អ្នកវិភាគមើលឃើញថា ចំនួនអ្នកមិនបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតដែលភាគច្រើនជាអ្នកដែលមិនពេញចិត្តនឹងរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សកាន់អំណាច គឺជាការខាតបង់សំឡេងគាំទ្រដល់គណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ។
មានពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រាំនាក់មិនបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតក្នុងបញ្ជីថ្មី ក្នុងខណៈពេលដែលការចុះឈ្មោះនឹងបិទបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកានេះ។ ក្នុងចំណោមនោះគឺពលរដ្ឋខ្មែរដែលធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី និងកូរ៉េខាងត្បូងជាដើម។
លោកឱក សេរីសោភក្តិ៍ អ្នកឯកទេសខាងផ្នែកអភិបាលកិច្ចល្អបានបញ្ជាក់នៅក្នុងកម្មវិធី Hello VOA នាយប់ថ្ងៃច័ន្ទនេះថា៖
«អ្នកដែលមិនចូលរួមបោះឆ្នោតនឹងមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងក្លាទៅលើសំឡេងរបស់គណបក្សប្រឆាំងព្រោះថា អ្នកដែលធ្វើចំណាកស្រុកសុទ្ធតែជាអ្នកទិតៀនរដ្ឋាភិបាលនិងគណបក្សកាន់អំណាច។ នេះភាគច្រើនបើតាមខ្ញុំសួរទៅ»។
មានពលរដ្ឋខ្មែរជាង៩,៦លាននាក់មានអាយុត្រូវចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតសម្រាប់ចូលរួមការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ដែលនឹងរៀបចំឡើងនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំក្រោយ។
លោកឱក សេរីសោភក្តិ៍ សន្និដ្ឋានថា កត្តាសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុចូលរួមចំណែកក្នុងការរារាំងពលករខ្លះមិនអាចមកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបានច្រើន។ ក្រៅពីនេះលោកយល់ថា ពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសមានការអាក់អន់ចិត្តនឹងអ្នកនយោបាយ ហើយបញ្ហានយោបាយនេះក៏ជាកត្តារារាំងពួកគាត់មិនឱ្យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតដែរ។
លោក សោភក្តិ៍ យល់ថា បណ្តាញសង្គមបានជួយច្រើនក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពីការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឱ្យបានដល់ពលរដ្ឋនៅទូទាំងប្រទេស។ លោកក៏បានលើកពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងការចែកអត្តសញ្ញាណបណ្ណជូនដល់ពលរដ្ឋ និងការសម្រួលរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប) ក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់អត្តសញ្ញាណបណ្ណចាស់យកមកចុះឈ្មោះបាន។
ពលករមួយចំនួនបានប្រាប់ VOA ក្នុងកម្មវិធីកន្លងមកថា ពួកគាត់ប្រឈមមុខនឹងការលំបាកពេលមកចុះឈ្មោះ ដោយសារតែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនព្រមធ្វើលិខិតបញ្ជាក់ជូនដោយសារតែពួកគេមិនអាចធ្វើដំណើរទៅចុះឈ្មោះនៅស្រុកកំណើត ហើយព្យាយាមចុះឈ្មោះនៅតាមខេត្តជាប់ព្រំដែន។
ក្នុងពេលដែលមានអ្នកចុះឈ្មោះជាង៧,៦លាននាក់ ប៉ុន្តែចំនួនអ្នកដែលនឹងចេញមកបោះឆ្នោតក្នុងពេលខាងមុខក៏អាចនឹងតិចជាងនេះ។ ប៉ុន្តែលោកឱក សេរីសោភក្តិ៍យល់ថា កត្តានយោបាយអាចជួយជំរុញដល់ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងពេលខាងមុខផងដែរ។
«នេះជាការទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នកនយោបាយទាំងអស់គ្រប់គណបក្សជាពិសេសគណបក្សធំៗទាំងពីរហ្នឹងគឺថាល្មមឈប់ឈ្លោះគ្នាទៀតទៅ ហើយមានការអ្វីនិយាយគ្នាទៅ។ និយាយគ្នាយ៉ាងម៉េចក៏ដោយតឹងសរសៃក នៅលើមេក្រូយ៉ាងម៉េចក៏ដោយប៉ុន្តែនិយាយគ្នាទៅ ចរចាគ្នាទៅមើលមុខគ្នាទៅ ចាប់ដៃគ្នាទៅដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគាត់មានការកក់ក្តៅថា ការបោះឆ្នោតហ្នឹងអាចនឹងមានផលប្រយោជន៍ធ្វើឱ្យគាត់មានការពេញចិត្តថា នឹងមានអ្វីមួយផ្លាស់ប្តូរមែន»។
មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងគឺលោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខា កំពុងមានរឿងរ៉ាវនៅក្នុងតុលាការដែលបណ្តាលឱ្យលោកសម រង្ស៊ី នីរទេសខ្លួនទៅនៅក្រៅប្រទេសហើយលោកកឹម សុខា សំងំលាក់ខ្លួននៅក្នុងទីស្នាក់ការគណបក្សដើម្បីគេចចេញពីការចាប់ខ្លួន។
លោក សោភក្តិ៍ យល់ថា ថ្វីបើអ្នកគាំទ្របក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួនមានការអាក់អន់ចិត្តនឹងគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ ដោយសារមិនបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរតាមអ្វីដែលពួកគេចង់បានក្រោយពីការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ ប៉ុន្តែស្មារតីនៃការចង់ផ្លាស់ប្តូរគណបក្សកាន់អំណាចនៅមិនទាន់សាបរលាបនៅឡើយទេ។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«ខ្ញុំគិតថា ចំពោះអ្នកបោះឆ្នោតដែលបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង ថ្វីបើគាត់អត់សប្បាយចិត្ត ថ្វីបើគាត់ទិតៀននៅតាមហ្វេសប៊ុកក្តីចឹងមែន ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលបោះឆ្នោតមិនមែនបានសេចក្តីថា គាត់ដូរចិត្តទេ។ គាត់នៅតែប្រកាន់យកគាត់នៅតែបោះឆ្នោតឱ្យចឹង។ ខ្ញុំពិបាកមើលឃើញថា គាត់នឹងបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សណាផ្សេងទៀតណាស់។ ដូច្នេះ គាត់រអ៊ូរទាំ។ គាត់ទិតៀន។ គាត់មិនពេញចិត្ត។ គាត់ថាឱ្យមែនប៉ុន្តែដល់ពេលបោះឆ្នោតហ្មង គឺថាគាត់មិនដូរទេ»។
លោកឱក សេរីសោភក្តិ៍ យល់ថា ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិដែលគ្រោងនឹងរៀបចំនៅឆ្នាំ២០១៨ មានសារៈសំខាន់ណាស់នៅក្នុងការកំណត់ទិដ្ឋភាពនយោបាយថ្មីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៖
«ចំណែកឯគណបក្សកាន់អំណាចមានអ្នកស្មោះត្រង់ជាងបួនលាននាក់។ នេះបើតាមការសិក្សាសា្រវជ្រាវរបស់ខ្ញុំ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកទាំងបួនលាននាក់ហ្នឹងមិនប្រាកដថាដោយសារគាត់ជួបបញ្ហាវិបត្តិ ដូចជាបញ្ហាស្រូវ ដូចជាបញ្ហាចំណាកស្រុក ដូចជាបញ្ហាដែលគាត់ជំពាក់លុយមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាដើម ហើយកូនគាត់ទាំងអស់ហ្នឹងសុទ្ធតែធ្វើចំណាកស្រុកទៅក្រៅប្រទេស គឺមិនប្រាកដថា គាត់នៅតែស្មោះត្រង់អីចឹងទៀតទេ។ គាត់អាចបោះឆ្នោតទៅតាមស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចទៅតាមស្ថានការណ៍អ្វីផ្សេងៗទៅទៀត។ ចឹងហើយបានជាការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧មានសារៈប្រយោជន៍ខ្លាំងមែនទែនហ្មង»។
លោក សោភក្តិ៍ យល់ថា វាក៏ជារបត់នយោបាយថ្មីសម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការត្រូវគិតពីការត្រៀមអ្នកដឹកនាំថ្មីវ័យក្មេងសម្រាប់ជំនួសក្នុងកាលៈទេសៈចាំបាច់ផងដែរ។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានកាន់អំណាចជិត៤០ឆ្នាំចាប់តាំងពីមានការចូលឈ្លានពានរបស់ប្រទេសវៀតណាមមកផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហមក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩៕
