សេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ចំនួនបួន ដែលចែងអំពីការបែងចែកអាសនៈរបស់គណបក្ស ដែលត្រូវរំលាយនោះ ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាបញ្ជូនឱ្យគណៈកម្មការជំនាញពិនិត្យឡើងវិញ គឺមិនបានសម្រេចដាក់ចូលក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គនាព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះទេ។
ការប្រជុំដ៏ប្រញាប់ប្រញាល់របស់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា ដែលមានតែសមាជិកមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ ធ្វើឡើងដើម្បីសម្រេចលើសេចក្តីស្នើច្បាប់របស់ក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចចំនួន ៤៩រូប។ ការប្រជុំនេះកើតមានឡើងមុនការបើកកិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់រដ្ឋសភាដែលមិនមានតំណាងរាស្ត្រគណបក្សជំទាស់ចូលរួម។
ក្រោយការបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំសេចក្តីស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ទាំងបួននេះ លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍បានសម្រេចបញ្ជូនសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ទាំងនោះទៅគណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌របស់រដ្ឋសភា ដើម្បីពិនិត្យ និងស្រាវជ្រាវបន្ត។ ប៉ុន្តែលោកមិនអាចបញ្ជាក់បានថា តើកិច្ចពិភាក្សារបស់គណៈកម្មការជំនាញនេះនឹងបញ្ចប់នៅពេលណានោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភានេះមានប្រសាសន៍ថា៖
«គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ចាត់ការសេចក្តីស្នើច្បាប់ទាំងបួននេះគឺ បញ្ជូនសេចក្តីស្នើច្បាប់ទាំងបួននេះទៅគណៈកម្មការជំនាញ គឺគណៈកម្មការទី៦ បានសេចក្តីថា ជាគណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌របស់រដ្ឋសភា ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវ សន្និដ្ឋាន និងផ្តល់យោបល់ ហើយរាយការណ៍ជូនគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាវិញ។ ឥឡូវបានបញ្ជូនទៅបាត់ហើយ។ ខ្ញុំអត់ដឹងថា គាត់ធ្វើអ្វីទេឥឡូវហ្នឹង»។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង បន្ថែមថា គណៈកម្មការជំនាញនឹងធ្វើរបាយការណ៍ជូនទៅគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដើម្បីសម្រេចថា នឹងត្រូវដាក់ជូនទៅអង្គប្រជុំពេញអង្គដើម្បីពិនិត្យ អនុម័ត ឬអត់។
ការបញ្ជូនសេចក្តីស្នើច្បាប់របស់ក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចទៅកាន់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា និងបញ្ជូនបន្តទៅគណៈកម្មការជំនាញដើម្បីពិនិត្យទាំងប្រញាប់ប្រញាល់បែបនេះ ធ្វើឡើងខណៈដែលតុលាការកំពូលកំពុងចាត់ការបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃប្តឹង សុំឲ្យរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ តុលាការកំពូល កាលពីថ្ងៃចន្ទ បានចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដាក់ឯកសារត្រៀមក្នុងអំឡុងពេល២០ថ្ងៃ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងពាក្យបណ្ដឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដែលបានស្នើសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
សេចក្តីស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតទាំងបួន ដែលគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍រដ្ឋសភាពិនិត្យនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះរួមមាន វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងព្រឹទ្ធសភា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់ និងវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ។
សេចក្តីស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនេះបានស្នើកែប្រែមាត្រា១៣៨ស្ទួន ដោយកំណត់ថា ក្នុងនីតិកាលនៃរដ្ឋសភា ប្រសិនបើមានគណបក្សនយោបាយណាមួយប្រកាសបោះបង់ចោលអាសនៈ ឬគណបក្សនោះត្រូវលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ឬត្រូវរំលាយស្របតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ នោះបញ្ជីបេក្ខជន និងតំណាងរាស្រ្តទាំងអស់នៃគណបក្សនយោបាយនោះលែងមានសុពលភាព និងលែងមានលក្ខណៈសម្បត្តិជាសមាជិកសភាតទៅទៀតហើយ។
ក្នុងករណីនេះ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រូវបែងចែកអាសនៈដែលនៅទំនេរនោះ ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងយូរ៧ថ្ងៃ ឲ្យទៅគណបក្សនានា ដែលបានចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងរាជធានី-ខេត្តនោះ ដោយមិនគិតបញ្ចូលគណបក្សនយោបាយដែលបោះបង់ចោលអាសនៈ ឬដែលត្រូវលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ឬដែលត្រូវរំលាយនោះទេ។
ប៉ុន្តែប្រសិនបើពុំមានគណបក្សនយោបាយណាទទួលយកអាសនៈដែលនៅទំនេរទេនោះ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រូវបែងចែកអាសនៈដែលនៅទំនេរនោះ ឲ្យទៅគណបក្សនយោបាយដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាអ្នកសិក្សាពីការវិវត្តសង្គម លើកឡើងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានព្យាយាមអះអាងតែសម្តី ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសទៅតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែលោកថា ការអនុវត្តរបស់គណបក្សដឹកនាំប្រទេសមួយនេះបែរជាត្រូវបាត់បង់ការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញ។ លោកបន្ថែមថា គម្រោងនៃការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាសកម្មភាពខុសច្បាប់ ដូច្នេះលោកថា គណបក្សកាន់អំណាចកំពុងពន្លឿនសកម្មភាពនោះឲ្យទៅជាស្របច្បាប់ តាមរយៈការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ក្នុងរដ្ឋសភា។
លោក មាស នី បញ្ជាក់ថា៖
«ការដែលអនុម័តច្បាប់នេះ គឺធ្វើម៉េចឲ្យការចែងនេះវាត្រូវច្បាប់ ក៏ប៉ុន្តែមុនពេលដែលការកែហ្នឹងធ្វើឡើង បានន័យថា ឥឡូវហ្នឹងវាមិនត្រូវច្បាប់ហើយបានគេនាំគ្នាកែហ្នឹង។ អានេះបានន័យថា ជាការកាត់ក្បាលតម្រូវមួកហើយអាហ្នឹង»។
អង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្ថាប័នជាតិ អន្តរជាតិ ព្រមទាំងអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍សង្គម និងនយោបាយជាច្រើនបានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែនដោយនិយាយថា ការត្រៀមរំលាយគណបក្សប្រឆាំងនេះនឹងធ្វើឲ្យដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាដើរថយក្រោយ ឈានទៅរកភាពខ្ទេចខ្ទី ហើយថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដែលមានអ្នកគាំទ្រជាង៤០ភាគរយនៅទូទាំងប្រទេសនេះនឹងជះឥទ្ធិពលដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ខាងមុខ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាត់ទុកថា អ្វីៗដែលកំពុងកើតឡើងនេះគឺជា ការតាំងចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា៕
