ការស្លាប់របស់លោក George Floyd កាលពីថ្ងៃច័ន្ទសប្ដាហ៍មុន នៅក្នុងទីក្រុង Minneapolis រដ្ឋ Minnesota បានធ្វើឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតអាទិភាពបន្ទាន់មួយរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌សហរដ្ឋអាមេរិក។
វីដេអូមួយដែលថតបានដោយអ្នកឈរមើលម្នាក់បង្ហាញឱ្យឃើញថា មន្ត្រីប៉ូលិសម្នាក់ក្នុងចំណោមប៉ូលិស ៤ នាក់ បានប្រើជង្គង់សង្កត់ពីលើករបស់លោក George Floyd វ័យ ៤៦ ឆ្នាំ ដែលកំពុងជាប់ខ្នោះដៃ។ នៅពេលដែលលោក George Floyd ត្រូវបានផ្តួលទៅផ្ទប់នឹងដីអស់រយៈពេល ៨ នាទី មុនពេលលោកផុតដង្ហើមស្លាប់ លោកបានប្រាប់ប៉ូលិសនោះថា «ខ្ញុំមិនអាចដកដង្ហើមបានទេ»។
ប៉ូលិសទាំង ៤ នាក់នោះត្រូវបានគេបញ្ឈប់ពីការងារមួយថ្ងៃក្រោយមក បន្ទាប់ពីហេតុការណ៍នោះបានកើតឡើង។
កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ២៩ ខែឧសភា លោក Derek Chauvin ដែលជាមន្ត្រីប៉ូលិសដែលបានសង្កត់កលោក Floyd នោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ពីបទឃាតកម្មកម្រិតទី ៣ និងបទមនុស្សឃាតដោយអចេតនាកម្រិតទី ២។ គេនៅមិនទាន់ច្បាស់ទេថាតើប៉ូលិសរូបនេះនឹងប្រឈមមុខនឹងបទចោទអ្វី ប្រសិនបើមានការចោទប្រកាន់កម្រិតសហព័ន្ធនោះ។
នៅពេលដែលអាជ្ញាធរក្នុងរដ្ឋ Minnesota ប្រកាសពីការចាប់ខ្លួនលោក Chauvin រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌អាមេរិក លោក William Barr បាននិយាយថា ក្រសួងយុត្តិធម៌ និងទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតសហព័ន្ធដែលហៅកាត់ថា FBI កំពុងធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើការស្លាប់របស់លោក Floyd ដើម្បីកំណត់ថាតើ «មានច្បាប់សហព័ន្ធណាមួយស្តីពីសិទ្ធិស៊ីវិលត្រូវបានគេរំលោភបំពានឬក៏យ៉ាងណានោះ»។
លោក Barr បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា «ជាការអនុវត្តធម្មតា ការសម្រេចចោទប្រកាន់របស់រដ្ឋនឹងធ្វើឡើងមុន។ ខ្ញុំប្រាកដក្នុងចិត្តណាស់ថា យុត្តិធម៌នឹងកើតមានឡើង»។
សិទ្ធិរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
នៅក្រោមច្បាប់សហព័ន្ធ វាគឺជាបទល្មើស ប្រសិនបើមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ដកហូតសិទ្ធិរដ្ឋធម្មនុញ្ញពីបុគ្គលណាម្នាក់ដោយចេតនា។
រដ្ឋអាជ្ញាសហព័ន្ធពឹងផ្អែកលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះក្នុងការស៊ើបអង្កេតលើការបាញ់កាំភ្លើងរបស់មន្ត្រីប៉ូលិសដែលកំពុងបំពេញតួនាទី។
ប៉ុន្តែការចោទប្រកាន់ថ្នាក់សហព័ន្ធដូចក្នុងករណីទាំងនេះកម្រនឹងមានណាស់។ នេះដោយសារតែច្បាប់តម្រូវឱ្យរដ្ឋអាជ្ញាបំពេញនូវកម្រិតស្តង់ដារដ៏ខ្ពស់មួយ។
អ្នកស្រី Kanya Bennett ដែលជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃសហជីពសេរីភាពស៊ីវិលអាមេរិកាំង ឬ American Civil Liberties Union បានពន្យល់ថា «អ្នកត្រូវបង្ហាញថា មន្ត្រីនោះមានបំណងដកហូតសិទ្ធិអ្នកណាម្នាក់ដោយចេតនា។ នៅពេលយើងឃើញសកម្មភាពអាក្រក់ៗទាំងនេះ ទោះបីជាមានច្បាប់ដែលគួរតែត្រូវបានប្រើដើម្បីធ្វើឱ្យមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ទទួលខុសត្រូវនៅកម្រិតសហព័ន្ធក៏ដោយ ក៏ការពិតគឺថា គេកម្រឃើញថាមានការកាត់ទោសណាស់»។
យើងអាចសាកធ្វើការពិចារណាលើករណីកាលពី ៦ ឆ្នាំមុន ដែលអាចជាការប្រៀបធៀបទៅនឹងករណីស្លាប់របស់លោក Floyd នេះ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៤ លោក Eric Garner ដែលជាពលរដ្ឋអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្វ្រិក និងជាអ្នកលក់ដូរនៅតាមផ្លូវម្នាក់នៅក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក បានស្លាប់បន្ទាប់ពីត្រូវបានប៉ូលិសស្បែកសម្នាក់ចាប់ខ្លួន និងរឹតក។ ពាក្យចុងក្រោយរបស់លោកគឺដូចជាពាក្យចុងក្រោយរបស់លោក Floyd ដែរគឺថា «ខ្ញុំមិនអាចដកដង្ហើមបានទេ»។
ក្រសួងយុត្តិធម៌បានបើកការស៊ើបអង្កេតផ្នែកសិទ្ធិស៊ីវិលទៅលើករណីនេះ ដែលចំណាយពេលអស់រាប់ឆ្នាំ។ នៅចុងបញ្ចប់ រដ្ឋអាជ្ញាសហព័ន្ធបានប្រកាសថា ពួកគេមិនមានភស្តុតាងដើម្បីចោទប្រកាន់មន្ត្រីប៉ូលិសរូបនោះទេ ដែលនោះគឺលោក Daniel Pantaleo។
នៅក្នុងការប្រកាសអំពីសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌កាលពីឆ្នាំមុន លោក Richard Donoghue រដ្ឋអាជ្ញាប្រចាំតំបន់ Eastern District នៃទីក្រុងញូវយ៉កបាននិយាយថា ទោះបីជាការស្លាប់របស់លោក Garner គឺជាសោកនាដកម្មមួយក៏ដោយ ក៏អ្នកស៊ើបអង្កេតមិនអាច «បង្ហាញបានថា បទល្មើសណាមួយត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើងនោះទេ»។
បញ្ជីឈ្មោះមន្ត្រីប៉ូលិសដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការស្លាប់របស់ជនសង្ស័យ ដែលមិនប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់ថ្នាក់សហព័ន្ធមានដូចជាលោក Darren Wilson ដែលបានបាញ់សម្លាប់លោក Michael Brown នៅក្នុងទីក្រុង Ferguson រដ្ឋ Missouri ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ និងលោក Mark Ringgenberg និងលោក Dustin Schwarze ដែលបានបាញ់សម្លាប់លោក Jamar Clark យុវជនអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្វ្រិកវ័យ ២៤ ឆ្នាំ នៅក្នុងទីក្រុង Minneapolis កាលពីឆ្នាំ ២០១៥។
ករណីលើកលែងដ៏កម្រមួយគឺលោក Michael Slager អតីតមន្ត្រីប៉ូលិសស្បែកសនៅក្នុងរដ្ឋ South Carolina ដែលត្រូវបានជាប់ចោទពីបទបំពានសិទ្ធិស៊ីវិលថ្នាក់សហព័ន្ធនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ បន្ទាប់ពីក្រុមជំនុំជម្រះថ្នាក់រដ្ឋបរាជ័យក្នុងការកាត់ទោសលោកពាក់ព័ន្ធនឹងការបាញ់ប្រហារដ៏សាហាវមួយកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ទៅលើលោក Walter Scott វ័យ ៥០ ឆ្នាំ ដែលជាពលរដ្ឋអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្វ្រិក។ លោក Slager ត្រូវបានកាត់ទោសថាមានកំហុស និងត្រូវផ្តន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ២០ ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ ២០១៧។
«លំនាំ និងការអនុវត្ត» នៃការប្រព្រឹត្តខុស
ទោះបីជាក្រសួងយុត្តិធម៌ជារឿយៗមិនអាចដាក់ទោសព្រហ្មទណ្ឌលើមន្ត្រីប៉ូលិសដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការស្លាប់របស់នរណាម្នាក់នៅពេលមន្ត្រីប៉ូលិសនោះបំពេញតួនាទីក៏ដោយ ក៏ក្រសួងយុត្តិធម៌មានលទ្ធភាពក្នុងការស៊ើបអង្កេត និងក្នុងករណីចាំបាច់អាចធ្វើការចោទប្រកាន់ពីបទបំពានសិទ្ធិស៊ីវិល ប្រឆាំងនឹងមន្ទីរប៉ូលិស ជាមួយនឹង «លំនាំ និងការអនុវត្ត» នៃការប្រព្រឹត្តខុស។
នៅក្រោមរដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា ក្រសួងយុត្តិធម៌បានបើកការស៊ើបអង្កេតប្រមាណជា២៤ លើកទៅលើមន្ទីរប៉ូលិស ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីការបំពាន និងការប្រព្រឹត្តខុស ដោយបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងកំណែទម្រង់ដែលបង្គាប់បញ្ជាដោយតុលាការចំនួន ១៤ កិច្ច ព្រមព្រៀង។ កិច្ចព្រមព្រៀងនោះត្រូវបានគេហៅថា «ក្រឹត្យព្រមព្រៀង» ជាមួយនឹងទីក្រុងនានាទូទាំងប្រទេស។
អ្នកគាំទ្រលើក្រឹត្យព្រមព្រៀងនេះ ដូចជាគណៈកម្មការអាមេរិកាំងសម្រាប់សិទ្ធិស៊ីវិលជាដើម បាននិយាយថា ក្រឹត្យព្រមព្រៀងនេះ «មានភាពចាំបាច់ដើម្បីធានាថា ស្តង់ដារអនុវត្តច្បាប់របស់ប៉ូលិសស្របតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានប្រកាន់ខ្ជាប់»។
ប៉ុន្តែការស៊ើបអង្កេតលើការប្រព្រឹត្តខុសរបស់ប៉ូលិសមិនមែនជាអាទិភាពសម្រាប់ក្រសួងយុត្តិធម៌នៅក្រោមរដ្ឋបាលរបស់លោកត្រាំនោះទេ។ លោក Jeff Sessions ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ដំបូងក្នុងរដ្ឋបាលរបស់លោក Trump បានបញ្ចប់ការអនុវត្តរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌អំពី ការព្រមព្រៀងរវាងមន្ទីរប៉ូលិស និងទីក្រុងនានា ដោយបានហៅវាថាជាការប្រមាថដល់យុត្តាធិការមូលដ្ឋាន។
កម្រងរូបភាព VOA៖ ពលរដ្ឋនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនតវ៉ាអំពីការស្លាប់របស់លោក George Floyd
លោក Barr ទំនងជានៅបន្តអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់លោក Sessionsដដែល។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណួរអំពីគោលនយោបាយថ្មីៗរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ទាក់ទិនឹនឹងក្រឹត្យព្រមព្រៀងនេះទេ និងអំពីសំណួរថាតើក្រសួងយុត្តិធម៌មានបានធ្វើការស៊ើបអង្កេតទៅលើមន្ទីរប៉ូលិសណាមួយឬទេ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ មក។
លោក ត្រាំ ដែលធ្វើយុទ្ធនាការឲ្យមានការបញ្ចប់ «សង្គ្រាម» ប្រឆាំងនឹងប៉ូលិស បានចាត់ទុកការគាំទ្រដល់មន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ជាអាទិភាពសម្រាប់រដ្ឋបាលរបស់លោក។ នៅក្នុងខែមករា លោកបានចុះហត្ថលេខាលើបទបញ្ជាប្រតិបត្តិមួយដើម្បីបង្កើតគណៈកម្មការសិក្សាលើបញ្ហាដែលប៉ះពាល់ដល់មន្ត្រីប៉ូលិស ដោយបង្ហាញពីការសោកស្តាយចំពោះ «កង្វះខាតទំនុកចិត្ត និងការគោរពដល់មន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ដែលបន្តកើតមាននៅក្នុងសហគមន៍ជាច្រើន»។
អ្នកស្រី Kristen Clarke ដែលជាប្រធាននៃគណៈកម្មាធិការមេធាវីសម្រាប់សិទ្ធិស៊ីវិលក្រោមច្បាប់ (Lawyers Committee for Civil Rights Under Law) និយាយថា ការស្លាប់របស់លោក Floyd បង្ហាញពី «ការរំឭកដ៏សោកសៅ និងមានឥទ្ធិពលមួយចំពោះបញ្ហានៃអំពើហិង្សាជាប្រព័ន្ធរបស់ប៉ូលិសនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង ដែលជារឿយៗត្រូវបានបង្កឡើងប្រឆាំងនឹងពលរដ្ឋអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្វ្រិក ដែលមិនមានអាវុធ និងមិនមានហិង្សា»។
លោកChauvin ដែលជាមន្ត្រីប៉ូលិសរងការចោទប្រកាន់ថាបានសម្លាប់លោក Floyd ធ្លាប់ជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការបាញ់ប្រហារយ៉ាងហោចណាស់ ៣ ដង និងមានពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងលោកជិត ២០ ពាក្យបណ្តឹង។
អ្នកស្រី Clarke និយាយថា ការធ្វើឱ្យមន្ត្រីដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការស្លាប់នេះទទួលខុសត្រូវ គឺជារឿងសំខាន់ណាស់នៅក្នុងការដោះស្រាយ «បញ្ហាជាប្រព័ន្ធដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់មន្ទីរប៉ូលិស»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «សហគមន៍នេះសក្តិសមនឹងទទួលបានសុវត្ថិភាព និងមន្ទីរប៉ូលិសដែលពួកគេអាចទុកចិត្តបាន។ ហើយច្បាស់ណាស់ មានការងារជាច្រើនដែលត្រូវធ្វើ»៕
