លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឱ្យផ្អាក «បណ្តោះអាសន្ន» នូវការចេញលិខិតអនុញ្ញាតដឹកជញ្ជូនផល និងអនុផលព្រៃឈើដែលបានមកពីការសម្អាតអាងស្តុកទឹកនៃគម្រោងវារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ និងការឈូសឆាយសម្អាតទីតាំងគម្រោងវិនិយោគសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច រហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិខែ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។ នេះបើយោងតាមលិខិតរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីដែល VOA ទទួលបាននៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថ្នាក់ជាតិ និងមូលដ្ឋាន នៅមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានលម្អិត ពាក់ព័ន្ធនឹងបទបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែននៅឡើយទេនៅពេលដែល VOA សាកសួរ។ វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ បានធ្វើឲ្យជន់លេចផ្ទះអ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចពូនងជាច្រើនគ្រួសារ ក្រោយការដាក់ឲ្យដំណើរការនៃទំនប់នេះ។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ស្ថិតនៅចម្ងាយ២០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តស្ទឹងត្រែង លើដៃទន្លេហូរចាក់ទៅទន្លេមេគង្គ។ ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ មានសក្តានុពលផលិតថាមពលអគ្គិសនី៤០០មេហ្គាវ៉ាត់។
លិខិតរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ចុះហត្ថេលេខាដោយលោករដ្ឋលេខាធិការ ប៊ុន អ៊ុយ កាលពីថ្ងៃ ២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៨ មិនបានផ្តល់សេចក្តីលម្អិត ទាក់ទិនហេតុផលក្នុងការទាមទារឲ្យផ្អាកការឈូសឆាយប្រមូលផល អនុផលព្រៃឈើនៅក្នុងទីតាំងគម្រោងវិយោគដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនេះទេ។ លិខិតរបស់លោក ប៊ុន អ៊ុយ គ្រាន់តែសរសេរថា «សូមចាត់វិធានការបន្ទាន់» ទៅលើរឿងនេះ។
លោក ប៊ុន អ៊ុយ បានប្រាប់ VOA ថា លោកមិនមានព័ត៌មានបន្ថែមលើលិខិតរបស់លោកនោះទេ ដោយលោកបានបង្វែរសំណួរទៅក្រសួងបរិស្ថាន។
«ខ្ញុំមិនដឹងទេ សួរបរិស្ថានទៅ តែមានចំណារពីថ្នាក់លើ ខ្ញុំគ្រាន់គោរព ខ្ញុំគ្រាន់គោរពតាមចំណារថ្នាក់លើទេណ៎ា ប្អូន! ខ្ញុំអត់ដឹងមូលហេតុអីទេ ប្អូនសួរបរិស្ថានទៅ គេច្បាស់ជាងខ្ញុំ គេអ្នកស្នើឡើងអីៗ ខ្ញុំតែមានចំណារ របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំចុះហត្ថលេខាហើយ រឿងតែប៉ុណ្ណឹងសម្រាប់ខ្ញុំ»។
VOA មិនទាន់អាចសុំការអធិប្បាយពីលោក សៅ សុភាព អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានទេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
លោក ឌួង ពៅ អភិបាលរងខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏មិនបានដឹងអំពីការស្នើសុំឲ្យផ្អាកជាបន្ទាន់នូវការចេញលិខិតអនុញ្ញាតដឹកជញ្ជូនផល អនុផលព្រៃឈើពីការសម្អាតអាងស្តុកទឹកគម្រោងវារីអគ្គិសនី សេសានក្រោម២នេះ ដែលស្ថិតក្នុងស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង។
«អ្ហូ៎! ខ្ញុំអត់ដឹងទេរឿងហ្នឹង សួរ សួរទៅអ្នកផ្សេងទៅ ខ្ញុំអត់ដឹងទេ ខ្ញុំអត់បានទទួលបន្ទុកការងារហ្នឹងទេ»។
លោក ម៉ែន គង់ អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តស្ទឹងត្រែង មិនអាចផ្តល់ការអធិប្បាយបានទេ ដោយលោករវល់ក្នុងការប្រជុំ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៣ រដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ដែលនឹងអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគលើគម្រោងនេះ ចាប់ផ្តើមដំណើរការរបស់ខ្លួន បើទោះជាមានផលប៉ះពាល់ខាងសេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌លើប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះត្រូវបានដាក់ទុនដោយក្រុមហ៊ុនចំនួន៣ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ China’s Lancang Hydropower International Energy ដែលមានចំណែកហ៊ុន៥១ភាគរយ ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុប (Royal Group) របស់អ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង ចំនួន៣៩ភាគរយ និងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមឈ្មោះ Vietnam’s EVN International ដែលមានចំណែកភាគហ៊ុន១០ភាគរយ។
VOA មិនអាចសុំការអធិប្បាយពី អ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង ប្រធានក្រុមហ៊ុន Royal Group និងជាប្រធានសភាពាណិជ្មកម្មកម្ពុជា បានទេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដោយទូរស័ព្ទរបស់លោកជាប់រវល់។
លោកង៉ាច សាមីន ប្រធានសមាគមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា(ស.យ.ជ.ក) យល់ថា ការចេញបទបញ្ជាឲ្យផ្អាកការដឹកជញ្ជូនអនុផលព្រៃឈើពីតំបន់ទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២នេះ បានបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការទប់ស្កាត់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងតំបន់នោះ។ លោកអះអាងថា ការកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើធំៗ និងប្រណិតៗពីតំបន់ទំនប់ដដែលនេះ ធ្លាប់ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍រាយការណ៍ថា បានកើតឡើង ហើយលោកផ្ទាល់ក៏ធ្លាប់ប្រទះឃើញសកម្មភាពដឹកជញ្ជូនឈើផងដែរ។
«សហគមន៍ធ្លាប់ជជែកជាមួយខ្ញុំផ្ទាល់ មានឈើបេង ធ្នង់អីហ្នឹងបង ឈើដែលសំខាន់ៗ ធំៗអាណ៎ា! កាលហ្នឹងខ្ញុំឃើញ។ កាលខ្ញុំចុះទៅឆ្នាំ ២០១៦-២០១៧ហ្នឹង អាឈើដែលគេដឹកអាឡាន អារ៉េវ អាឡានធំ ដាក់ដឹកទាំងមូលហ្មង។ បួនប្រាំកង់ ចេញពីអាភូមិ ក្បាលរមាស ចេញទៅណាទេ ព្រោះនៅកាលហ្នឹង ខ្ញុំជិះរៀងល្ងាចដែរ ខ្ញុំចេញមកពីភូមិ ពេលដែលខ្ញុំចុះទៅជាមួយពួកគាត់»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកនិយាយថា វាជាការសោកស្តាយដែលបទបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានធ្វើឡើង ក្រោយសកម្មភាពដឹកឈើចេញពីតំបន់នោះ បានកើតឡើងខ្លាំងក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០១៥ និង ២០១៦ ដែលបានធ្វើឲ្យបាត់បង់ដើមឈើអាស្រ័យផលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចពូនងនៅទីនោះ។
ទំនប់នេះ ក៏បានបង្កការជន់លេចភូមិឃុំជាច្រើនរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលបានតាំងទីលំនៅនៅតំបន់ទំនប់នោះ អស់ជាយូរឆ្នាំមកហើយ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍នានាដែលធ្វើឡើងដោយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍទំនប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ។
យោងតាមទិន្នន័យផ្តល់ដោយវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជាហៅកាត់អង្គការ NGO Forum មានសហគមន៍ចំនួនពីរគឺសហគមន៍ភូមិស្រែគរ និងសហគមន៍ភូមិក្បាលរមាស មិនព្រមចាកចេញទីភូមិដ្ឋានដើមរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីតាំងថ្មីទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ពីទំនប់សេសានក្រោម២ក្នុងភូមិចំនួនពីរនោះ គឺមានចំនួនប្រមាណ៧០០នាក់ ដែលស្មើនឹង១៨០គ្រួសាររស់នៅក្នុងផ្ទះចំនួន១៤០ខ្នង។
បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលប្រកាសដាក់ឲ្យដំណើរការទំនប់វារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២នេះ កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៧ ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នោះ បានទៅតាំងទីលំនៅនៅទីទួលសុវត្ថិភាពដែលមានចម្ងាយជាង ១០គីឡូម៉ែត្រពីភូមិដ្ឋានចាស់ ដោយពួកគេបានបដិសេធមិនចូលទៅតាំងលំនៅអចិន្ត្រៃយ៍នៅទីកន្លែងថ្មីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានចាត់ចែងឲ្យ។
លោក ង៉ាច សាមីន ប្រធានសមាគមយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងបន្ថែមថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ កំពុងប្រឈមនឹងការខ្វះខាតសេវាសាធារណៈមូលដ្ឋាន ដូចជាសាលារៀន និងមណ្ឌលសុខភាពជាដើម៕
