ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ថ្លែងនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា ការព្រមានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលថានឹងចាប់ខ្លួនអ្នកដែលបញ្ចេញមតិពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាមនោះ គឺជាការរំលោភសិទ្ធិសម្តែងមតិ។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធ សួនទឹក«ហា្គឌិនស៊ីធី» ក្នុងសង្កាត់ព្រែកតាសេក រាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានព្រមានធ្ងន់ៗថា បុគ្គលណាដែលចេញតវ៉ាពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសជិតខាង នឹងត្រូវចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ដោយលោកអះអាងថា ការបើកកកាយរឿងព្រំដែននេះ អាចបញ្ឆេះឲ្យមានសង្គ្រាមរវាងកម្ពុជា និងប្រទេសមានភូមិផងរបងជាមួយគ្នា។
«សូមបញ្ជាក់ រឿងព្រំដែនមិនមែនរឿងលេងសើចទេ! កុំញុះញង់ឲ្យមានចម្បាំងរាំងជល់ជាមួយប្រទេសជិតខាងតាមរយៈនៃសាររបស់អ្នកឯង ចង្អុលកន្លែងនេះ ឬកន្លែងនោះ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ឥឡូវសុំចេញមក! ប៉ុន្មានចេញមកឲ្យអស់មក ទាន់គេនិយាយថា រដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែនផ្តាច់ការ។ គុក! បើទោះបីវាចង្អៀត ក៏នៅមានកន្លែងដាក់បាន អត់បញ្ហា»។
លោក Phil Robertson នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ប្រចាំនៅតំបន់អាស៊ី កត់សម្គាល់ថា សកម្មភាពរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាផ្នែកមួយនៃការបំពានសិទ្ធិសម្តែងមតិដោយត្រង់ៗ។ លោកបានអធិប្បាយតាមសារអេឡិចត្រូនិកអ៊ីម៉េលក្នុងន័យដើមថា៖
«សកម្មភាពរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានរំលោភដោយចំៗទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពសម្តែងមតិ និងសិទ្ធិក្នុងការប្រមូលផ្តុំជាសាធារណៈដោយសន្តិវិធី ហើយការណ៍នេះ ស្តែងឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា អ្វីដែលគាត់អះអាងថា ជាមេដឹកនាំប្រជាធិបតេយ្យមួយរូបនោះ គឺជាការលេងសើចសុទ្ធសាធ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ប្រជាជនកំពុងរងការឈឺចាប់នៅតាមព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម ដោយសារសេចក្តីសម្រេចចិត្តនានារបស់រដ្ឋាភិបាលគាត់។ ប៉ុន្តែជំនួសឲ្យការស្តាប់គាត់គំរាមកំហែងមនុស្សដែលមានការរកាំចិត្ត ដោយការដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សខាងលើលោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ថ្លែងការពារថា ការព្រមានចាប់ខ្លួនចំពោះអ្នករិះគន់អំពីការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន គឺជាការបង្ការជាមុននូវជម្លោះផ្សេងៗ តែមិនមែនជាការបិទសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិទេ។
«គាត់ទៅនេះដូច រ៉ុង ឈុន ឬមួយ សួង សុភ័ណ្ឌ គាត់ទៅនេះ គាត់ទៅ ដុតកំហឹងតើ! [មិន]មែនទៅដើម្បីមើលព្រំដែនឯណា? មើលហើយដុតកំហឹងបណ្តោយ! អ៊ីចឹងទេ បានជាវាមានបញ្ហា។ ហើយរឿងនេះ មិនមែនជាការរំលោភសិទ្ធិទេ ពីព្រោះគាត់រំលោភសិទ្ធិហួសព្រំដែនហើយ»។
បញ្ហាបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមដែលមានប្រវែង១២៧០គីឡូម៉ែត្រ គឺជាចំណុចរសើបក្នុងនយោបាយរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ។ អ្នកតវ៉ា ឬរិះគន់អំពីបញ្ហានេះ តែងតែទទួលរងការព្រមាន ការគាបសង្កត់ ឬចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ។ ក្នុងនោះក៏មានលោក សម រង្ស៊ី បច្ចុប្បន្នជាប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវរំលាយចោល លោក ហុង សុខហួរ កាលនៅជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងលោក អ៊ុំ សំអាន ពេលនៅជាសមាជិកសភា មកពីគណបក្សជំទាស់ផងដែរ។
ក្រោយពីបញ្ហានេះ បានស្ងប់ស្ងាត់មួយរយៈមេដឹកនាំសហជីពដ៏មានប្រជាប្រិយភាពមួយរូប គឺលោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួន បន្ទាប់ពីលោកបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងផ្តល់ការអត្ថាធិប្បាយនានាអំពីការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា និងវៀតណាមនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា លើកឡើងថា ការបោះបង្គោលព្រំដែននោះ មានភាពមិនប្រក្រតី។
លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ ក៏ត្រូវបានចាប់ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ ក្នុងសំណុំរឿងព្រំដែននេះដែរ។ លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ត្រូវគេរាយការណ៍ថា អាជ្ញាធរបានចោទប្រកាន់លោកថា «ញុះញង់បំភ្លៃការណ៍ពិតលើបញ្ហាព្រំដែន និងការចោទប្រកាន់មួលបង្កាច់ទម្លាក់កំហុស មកលើគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនកម្ពុជាថា ប្រព្រឹត្តបទល្មើសក្បត់ជាតិលើរឿងព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម»។
ការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន កាលពីយប់ថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា កើតមានឡើង ក្រោយពីលោកបានចុះទៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ហើយបានជួបប្រជាពលរដ្ឋ ដែលអះអាងថា ដីរបស់ពួកគេ ត្រូវបានវៀតណាមហាមមិនឲ្យធ្វើស្រែចម្ការ ហើយការបោះបង្គោលព្រំដែន បានចូលមកទឹកដីកម្ពុជា។ លោក រ៉ុង ឈុន បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់វិទ្យុអាស៊ីសេរីផងដែរអំពីសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក ស្តីពីបញ្ហាវិវាទដីធ្លីនៅឃុំត្រពាំងផ្លុង ស្រុកពញាក្រែក ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសវៀតណាម។
នៅមុនការចាប់ខ្លួនលោក លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ក៏បានប្រាប់វីអូអេថា លោកគ្រោងនឹងចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយនៅថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ពាក់ព័ន្ធនឹងការចុះទៅអង្កេតរបស់លោកលើការបោះបង្គោលព្រំដែននៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ។
លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការលីកាដូ យល់ថា ការបកស្រាយពន្យល់អំពីកិច្ចការបោះបង្គោលព្រំដែនដល់ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ គឺជារឿងចាំបាច់ជាងការចាប់ឃុំខ្លួនពួកគេ៕
