នៅឯការងារចាស់របស់អ្នកស្រី An Nguyen ក្នុងទីក្រុងហាណូយ អ្នកស្រីមានទម្លាប់ ប្រចាំថ្ងៃមួយគឺ នៅពេលអ្នកស្រីចង់ចូលប្រើកុំព្យូទ័រ អ្នកស្រីត្រូវឆ្លើយសំនួរសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតដូចជា «អ្វីទៅលួចបន្លំទាញយកលេខកូដ?» ឬ «តើមេរោគកុំព្យូទ័រដំណើរការយ៉ាងដូចម្ដេច?»
អ្នកស្រី Nguyen មិនបានធ្វើការក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទេ ក៏ប៉ុន្តែនេះជាវិធីសាស្ត្ររបស់ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការធានាឲ្យបានថា បុគ្គលិកទាំងអស់យ៉ាងហោចណាស់មានចំណេះដឹងមូលដ្ឋានអំពីប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតល្អ។
យោងតាមអ្នកជំនាញផ្នែកសន្តិសុខ ប្រទេសវៀតណាមត្រូវការធនធានមនុស្សជាច្រើនដូចអ្នកស្រី Nguyen។ ពួកអ្នកជំនាញនិយាយថា ជំនួញខ្នាតតូចរបស់ប្រទេសវៀតណាមជាពិសេសមិនដឹងថា ខ្លួនកំពុងប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងពីពួកលួចចូលកុំព្យូទ័រ Hacker ឬពីប្រភពនៃការលួចទិន្នន័យនានា។ ហើយពួកគេក៏មិនបានដឹងថា ការគំរាមកំហែងនេះ មានទំហំប៉ុណ្ណានោះទេ។
អ្នកស្រី Nguyen ដែលបានឈប់ពីការងារហើយបានចាប់ផ្តើមបើកអាជីវកម្មខ្លួនឯងបានបកស្រាយអំពីការយល់ដឹងរបស់ជនជាតិវៀតណាមអំពីសន្តិសុខប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រថា៖
«បើនិយាយពីសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យើង ជួនកាលយើងមានទំនុកចិត្តពេក ឬប្រហែលជាយើងមិនដឹងអំពីបញ្ហានេះ។ ដូច្នេះ យើងមិនសូវខ្វល់ពីរឿងនេះទេ»។
ប៉ុន្តែ សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម គួរយកចិត្តទុកដាក់ ជាពិសេសពិចារណាលើកត្តាដែលជំរុញឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ផ្នែកសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិត កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅប្រទេសវៀតណាម។ កត្តាទាំងនេះរួមមានការប្រើប្រាស់កម្មវិធីដែលត្រូវបានលួចដោនឡូតមកប្រើខុសច្បាប់នៅបណ្ដាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ អត្រាអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតខ្ពស់ សង្គមដែលចូលចិត្តបច្ចេកវិទ្យា ខណៈដែលមិនទាន់មានការគាំទ្រវិស័យព័ត៌មានវិទ្យាគ្រប់គ្រាន់ ហើយនិងកត្តាទំនាក់ទំនងស្អប់ផងស្រលាញ់ផងជាមួយប្រទេសចិន។ នេះបើយោងតាមអ្នកជំនាញខាងអ៊ីនធឺណិត។
លោក Vu Minh Tri អនុប្រធានផ្នែកសេវាកម្មផ្ទុកទិន្នន័យអនឡាញនៅឯក្រុមហ៊ុនហ្គេម VNG ថ្លែងថា មានមនុស្សពីរប្រភេទគឺ អ្នកដែលត្រូវបានគេលួចចូលឬ Hack និងអ្នកដែលមិនដឹងខ្លួនថាត្រូវបានគេ hack ។
លោក Vu Minh Tri បាននិយាយថា៖
«មានការនិយាយយ៉ាងពិតប្រាកដមួយថា មិនមានក្រុមហ៊ុនឬស្ថាប័នឬកុំព្យូទ័រណា ដែលមិនរងគ្រោះដោយសារមេរោគកុំព្យូទ័រទេ។ គឺមានតែស្ថាប័ន កុំព្យូទ័រ ឬអ្នកប្រើប្រាស់ដែលមិនដឹងថា កុំព្យូទ័រត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដោយសារមេរោគកុំព្យូទ័រ។ ដូច្នេះ គ្រប់គ្នាត្រូវបានប៉ះពាល់។ វាគ្រាន់តែជាបញ្ហាថាតើអ្នកដឹងពីរឿងនេះឬក៏អត់»។
មានករណីលួចចូលកុំព្យូទ័រថ្មីៗពីប្រទេសចិនដែលនៅជិតខាង ដោយមានការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិតមួយចំនួន ត្រូវបានគេជឿថា ទាក់ទងទៅនឹងគម្រោងផ្លូវក្រវ៉ាត់ឬ Belt and Road Initiative របស់ចិន ដែលមានគោលបំណងតភ្ជាប់ប្រទេសជាច្រើនពីទ្វីបអាស៊ីទៅកាន់ទ្វីបអឺរ៉ុបតាមរយៈគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើន។ ការស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិត Fireeye បានបង្ហាញថា ពួក Hackers ជនជាតិចិន អាចត្រូវបានគេជួលឲ្យការពារដៃគូរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនៅក្នុងគម្រោងផ្លូវក្រវ៉ាត់ ដូចជានៅកម្ពុជា ឬក៏ត្រូវបានជួលឲ្យវាយប្រហារប្រទេសដែលមិនសហការដូចជាប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម។
ប្រទេសវៀតណាមបានចាត់វិធានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះគម្រោងផ្លូវក្រវ៉ាត់នេះ ដោយមានក្រុមបញ្ញាវ័នខ្លះបង្ហាញការព្រួយបារម្ភ អំពីហានិភ័យដូចជាប្រាក់កម្ចីដែលមានបន្ទុកធ្ងន់ និងការពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកលើប្រទេសចិន។ ប្រទេសវៀតណាមក៏មានហេតុផលដែលត្រូវព្រួយបារម្ភអំពីជម្លោះលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតជាមួយប្រទេសចិនផងដែរ។ ក្នុងករណីនៃការលូចចូល Hack ព្រលានយន្តហោះវៀតណាមនៅឆ្នាំ២០១៦ដ៏ល្បីល្បាញមួយ គេសង្ស័យថា ការលួចចូល Hack គឺចេញពីប្រទេសចិន បើយោងតាមលេខអត្តសញ្ញាណកុំព្យូទ័រក្នុងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ឬ IP Addresses។
លោក Jason Kao នាយកមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងវិបត្តិសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមរបស់សហប្រតិបត្ដិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកបានចូលរួមសិក្ខាសាលាក្នុងទីក្រុង Ho Chi Minh មួយ ដែលការិយាល័យរបស់លោកបានឧបត្ថម្ភកាលពីសប្ដាហ៍មុន។ លោក Kao បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមហ៊ុនតូចៗនៅទីក្រុងហូជីមិញថា៖
«នៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកបានក្លាយជាទីផ្សារឌីជីថលដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក ហើយបានបង្កើតឱកាសអាជីវកម្មយ៉ាងច្រើនសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម»។
លោក Kao បានព្រមានថា សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមជាច្រើនមិនបាន យកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាសន្តិសុខលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតទេ។
លោក Kao មានប្រសាសន៍ថា៖
«ដោយសារតែអាជីវកម្មកាន់តែច្រើន ប្រើកុំព្យូទ័រដើម្បីភ្ជាប់អតិថិជនរបស់ខ្លួននិងរក្សាទុកទិន្នន័យ ការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិតនិងការលេចធ្លាយទិន្នន័យអាចបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ»។
លោក Kao បន្ថែមថា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បន្ទុកចំណាយខ្ពស់គឺជាហេតុផលសមរម្យមួយ ដែលសហគ្រាសទាំងនោះព្រងើយកន្តើយលើការការពារសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតនេះ។
ម្យ៉ាង ជំនួញខ្នាតតូចអាចមានទំហំតូចពេក ហើយមិនទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់ពួក Hackers។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ជំនួញខ្នាតតូចទាំងនេះ អាចមានទំហំតូចពេកក្នុងការរ៉ាប់រងចំណាយសម្រាប់ការធានាឬការការពារការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
អ្នកស្រី Nguyen បាននិយាយថា៖
«នៅពេលយើងនិយាយអំពីការចំណាយនិងផលប្រយោជន៍ យើងដឹងថាយើងត្រូវតែទិញកិច្ចសន្យាធានារ៉ាប់រង យើងដឹងថា យើងត្រូវការពារខ្លួនយើង។ ប៉ុន្តែយើងមិនមានធនធានគ្រប់គ្រាន់ទេ»។
នោះហើយជាមូលហេតុដែលកម្មវិធីដែលត្រូវបានលួចដោនឡូតមកប្រើខុសច្បាប់ នៅតែមានប្រជាប្រិយភាពនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ដែលការណ៍នេះបានធ្វើឲ្យប្រទេសវៀតណាមត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសដែលត្រូវតាមដាន ក្នុងរបាយការណ៍របស់តំណាងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកស្ដីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា។ ដោយសារតែបានកម្មវិធីដែលត្រូវបានលួចដោនឡូតមកប្រើខុសច្បាប់ទាំងនេះហើយ ពួក Hackers ក្រៅប្រទេសអាចលួចចូលក្នុងកុំព្យូទ័រក្នុងប្រទេសវៀតណាមបាន។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រទេសវៀតណាមខ្វះអ្នកឯកទេសព័ត៌មានវិទ្យា ដែលអាចកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ទាំងនោះមួយចំនួន។ តាមការប៉ាន់ប្រមាណមួយ ប្រទេសវៀតណាមអាចនឹងប្រឈមមុខនឹងកង្វះបុគ្គលិកផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យាចំនួន ១លាននាក់នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២០។
ក្នុងពេលនេះ ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខផ្ដល់នូវការរំលឹកជាមូលដ្ឋានមួយចំនួនដើម្បីបង្កើនសុវត្ថិភាពលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ កុំចុចលើតំណ ឬ Links ដែលគួរឲ្យសង្ស័យក្នុងអ៊ីម៉ែល។ ប្រើលេខសម្ងាត់រឹងមាំ ហើយកុំប្រើលេខសម្ងាត់ដូចគ្នាសម្រាប់គណនីផ្សេងៗទាំងអស់ដែលអ្នកប្រើ។ ហើយជាការពិតណាស់ ជៀសវាងកម្មវិធីដែលត្រូវបានលួចដោនឡូតមកប្រើខុសច្បាប់៕
