ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

ឡាវ​នឹង​សាងសង់​ទំនប់​ដុង​សាហុង​បើ​ទោះបី​ជា​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​អ្នក​ជំនាញ​បរិស្ថាន


រូបភាព​មួយ​ដែល​យក​​ចេញ​ពី​ភាពយន្ត​ឯកសារ «តើ​ត្រី​ទៅ​ណា? ការ​សម្លាប់​ទន្លេ​មេគង្គ​ដោយ​ទំនប់​ម្តងមួយៗ» (Where Have All the Fish Gone? Killing the Mekong Dam by Dam) បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​ដ៏​ធំ​មួយ​ដែល​កំពុង​ត្រូវ​សាងសង់​ឡើង​នៅ​តាម​បណ្តោយ​ទន្លេ។
រូបភាព​មួយ​ដែល​យក​​ចេញ​ពី​ភាពយន្ត​ឯកសារ «តើ​ត្រី​ទៅ​ណា? ការ​សម្លាប់​ទន្លេ​មេគង្គ​ដោយ​ទំនប់​ម្តងមួយៗ» (Where Have All the Fish Gone? Killing the Mekong Dam by Dam) បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​ដ៏​ធំ​មួយ​ដែល​កំពុង​ត្រូវ​សាងសង់​ឡើង​នៅ​តាម​បណ្តោយ​ទន្លេ។
ភ្នំពេញ៖ នៅពេល​ដែលប្រទេស​ឡាវ​គ្រោង​នឹង​សាងសង់​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​ដ៏​ធំ​មួយ​នៅ​ផ្នែក​ខាងលើ​នៃ​អាង​ទន្លេ​មេគង្គ​នៅ​ខែ​វិច្ឆិកា​ក្រោយ​នេះ ​អ្នកបរិស្ថាន​បាន​ព្រមាន​ពីផលប៉ះពាល់យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​មក​លើ​ធនធាន​ត្រី​និង​ជីវភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ប្រទេសកម្ពុជា។

ទំនប់​ដុង សាហុង​ដែល​មាន​តម្លៃ​វិនិយោគ៣,៨​ពាន់​លាន​ដុល្លារ មាន​សក្តានុពល​ផលិត​ថាមពល​បាន​២៦០​មេហ្គាវ៉ាត់​និងត្រូវ​សាងសង់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​Mega First Corporation ​របស់​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ដែល​ពុំ​ធ្លាប់​មាន​បទ​ពិសោធន៍​សាងសង់​ទំនប់​វារី​អគ្គីសនី​ពី​មុន​មក។

ប្រសិនបើ​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​នេះ​ត្រូវសាងសង់នោះ​វានឹងស្ថិតនៅ​ចម្ងាយ​ត្រឹមតែ​ពីរ គីឡូម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះ​ពី​ប្រទេសកម្ពុជា​ហើយ​គឺជា​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​នៅ​ផ្នែកខាងលើ​ទន្លេ​មេគង្គ​ដែល​កៀក​នឹង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ជាងគេ។

គម្រោង​នេះ​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវជូន​ដំណឹង​ទៅ​គណៈ​កម្មាធិការ​ទន្លេ​មេគង្គ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ​សប្តាហ៍​មុន។

អង្គការ​ទន្លេ​អន្តរជាតិ​និង​អង្គការ​បរិស្ថាន​ក្នុង​តំបន់​បាន​អំពាវនាវ​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​ឱ្យ​លុប​ចោល​គម្រោង​នេះ​ដោយ​សារ​ផល​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរនៃ​ការវិនិយោគ​ថាមពល​នេះ។

លោកស្រី ​អាមី ត្រេនដឹម ​(AmeTrandem) ​នាយក​កម្មវិធី​អង្គការ​ទន្លេ​អន្តរជាតិ​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ យល់​ថាទំនប់​នេះ​នឹង​ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ​មក​កម្ពុជា​ដោយ​សារ​ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ។

«ទំនប់​វារី​អគ្គីសនី​ដុង សាហុង ​មាន​ចម្ងាយ​ត្រឹម​តែ​២​គីឡូម៉ែត្រ​ប៉ុណ្ណោះ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ហើយ​អ្វី​ដែល​យើង​ដឹង​នោះ​គឺ​ថា​ទំនប់​នេះ​នឹង​បិទ​ខ្ទប់​ផ្លូវ​ទឹក​តែ​មួយ​ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ត្រី​ផ្លាស់​ទី​ទៅ​ពង​ពេញ​មួយ​ឆ្នាំ ​ដូច្នេះ​ប្រសិន​បើ​ផ្លូវ​ទឹក​ដ៏​សំខាន់​នេះ​ត្រូវ​បាន​បិទ ​នោះ​មាន​ន័យ​ថា​ទិន្នផល​ត្រី​នឹង​ធ្លាក់​ចុះ​ហើយ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​នឹង​បាត់បង់​ការងារ ​ហើយ​សុវត្ថិភាព​ស្បៀង​របស់​ពលរដ្ឋ​រាប់​លាន​នាក់​នៅ​កម្ពុជា​នឹង​ប្រឈម​នឹង​ហានិភ័យ​ខ្ពស់»។

ល្បាក់​ខោន​នៅ​ត្រង់​ចំណុច​ទំនប់​ដុង សាហុង​នេះ ​ជា​ជង្រុក​ត្រី​ពង​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​អាង​ទន្លេ​មេគង្គជា​ពិសេស​សម្រាប់​ត្រី​កម្រ​ជិត​ផុត​ពូជ​របស់​កម្ពុជាដូចជា​ត្រី​ផ្សោត​និង​ត្រី​នាគ​ជា​ដើម។ ដូច្នេះ​ប្រសិន​បើ​ទំនប់​នេះ​ត្រូវ​បាន​សាងសង់ ​ប្រភេទ​ត្រី​កម្រ​ទាំង​នោះត្រូវប្រឈម​នឹង​ការ​ផុត​ពូជ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​បាត់​បង់​ជម្រក​និង​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្រព័ន្ធ​ជីវ​ចម្រុះ។​នេះ​បើយោង​តាម​អ្នកជំនាញ​ផ្នែក​បរិដ្ឋាន។

នេះ​ជាទំនប់វារីអគ្គីសនី​ទី​ពីរនៅតាម​ដងទន្លេ​មេគង្គ​របស់​ប្រទេសឡាវ ​បន្ទាប់​ពី​ទំនប់​សាយ៉ាបូរីដ៏​ចម្រូង​ចម្រាស​ដែល​កំពុង​សាងសង់​និង​ដែល​ត្រូវ​បានជំទាស់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដោយ​ដោយ​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់។

យោង​តាម​ការ​សិក្សា​មួយ​របស់​រដ្ឋបាល​ជលផល​កម្ពុជា ​បង្ហាញ​ថា​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​ទំនប់​នៅ​តាម​ដង​ទន្លេ​មេគង្គ​នឹង​ធ្វើឲ្យ​លទ្ធភាព​ទទួល​ផលត្រី​សម្រាប់​បរិភោគ​ធ្លាក់ចុះ​ពី​៤៩​គីឡូក្រាម​សម្រាប់​បុគ្គល​ម្នាក់​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​មក​ត្រឹម​តែ​២២​គីឡូក្រាម​ប៉ុណ្ណោះ នៅ​ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០៣០​ដោយ​សារ​ការ​ធ្លាក់ចុះ​ទិន្នផល​ត្រី។

គណៈកម្មាធិការ​ទន្លេ​មេគង្គនៅ​ឆ្នាំ​២០០៧​បានបង្គាប់​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវថា​គម្រោង​ទំនប់​ដុង សាហុង​នេះត្រូវ​ពិគ្រោះយោបល់​ជាមួយប្រទេស​តាម​ដង​ទន្លេ​មេងគ្គ​ដទៃ​ទៀត ​មុន​នឹង​សម្រេច​សាងសង់។ ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​បាន​សម្រេច​ចិត្តរំលង​ចោល​យន្តការ​ថ្នាក់​តំបន់​នេះ ដោយ​គ្រាន់​តែ​ផ្ងើ​លិខិត​ជូន​ដំណឹង​អំពី​គម្រោង​សាង​សង់​ទៅ​គណៈកម្មាធិការនេះ​ប៉ុណ្ណោះ។ នេះ​បើ​តាម​លោកស្រី អាមី ត្រេនដឹម។

លោកស្រី អាមី ត្រេនដឹម ​ថ្លែង​ថាការ​សម្រេច​ចិត្ត​ជាឯកតោ​ភាគី​នេះ​គឺ​ផ្ទុយ​នឹង​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទន្លេ​មេគង្គឆ្នាំ​១៩៩៥ ​ដែល​ចែង​ថា​រាល់​គម្រោង​ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​ទន្លេ​មេគង្គ​គប្បី​ស្វែងរក​ការ​ប្រឹក្សា​យោបល់​ជាមួយ​ប្រទេស​ក្បែរ​ខាង​ដើម្បី​សេចក្តី​សម្រេច​ចិត្ត​រួម​មួយ។

«​អ្វី​ដែល​យើង​កំពុងតែ​ឃើញ​នៅ​ពេល​នេះ​គឺ​ថា​គណៈកម្មាធិការ​ទន្លេមេគង្គកំពុង​តែ​លម្អៀង​ទៅ​ខាង​ភាគី​ឡាវ ​លើ​ការ​ខាតបង់​របស់​ប្រទេស​ជិតខាង។ គណៈកម្មាធិការ​នេះ​កំពុងតែ​ប្រឈម​នឹង​វិបត្តិ​ភាព​ស្របច្បាប់​ ដូច្នេះ​កំណែទម្រង់​ត្រូវការ​ជា​ចាំបាច់​ប្រសិន​បើ​គណៈកម្មាធិការ​នេះ​ចង់​ទទួល​បាន​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត។ ខ្ញុំ​គិត​ថា​ក្នុង​ករណី​នេះ ​ការ​សម្រប​សម្រួល​ពី​ភាគី​ទី​បី​ត្រូវ​ការ​ជា​ចាំបាច់។ ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​គួរ​ទាមទារ​យន្តការ​នេះ​មុន​ហួស​ពេល»។

លោក ស៊ូរ៉ាសាក់ ក្លាហាន ​(SurasakGlahan) ​មន្ត្រី​ទំនាក់ទំនង​របស់​គណៈកម្មាធិការ​ទន្លេ​មេគង្គ​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​វីអូអេ​ សំឡេង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ តាម​ទូរស័ព្ទ​ពី​ប្រទេស​ឡាវ​ថា​ការ​សម្រេចចិត្ត​ដោយឯកតោ​ភាគី​របស់​រដ្ឋាភិបាលឡាវ​គឺ​មិន​រំលោភនឹង​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ឆ្នាំ​១៩៩៥​ទេ។

«ពុំ​មាន​ការ​រំលោភ​មាត្រា​ណា​មួយ​ក្នុង​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទេ ​ពី​ព្រោះ​ប្រទេស​នីមួយ​ៗ​មាន​សិទ្ធិ​ពិចារណា​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ថា​យន្តការ​ប្រភេទ​ណា​ដែល​នឹង​ត្រូវ​ប្រើ។ យន្តការ​ពិគ្រោះ​យោបល់ជា​មុន​មាន​បំណង​សម្រាប់​ជា​ការ​ពិភាក្សា​ប៉ុណ្ណោះ។ យន្តការ​នេះ​មិន​មាន​បំណង​ដើម្បី​ស្វែងរក​ការ​យល់​ព្រម​លើ​គម្រោង​ទេ ​ដូច្នេះ​ក្នុង​ករណី​នេះ​ រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​មាន​ឆន្ទានុសិទ្ធិ​ចុង​ក្រោយ​ក្នុង​ការ​សាងសង់​គម្រោង​នេះ»។

លោក ស៊ូរ៉ាសាក់ ក្លាហាន ​អត្ថាធិប្បាយ​បន្ថែមថា​គណៈកម្មាធិការ​ទន្លេ​មេគង្គដែល​មាន​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ថៃ ​ឡាវ ​និង​វៀតណាម​ជា​សមាជិក ​គ្រាន់​តែ​ជា​វេទិកា​សម្រាប់​ប្រទេសតាម​ដង​ទន្លេ​មេគង្គ​ទាំង​បួន​ជជែក​ពិភាក្សា​គ្នា​តែប៉ុណ្ណោះ​ ពោល​គឺពុំ​មាន​អំណាច​ឬ​សមត្ថកិច្ច​បង្ខំ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​អនុវត្ត​កាតព្វកិច្ច​ណា​មួយនោះទេ។

លោក ស៊ូរ៉ាសាក់ ក្លាហាន ​បន្ថែមថា​គណៈកម្មាធិការ​ទន្លេ​មេគង្គបាន​ផ្ញើ​គម្រោង​លម្អិត​របស់​ទំនប់​នេះ​ទៅ​ប្រទេសជា​សមាជិក​រួច​ហើយ​កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន ​ហើយ​ខ្លួនកំពុង​រង់ចាំ​ជំហរ​ពី​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ខ្លួន​ជុំ​វិញ​គម្រោង​នេះ។

ប៉ុន្តែ​លោក តែ ណាវុធ ​អគ្គលេខាធិការ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​ទន្លេ​មេគង្គ​កម្ពុជា ​អះអាង​ថា​ភាគី​កម្ពុជា​នៅ​ពុំ​ទាន់ទទួល​បាន​ការ​ជូន​ដំណឹងជា​ផ្លូវ​ការ​អំពីគម្រោង​នេះ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​ឬ​ក៏​គណៈកម្មាធិការ​ទន្លេ​មេគង្គ​នៅ​ឡើយ​ទេ។​

​«យើង​អត់​ទាន់​បាន​ទទួល​ទេ។ ជា​ទូទៅ​គេ​ផ្ញើ​ឱ្យ​យើង​ហើយ។ យើង​រវល់​តែ​បុណ្យ​ទាន​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ហ្នឹង។ រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​នឹង​ផ្ញើ​មក»។

បើ​តាម​លោក ស៊ូរ៉ាសាក់ ក្លាហាន ​មក​ទល់​ពេល​នេះ​ប្រទេស​ទាំង​បួន​ពុំ​ទាន់មាន​គម្រោង​ជួប​ប្រជុំ​គ្នា​អំពី​គម្រោង​នេះ​នៅ​ឡើយ​ទេ។

នៅ​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​បាន​សម្រេច​លុប​ចោល​គម្រោង​កសាង​ទំនប់​ពីរ​កន្លែង​ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​កំពុង​ចាត់​ទុកបញ្ហា​ទំនប់​វារី​អគ្គីសនី​នេះ​ជា​បញ្ហាអាទិភាព​ដែល​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៤។​ ការ​សម្រេចចិត្ត​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់ពី​ប្រទេស​នេះ​ឆ្លង​កាត់​ ​ការ​បាក់​ទំនប់​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ដែល​បាន​នាំ​ឱ្យ​លិច​លង់​និង​សម្លាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ច្រើន​នាក់​នា​ពេល​កន្លង​មក​ ក្នុង​នោះ​ក៏​មានការ​រញ្ជួយ​ដីនៅ​ទំនប់​មួយ​កន្លែង ​ចំណែក​ឯទំនប់​មួយ​ទៀត​បាន​បង្អាក់​ការផ្គត់ផ្គង់​ទឹក​នៅ​ទូទាំង​ក្រុង​ដាណាង ​ដែល​ជា​ទី​ក្រុងធំ​លំដាប់ទី​បី​របស់​វៀតណាម។

លោកស្រី អាមី ត្រេនដឹម ​ផ្តល់​អនុសាសន៍ថាផល​ប៉ះពាល់​ដែលកំពុង​កើត​មាន​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម​គួរ​ជា​មេ​រៀន​ដ៏​ជាក់ស្តែង​មួយ​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ​និង​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ពិចារណា​ឡើង​វិញនៃ​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​របស់​ខ្លួន៕
XS
SM
MD
LG