ភ្នំពេញ —
បួនថ្ងៃមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គរួមមានកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងថៃ ដែលធ្វើឡើងនៅក្នុងទីក្រុងហូជីមិញនោះ អង្គការទន្លេអន្តរជាតិ (Intenational Rivers) និងអង្គការបរិស្ថានឈានមុខនៅក្នុងស្រុក បានទទូចឲ្យមានការជំរុញបញ្ឈប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ចម្រូងចម្រាស់ចំនួនពីរនៅប្រទេសឡាវ នោះគឺទំនប់វារីអគ្គិសនីសាយ៉ាបូរី និងទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុង ដែលប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម និងប្រទេសថៃប្រឆាំងជំទាស់។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងថៃនឹងត្រូវចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី២នៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គនៅថ្ងៃសៅរ៍សប្តាហ៍នេះដើម្បីពិភាក្សាស្តីពីកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍និងសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នា។
នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃពុធនេះ អង្គការទន្លេអន្តរជាតិបានអំពាវនាវថា ក្រុមមេដឹកនាំនៃប្រទេសក្នុងតំបន់នេះ «ត្រូវតែឆ្លៀតឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះដើម្បីស្នើសុំឲ្យបញ្ឈប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងពីរជាបន្ទាន់។
លោកស្រីអេមី ត្រែនដេម (Ame Trandem) នាយកកម្មវិធីរបស់អង្គការទន្លេអន្តរជាតិប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះថា គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គបរាជ័យនៅក្នុងការដោះស្រាយគ្រោះថ្នាក់ដែលចេះតែកើនឡើងដែលបង្កឡើងដោយប្រទេសឡាវ»។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីសាយ៉ាបូរី ដែលវិនិយោគដោយក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសថៃក្នុងតម្លៃទឹកប្រាក់ជិត៤ពាន់លានដុល្លារនោះ គ្រោងនឹងសាងសង់នៅខ្សែទឹកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គក្នុងប្រទេសឡាវ។ ទំនប់នេះគឺជាទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយក្នុងចំណោមទំនប់ចំនួនរហូតដល់១០ដែលនឹងត្រូវសាងសង់នៅផ្នែកខាងក្រោមនៃទន្លេមេគង្គ ដែលមានប្រវែង៤.៣០០គីឡូម៉ែត្រដែលហូរកាត់ប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា និងដីសណ្តរនៅវៀតណាម ហើយចុះទៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះអាចផលិតអគ្គិសនីចំនួន១.២៦០មេហ្គាវ៉ាត់។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងពេលដែលប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជាកំពុងជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លាប្រឆាំងនឹងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ ប្រទេសឡាវបានអនុម័តសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុងមួយទៀតដែលមានកម្លាំង២៦០មេហ្គាវ៉ាត់។
ប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជាដែលស្ថិតនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម បានជំទាស់បន្ថែមទៀត ក៏ប៉ុន្តែហាក់ដូចជាមិនទាន់អាចបញ្ឈប់គម្រោងសាងសង់ទំនប់ទាំងពីរបាននៅឡើយទេ។
នៅថ្ងៃនេះដែរ វេទិកានៃសម្ព័ន្ធអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា (NGO Forum) បានបញ្ជូនលិខិតចំហមួយទៅកាន់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងថៃ ដែលជាសមាជិកគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គដើម្បីទាមទារឲ្យបញ្ឈប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងពីរនេះដែរ។
លោកតឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការនេះ ថ្លែងថា៖«មូលហេតុដែលយើងទាមទារយ៉ាងដូច្នេះដោយសារតែមិនទាន់មានបច្ចេកទេសឬមួយការបង្កើតប្លង់ណាមួយដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថាន បញ្ហាប៉ះពាល់លើប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ជីវចម្រុះ និងធនធានត្រីនៃអាងទន្លេមេគង្គទាំងមូល»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកស៊ីន នីនី អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិទន្លេមេគង្គកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងមិនលើកសំណើស្តីពីការទាមទារឲ្យផ្អាក ឬលុបចោលការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីខាងលើនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «គេនិយាយពីការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទូទៅដូចជាធនធានទឹក ធនធានធម្មជាតិ និងដីធ្លី ជាដើម»។
លោកស៊ីន នីនីបញ្ជាក់ថា នេះគឺជាកិច្ចប្រជុំកំពូលដែលប្រព្រឹត្តទៅជារៀងរាល់បួនឆ្នាំម្តង៕
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងថៃនឹងត្រូវចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី២នៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គនៅថ្ងៃសៅរ៍សប្តាហ៍នេះដើម្បីពិភាក្សាស្តីពីកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍និងសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នា។
នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃពុធនេះ អង្គការទន្លេអន្តរជាតិបានអំពាវនាវថា ក្រុមមេដឹកនាំនៃប្រទេសក្នុងតំបន់នេះ «ត្រូវតែឆ្លៀតឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះដើម្បីស្នើសុំឲ្យបញ្ឈប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងពីរជាបន្ទាន់។
លោកស្រីអេមី ត្រែនដេម (Ame Trandem) នាយកកម្មវិធីរបស់អង្គការទន្លេអន្តរជាតិប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះថា គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គបរាជ័យនៅក្នុងការដោះស្រាយគ្រោះថ្នាក់ដែលចេះតែកើនឡើងដែលបង្កឡើងដោយប្រទេសឡាវ»។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីសាយ៉ាបូរី ដែលវិនិយោគដោយក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសថៃក្នុងតម្លៃទឹកប្រាក់ជិត៤ពាន់លានដុល្លារនោះ គ្រោងនឹងសាងសង់នៅខ្សែទឹកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គក្នុងប្រទេសឡាវ។ ទំនប់នេះគឺជាទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយក្នុងចំណោមទំនប់ចំនួនរហូតដល់១០ដែលនឹងត្រូវសាងសង់នៅផ្នែកខាងក្រោមនៃទន្លេមេគង្គ ដែលមានប្រវែង៤.៣០០គីឡូម៉ែត្រដែលហូរកាត់ប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា និងដីសណ្តរនៅវៀតណាម ហើយចុះទៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះអាចផលិតអគ្គិសនីចំនួន១.២៦០មេហ្គាវ៉ាត់។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងពេលដែលប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជាកំពុងជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លាប្រឆាំងនឹងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ ប្រទេសឡាវបានអនុម័តសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុងមួយទៀតដែលមានកម្លាំង២៦០មេហ្គាវ៉ាត់។
ប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជាដែលស្ថិតនៅខ្សែទឹកខាងក្រោម បានជំទាស់បន្ថែមទៀត ក៏ប៉ុន្តែហាក់ដូចជាមិនទាន់អាចបញ្ឈប់គម្រោងសាងសង់ទំនប់ទាំងពីរបាននៅឡើយទេ។
នៅថ្ងៃនេះដែរ វេទិកានៃសម្ព័ន្ធអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា (NGO Forum) បានបញ្ជូនលិខិតចំហមួយទៅកាន់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងថៃ ដែលជាសមាជិកគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គដើម្បីទាមទារឲ្យបញ្ឈប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងពីរនេះដែរ។
លោកតឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការនេះ ថ្លែងថា៖«មូលហេតុដែលយើងទាមទារយ៉ាងដូច្នេះដោយសារតែមិនទាន់មានបច្ចេកទេសឬមួយការបង្កើតប្លង់ណាមួយដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថាន បញ្ហាប៉ះពាល់លើប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ជីវចម្រុះ និងធនធានត្រីនៃអាងទន្លេមេគង្គទាំងមូល»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកស៊ីន នីនី អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិទន្លេមេគង្គកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងមិនលើកសំណើស្តីពីការទាមទារឲ្យផ្អាក ឬលុបចោលការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីខាងលើនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «គេនិយាយពីការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទូទៅដូចជាធនធានទឹក ធនធានធម្មជាតិ និងដីធ្លី ជាដើម»។
លោកស៊ីន នីនីបញ្ជាក់ថា នេះគឺជាកិច្ចប្រជុំកំពូលដែលប្រព្រឹត្តទៅជារៀងរាល់បួនឆ្នាំម្តង៕
