នៅក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីមួយដែលមានចំណងជើងថា «ក្មេងស្រីល្អ មិនធ្វើការតវ៉ា» អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានចងក្រងជាឯកសារនូវករណីផ្សេងៗដែលនិយាយថា អាជ្ញាធរស៊ូដង់បានរំលោភបំពាន បៀតបៀន និងគំរាមកំហែងទៅលើស្ត្រីដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើបាតុកម្ម និងយុទ្ធនាការសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងៗ ក៏ដូចជាទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន និងមនុស្សដទៃទៀត។
អ្នកស្រី Jehanne Henry អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និយាយថា សកម្មជនជាបុរសមិនធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ដូចទៅនឹងអ្វីដែលភាគីខាងសកម្មជនស្ត្រីធ្លាប់ជួបប្រទះទេ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «យើងមានឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងជាច្រើនដែលបង្ហាញពីមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ ប៉ុន្តែក៏មានទាំងប៉ូលិសផងដែរ ដែលពេលខ្លះពួកគេបានបៀតបៀនលើស្ត្រីដែលកំពុងធ្វើការតវ៉ា ដោយនិយាយឌឺដងពួកគេថា តើអ្នកឯងកំពុងធ្វើអ្វីនៅលើដងផ្លូវនេះ? វាមិនមែនជាកន្លែងសម្រាប់ស្ត្រីទេ។ ហើយយើងក៏មានឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងកាន់តែច្បាស់ខ្លះទៀត ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញថាមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ ឬប្រហែលជាគាត់ជាមន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ ដែលជាក់ស្តែងបានចាប់ពង្រត់ និងឃុំឃាំងស្ត្រី ហើយបានរំលោភផ្លូវភេទលើពួកគេ»។
អ្នកស្រីបានបរិយាយករណីមួយដែលកើតឡើងនៅក្នុងពេលបោះឆ្នោតខែមេសាឆ្នាំ២០១៥ នៅស៊ូដង់ ដែលកើតឡើងពេលស្ត្រីជាសកម្មជនម្នាក់កំពុងចែកខិតប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយស្នើឲ្យមានការធ្វើពហិការ។
«នាងត្រូវបានគេចាប់ខ្លួននៅខាងក្រៅផ្ទះរបស់នាង ហើយត្រូវបានគេយកចេញទៅបាត់តាមរថយន្ត គឺទៅចម្ងាយដ៏ឆ្ងាយមួយពីទីក្រុង ហើយនាងនិយាយថា នាងត្រូវបានរំលោភដោយកម្លាំងសន្តិសុខ៣នាក់នៅក្នុងទីតាំងដាច់ស្រយាលមួយ។ នៅពេលពួកគេបានវាយធ្វើបាបនាង ជេរប្រទេចនាង និងរំលោភនាងរួច ពួកគេបានដឹកនាងយកទៅផ្លូវធំវិញ ហើយទម្លាក់នាងចោលនៅទីនោះ»។
បើយោងតាមអ្នកស្រី Henry ប្រទេសស៊ូដង់មានវប្បធម៌នយោបាយស៊ីជម្រៅ ហើយស្ត្រីមានភាពសកម្មក្នុងរឿងនយោបាយតាំងពីយូរយារមកហើយ។ របាយការណ៍ដដែលបានលើកឡើងថា ការរំលោភបំពានទៅលើស្ត្រី ហាក់ដូចជាបានកើនឡើង នៅស្របពេលដែលការតវ៉ាជាសាធារណៈ និងការធ្វើបាតុកម្ម បានកើតមានជាញឹកញាប់នៅអំឡុងពេលដែលមានការបះបោររបស់ប្រទេសអារ៉ាប់ ការផ្តាច់ខ្លួនរបស់ប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងកាលពីឆ្នាំ២០១១ ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ស៊ូដង់ និងការបះបោរនៅ Kordofan ភាគខាងត្បូង និងនៅតំបន់ Blue Nile។
អ្នកស្រី Henry ជឿជាក់ថា វាជារឿងចាំបាច់ដែលត្រូវលើកឡើងពីករណីរំលោភផ្លូវភេទ ហិង្សាផ្លូវភេទ និងអំពើបៀតបៀនផ្លូវភេទដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខទាំងនេះ ដើម្បីស្នើឲ្យអាជ្ញាធរស៊ូដង់ចាត់វិធានការសមរម្យណាមួយ។
«ដូច្នេះ យើងចង់បង្ហាញថា នេះជាអ្វីដែលកំពុងកើតឡើង។ យើងស្នើឲ្យពួកគេដោះស្រាយវាដោយគ្មានការអត់ឱនចំពោះអំពើទាំងនេះ និងដោយឲ្យកងកម្លាំងសន្តិសុខទាំងនោះទទួលខុសត្រូវ ពេលរកឃើញថា ពួកគេបានប្រព្រឹត្តអំពើទាំងនោះ។ ប្រទេសស៊ូដង់បានបដិសេធថា មន្ត្រីរបស់ខ្លួនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សាផ្លូវភេទនោះទេ ហើយបើតាមយើងដឹង ពួកគេមិនបានដាក់អ្នកណាម្នាក់ឲ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះការរំលោភបំពានលើស្ត្រីដែលជាសកម្មជននោះទេ»។
ច្បាប់សន្តិសុខជាតិរបស់ប្រទេសស៊ូដង់ដែលអនុម័តនៅឆ្នាំ២០១០ បានផ្តល់អំណាចយ៉ាងទូលំទូលាយដល់មន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ ដោយធានាមន្ត្រីនីមួយៗឲ្យរួចផុតពីការទទួលទោសពៃរ៍យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។
ប្រទេសស៊ូដង់បានចុះសន្ធិសញ្ញាសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងៗដែលរារាំងការប្រព្រឹត្តិបែបអមនុស្សធម៌ ឬដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់តម្លៃមនុស្ស។ ប៉ុន្តែច្បាប់សីលធម៌សាធារណៈរបស់ខ្លួន បានរារាំងរបៀបស្លៀកពាក់របស់ស្ត្រី ការចូលរួមចលនានានា និងតួនាទីស្ត្រីក្នុងជីវិតជាសាធារណៈ។ ការរំលោភបំពានលើច្បាប់ទាំងនេះ អាចទទួលរងទារុណកម្មដោយការវាយ ឬការគប់ដុំថ្ម។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ូដង់ធ្វើកំណែទម្រង់លើច្បាប់ទាំងនេះ បូករួមទាំងច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខជាតិ និងលុបចោលការធ្វើទារុណកម្មរាងកាយ។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់ឆ្លើយតបទៅលើរបាយការណ៍នេះទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ នៀម ឆេង
