តុលាការខេត្តកោះកុងបានចោទប្រកាន់ប្រជាពលរដ្ឋ ១០ នាក់ ដែលមានជម្លោះដីធ្លីពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឲ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម ដែលពលរដ្ឋលើកឡើងថា ការចោទប្រកាន់នេះគឺដើម្បីបំបិទសំឡេង និងការតវ៉ារបស់ពួកគេ។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សរិះគន់ថា ការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់នេះត្រូវបានប្រើប្រាស់ ដើម្បីបំបិទសំឡេងក្រុមប្រឆាំង។
នៅក្នុងដីកាបង្គាប់ឲ្យពលរដ្ឋទាំង ១០ នាក់ ចូលខ្លួន ហើយដែល VOA ទទួលបាន លោក ឡោ ក្រឹម ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងខេត្តកោះកុង បានបង្គាប់ឲ្យមនុស្ស ១០ នាក់ ចូលបង្ហាញខ្លួននៅតុលាការ។ ពួកគេគឺជាប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនមួយឈ្មោះថា ហេង ហ៊ុយ ជាង ១០ ឆ្នាំមកហើយ។
ពួកគេទាំង ១០ នាក់ ត្រូវចោទប្រកាន់ចំនួនបទចោទចំនួនពីរ គឺបរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍ និងញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឲ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម ប្រព្រឹត្តនៅក្នុងខេត្តកោះកុងនិងភ្នំពេញ ចាប់តាំងពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ នេះបើតាមដីការបស់តុលាការ។
តុលាការខេត្តកោះកុងបញ្ជាក់នៅក្នុងដីកា ដែលនគរបាលយកទៅឲ្យអ្នកភូមិកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា បើពួកគេមិនចូលខ្លួនទៅតុលាការតាមការកោះហៅ គឺនៅថ្ងៃទី ២២ និងថ្ងៃទី ២៧ ខែតុលាទេ នោះតុលាការនឹងចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លួន ឬចាប់ខ្លួន។
លោក ឆាន់ ឈឿន អាយុ ៣៧ ឆ្នាំ ត្រូវបានតុលាការកោះហៅឲ្យចូលបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី ២៧ ខែតុលា ពីការចោទប្រកាន់បទញុះញង់ ដែលលោកចាត់ទុកថា វាជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់រូបលោក។
លោក ឈឿន ដែលមានកូនពីរនាក់ ចាត់ទុកការកោះហៅនេះ ជាការគំរាមកំហែងលើប្រជាពលរដ្ឋដែលតែងតែចេញមុខតវ៉ា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដល់ពេលអ៊ីចឹងទៅ ខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភដោយមានការចោទប្រកាន់ខ្លាំង។ ខ្ញុំអត់ដឹងថាដឹងធ្វើម៉េច។ ខ្ញុំមិនដឹងនិយាយម៉េច»។
លោកបន្តថា លោកបាត់បង់ដីប្រមាណ ៥ ហិកតាក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ នៅពេលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ ដែលលោកថាពីមុនដាំដើមអំពៅ ប៉ុន្តែពេលនេះទុកដីឲ្យនៅទំនេរចោល។
លោកបន្ថែមថា៖ «ដីពីមុនមក[គាត់]មកដល់ឈូស។ គាត់ថា ដីហ្នឹងមានប្លង់ហើយ។ គាត់ថាដីហ្នឹងប្លង់គាត់អ៊ីចឹងគាត់ឈូសយកហើយ។ បងប្អូនទាំងអស់មិនបាច់តវ៉ាជាមួយគាត់ទេ។ បើសិនជាចង់តវ៉ាជាមួយគាត់ឲ្យទៅតវ៉ាជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែនទៅ»។
ពលរដ្ឋអះអាងថា ការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់នេះកើតឡើង ក្រោយពួកគេចេញមុខតវ៉ានៅភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ដែលត្រូវបានយាមកាមដោយកម្លាំងចម្រុះរាប់សិបនាក់។
អ្នកភូមិដែលត្រូវកោះហៅម្នាក់ទៀត គឺអ្នកស្រី ដេត ហ៊ួរ អាយុ ៣៧ ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងភូមិតានី ឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង បានចាត់ទុកថា ការកោះហៅនេះ គឺដើម្បីកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាទៀតនៅពេលនេះ។
អ្នកស្រីដែលបាត់បង់ដីធ្លីមានប្រសាសន៍ថា៖ «អយុត្តិធម៌ណាស់ចំពោះអ្នកបាត់បង់ដី ហើយត្រូវគេចោទប្រកាន់ញុះញង់»។
VOA មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីលោក អ៊ុន សុវណ្ណធានី អ្នកនាំពាក្យតុលាការខេត្តកោះកុង និងលោក មីន មករា ប្រធានសាលាដំបូងខេត្តកោះកុងបានទេ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ ដោយពួកគេទាំងពីរថា ជាប់រវល់។
កាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែកញ្ញា ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយនាក់ដែលមានដីធ្លីក្នុងខេត្តកោះកុង ក្នុងនោះមានពលរដ្ឋ ១០ នាក់ខាងលើដែលត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ បានឡើងមកតវ៉ានៅខាងមុខក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្មនិងសំណង់ នៅភ្នំពេញ ដោយមានការយាមកាមដោយកម្លាំងនគរបាល និងសន្តិសុខចម្រុះរាប់សិបនាក់។
នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ចុះថ្ងៃទី ២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ក្រសួងរៀបចំដែនដីបានលើកឡើងថា ការទាមទាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមកពីក្រុមចម្រុះ «មិនមានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់» សម្រាប់ក្រសួងដោះស្រាយនោះទេ។
ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ ធ្លាប់មានវិវាទជាមួយប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ១២០ គ្រួសារ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ ហើយជម្លោះនេះត្រូវបានដោះស្រាយរួចរាល់ទាំងស្រុង។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក ប្រចាំខេត្តកោះកុង លោក ថោង ច័ន្ទដារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយសារបញ្ហាដីធ្លីគួរតែទទួលបានការដោះស្រាយបញ្ហា តែបែរជាត្រូវប្រឈមនឹងការចោទពីបទចោទញុះញង់ ដែលជាការចោទប្រកាន់ធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដីកាបង្គាប់ឲ្យចូលខ្លួនតំណាងប្រជាពលរដ្ឋ ១០ នាក់នេះ គឺជាការគំរាមកំហែងបំភិតបំភ័យលើសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់។ ប្រជាពលរដ្ឋគាត់មានបញ្ហាជម្លោះដីធ្លី សំណូមពរឲ្យអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយ តែបែរជាយកចំណាត់ការផ្លូវតុលាការ មកគាបសង្កត់ដាក់សម្ពាធលើពួកគាត់ទៅវិញ»។
នៅក្នុងសំណុំរឿងដីធ្លីផ្សេងទៀតដែលពលរដ្ឋអះអាងថា មានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនចម្ការអំពៅ លី យ៉ុងផាត់ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តុលាការខេត្តកោះកុងក៏បានកោះហៅមនុស្សបីនាក់ គឺឈ្មោះ ផាវ ញ៉ឺង ឈ្មោះ សេង លីន និងឈ្មោះ ខន ផុន ដោយចោទពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឲ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម និងបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅមុខក្រសួងរៀបចំដែនដី កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩។ នេះបើយោងតាមដីការបស់តុលាការខេត្តកោះកុង ដែល VOA ទទួលបាន។
ពួកគេទាំងបីនាក់អះអាងថា ការចោទប្រកាន់បទល្មើសញុះញង់នេះធ្វើឡើង ក្រោយពេលពួកគេចេញមុខតវ៉ានៅមុខក្រសួងរៀបចំដែនដីនៅភ្នំពេញ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយនាក់ទៀត រួមទាំងពលរដ្ឋទាំង ១០ នាក់ ខាងលើដែលត្រូវបានកោះហៅនិងចោទប្រកាន់ថា ញុះញង់ឲ្យបង្កភាពវឹកវរក្នុងសង្គម។
បើតាមរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ គឺចាប់ពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៩ ដល់ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២០ មជ្ឈមណ្ឌលនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀត បានកត់ត្រា «ការប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្រ្តបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់» ប្រឆាំងនឹងការចូលរួមជាសាធារណៈចំនួន ១៣២ ករណីលើប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣៧៩ នាក់ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងមិនលើកទឹកចិត្តក្នុងការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋ។
យុទ្ធសាស្រ្តបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់នេះ គឺជាបណ្តឹងដែលធ្វើឡើងពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល ឬស្ថាប័នតុលាការក្នុងទម្រង់ជាទណ្ឌកម្មផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌ ដូចជាការកោះហៅមកសាកសួរ ឬការចោទប្រកាន់បទព្រហ្មទណ្ឌដោយតុលាការ។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលើកឡើងថា យុទ្ធសាស្រ្តបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់នេះត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់ជាយុទ្ធសាស្រ្តមួយ ក្នុងការបំភិតបំភ័យបុគ្គលទាំងឡាយ តួអង្គសង្គមស៊ីវិល ថ្នាក់ដឹកនាំសហគមន៍ អ្នកកាសែត អ្នកផ្សាយព័ត៌មាន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ឲ្យមានការភ័យខ្លាចនិងនៅស្ងៀមស្ងាត់៕
