ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២មក យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកសារព័ត៌មាននិងសកម្មជនបរិស្ថានបួនរូបត្រូវបានគេសម្លាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពេលដែលពួកគាត់កំពុងបំពេញការងារ។ អ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (Reporters Sans Frontières - RSF) ដែលជាអង្គការឯករាជ្យមួយមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសបារាំងបានដាក់ប្រទេសកម្ពុជា ជាកន្លែងដ៏មានគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានបរិស្ថាន។
កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយក្នុងប្រទេសប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់បំផុតសម្រាប់អ្នកកាសែតបរិស្ថាន ដែលធ្វើការរាយការណ៍ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងបរិស្ថាន និងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន។
របាយការណ៍ដែលមានកម្រាស់២៨ទំព័រក្រោមចំណងជើងថា «បរិយាកាសអមិត្តប្រឆាំងនឹងអ្នកសារព័ត៌មានបរិស្ថាន» នេះ ហើយបានចេញផ្សាយកាលពីសប្ដាហ៍មុន ក៏បានឱ្យដឹងថា មានអ្នកកាសែតបរិស្ថានចំនួន១០ត្រូវបានគេសម្លាប់ទូទាំងពិភពលោក ក្នុងនោះមាន៤នាក់ជាអ្នកកាសែតមកពីប្រទេសកម្ពុជា។
របាយការណ៍ខាងលើបានដាក់ប្រទេសកម្ពុជានឹងប្រទេសឥណ្ឌាជាទីដែលអ្នកកាសែតបរិស្ថាន ជួបបញ្ហាប្រឈមគ្រោះថ្នាក់បំផុត ដោយលើកអំណះអំណាងរបស់ខ្លួនថាមានសញ្ញានៃការគម្រាមកំហែងនិងការបាញ់សម្លាប់អ្នកព័ត៌មានក្នុងស្រុកនោះ។
អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែនបានសរសេរក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «RSF សូមស្នើឱ្យអាជ្ញាធរទាំងពីរប្រទេសរៀបចំធ្វើការស៊ើបអង្កេតប្រកបដោយភាពម៉ត់ចត់ និងតម្លាភាពទៅលើករណីឃាតកម្មដែលមានចរឹតព្រៃផ្សៃទៅលើអ្នកសារព័ត៌មានទាំងនោះ ក្នុងគោលដៅស្វែងរកជនដៃដល់មកទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់»។
របាយការណ៍ដដែលបានបន្តថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២មក ហេតុការណ៍បាញ់បាញ់សម្លាប់ អ្នកសារព័ត៌មាននិងសកម្មជនព្រៃឈើចំនួន៤លើក។ RSF ក៏បានបញ្ជាក់ថា ករណីទាំងបួននៅកម្ពុជារួមមាន ការសម្លាប់ញាត់ក្នុងរថយន្តទៅលើលោក ហង្ស សេរីឧត្ដម អ្នកកាសែត«វីរជន» នៅខេត្តរតនគីរី ក្នុងឆ្នាំ២០១២។ នៅឆ្នាំដដែល សកម្មជនបរិស្ថានល្បីល្បាញ លោក ឈុត វុទ្ធី ត្រូវបានមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថបាញ់ស្លាប់ក្នុងខេត្តកោះកុង ពេលដែលលោក នាំផ្លូវអតីត អ្នកសារព័ត៌មានពីររូបរបស់កាសែតដឺខេមបូឌាដេលី ចុះពិនិត្យមើលករណីកាប់ឈើរបស់ក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានមួយកន្លែងនៅទីនោះ។ ហើយមូលហេតុនៃការបាញ់សម្លាប់រូបលោក មិនត្រូវបានអាជ្ញាធរបញ្ជាក់ឱ្យបានច្បាស់លាស់នៅឡើយ។
RSF ក៏បានរាប់បញ្ចូលផងដែរករណីសម្លាប់របស់លោក តាំង ទ្រី អ្នកកាសែត «វាលឥន្ទ្រីយ៍« នៅខេត្តក្រចេះ និងការវាយសម្លាប់លោក សួន ចាន់ អ្នកកាសែត «មាគ៌ាកម្ពុជា» ក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងកាលពីឆ្នាំ២០១៤។
អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព័ត៌មាន លោក អ៊ុក គីមសេង បានយល់ស្របថា អ្នកកាសែតបរិស្ថានដែលធ្វើការរាយការណ៍ពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ នៅតាមខេត្តនានានៃប្រទេសកម្ពុជា ពិតជាជួបបញ្ហាប្រឈមទាក់ទិននឹងបញ្ហាសុខសុវត្ថិភាពពេលបំពេញការងារពិតមែន។
លោក គឹមសេង បានលើកឡើងថា អ្នកសារព័ត៌មានខ្លួនឯង គួរតែមានស្មារតី ប្រយ័ត្នប្រយែង និងត្រូវពិចារណាឡើងវិញ បើសិនជាត្រូវធ្វើការចុះទៅយកព័ត៌មាននៅតំបន់ដែលខ្លួនត្រូវប្រឈមនឹងបញ្ហាសុវត្ថិភាពខ្លាំង ដែលជាចំណុចដែលលោកស្នើដល់ការធ្វើរបាយការណ៍ក្រោយៗរបស់ RSF។
«ក្រុមអង្គការទាំងនោះ គួរតែពិនិត្យមើលថាតើអ្នកសារព័ត៌មានស្រុកខ្មែរ នៅខ្វះចន្លោះត្រង់ណា ដោយពួកគាត់ជាអង្គការអន្តរជាតិ គាត់មានបច្ចេកទេស គាត់មានថវិកា គាត់[គួរតែ]ដាក់ធនធានទាំងនោះមក បង្ហាត់បង្រៀនណែនាំអ្នកកាសែតយើងទៅ។ ហើយបើគាត់ចង់ដឹង[លម្អិត] គាត់ហៅអ្នកសារព័ត៌មាន[បរិស្ថាន]ទាំងនោះតាមតំបន់ដាច់ស្រយាលមកជួបជុំ ថាតើគាត់ធ្វើការរបៀបណា គាត់យកព័ត៌មានរបៀបណា យើងធ្វើដូច្នេះក៏ល្អម្យ៉ាងដែរ»។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាក្រមសីលធម៌អ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា លោក សេក បរិសុទ្ធ បាននិយាយថា ថ្វីបើកន្លងមកមានករណីខ្លះដែលអ្នកសារព័ត៌មានមួយចំនួន ធ្វើខុសពីគន្លងសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ដោយប្រើឈ្មោះស្ថាប័នរបស់ខ្លួន ទៅជម្រិតទារលុយក្រុមអ្នករកស៊ីឈើក៏ពិតមែន តែករណីធ្វើឃាតប្រឆាំងពួកគេ គួរតែត្រូវបានថ្កោលទោស និងចាត់ការទៅតាមផ្លូវច្បាប់ឱ្យបានធ្ងន់ធ្ងរ។
«វាមិនមានហេតុផលអ្វីដែលអ្នកកាសែតត្រូវទទួលផលលំបាកមកវិញដោយសារការងាររបស់ខ្លួនរហូតដល់មានគ្រោះថ្នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់នោះ វាមិនត្រឹមត្រូវទេ»។ លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ថាអ្នកកាសែតត្រូវតែទទួលកិច្ចការពារ»។
លោក សេក បរិសុទ្ធ បានបន្ថែមទៀតថា ការប្រើអំពើហិង្សា កម្លាំងបាយ និងឃាតកម្មប្រឆាំងអ្នកកាសែតបរិស្ថាន បានផ្ដល់ជាការគំរាមកំហែងដល់វិស័យសារព័ត៌មានជាទូទៅ ហើយប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៃប្រទេសទៀតផង។
គ្រាន់តែក្នុងសប្ដាហ៍ទីមួយនៃខែធ្នូនេះ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុករបស់កម្ពុជាបានរាយការណ៍រហូតដល់ទៅពីរករណី ទាក់ទិនអំពើហិង្សា និងការប៉ុនប៉ងប្រើហិង្សាប្រឆាំងនឹងអ្នកសារព័ត៌មាន ពីសំណាក់ក្រុមអ្នករកស៊ីឈើក្នុងខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មកទល់នឹងដំណាច់ឆ្នាំ២០១៥នេះ ដំណើរស្វែងរកយុត្តិធម៌ នាំយកជនដៃដល់ និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងនៃអំពើឃាតកម្មដែលមានចរឹតព្រៃផ្សៃទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន និងសកម្មជនព្រៃឈើកម្ពុជាទាំង៤រូបនោះនៅមិនមិនទាន់ប្រព្រឹត្តទៅដោយពេញលេញនៅឡើយទេ៕
