អាជ្ញាធរខេត្តកោះកុង នៅក្នុងសប្តាហ៍នេះ បានប្រកាសផែនការចុះស្រាវជ្រាវផ្ទៃដី ដែលពលរដ្ឋបានកាន់កាប់ ហើយមានវិវាទជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន Union Development Group ហៅកាត់ថា UDG។ ការស្រាវជ្រាវនេះគឺជាផ្នែកនៃការឈានទៅដល់ការបញ្ចប់ទំនាស់រវាងក្រុមហ៊ុន និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុកចំនួនពីររបស់ខេត្តកោះកុង ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសថៃ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុងដែល VOA ទទួលបានកាលពីថ្ងៃអង្គារ។
ក្រុមហ៊ុនចិន UDG ទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលទំហំជាង៤ម៉ឺនហិកតា តំាងពីឆ្នាំ២០០៨ដើម្បីសង់ទីក្រុងទេសចរណ៍ធំមួយគិតជាទឹកប្រាក់ជិត៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ គម្រោងនេះគឺកំពុងធ្វើនៅក្នុងស្រុកចំនួនពីរគឺស្រុកគិរីសាគរ និងបទុមសាគរ ដែលនៅចំកណ្តាលសួនឧទ្យានជាតិបទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង។
សេចក្តីប្រកាសរបស់រដ្ឋបាលសាលាខេត្តកោះកុងចុះថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ក្រុមការងារក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ សហការជាមួយក្រុមការងារខេត្ត «នឹងចុះស្រង់ទិន្នន័យកំណត់អត្តសញ្ញាណដី ដែលប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅ កាន់កាប់ ប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលជាក់ស្តែង»។
សេចក្តីប្រកាសបានសរសេរក្នុងន័យដើមថា៖
«ចាប់ពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨តទៅ ក្រុមការងារនឹងចុះស្រង់ទិន្នន័យនៅឃុំព្រែកខ្សាច់ ស្រុកគិរីសាគរ ដែលគ្រោងអនុវត្តរយៈពេល៤សប្តាហ៍។ ក្នុងរយៈពេលនេះ សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ ដែល[មាន] ការពាក់ព័ន្ធ មកបំពេញឯកសារផ្តល់ព័ត៌មានជាមួយក្រុមការងារ កុំបីខាន។ ហួសរយៈពេលកំណត់នេះ ក្រុមការងារមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការបាត់បង់ផលប្រយោជន៍នានារបស់បងប្អូនឡើយ»។
រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុងបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងទៀតថា ក្រោយពីបញ្ចប់ការចុះស្រង់ទិន្នន័យនៅឃុំព្រែកខ្សាច់នេះ ក្រុមការងារនឹងបន្តចុះស្រង់ទិន្នន័យនៅបណ្តាភូមិ និងឃុំពាក់ព័ន្ធ ដែលស្ថិតក្នុងស្រុកគិរីសាគរ និងស្រុកបទុមសាគរ រហូតដល់ចប់រួចរាល់ជាស្ថាពរ។
អ្នកស្រី ទិត្យ តេន វ័យ ៦១ឆ្នាំ មានទីលំនៅក្នុងឃុំព្រែកខ្សាច់ ស្រុកគិរីសាគរ ខេត្តកោះកុងបានប្រាប់ VOA ថា អ្នកស្រីមិនមានសង្ឃឹមសោះឡើយចំពោះការទទួលបានដំណោះស្រាយ សម្រាប់ដីទំនាស់ប្រមាណ៤០ហិកតា ដែលស្ថិតនៅក្រៅឃុំព្រែកខ្សាច់។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា ទោះបីអាជ្ញាធរបានបញ្ជាក់ថា នឹងចុះស្រង់ទិន្នន័យដីនៅភូមិឃុំ ពាក់ព័ន្ធក្តី ក៏អ្នកស្រីនៅមានក្តីកង្វល់ ព្រោះអាជ្ញាធរបានបញ្ជាក់ថា នឹងវាស់វែងតែដីកំពុងអាស្រ័យផល ហើយមិនបាននិយាយដល់ដី ដែលបានទុកទំនេរចោល ក្នុងពេលមានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនUDG នោះទេ។
«គេថា បងប្អូន ត្រូវមើលឲ្យច្បាស់ ស្តាប់ឲ្យបាន អាស្រ័យផលជាក់ស្តែង គឺមានដំណាំ មានជាដូចថា ដំណាំដែលយើងនៅមើលឃើញជុំវិញផ្ទះ អីចឹងណា៎! ប៉ុន្តែទៅដល់អាឆ្ងាយនោះ គាត់ថា ដីព្រៃ ដីអី។ អាហ្នុងសួរថា បងប្អូនបានពីណាមក ដីហ្នឹង ដីហ្នឹងបានពីណា បានដោយរបៀបណា»។
អ្នកស្រី ទិត្យ តេន ដែលបានមកតវ៉ារកដំណោះស្រាយរឿងទំនាស់ដីធ្លីនេះ នៅរាជធានីភ្នំពេញជាញឹកញាប់ថ្លែងថា ពលរដ្ឋនឹងមិនយល់ព្រមលើវិធានការវាស់វែងតែដីអាស្រ័យផលជាក់ស្តែង ហើយទាត់ចោលដីពលរដ្ឋខំកាប់ឆ្កា ធ្វើច្បារដំណាំ រហូតត្រូវទុកចោល នៅពេលក្រុមហ៊ុនដដែលនោះចូលមកដល់នោះទេ។
«ថា ខ្ញុំទៅទន្ទ្រានដីព្រៃយ៉ាងម៉េច? ១០ជាងឆ្នាំ គិតមើល ហើយអត់ឲ្យពួកខ្ញុំមកធ្វើដី ព្រៃវាមិនធំ? បើបើកសិទ្ធិឲ្យយើងទៅធ្វើអាហ្នឹង វាអាចនឹងបាន បើថា អត់ឲ្យធ្វើគឺមានព្រៃ គឺនៅជាព្រៃអីចឹងហ្មង»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា នៅក្នុងភូមិព្រែកខ្សាច់ ពលរដ្ឋជិត២០០គ្រួសារកំពុងមានទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន UDG។
ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីសាំង ពុយ ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងឃុំកោះស្តេច ស្រុកគិរីសាគរ ដែលកំពុងតវ៉ារកដំណោះស្រាយសម្រាប់ជម្លោះដីទំហំ៨ហិកតា ក្នុងឃុំកោះស្តេច លើកឡើងថា អ្នកស្រីមានក្តីសង្ឃឹមតិចតួចចំពោះការទទួលបានដំណោះស្រាយ ដោយសារតែជាង១០ឆ្នាំកន្លងផុតទៅហើយ ទើបអាជ្ញាធរសម្រេចបង្កើតឲ្យមានក្រុមការងារជាក់លាក់មកស្វែងយល់ទីតាំងទំនាស់ផ្ទាល់បែបនេះ។ អ្នកស្រីថា ទំនាស់រ៉ាំរ៉ៃនេះគួរតែត្រូវបានបញ្ចប់ដើម្បីបញ្ជៀសការខូចខាតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពេលវេលា និងលុយកាក់។
«ប្រជាពលរដ្ឋរង់ចាំ ក៏ចង់ឲ្យវាបញ្ចប់ ឲ្យបញ្ចប់អារឿងការវិវាទអីចឹង។ វារង់ចាំ វាយូរឆ្នាំអីចឹងណ៎ា! ការតវ៉ាកន្លងមក យើងក៏អស់ពេលវេលា អស់ថវិកា ហើយខូចខាតច្រើនណាស់។ យើងក៏ធុញទ្រាន់នឹងការតវ៉ាហ្នឹងដែរ អីចឹងណ៎ា»។
គម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុន UDG ដើម្បីអភិវឌ្ឍទីក្រុងទេសចរណ៍នេះបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាង១.០០០គ្រួសារចាកចេញពីលំនៅដ្ឋានរបស់ពួកគេជាយូរមកហើយ។ ប៉ុន្តែនៅមានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារទៀតនៅមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយសមស្របសម្រាប់ដីដែលពួកគាត់កាន់កាប់ ហើយខ្លះទៀតបានបន្តរស់នៅក្នុងដីដែលមានទំនាស់។ ពលរដ្ឋមួយចំនួនក៏ត្រូវរងការប្តឹងផ្តល់ពីខាងក្រុមហ៊ុនផងដែរ។
VOA ព្យាយាមសុំការអធិប្បាយពីលោក អ៊ូច ទូច អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកោះកុង តែទូរស័ព្ទលោករោទិ៍ គ្មានអ្នកទទួល។
លោក ហួរ អ៊ីន មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការឃ្លាំមើលនិងការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ប្រចាំខេត្តកោះកុង មានប្រសាសន៍ថា មានពលរដ្ឋប្រមាណ២១០គ្រួសារក្នុងឃុំព្រែកខ្សាច់ និងពលរដ្ឋប្រមាណ២០គ្រួសារក្នុងឃុំកោះស្តេច ស្រុកគិរីសាគរ និងពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារផ្សេងទៀត ក្នុងស្រុកបទុមសាគរ កំពុងជាប់គាំងក្នុងទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន UDG នេះ។
លោកអះអាងថា អាជ្ញាធរខេត្តកោះកុងបានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការដោះស្រាយទំនាស់នានាក្នុងខេត្តកោះកុង តែថា ការដោះស្រាយទំនាស់រវាងពលរដ្ឋនិងក្រុមហ៊ុន UDG នឹងមិនអាចបញ្ចប់បានងាយឡើយ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរផ្អែកលើការពន្យល់របស់ខ្លួនថា នឹងដោះស្រាយតែលើដីដែលប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅកាន់កាប់ ប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលជាក់ស្តែងនោះ។
«បើសិនជាគាត់គិតទៅលើ តើដីហ្នឹងមានដំណាំ ឬក៏អត់គឺៗ វាៗ មិនអាចដោះស្រាយចប់ទេ ព្រោះថា ដីៗ វាមានជម្លោះជិត១០ឆ្នាំហើយ ហើយប្រជាពលរដ្ឋក៏មិនអាចចូលទៅកាន់កាប់ ហើយមួយចំនួនក៏ត្រូវក្រុមហ៊ុនធ្វើការឈូសឆាយ ឬក៏លួចដុតដែរ។ អីចឹងអ្វីដែលសំខាន់ យើងត្រូវគិត តើគាត់ហ្នឹងកាន់កាប់មានលិខិតទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរទេ ទាំងការទិញ ទាំងការលក់ ហើយគាត់រស់នៅក្នុងភូមិឃុំហ្នឹងទេ។ បើគិតតែទៅលើអ្នកដែលមានរស់នៅជាក់ស្តែង រស់នៅកាន់កាប់ជាក់ស្តែង ទំនាស់ហ្នឹងពិតជានៅអូសបន្លាយតទៅមុខទៀត»។
គម្រោងសាងសង់ទីក្រុងទេសចរណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន UDG នេះ អាចនឹងប្រើពេល២៥ឆ្នាំដើម្បីបញ្ចប់គម្រោង។ ទីក្រុងនេះ ប្រសិនបើសាងសង់រួចនឹងមានព្រលានយន្តហោះ មណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មកំពង់ផែ និងទីកន្លែងកម្សាន្តផ្សេងទៀត ដូចជាកន្លែងវាយកូនគោលជាដើម។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីខេត្តកោះកុង កាលពីពេលកន្លងមក។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ ដែលមានចំណងជើងថា Harboured Ambition [មហិច្ឆិតាក្នុងការចូលសំចត] ដែលចេញផ្សាយកាលពីខែមេសាដោយមជ្ឈមណ្ឌលដើម្បីការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ផ្នែកការពារជាតិ Center for Advanced Defense Studies ដែលមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនសហរដ្ឋអាមេរិក បានព្រមានថា តំបន់អភិវឌ្ឍន៍ខ្នាតធំខាងលើរបស់ក្រុមហ៊ុន UDG មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិន ជាផ្នែកមួយនៃគំរោងការយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ចុងបូព៌ា ដូចយ៉ាង គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ Belt and Road Initiative ជាដើម៕
