លោក Manuel Chang ដែលស្លៀកខោខោវប៊យ និងពាក់អាវធំពណ៌ខៀវ បានចំណាយពេលជិត១ម៉ោងកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមករានេះ ក្នុងបន្ទប់សវនាការតុលាការទីក្រុង Johannesburg ដោយមានទឹកមុខមាំ និងធ្វើដូចជាគ្មានអ្វីកើតឡើង ស្របពេលដែលក្រុមមេធាវីអាហ្វ្រិកខាងត្បូងកំពុងតែពិភាក្សាលើជោគវាសនារបស់អតីតរដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសម៉ូសំប៊ិករូបនេះ។ លោក Chang ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែមុនក្នុងប្រតិបត្តិការស៊ើបអង្កេតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើសំណុំរឿងអាស្រូវប្រាក់កម្ចីដ៏សម្បើមដែលបានលេចធ្លាយក្នុងប្រទេសម៉ូសំប៊ិក ស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូងទ្វីបអាហ្រ្វិក។
ប៉ុន្តែគ្មាននរណាគិតថាសវនាការក្ដីនេះ ដែលប្រទាក់ក្រឡាទ្វីប៤គឺអាហ្រ្វិក អាមេរិកខាងជើង អឺរ៉ុប និងអាស៊ី ព្រមទាំងជនសង្ស័យជាអ្នកសមគំនិតជាច្រើនបន្ថែមទៀតនោះ អាចនឹងដំណើរការឆាប់រហ័ស ឬរលូនឡើយ។
លោក Chang គឺជាមន្ត្រីមួយរូបក្នុងចំណោមបុគ្គលរាប់សិបនាក់ទៀតដែលកំពុងជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងក្ដីដែលលាតសន្ធឹងពីចុងម្ខាងនៃមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិចដល់ចុងម្ខាងទៀត ដែលបណ្ដាលឲ្យប្រទេសជាប់មាត់សមុទ្រមួយនេះ ត្រូវរងវិបត្តិបំណុលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ រហូតដល់ធ្វើឲ្យប្រជាជនមិនទទួលបានសេវាមូលដ្ឋានចាំបាច់នានាដូចជាការជួសជុលផ្លូវថ្នល់ និងមន្ទីរពេទ្យជាដើម។
លោក Elpideo Mutemba គឺជាសកម្មជនម៉ូសំប៊ិកម្នាក់ ដែលបានចូលរួមឃ្លាំមើលសវនាការកាត់ក្តីលោកChang។ លោក Mutemba បានប្រាប់VOAថា លោករីករាយដែលបានឃើញលោក Chang ត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ហើយប្រសិនបើអាចធ្វើបត្យាប័នបាន នឹងត្រូវកាត់ក្ដីនៅសហរដ្ឋអាមេរិកតែម្ដង ទោះបីជានីតិវិធីត្រូវស៊ីពេលបន្ថែមទៀតក៏ដោយ។
លោក Mutemba បញ្ចេញកាយវិការញាក់ស្មានៅពេលឮដំណឹងថាពេលថ្មីៗនេះមន្ត្រីម៉ូសំប៊ិកបាន ចោទប្រកាន់ជាផ្លូវការមនុស្ស១៨នាក់ផ្សេងទៀតដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងក្តីនេះ។ លោកបានអះអាងថា ប្រទេសម៉ូសំប៊ិកខ្លួនឯង បានដឹងសំណុំរឿងអាស្រូវនេះតាំងពីឆ្នាំ២០១៦មកម្ល៉េះ គឺនៅពេលប្រាក់កម្ចី២ពាន់លានដុល្លារដ៏សម្ងាត់ ត្រូវបានរកឃើញ ហើយការណ៍នេះ ក៏ជាសញ្ញាបង្ហាញពីចំណាត់ការដំបូងបង្អស់របស់អាជ្ញាធរម៉ូសំប៊ិក។
លោក Mutembaបានបន្ថែមថា៖ «ពួកយើងមិនជឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ប្រទេសយើងទេ ពីព្រោះយើងមានសំណុំរឿងក្ដីជាច្រើននៅព្យួរទុកនៅឡើយ មិនទាន់មានការសម្រេចអ្វីសោះ មិនមានយុត្តិធម៌អ្វីសោះ។ ដូច្នេះ ប្រហែលជាយើងអាចនឹងជឿលើប្រព័ន្ធ(អន្តរាគមន៍)ពីខាងក្រៅវិញ។ នេះមិនមែនគ្រាន់តែដោយសារតែប្រព័ន្ធនៅខាងក្រៅទេ ប៉ុន្តែរាល់បុគ្គលដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងនេះ ពួកគេក៏អាចជាប់ជាមួយលោកអតីតរដ្ឋមន្ត្រីហ្នឹងដែរ»។
ដីកាសន្និដ្ឋានបញ្ជូនសំណុំរឿងឱ្យស៊ើបអង្កេតរបស់គណៈវិនិច្ឆ័យសហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិកដែលចេញកាលពីដើមខែមករានេះ បានចោទប្រកាន់មនុស្សចំនួន៧រូប រួមមានលោក Chang ពីបទបង្កើតគម្រោងនាវាចរណ៍ក្លែងក្លាយធ្វើជាខែលបិទបាំងការប្រមូលលុយយកធ្វើមានធ្វើបានខ្លួនឯង និងចេតនាបង្វែរចំណែកប្រាក់កម្ចីមួយចំនួនឲ្យចេញសាច់ប្រាក់ជាង២០០លានដុល្លារជាសំណូក និងប្រាក់ទឹកតែដល់ពួកគេ ដល់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលម៉ូសំប៊ិកមួយចំនួន និងអ្នកផ្សេងៗទៀត។
ក្នុងបន្ទប់សវនាការកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមករា តំណាងអយ្យការបានដាក់ការសង្ស័យលើរូបលោក Chang ថាលោកតែម្នាក់ឯង បានទទួលប្រាក់សំណូកប្រមាណ១២លានដុល្លារ។
ដូចករណីបទល្មើសហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗដែរ សំណុំរឿងនេះពោរពេញដោយភាពលម្អិតនិងបញ្ហាបច្ចេកទេសនានា។ ជាក់ស្ដែង នៅពេលដែលគណៈវិនិច្ឆ័យធ្វើការចោទប្រកាន់លើផ្នែកបច្ចេកទេសមួយ នោះស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ត្រូវរាយការណ៍ពីសកម្មភាពលម្អិតរបស់ខ្លួនទៅកាន់អាជ្ញាធរសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ។
លោក Chang ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅខែធ្នូក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងក្រោមហេតុផលដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា ជាដីកាចាប់ខ្លួនឱ្យធ្វើបត្យាប័នមកសហរដ្ឋអាមេរិក ទោះបីជាមេធាវីរបស់លោកបានតវ៉ាថានីតិវិធីចាប់ខ្លួនធ្វើឡើងមិនត្រឹមត្រូវក្តី។
លោក Willie Vermeulen មេធាវីលោក Chang បានតវ៉ាថាតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស កូនក្តីរបស់លោកគួរត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន។
មេធាវីរូបនេះ បានបន្ថែមថា៖ «យោងតាមមាត្រា១៣នៃសន្ធិសញ្ញានេះ គឺមានតែការចាប់ខ្លួនជាបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ខ្ញុំសូមអរគុណនិងស្នើសុំអស់លោកដោះលែងលោក Chang ស្របតាមមាត្រាហ្នឹង»។
លោក Mutemba ដែលជាសកម្មជន បាននិយាយថា លោកសប្បាយចិត្តនឹងតាមដានសាច់រឿងដ៏ស្មុគស្មាញនេះរហូតដល់ទីបញ្ចប់ ទោះបីជារឿងនេះ បន្តទៅជាយ៉ាងណាក្តី។
លោករំពឹងថានឹងមានឈ្មោះមនុស្សកាន់តែច្រើនថែមទៀត នៅពេលមានការស៊ើបអង្កេត រួមទាំងអតីតប្រធានាធិបតីម៉ូសំប៊ិក លោកArmando Guebuza និងប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន លោកFilipe Nyusi ដែលកាលនោះ ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ អំឡុងពេលខ្ចីប្រាក់រវាងឆ្នាំ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៤។
លោកMutemba បានបន្ថែមថា៖ «សូមកុំមកប្រាប់ខ្ញុំថាពួកអស់លោកហ្នឹងមិនបានដឹងថាមានកិច្ចព្រមព្រៀងខ្ចីប្រាក់ ដែលមានទឹកប្រាក់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់បែបហ្នឹងនោះ»។
នៅពេលដែលត្រូវសាកសួរឲ្យបញ្ជាក់ថាតើប្រធានាធិបតីមួយណាដែលលោកចង់សំដៅដល់ អតីតប្រធានាធិបតី ឬប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន លោកMutembaបានបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្ញុំចង់សំដៅដល់លោកប្រធានាធិបតី Guebuza ទោះបីជាពេលនោះលោកNyusi ក៏ស្ថិតក្នុងរបបនោះដែរ ហើយពេលនេះលោកNyusi ជាប្រធានាធិបតី ប៉ុន្តែគាត់មិនដែលនិយាយអ្វីសោះ។ ពេលនេះយើងចង់ឮសំដីចេញពីមាត់លោកក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីម្ដង»៕
ប្រែសម្រួលដោយ កោះ សុគន្ធី