ការចាប់បញ្ជូនជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាចំនួន ៤នាក់ ដែលស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសកម្ពុជាត្រឡប់ទៅប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេវិញបានលើកឡើងជាការព្រួយបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេនិងស្ថានភាពលំបាករបស់ជនជាតិភាគតិចជាច្រើនទៀតនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាប់បញ្ជូនជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាចំនួន ៤នាក់កាលពីពាក់កណ្ដាលខែ មិថុនា បន្ទាប់ពីម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេបានស្នើសុំត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញដើម្បីជួបជុំជាមួយនឹងគ្រួសាររបស់គេ ហើយ៣នាក់ទៀតទំនងជាមិនមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីស្នើសុំសិទ្ធិជ្រកកោន។
ប៉ុន្តែមានការព្រួយបារម្ភពីសំណាក់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សដែលថា ជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា ដែលភាគច្រើនកាន់សាសនាគ្រិស្តមកពីតំបន់ភ្នំក្នុងប្រទេសវៀតណាមអាចប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ក្រោយពីពួកគេត្រឡប់ទៅប្រទេសកំណើតវិញ។
សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថា ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនេះកើតឡើងដោយសារតែក្រុមជនជាតិភាគតិចនេះមានប្រវត្តិចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយនឹងយោធាអាមេរិកក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមវៀតណាម ដែលក្រុមនេះប្រយុទ្ធដើម្បីសិទ្ធិដីធ្លីនិងធ្វើការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំបែបកុម្មុយនិស្ត និងជំនឿសាសនារបស់ខ្លួន។
រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនិងបំពានជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធទៅលើសិទ្ធិរបស់អ្នកដែលពួកគេជឿថា គឺជាមេដឹកនាំនៅក្នុងសហគមន៍ ឬជាមេដឹកនាំសាសនា។ នេះបើយោងតាមសម្ដីរបស់លោក Phil Robertson ដែលជានាយករងអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ី។ លោកថ្លែងទៀតថា ដោយសារតែតំបន់ដែលពួកគេរស់នៅស្ថិតក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាល អង្គការឯករាជ្យនានាពិបាកក្នុងការតាមដានស្ថានភាពនេះណាស់។
លោក Robertson បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា «ច្បាស់ណាស់ថា ជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាទាំង៤នាក់ នឹងប្រឈមនឹងការសួរចម្លើយយ៉ាងខ្លាំងក្លាពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម នៅពេលដែលពួកគេត្រឡប់ទៅវិញ។ ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាទាំងនេះមិនមែនត្រឹមតែប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនោះទេ គឺពួកគេប្រាកដជារងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ នៅពេលពួកគេត្រឡប់ទៅវិញ។ សំណួរគឺនៅត្រង់ថា តើអាជ្ញាធរវៀតណាមនឹងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើពួកគេក្នុងកម្រិតណាតែប៉ុណ្ណោះ»។
លោក Robertson ថ្លែងថា ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអាចកើតឡើងតាមរយៈការដាក់កំហិតទៅលើការធ្វើដំណើរ អាចជាការបំពានលើរូបរាងកាយ ការសួរចម្លើយ និងការឈ្លបយកការណ៍ជាដើម។ នេះគឺជាការព្រួយបារម្ភក្នុងចំណោមជនភៀសខ្លួនមួយចំនួន។
ជនភៀសខ្លួនម្នាក់ក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ដែលបានស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដោយសារព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព បានប្រាប់ VOA ថា «ខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភណាស់អំពីការប្រឈមនឹងសម្ពាធពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម»។ លោកបានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសវៀតណាម បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានចាប់ខ្លួនចំពោះការតវ៉ានឹងការរើសអើងសាសនា ហើយលោកត្រូវបានកាត់ទោសតាមច្បាប់សាសនា។ លោកបានថ្លែងថា លោកត្រូវបានគេតាមឃ្លាំមើលនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម មុននឹងលោករត់ភៀសខ្លួនពីប្រទេសនេះ។ លោកបាននិយាយថា «នៅពេលខ្ញុំចង់ទៅណា ពួកគេតែងតែតាមខ្ញុំជានិច្ច។ ខ្ញុំភ័យខ្លាចណាស់»។
គេប៉ាន់ស្មានថា ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ារាប់រយនាក់បានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ ដោយត្រូវបានរាយការណ៍ថា ដោយសារមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកសាសនានិងនយោបាយ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាមួយចំនួនត្រូវបានចាប់បញ្ជូនទៅប្រទេសដទៃទៀត ដូចជាប្រទេសហ្វីលីពីន ខណៈដែលអ្នកផ្សេងទៀតត្រូវបានចាប់បញ្ជូនចេញ។
លោកស្រី Grace Bui នាយកប្រតិបត្តិនៃគម្រោងជំនួយម៉ុងតាញ៉ា ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុង បាងកក ប្រទេស ថៃ បានថ្លែងថា ការបាត់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងជនធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍មួយចំនួន បង្កឲ្យមានហានិភ័យ។ លោកស្រីបានសរសេរនៅក្នុងសារមួយថា «ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាជាច្រើនត្រូវបានបញ្ជូនចេញពីប្រទេសកម្ពុជាវិញ ហើយយើងមិនទាន់បានទទួលដំណឹងពីពួកគេនោះទេ។ ជាឧទាហរណ៍ បុរសម្នាក់ដែលបានត្រឡប់មកវិញកាលពីឆ្នាំមុន បានព្យាយាមទាក់ទងទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីផ្ដល់ដំណឹងថា ប៉ូលិសបានបំពានដល់គាត់ពេលគាត់ត្រឡប់មកវិញ។ ហើយប៉ូលិសក៏បានដកហូតទូរស័ព្ទរបស់គាត់។ ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាជាច្រើនត្រូវបានវាយដំ ហើយអ្នកខ្លះត្រូវបានគេធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយខ្លះទៀតត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ»។
រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនៅមិនទាន់ផ្ដល់អត្ថាធិប្បាយអ្វីនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែប្រទេសវៀតណាមមិនមែនជាប្រទេសតែមួយគត់ ដែលចូលរួមដល់ការបំពានសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ។ នេះបើយោងតាមសម្ដីរបស់លោក Robertson។ ក្រោយពេលទីភ្នាក់ងារជួយដល់ជនភៀសខ្លួនអង្គការសហប្រជាជាតិ UNHCR បានរកឃើញថា ប្រទេសទី៣អាចនឹងទទួលយកជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា នោះប្រទេសកម្ពុជាគ្រាន់តែត្រូវចេញលិខិតអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេចាកចេញពីប្រទេសរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែលោកថា កម្ពុជាបានបដិសេធមិនព្រមចេញលិខិតអនុញ្ញាតនោះទេ ដោយសារតែសម្ពាធពីប្រទេសវៀតណាម។
លោកស្រី Caroline Gluck មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកព័ត៌មានសាធារណៈប្រចាំតំបន់នៃអង្គការ UNHCR បានមានប្រសាសន៍ថា «អង្គការ UNHCR កំពុងធ្វើការជាមួយនឹងអាជ្ញាធរកម្ពុជាដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយឲ្យពួកគេ។ ការតាំងលំនៅឡើងវិញ ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភពីឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់ជនភៀសខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងការជ្រើសរើសនិងការផ្ទេរជនភៀសខ្លួនពីប្រទេសមួយដែលពួកគេចង់ទទួលបានការការពារទៅកាន់ប្រទេសទី៣ ដែលព្រមព្រៀងទទួលយកពួកគេជាជនភៀសខ្លួនដោយផ្តល់នូវសិទ្ធិរស់នៅដោយអចិន្ត្រៃយ៍បាន»។
ជនភៀសខ្លួនដែល VOA បានសម្ភាសបាននិយាយថា លោកមានការព្រួយបារម្ភថា លោកនឹងត្រូវចាប់បញ្ជូនត្រឡប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។ ប៉ុន្តែលោកមិនទាន់បានបោះបង់ក្ដីសង្ឃឹមថា លោកនិងអ្នកផ្សេងទៀតនឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទៅរស់នៅប្រទេសមួយទៀត បន្ទាប់ពីរស់នៅក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំនោះ៕
ប្រែសម្រួលដោយអ្នកស្រី ហុង ចិន្ដា
