កាលពីពេលថ្មីៗនេះ រដ្ឋសភារុស្ស៊ីបានសម្រេចជាបឋមលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយ ដែលមានបំណងការពារដំណើរការនៃប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសពីការវាយប្រហារពីបរទេសតាមអ៊ីនធឺណិត។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី និងសមាជិករដ្ឋសភាមួយចំនួន ទំនងជាយល់ស្របគ្នាថា វិធានការមួយនេះមិនអាចសម្រេចបានទេ ដោយសារតែការខ្វះសមត្ថភាពខាងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងប្រទេស។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ បានស្នើឲ្យបង្កើតបណ្តាញអ៊ីនធឺណិតក្នុងស្រុកមួយឈ្មោះថា Runet ដែលដំណើរការដាច់ដោយឡែកពីប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតសាកលលោក។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានគេប្រៀបប្រដូចទៅនឹងច្បាប់របស់ចិនស្តីពីការត្រួតពិនិត្យលើបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ដែលមានឈ្មោះថា Great Firewall។
សារព័ត៌មានរបស់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី ឲ្យដឹងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានតាក់តែងឡើង ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងភាពតានតឹងរបស់រុស្ស៊ីជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួន ដែលបានចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី ថាបានវាយប្រហារប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតតាមបណ្តាញសង្គម ដើម្បីបង្កជាចលាចលនៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតរបស់ប្រទេសទាំងនោះ។
យ៉ាងណាមិញ អ្នករិះគន់ បានចាត់ទុកសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះថា ជាវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលប្រធានាធិបតីលោក Vladimir Putin ក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតក្នុងប្រទេស ដែលជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការដ៏ទូលំទូលាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបង្កើនការរឹតត្បិតលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងរារាំងយុទ្ធនាការប្រមូលផ្តុំសកម្មភាពនយោបាយនានាតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះស្នើឲ្យមានការបញ្ជូនសារជាថ្មីនូវដំណើរប្រតិបត្តិការ និងទន្និន័យអ៊ីនធឺណិតរបស់រុស្ស៊ី ចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធមួយ ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាល ហើយស្នើឲ្យមានការបង្កើតប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យលើឈ្មោះ និងអស័យដ្ឋានអ៊ីនធឺណិត ឬ (Domain Name System) ក្នុងប្រទេស ដែលអនុញ្ញាតឲ្យប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនៅតែដំណើរការក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី បើទោះបីជាប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនេះត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ពីប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតសាកលលោកក៏ដោយ។
កាលពីសប្តាហ៍មុន ក្នុងអំឡុងពេលអានសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ សមាជិករដ្ឋសភាមួយក្រុមតូច បានបង្ហាញការខឹងសម្បា ហើយព្រួយបារម្ភថា វិធានការនេះអាចនឹងធ្វើឲ្យរុស្ស៊ី ធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពច្របូកច្របល់ ដូចការចាកចេញរបស់ប្រទេសអង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុប ដែលពួកគេបានហៅថា «Internet Brexit»។ ស្របពេលជាមួយគ្នានោះ អ្នកខ្លះទៀត បានចោទសួរថាតើរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីអាចបង្កើតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះ ដែលតម្រូវឲ្យគាំទ្រមាត្រាដែលមានចែងក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះដោយរបៀបណា។
គ្មានសមាជិកសភាដែលមានជំនាញខាងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន
លោក Valery Gartung សមាជិករដ្ឋសភាមកពីគណបក្ស Just Russia ដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Putin បានចោទជាសំណួរថា៖ «តើនរណាខ្លះជាអ្នកជំនាញខាងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន? សូមលើកដៃ។ មានតែម្នាក់ទេឬ? អ៊ីចឹង តើឲ្យយើងបោះឆ្នោតអនុម័តលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយនេះដោយរបៀបណា ទាំងយើងមិនយល់អី្វផងនោះ?»
លោក Sergei Ivanov សមាជិករដ្ឋសភាមកពីគណបក្សជាតិនិយម LDPR និងជាអតីតប្រធាននាយខុទ្ទកាល័យរបស់ប្រធានាធិបតី Vladimir Putin បានលើកឡើងថា៖ «រុស្ស៊ីមិនផលិតបណ្តុំគ្រឿងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានណាមួយទេ លើកលែងតែបណ្តុំខ្សែកាប។ អ្នកខ្លះគួរតែរិះគន់ខ្លួនឯងលើរឿងនេះ។
អ្នករៀបរៀងម្នាក់នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ គឺលោក Andrei Lugovoi ដែលជាអតីតមន្ត្រីស៊ើបការសម្ងាត់រុស្ស៊ី ឬ KGB និងជាជនសង្ស័យចម្បងម្នាក់នៅក្នុងករណីសម្លាប់លោក Alexander Litvinenko អ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី នៅចក្រភពអង់គ្លេសកាលពីឆ្នាំ២០០៦។ លោក Lugovoi បានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់ក្រុមអ្នករិះគន់ ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា ការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិតដ៏ធំ គឺកើតចេញពីសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក Lugovoi បានស្រែកនៅក្នុងអំឡុងពេលអានសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះថា៖ «នេះមិនមែនជាកិច្ចការសម្រាប់សិស្សថ្នាក់មត្តេយ្យទេ! សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាប់បានបិទសេវាអ៊ីនធឺណិតទាំងអស់នៅប្រទេសស៊ីរីពីមុន»។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងទស្សនាវដ្តី Wired កាលពីឆ្នាំ២០១៤ លោក Edward Snowden អ្នកទម្លាយឯកសារសម្ងាត់របស់អាមេរិក បានចោទប្រកាន់ទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិអាមេរិក ថាបានកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតរបស់ប្រទេសស៊ីរី ដោយអចេតនា ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិកមានចេតនាលបចូលមើលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតរបស់ស៊ីរីនៅក្នុងឆ្នាំ២០១២។
ការព្រួយបារម្ភពីការឈ្លានពានរបស់អាមេរិកតាមអ៊ីនធឺណិត
លោក Andrei Soldatov សហអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ The Red Web ដែលជាសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រមួយស្តីពីការតាមដានតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតនៅរុស្ស៊ី បានលើកឡើងថា ការព្រួយបារម្ភពីការឈ្លានពានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត គឺគ្រាន់តែជាលេសដោះសារមួយរបស់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី ក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការរឹតត្បិតប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលធ្លាប់កើតឡើងពីមុន តាំងពីសម័យសហភាពសូវៀតមកម្ល៉េះ។
លោក Soldatov បានបញ្ជាក់ថា៖ «បើពិនិត្យមើលខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ យើងឃើញថា ការរឹតត្បិត និងកំណត់ព័ត៌មានតាមអ៊ីនធឺណិត គឺជាផ្នែកស្នូលនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។ វាស្នើឲ្យមានការបំពាក់សម្ភារៈថ្មីទៅលើបណ្តាញផ្តល់សេវាអ៊ីនធឺណិតទាំងអស់ ដែលអាចផ្លាស់ប្តូរ ឬរារាំងដំណើរការអ៊ីនធឺណិត និងកំណត់ព័ត៌មានតាមអ៊ីនធឺណិត។ វាមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារខ្លួនពីសហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ ខ្ញុំមិនគាំទ្រការបកស្រាយដែលថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះគឺធ្វើឡើងដើម្បីការពារអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅរុស្ស៊ី ឬការពារប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតរុស្ស៊ី ពីការវាយប្រហារដែលអាចធ្វើឡើងដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ»។
លោកបានបកស្រាយបន្ថែមទៀតថា៖ «ឥឡូវនេះ រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីកំពុងព្រួយបារម្ភតែរឿងមួយទេ គឺសមត្ថភាពប្រមូលផ្តុំគ្នាតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត»។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា តាំងពីបាតុកម្មតាមដងផ្លូវជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅឆ្នាំ២០១២មក កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក Putin ក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត បានទទួលជោគជ័យខ្លះៗ។
លោក Soldatov បានលើកឡើងថា៖ «ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលមានគោលបំណងផ្តាច់ចោលលទ្ធភាពដែលអាចឲ្យមនុស្សប្រមូលផ្តុំគ្នាតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតបាន»។ លោកបានបន្តថា ក្នុងសម័យសហភាពសូវៀត វិធានការនេះបានធ្វើឡើងដើម្បីបិទបាំងព័ត៌មានទាំងស្រុងក្នុងប្រទេសដើម្បីបញ្ឈប់ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដែលត្រូវបានរឹតត្បិត។
លោកបានបន្តទៀតថា៖ «ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ បើទោះបីជាមានការកំណត់ព័ត៌មានក្តី ក៏អ្នកអាចនឹងទទួលបានព័ត៌មានរស៊ើបខ្លះនៅតាមអ៊ីនធឺណិតដោយងាយស្រួលដែរ។ ដូច្នេះ គោលបំណងនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ គឺដើម្បីរារាំងកុំឲ្យសកម្មជននយោបាយប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម និងអ៊ីនធឺណិតដើម្បីបង្កភាពចលាចល»។
លោក Soldatov លើកឡើងថា បើទោះបីជាការបង្កើតប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតរុស្ស៊ីដាច់ដោយឡែក អាចនឹងបង្កជាផលប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឌីជីថលអន្តរជាតិក្តី ក៏សមាជិករដ្ឋសភារុស្ស៊ីហាក់ដូចជាមិនព្រួយបារម្ភពីបញ្ហានេះទេ ដោយសារតែប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតរបស់រុស្ស៊ីដែលមានស្ថានភាពមិននឹងនរក្នុងរយៈពេលជិតមួយទសវត្សមកនេះ បានបង្ខំឲ្យក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានរុស្ស៊ីជាច្រើនចាកចេញពីប្រទេសនេះរួចទៅហើយ។
លោក Soldatov បានលើកឡើងថា ជាយូរមកហើយ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានសម្រេចឲ្យអាទិភាពខ្ពស់លើសន្តិសុខ ជាងពាណិជ្ជកម្ម។
លោកថ្លែងថា៖ «ពីរឆ្នាំមុន លោក Putin បានចុះហត្ថលេខាលើគោលនយោបាយស្តីពីសន្តិសុខព័ត៌មាន។ ហើយបើយើងពិនិត្យមើលខ្លឹមសារវិញ យើងឃើញថា គោលបំណងចម្បងគឺថា ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងទូរគមនាគមន៍រុស្ស៊ី គួរតែប្រឹក្សាជាមួយទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខរុស្ស៊ី មុននឹងក្រុមហ៊ុនទាំងនេះស្នើឡើងនូវបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ។ ដូច្នេះ វាច្បាស់ណាស់ថា បញ្ហាសន្តិសុខគឺជាអាទិភាពចម្បង ជាងការវិវត្តន៍ទៅមុខនៃវិស័យបច្ចេកវិទ្យា ហើយវាមិនល្អសម្រាប់ការធ្វើជំនួញនោះទេ។ វាមានន័យថា អ្នកត្រូវតែប្រឹក្សាជាមួយទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិរុស្ស៊ី ហើយសួរពួកគេថា តើពួកគេរីករាយនឹងទទួលយកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីនេះដែរឬទេ»។
សេរីភាពលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត
ទោះបីជាមានការរឹតត្បិតយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោក Soldatov នៅតែមានសុទុដ្ឋិនិយមចំពោះសកម្មភាពគាំពារមតិរបស់សកម្មជន ក្នុងការការពារសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
លោកបានលើកឡើងថា៖ «យើងឃើញច្បាស់ហើយថា ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតថ្មីនេះ អាចមានចន្លោះប្រហោង។ វាអាចមានវិធីច្រើនក្នុងការរកច្រកចេញ ដោយសារតែយើងនិយាយតែពីអ៊ីនធឺណិត តែតាមពិតគឺបច្ចេកវិទ្យាទេ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីស្វែងរកវិធីឲ្យមានដំណើរការអ៊ីនធឺណិត»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «ករណីនេះបានកើតឡើងក្នុងប្រទេសជាច្រើនរួចទៅហើយ ដូចជាប្រទេសចិនជាដើម ដែលសហគមន៍សកម្មជនអាចរកវិធីធ្វើកិច្ចការរបស់ពួកគេបានតាមអ៊ីនធឺណិត។ អ្វីជាបញ្ហា គឺសាធារណជន។ ឧទាហរណ៍ ដូចថា ៧០ទៅ៨០ភាគរយនៃប្រជាជន យល់ព្រមទទួលយកស្ថានភាពរឹតត្បិតតាមអ៊ីនធឺណិត ដែលពួកគេកំពុងជួបប្រទះ តែយើងឃើញសកម្មជនខ្លះស្វែងរកវិធីដោះស្រាយស្ថានភាពនោះ។ ហើយខ្ញុំគិតថា វាអាចកើតឡើងបែបនេះនៅ[រុស្ស៊ី]»។
នៅក្នុងបទសម្ភាន៍មួយជាមួយនឹងសារព័ត៌មាន Meduza ដែលមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុង Riga ប្រទេស Latvia លោក Stanislav Shakirov នៃអង្គការឃ្លាំមើលការរឹតត្បិតប្រព័ន្ធឌីជីថល Roskomsvoboda បានលើកឡើងថា ខុសពីចិន រុស្ស៊ីខ្វះខាតប្រព័ន្ធវិនិយោគក្នុងប្រទេសដើម្បីបង្កើតក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យារបស់ខ្លួន។ ការណ៍នេះអាចនឹងរារាំងមិនឲ្យមានការវិនិយោគទុនខាងពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ការបង្កើតប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតឯករាជ្យរបស់រុស្ស៊ី។
លោក Shakirov បានថ្លែងថា៖ «អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅរុស្ស៊ី បានសុំានឹងសេវាអ៊ីនធឺណិតរបស់បស្ចិមប្រទេសរួចទៅហើយ។ លើសពីនេះទៀត ទីផ្សារក្នុងស្រុករបស់រុស្ស៊ី មិនមានទំហំធំល្មមដើម្បីធានាឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងដាច់តែឯងបានទេ ហើយម្យ៉ាងទៀត បរិយាកាសធ្វើជំនួញដែលមិនអំណោយផលរបស់រុស្ស៊ី ក៏នៅតែជាបញ្ហាចម្បង»។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក Alexander Plushev ពិធីករប្រចាំវិទ្យុ Ekho Moskvy នៅទីក្រុងមូស្គូ ដែលបានរាយការណ៍ពីបញ្ហាសេរីភាពតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ បានឲ្យដឹងថា អ្នកគាំទ្រសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មិនព្រួយបារម្ភពីបញ្ហាសន្តិសុខ ពាណិជ្ជកម្ម ឬការរឹតត្បិតនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា នេះគឺជាបញ្ហាអំពើពុករលួយ ដើម្បី[ឲ្យពួកគេ]រកលុយបាន ហើយដើម្បីបង្កើតបណ្តាញអ៊ីនធឺណិតឯករាជ្យសម្រាប់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ»។ លោកបកស្រាយថា ក្រុមហ៊ុនជាប់កុងត្រាជាមួយរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី គឺជាអ្នកទទួលផលចំណេញពីប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតឯកជនរុស្ស៊ីមួយនេះ។
លោកថា៖ «នេះហើយគឺជាមូលហេតុចម្បងនៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឡើង»៕
(ព័ត៌មានខ្លះត្រូវបានដកស្រង់ពី AFP)
ប្រែសម្រួលដោយ ទែន សុខស្រីនិត
