គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតហៅកាត់ថា(គ.ជ.ប) ត្រៀមបើកសក្ខាសិលាពន្យល់ពីនីតិវិធីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រសម្រាប់នីតិកាលទី៦នៅខេត្តតាកែវនៅថ្ងៃសុក្រនេះ។ អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.បថា សិក្ខាសាលានេះជាផ្នែកមួយនៃការបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងអំពីការបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.បទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះត្រូវបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីការរិះគន់ធ្ងន់ៗពីអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិថា ការបោះឆ្នោតសភាលើកនេះនឹងមិនពិតនោះឡើយ ប្រសិនបើបក្សប្រឆាំងគឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនត្រូវបានរាប់បញ្ចូលក្នុងការបោះឆ្នោត។
លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក ប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅកាត់ថា គ.ជ.ប មកពីបក្សកាន់អំណាចគ្រោងនឹងទៅបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងស្តីពីដំណើរការបោះឆ្នោតសម្រាប់នីតិកាលទី៦នៅឯខេត្តតាកែវ។ លោកក៏និងពន្យល់ពីសារៈសំខាន់នៃការបោះឆ្នោតសភា និងស្វែងយល់ពីចម្ងល់នានាទាក់ទិននីតិវិធីបោះឆ្នោត។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសនិងអ្នកនាំពាក្យរបស់គ.ជ.ប។
ផែនការបញ្រ្ជាបការយល់ដឹងអំពីដំណើរការបោះឆ្នោតរបស់ប្រធានគ.ជ.ប. កើតមានឡើង ក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រូវក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សមើលឃើញថាកំពុងប្រឈមនឹងភាពតានតឹងខាងនយោបាយនៅមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ គ.ជ.ប ចុះថ្ងៃទី២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨នេះ បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ដោយមានសំណូមពរពីសិស្ស និស្សិត គរុសិស្ស គរុនិស្សិត និងគ្រូបង្រៀន ការបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងអំពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៦ ឆ្នាំ ២០១៨ នឹងរៀបចំផ្សព្វផ្សាយ នៅសាលាគរុកោសល្យខេត្តតាកែវ នាថ្ងៃទី៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ វេលាម៉ោង ៨ព្រឹក។
សេចក្តីប្រកាសបានសរសេរតាមន័យដើមថា៖ «ក្រៅពីគ្រូឧទ្ទេសនាមរបស់គ.ជ.ប ឯកឧត្តម ប្រធាននឹងធ្វើបឋកថា ជូនដល់សិស្ស និស្សិត គរុសិស្ស គរុនិស្សិត និងគ្រូបង្រៀន ប្រមាណ៨០០នាក់ អំពីសារៈសំខាន់នៃការបោះឆ្នោត ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៦ ឆ្នាំ២០១៨ ដែលរៀបចំឡើងដោយគ.ជ.ប និងកឹ្រត្យក្រមនៃការបោះឆ្នោតដែលធ្វើឡើងនៅប្រទេសជឿនលឿនក្នុងពិភពលោក»។
សេចក្តីជូនដំណឹងរបស់គ.ជ.បស្តីពីការធ្វើបឋកឋា របស់លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក អំពីការប្រព្រឹត្តទៅនៃដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភា ដែលនឹងនាំដល់ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយនេះ បានធ្វើឡើងតែពីរថ្ងៃ ក្រោយការអំពាវនាវរបស់ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឲ្យរដ្ឋាភិបាលធានាឲ្យបានការបោះឆ្នោតពិតប្រាកដមួយ ពោលគឺការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ត្រូវតែមានការចូលរួមរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយដោយរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
ការត្រៀមធ្វើបឋកឋារបស់លោកស៊ិក ប៊ុនហុក អំពីការបោះឆ្នោតនៅខេត្តតាកែវដដែលនេះ ក៏បានកើតឡើង ក្រោយការប្រកូកប្រកាសតាមបណ្តាញសង្គមជាបន្តបន្ទាប់របស់លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពហិការការបោះឆ្នោតខាងមុខ បើសិនមិនមានវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅលើសន្លឹកឆ្នោតនោះ។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.ប បានប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃពុធនេះថា ព្រឹត្តិការណ៍នៅខេត្តតាកែវនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃការបណ្តុះបណ្តាលនិងការពន្យល់អំពីនីតិវិធីបោះឆ្នោតតាមតំបន់ភូមិភាគនីមួយៗនិងខេត្តទូទាំងប្រទេស។
«អីចេះ ជាការងារអប់រំ គ.ជ.ប ត្រូវបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាល នៅគ្រប់ខេត្ត គ្រប់ភូមិភាគតែម្តងណាបាទ។ ហើយក្នុងនោះ ឯកឧត្តមប្រធានលោកហ្នឹង អញ្ជើញទៅជាអធិបតី ហើយលោកនឹងធ្វើការប្រកាសបិទផងដែរ។ អីចឹងជាមួយប្រកាសបិទនេះ លោកនឹងឆ្លៀតជម្រាបបន្ថែមពាក់ព័ន្ធនឹង សំណួរទាំងឡាយ ដែលកន្លងមក មានសំណួរទៅតាមភូមិភាគខុសគ្នា សំណួរខុសគ្នាដែរបាទ»។
នៅពេល VOA សួរលោកអំពីការបណ្តុះបណ្តាលនេះ អាចជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវរបស់លោក សម រង្ស៊ី អតីតមេបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនឲ្យពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោតនោះ អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.បរូបនេះបានថ្លែងថា គ.ជ.ប ត្រូវធ្វើការស្ទង់មតិជាមុន ទៅតាមការប្រមូលសំនួរផ្សេងៗ ពាក់ព័ន្ធនឹងបរិយាកាសបោះឆ្នោតជាមុនសិន។
«ខ្ញុំអាចនិយាយបានថា រាល់បញ្ហាទាំងអស់ គ.ជ.ប មានការប្រមូលសំនួរមុននោះបាទ បានន័យថា ធ្វើ Survey [ស្ទាបស្ទង់មតិ]តំបន់ណា មានមន្ទិលសង្ស័យពីរឿងអ្វី? មិនច្បាស់រឿងអី? រឿងបច្ចេកទេស? ឬក៏រឿងនីតិវិធីបោះឆ្នោតបាទ។ អីចឹងគ.ជ.ប នឹងក្រៅតែពីទៅបណ្តុះបណ្តាលអំពីការងារបច្ចេកទេសក៏នឹងដោះស្រាយនូវបញ្ហាមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងការមន្ទិលសង្ស័យរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរបាទ»។
កាលពីថ្ងៃ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨ អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អ.ស.ប.នៅកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសមួយ ដោយបាននិយាយចំៗថា ការបោះឆ្នោតខែកក្កដា ដែលបានគ្រោងទុកនោះ គឺជាការបោកបញ្ជោតឆន្ទៈ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែរជាម្ចាស់ឆ្នោត ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនអនុញ្ញតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនោះទេ។
អ្នកស្រីត្រូវបានស្រង់ប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្តីប្រកាសដែលចេញដោយការិយាល័យឧត្តមស្នងការអ.ស.ប. ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាតាមន័យដើមថា៖
«ការបោះឆ្នោតមួយមិនអាចក្លាយជាការបោះឆ្នោតពិតប្រាកដបានទេ ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយត្រូវបានរារាំងមិនឲ្យចូលរួម»។
អ្នកស្រី ស្មីត ក៏បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែដោះលែងមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំជាបន្ទាន់និងលុបចោលការហាមឃាត់សមាជិកគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោក សម រង្ស៊ី ដែលបច្ចុប្បន្នជាមេដឹកនាំចលនាសង្គ្រោះជាតិ បានអំពាវតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយស្នើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពហិការការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។ លោកអះអាងថា បើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ច្រើនលើសលប់ ធ្វើពហិការមិនទៅបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាទាំងអស់ បើមិនមានឈ្មោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើសន្លឹកឆ្នោតនោះទេ ការណ៍នេះនឹងរួមចំណែកទាំងអស់គ្នា ដើម្បីដកភាពស្របច្បាប់ពីការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយខាងមុខ និងដកភាពស្របច្បាប់ពីរបបផ្ដាច់ការ។
ជាងនេះទៅទៀត កាលពីថ្ងៃអង្គារ លោកសម រង្ស៊ី ក៏បានប្រកាសតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយបានស្នើឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសយកជម្រើសពីរ គឺទីមួយ មិនទៅបោះឆ្នោត គឺគាំទ្រ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងចិត្ត ហើយចង់ឲ្យគណបក្សនេះ មកដឹកនាំប្រទេស ដើម្បីមានការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន និងទីពីរ ទៅបោះឆ្នោត (ទោះជាបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាក៏ដោយ) គឺគាំទ្រ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយចង់ឲ្យគណបក្សនេះ ដឹកនាំប្រទេសតទៅទៀត ដូចសព្វថ្ងៃ។
លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានអំពាវនាវដល់ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតជាតិនិងអន្តរជាតិឲ្យបោះបង់ការឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតខែកក្កដាខាងមុខនេះផងដែរ ប្រសិនបើគណបក្សដែលលោក និងលោក កឹម សុខា ជាអ្នកបង្កើតគឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យចួលរួមការប្រកួតប្រជែង។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតក្នុងស្រុកធំៗពីរគឺអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត Comfrel របស់គល់ បញ្ញា និង Nicfec របស់លោកសំ គន្ធាមី បានបញ្ជាក់នាពេលកន្លងមកថា ការចូលរួមសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតខែកក្កដា អាចនឹងត្រូវសម្រេច ក្រោយការបញ្ចប់នៃការចុះបញ្ជីឈ្មោះគណបក្សនយោបាយ ដែលនឹងផុតកំណត់នៅថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភានេះ៕
