នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលបីថ្ងៃនៅប្រទេសចិន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានស្នើសុំមេដឹកនាំចិន លោក ស៊ី ជីនពីង (XI Jinping) ឲ្យផ្តល់ជំនួយឥតសំណង និងកម្ចីបន្ថែមដល់កម្ពុជា។
លោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំប្រតិភូទៅធ្វើទស្សនកិច្ចបីថ្ងៃនៅប្រទេសចិន ចាប់ពីថ្ងៃទី ២ ដល់ទី ៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ ដោយបានជួបជាមួយលោក ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) អគ្គលេខាបក្សកម្មុយនីស្ត និងជាប្រធានាធិបតីចិន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ចិនមួយចំនួន ដើម្បីរឹតចំណងមិត្តភាពដែកថែបរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
អំឡុងពេលទស្សនកិច្ចនោះលោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក នៅថ្ងៃទី ៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤ ថា៖ «សម្តេចតេជោបានលើកឡើងផងដែរអំពីការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជឿជាក់ និងទំនុកចិត្តខាងនយោបាយ ដោយបង្កើនការផ្លាស់ប្តូរ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងបក្ស និងបក្ស និងរវាងរដ្ឋទាំងពីរ។ សម្តេចតេជោបានស្នើសុំមិត្តចិនបន្តផ្តល់ជំនួយឥតសំណង កម្ចីឥណទាន ជំរុញការវិនិយោគ ដែលមិនត្រឹមតែចូលរួមដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានជួយពង្រឹងឯករាជ្យភាពនយោបាយរបស់កម្ពុជាផងដែរ»។
លោក ហ៊ុន សែន បានអរគុណចិនដែលបានជួយដល់កម្ពុជាគ្រប់បែបយ៉ាង ជាពិសេសគាំទ្រគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ។ ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះក៏បានស្នើឲ្យចិនបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ការឆបោក ការបង្រ្កាបបទល្មើសល្បែងអនឡាញ និងបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងបក្ស និងបក្ស ជាពិសេសទំនាក់ទំនងរវាងចលនាមហាជន និងគណៈទាក់ទងបរទេស។
ជាការឆ្លើយតប មេដឹកនាំចិនលោក ស៊ី ជីនពីង បានលើកឡើងដោយវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន។ លោកថា ប្រទេសចិននិងកម្ពុជា នឹងបន្តពង្រឹងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងនាមជាមិត្តដែកថែប ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ស្នូលនៃប្រទេសទាំងពីរ។
បើតាមសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន មេដឹកនាំចិនបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រទេសចិន និងកម្ពុជាត្រូវចាប់យកឱកាសពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ-ឈ្នះថ្មី នៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃកំណែទម្រង់ និងអភិវឌ្ឍបែបថ្មីនៃការសម្រេចការកសាងសហគមន៍ជោគវាសនារួម ការអនុវត្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ ការកសាងច្រករបៀងឧស្សាហកម្មនិងបច្ចេកវិទ្យា និងច្រករបៀងមច្ឆានិងអង្ករ»។
វីអូអេបានទាក់ទងទៅលោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែលោកប្រាប់ថា៖ «មិនទាន់មានព័ត៌មានផ្តល់ជូននោះទេ»។
អ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយអន្តរជាតិលោក សេង វណ្ណលី ប្រាប់វីអូអេថា កម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងទៅលើរឿងជំនួយ និងកម្ចីបន្ថែមពីចិនដើម្បីអនុវត្តផែនការនយោបាយរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ ២០២៥ នៅគ្រាដែលផែនការថវិកាជាតិទើបត្រូវបានដាក់ចេញ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានប្រភពថវិកាជាក់លាក់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជានៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍មួយចំនួន ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងហិរញ្ញប្បទានក្នុងការអនុវត្តគម្រោងមួយចំនួន អាចមិនអស់ទេ មិនទទួលបានអ្វីដូចកម្ពុជាស្នើទាំងអស់ទេ។ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ដំណើរទស្សនកិច្ចធំបែបនេះ ចិនច្បាស់ជាផ្តល់ផលប្រយោជន៍មួយចំនួនដែលកម្ពុជាស្នើ អាចនឹងមិនច្រើន ក៏ប៉ុន្តែអាចនឹងទ្រទ្រង់និរន្តរភាព សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលយ៉ាងហោចក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ ឆ្នាំ ២០២៥»។
លោក សេង វណ្ណលី លើកឡើងថា ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ កម្ពុជាមិនអាចផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពនិងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមរយៈកម្ចីបរទេសនោះទេ។ លោកបន្តថា ការមិនប្រើប្រាស់កម្ចីប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងប្រសិទ្ធផល ខណៈកំណើនសេដ្ឋកិច្ចមិនដំណើរការទៅមុខ អាចនឹងរុញឲ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចូលទៅក្នុងអន្ទាក់បំណុលរបស់ចិន ហើយអាចនឹងនាំមកនូវផលអវិជ្ជមានដល់ស្វ័យសម្រេចរបស់កម្ពុជាផងដែរ។
កម្ពុជាត្រូវបានគេមើលឃើញថាកំពុងងាកកាន់តែខ្លាំងទៅរកប្រទេសចិន ខណៈទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចកាន់តែខិតឆ្ងាយ ដោយសារតែបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
កាលពីសប្តាហ៍មុន សភាសហភាពអឺរ៉ុបបានព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសទណ្ឌកម្មលើបុគ្គលដែលបានរួមចំណែកធ្វើឲ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបន្តធ្លាក់ចុះខ្លាំង។
បើតាមអ្នកតាមដានមួយចំនួន ប្រទេសចិនគឺជាជម្រើសរបស់កម្ពុជាដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ នៅគ្រាដែលកម្ពុជាមិនមានទំនាក់ទំនងល្អប្រសើរជាមួយបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ប៉ែន បូណា ប្រាប់វីអូអេថា អ្នកដែលលើកឡើងទាំងនោះមិនមានចេតនាល្អ និងទទួលស្គាល់ពីភាពរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជានោះទេ ដោយលោកថា ការរីកចម្រើនគឺជា «ស្នាដៃរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា»។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យរូបនេះ រាល់ពេលមានដំណើរទស្សនកិច្ចនៅក្រៅប្រទេស មេដឹកនាំកម្ពុជាតែងតែស្វះស្វែងរកប្រយោជន៍ជូនជាតិ មិនថាជាជំនួយឥតសំណង កម្ចីឥណទាន ជាពិសេសការវិនិយោគ។
លោកថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាកំពុងតែរីកលូតលាស់ទៅមុខក្នុងទិសដៅទៅសម្រេចចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ ២០៥០ ក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់។ នេះគឺជាចក្ខុវិស័យពិតប្រាកដមួយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល»។
ចិនគឺជាម្ចាស់បំណុលធំជាងគេនៃបំណុលសាធារណៈក្រៅប្រទេសរបស់កម្ពុជាដែលមានចំនួនសរុបជាង ៤ពាន់លានដុល្លារនៃបំណុលសាធារណៈសរុបក្រៅប្រទេសប្រមាណជា ១១,១៦ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក គិតត្រឹមដំណាច់ត្រីមាសទី ២ ឆ្នាំ២០២៤។ នេះបើយោងតាមព្រឹត្តិបត្រស្ថិតិបំណុលកម្ពុជាចេញដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ