- ដោយ ស៊ុន ណារិន
រស់នៅ១០ថ្ងៃក្នុងបន្ទប់កញ្ចក់ ពលរដ្ឋកម្ពុជារៀបរាប់ក្រោយជាសះស្បើយពីវីរុសកូរ៉ូណា
ភ្នំពេញ — ក្នុងរយៈពេល១០ថ្ងៃនៅមន្ទីរពេទ្យក្នុងខេត្តបាត់ដំបង លោក អែល ម៉ាត់លី មិនមានសេរីភាពដើរហើរនោះទេ។ លោកត្រូវបានដាក់ក្នុងបន្ទប់កញ្ចក់ដែលអាចមើលឃើញពីខាងក្រៅ ដើម្បីសម្រាកព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩។
ជារៀងរាល់ថ្ងៃ លោកទាក់ទងជាមួយគ្រូពេទ្យតាមទូរស័ព្ទ ដែលប្រាប់ឲ្យលោកវាស់កម្តៅ វាស់ចង្វាក់បេះដូង និងវាស់កម្រិតឈាមជាដើម។
លោក ម៉ាត់លី អាយុ៤១ឆ្នាំ ត្រូវបានគ្រូពេទ្យបញ្ជាក់ថា លោកបានជាសះស្បើយ លែងមានវីរុសកូរ៉ូណាតទៅទៀតហើយ។ លោកត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទៅផ្ទះវិញក្នុងភូមិសំភី២ សង្កាត់រតនៈ ក្រុងបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា ប៉ុន្តែលោកត្រូវធ្វើតេស្តម្តងទៀតនៅខែក្រោយនេះ។
លោក ម៉ាត់លី ជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋកម្ពុជា៧៩នាក់ ដែលបានទៅចូលរួមពិធីសាសនាមួយនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីចុងខែកុម្ភៈ។ លោកបានឆ្លងវីរុសកូរ៉ូណានេះ។
លោកបានត្រឡប់មកពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ីវិញ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ហើយជាងមួយសប្តាហ៍ក្រោយមក លោកត្រូវបានស្វែងរកដោយអាជ្ញាធរ និងត្រូវបានធ្វើតេស្ត ហើយក៏រកឃើញថា មានផ្ទុកវីរុសនោះ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា។
អស់រយៈពេល១០ថ្ងៃ លោកបានសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ ហើយភរិយានិងកូនរបស់លោកពីរនាក់ ដែលមិនឆ្លងវីរុសនេះ សម្រាកនៅផ្ទះ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា លោកបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងស្នាក់នៅផ្ទះរបស់លោក ក្រោយលោកត្រូវបានបញ្ជាក់ពីគ្រូពេទ្យថា លែងមានវីរុសកូរ៉ូណាតទៅទៀត។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA តាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា៖ «ការពិនិត្យហ្នឹងគឺឃើញអវិជ្ជមានពីរដង។ គេតេស្តកំហាករបស់យើង។ ហើយក្នុងរយៈពេលពីរបីថ្ងៃ គេចេញលទ្ធផលអវិជ្ជមាន។ ហើយក្រោយមកគេពិនិត្យម្តងទៀត ក្នុងរយៈពេលពីរបីថ្ងៃ គេពិនិត្យឃើញអវិជ្ជមានទៀត»។
បើតាមលោក ម៉ាត់លី ដែលជាអ្នករកស៊ីលក់ដូរទូរស័ព្ទដៃ ស្ថានភាពសុខភាពរបស់លោកបានប្រែប្រួល ដោយសារពីមុនមកលោកផ្តាសាយធំ ហើយអស់កម្លាំងរាល់ពេល។
លោកបន្តថា៖ «សំខាន់ដូចពេលហ្នឹង ខ្ញុំរាងដូចស្រស់ស្រាយ។ សុខភាពរាងល្អ ដោយសារពីមុនហ្នឹង ខ្ញុំចូលលក្ខណៈដូចផ្តាសាយធំ ដល់ពេលឥឡូវហ្នឹង វាដូចជាអត់ មានស្អីទាំងអស់។ សុខភាពយើងធម្មតាវិញ»។
លោករៀបរាប់ទៀតថា ការយកសំណាកទៅធ្វើតេស្តម្តងៗគឺជារឿងលំបាកមួយសម្រាប់រូបលោក ដែលធ្វើឲ្យលោកពិបាកទ្រាំ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «គេយកសំឡីរាងវែងបន្តិចទៅ។ គេរុកចូលអាច្រមុះស្តាំយើងទៅ រុកឲ្យផុត ចូលក្នុងរហូតដល់យើងដង្ហក់។ ព្រោះអាហ្នឹង គេមើលដល់ក្នុង។ ហើយកំហាកក៏ដោយ គេរុកបុកដល់ក្នុងហ្នឹងដែរ ដល់ពេលយើងឡើងឈ្លក់»។
លោកជឿថា លោកមានវីរុសកូរ៉ូណានេះ តែលោកថា ដោយសារលោកមានអង់ទីករខ្លាំងដូច្នេះហើយទើបលោកអាចជាសះស្បើយបានលឿន ហើយវីរុសនេះប្រហែលស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនរបស់លោក តាំងពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ពេលលោកត្រឡប់មកពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ីវិញ។
នៅក្នុងបន្ទប់កញ្ចក់ លោកស្នាក់នៅក្បែរអ្នកជំងឺម្នាក់ទៀត តែកន្លែងគេងរបស់ពួកគេស្ថិតនៅចម្ងាយ១ម៉ែត្រកន្លះពីគ្នា។ នេះបើតាមលោក ម៉ាត់លី។ អ្នកជំងឺនៅក្បែរនោះមិនទាន់ជាជាសះស្បើយពីជំងឺកូវីដ១៩នៅឡើយទេ។
- ដោយ ធីតា វីន
ភ្នំពេញ — វាជារឿងនឹកស្មានមិនដល់ដែលជនជាតិចិនបានចាកចេញពីកម្ពុជាចំនួនច្រើន ក្រោយរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទការភ្នាល់ល្បែងតាមអនឡាញ កាលពីខែសីហាឆ្នាំ២០១៩ ប៉ុន្តែការប្រកាសនេះចូលជាធរមាននៅដើមឆ្នាំ២០២០។
ចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០១៩មក វិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើអ្នកវិនិយោគចិនកំពុងជាប់គាំងខ្លាំង បន្ទាប់ពីរងផលប៉ះពាល់ពីការបិទល្បែងអនឡាញ ដែលនាំឲ្យជនជាតិចិនជាច្រើនម៉ឺននាក់ចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះស្ថានភាពនេះកាន់តែអាក្រក់ ស្របពេលដែលរីវុរសកូរ៉ូណាកំពុងរាតត្បាតនៅលើពិភពលោក។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលរកស៊ី និងធ្វើការទាក់ទងនឹងវិស័យអចលនទ្រព្យ បានលើកឡើងថា ការរកស៊ីរបស់ពួកគេបានធ្លាក់ចុះ ហើយអ្នកជំនាញបានលើកឡើងថា នៅរយៈពេលប្រមាណ៦ខែកន្លងមកនេះ វិស័យសំណង់និងអចលនទ្រព្យមានការថមថយខ្លាំង បន្ទាប់ពីជនជាតិចិន ដែលបានមកធ្វើការ និងរកស៊ីនៅកម្ពុជា បានសម្រុកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយរដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទល្បែងអនឡាញ ដែលអ្នករកស៊ីចិនរកចំណូលបានយ៉ាងច្រើនពីល្បែងអនឡាញនេះ។
លោក ជា សេងថៃ ជាបុគ្គលិកផ្នែកលក់ដីឡូត៍នៅក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យមួយ នៅក្រុងប៉ោយប៉ែត បានឲ្យដឹងថា ការលក់ដីឡូត៍របស់លោកក្នុង១ខែ មានប្រមាណ២០ឡូត៍ មុនបិទល្បែងអនឡាញ។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីបិទល្បែងអនឡាញមក លោកលក់បានប្រហែល៥ឡូត៍ប៉ុណ្ណោះ។ កាន់តែអាក្រក់ជាងនេះ រយៈពេលជាង២ខែមកនេះ សូម្បីតែ១ឡូត៍ ក៏លោកលក់មិនបានដែរ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖ «ក្នុងមួយខែៗ យើងអាចរកបាន១០ទៅ២០ឡូត៍ដែរ។ បន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើមបិទអនឡាញនេះទៅ យើងអាចរកបានខ្ទង់តែ៥អីទេក្នុង១ខែៗជាមធ្យម។ ប៉ុន្តែចាប់ផ្តើមមានជំងឺថ្មីនេះចូលមកទៀតមក គិតទៅចូលខ្ទង់៣ខែ គឺយើងអត់ទាន់រកភ្ញៀវបានទេ អត់បានតែម្តង. មានភ្ញៀវខ្លះគាត់បានផ្តាំឲ្យយើងជួយលក់ឲ្យគាត់វិញ។ ប៉ុន្តែយើងរកឲ្យអត់បាន។ ឥឡូវថយ... ថយមែនទែនតែម្តង! ចុះខ្លាំង!ខ្ញុំអត់នឹកស្មានថា ដល់ចំណុនេះដែរ»។
បើតាមលោក សេង ថៃ អគារជាច្រើននៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ត្រូវបានផ្អាកការសាងសង់ ខណៈអគារខ្លះទៀតនៅសល់គ្មានអ្នកជួល តាំងពីមានការបិទល្បែងអនឡាញមក។
«បិទអនឡាយនេះ ចិនគាត់ត្រឡប់ទៅវិញ។ អគារក៏សល់ច្រើនដែរ។ ផ្អាកៗការសាងសង់ច្រើន»។
រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសបិទល្បែងអនឡាញដែលរកស៊ីដោយកាស៊ីណូនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ រដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ល្បែងអនឡាញនេះធ្វើឲ្យអន្តរាយសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ការចាប់ជម្រិត និងអំពើខុសច្បាប់របស់ប្រជាជនចិនដែលមកកម្ពុជា។ ចំណាត់ការនៃការបិទនេះគឺដោយសារមានការស្នើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន។
- ដោយ អូន ឆេងប៉រ
វីរុសកូរ៉ូណានៅកម្ពុជាបង្កការប៉ះទង្គិចពាក្យសម្ដីលើសហគមន៍ឥស្លាម
ភ្នំពេញ — អ្នកស្រីហម ស្រីម៉ុម និងអ្នកស្រី សារ៉ោះ អាប់ឌុលឡោះ លក់សាច់មាន់ឆៅនៅតូបក្បែរខាងគ្នាជាង២០ឆ្នាំមកហើយ ក្នុងផ្សារទួលសង្កែនៅភ្នំពេញ។ ពួកគេធ្លាប់ប្រាស្រ័យទាក់ទងលេងសើចជាមួយគ្នាជាធម្មតា និងពេលខ្លះចែករំលែកម្ហូបអាហារគ្នាទទួលទានថែមទៀតផង។ ស្រីម៉ុមជាពុទ្ធសាសនិក ហើយអាប់ឌុលឡោះជាឥស្លាមសាសនិក។
ប៉ុន្តែពួកគេចាប់ផ្តើមមានជម្លោះពាក្យសម្តីជាមួយគ្នា ក្រោយពេលក្រសួងសុខាភិបាលបានប្រកាសថា មានឥស្លាមសាសនិកកម្ពុជា ដែលត្រឡប់ពីការប្រារព្ធពិធីបួងសួងតាមបែបសាសនានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឆ្លងវីរុសកូរ៉ូណា។ នេះជាការប្រកាសឆ្លងទ្រង់ទ្រាយធំមួយនៅកម្ពុជា ដែលនាំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភថា នឹងចម្លងទៅប្រជាជនផ្សេងទៀត។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានបង្ហាញអត្តសញ្ញាណនៃអ្នកដែលឆ្លង ដោយមានការបែងចែកថា «ខ្មែរ»និង«ខ្មែរឥស្លាម»។ នេះជាការបង្ហាញជាក់ច្បាស់លើបណ្ដាឥស្លាមសាសនិកនៅកម្ពុជា និងដំណើររឿងរ៉ាវទៅចូលរួមពិធីសាសនានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ មានការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីមិនសមរម្យតាមរយៈបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម មកលើសាសនាឥស្លាម បណ្ដាជនឥស្លាមសាសនិក និងមកលើសហគមន៍ជនជាតិចាមតែម្ដង។
ឃើញដូច្នេះនាំឱ្យអ្នកស្រី សារ៉ោះ អាប់ឌុលឡោះ ហាក់មានអារម្មណ៍តូចចិត្ត ហើយព្រលយពាក្យពេចន៍ឮៗ ខណៈអ្នកស្រីកំពុងលក់នៅឯផ្សារ។ វានាំឱ្យកើតក្ដីមិនយល់ស្របគ្នា យល់ច្រឡំ និងនាំទៅដល់ជម្លោះពាក្យសម្ដីជាមួយអ្នកស្រី ហម ស្រីម៉ុម កាលពីថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍កន្លងទៅ។
ដោយមានក្រមាទទូលគ្របក្បាល និងកន្សែងរុំមុខជិត អ្នកស្រី សារ៉ោះ អាប់ឌុលឡោះ បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ខ្ញុំអ្នកថា ចំពោះអ្នកនិយាយទេ។ ខ្ញុំថា ម៉េចបានចាំបាច់ដៀលបងប្អូនឥស្លាមអ៊ីចឹង? អត់ត្រូវដៀលទេ ហើយអត់ត្រូវឆ្អើមខ្ពើមគ្នាទេ ព្រោះអីគេម្នាក់ៗ គេខ្លាចរៀងៗខ្លួន។ គេការពាររៀងខ្លួន។ ចេះតែថា បងប្អូនខ្មែរឥស្លាមនេះនាំរោគមកចូលស្រុកខ្មែរ ខ្ញុំក៏ខឹងទៅ។ ខ្ញុំក៏ថា ឱ្យគេអ្នកនិយាយ តែអ្នកអត់និយាយហ្នឹង គេតមក ក៏កើតការប្រកែកគ្នា មួយម៉ាត់ពីរម៉ាត់ក្នុងផ្សារហ្នឹងទៅ ចាស៎!»។
រំលងគ្នាតែមួយតូប និងស្ថិតនៅតែចម្ងាយប្រមាណបីម៉ែត្រពីគ្នា ក្នុងផ្សារទួលសង្កែ ដែលអ្នកដើរទិញឥវ៉ាន់នៅតែធ្វើដំណើរទៅមកក្រោមកម្ដៅថ្ងៃក្ដៅហែង អ្នកស្រី ហម ស្រីម៉ុម បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ទៅមិនបាច់ប្រកាន់ទេ។ [គាត់]ម្នាក់ហ្នឹង វានិយាយថា«ខ្មែរៗ!» តែជាមួយខ្ញុំអត់មានប្រកាន់ថា សាសន៍ណា សាសន៍ណាទេ។ សម្រាប់ពួកខ្ញុំលក់ដូរហ្នឹង ត្រូវគ្នាទាំងអស់ទេ។ តែដូចថា [គាត់]ម្នាក់ហ្នឹង វាអត់សូវដឹងអីទេ។ វានិយាយឡើងវាសុទ្ធតែ«មីខ្មែរ»។ ខ្ញុំខឹងពេក ខ្ញុំថា យើងនៅលើទឹកដីខ្មែរ កុំជេរខ្មែរ!»។
បច្ចុប្បន្ន អ្នកទាំងពីរបានឈប់ស្ដីរកគ្នា។
ភ្នំពេញ — តាមជំនឿរៀងៗខ្លួន ព្រះសង្ឃនៅកម្ពុជា បានគោះរគាំង សូត្រធម៌ និងសមាធិ ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតាមជនបទ បានដាក់ទីងមោង និងដុតភ្លើងនៅពេលយប់ ដើម្បីបញ្ចៀសការរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណា ដែលមានជាង៩០ករណីហើយនៅកម្ពុជា។
នៅវត្តនិគ្រោធវ័ន ហៅវត្តគល់ទទឹង ក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅរាជធានីភ្នំពេញ ប្របមាត់ទន្លេបាសាក់ ព្រះសង្ឃគោះរគាំងសូត្រធម៌ចម្រើនព្រះបរិត្ត និងសមាធិ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា តាមការអំពាវនាវពីគណសង្ឃនាយកដើម្បីជួយរំសាយការភ័យខ្លាចជំងឺកូវីដ១៩ ទៅដល់អ្នកមានជំនឿលើពុទ្ធសាសនា ជាសាសនារដ្ឋនៅកម្ពុជា។
ព្រះតេជគុណ ភួង សុវណ្ណ ចៅអធិការវត្តនិគ្រោធវ័ន ហៅវត្តគល់ទទឹង មានសង្ឃដីកាថា ពិធីសូត្រធម៌ និងគោះរគាំងជាមធ្យោបាយតាមផ្លូវសាសនាមួយក្នុងការជួយពង្រឹងស្មារតីនិងរំសាយការភ័យខ្លាចក្នុងចំណោមពុទ្ធសាសនិក។
«សូត្រទៅព្រះបរិត្តហ្នឹងគឺមានអំណាចអាចជួយរំងាប់នូវវិបត្តិទុក្ខភ័យផ្សេងៗនោះបាន។ អ៊ីចឹងប្រសិនបើពុទ្ធបរិស័ទ គាត់មានជំនឿថា ព្រះបរិតហ្នឹងអាចជួយរក្សាការពារ ជួយកម្ចាត់ទុក្ខភ័យហ្នឹង គឺថាអាចជួយធ្វើឲ្យផ្លូវចិត្តរបស់គាត់ហ្នឹង បានស្រួលទៅណា។ អ៊ីចឹង មិនធ្វើឲ្យគាត់ភ័យស្លន់ស្លោ»។
ព្រះតេជគុណក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការអនុវត្តតាមវិធានការការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ស្របតាមក្រសួងសុខាភិបាលផងដែរ។