រជាពលរដ្ឋមិនគាំទ្រនោះទេ ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំត្រូវតែគោរពនូវឆន្ទៈរាស្ត្រជាងបីលាននាក់មានន័យថា បើយើងគិតទៅវាជាងកន្លះនគរបាទ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំត្រូវតែគោរព ឆន្ទៈរាស្រ្ត ពីព្រោះខ្ញុំទៅ អង្គុយនៅកន្លែងហ្នឹង ខ្ញុំបានប្តេជ្ញាថាទៅការពារនូវឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបើសិនជាយើង យកឆន្ទៈជាងកន្លះនគរ ទៅចែកឲ្យគណបក្សមួយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋគាត់មិនគាំទ្រ អាហ្នឹងយើងមានន័យថា យើងជាន់ឈ្លីនូវឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋបាទ»។
VOA ព្យាយាមសុំការអធិប្បាយពីលោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យរបស់គ.ជ.ប តែមិនទាន់អាចទាក់ទងបានទេ នៅល្ងាចថ្ងៃច័ន្ទនេះ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាបានបញ្ជាក់ឲ្យ VOA ដឹងនៅល្ងាចថ្ងៃចន្ទថា សភាបានទទួលពាក្យសុំលាលែងរបស់លោក រ៉ុង ឈុន និងលោក គួយ ប៊ុនរឿន អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោកស្រី តែ ម៉ានីរ៉ុង។ លោកមានប្រសាសន៍ថា សភានឹងធ្វើការជ្រើសរកអ្នកថ្មី មកជំនួសអ្នកទាំងបីទៅតាមផ្លូវច្បាប់។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង បញ្ជាក់ថា៖
«ខាងខ្ញុំនេះគឺ ភារកិច្ចគឺអនុវត្តន៍តាមច្បាប់ តាមច្បាប់គឺថា ធ្វើម៉េចរកអ្នកជំនួស ហើយទៅតាមការសម្រេចរបស់ច្បាប់តែប៉ុណ្ណឹងទេបាទ»។
ភ្លាមៗក្រោយការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនិងតែមួយគត់នៅសភាជាតិខ្មែរ ប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួនបានចាប់ផ្តើមព្រមានដោយការហ៊ុំព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ច រួមទាំងការដកចេញនូវការអនុគ្រោះពន្ធដល់ទីផ្សារនាំចេញធំបំផុតរបស់កម្ពុជាហើយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាំងអស់អាចនឹងត្រូវបានហាមប្រាមមិនឲ្យធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយក្រុមហ៊ុននានារបស់អាមេរិក។
សហភាពអឺរ៉ុប ព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក និងសេតវិមានគឺ វិមានប្រធានាធិបតីស.រ.អា. បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាខ្លាំងៗ ដោយបញ្ជាក់ថា នេះជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការរុះរើប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា តាមរយៈការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
សេតវិមានបានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុននេះថា យោងតាមដំណើរការបច្ចុប្បន្ននេះ ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជានាឆ្នាំក្រោយនឹងមិនមានភាពស្របច្បាប់ មិនសេរី និងមិនយុត្តិធ៌មឡើយ។ អាមេរិកបញ្ជាក់ថា ខ្លួននឹងបញ្ឈប់ការគាំទ្រចំពោះគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតកម្ពុជា(គ.ជ.ប.) និងកិច្ចការរដ្ឋបាលរបស់គណៈកម្មាធិការនេះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ៕
