អ្នកស្រី Katharina Zellweger ជានាយិកានៃអង្គការ KorAid ដែលជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងក្រុងហុងកុង។ អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖« ខ្ញុំយល់ថា រដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងជើងដឹងច្បាស់លាស់ណាស់ថាតើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលរបស់ខ្លួនខ្សោយបែបណា។ ពួកគេព្រួយបារម្ភថា ពួកគេមិនអាចដោះស្រាយការរាលដាលជំងឺនេះព្រោះហេតុនេះហើយបានជាពួកគេបានចាត់វិធានការទាំងនេះចាប់ទាំងពីដំបូងមក»។
អ្នកស្រី Zellweger ដែលបានផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ឱ្យប្រទេសកូរ៉េខាងជើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៥មកបាននិយាយនៅក្នុងការធ្វើសន្និសីទតាមវីដេអូមួយកាលពីថ្ងៃចន្ទទី១៣ ខែមេសាចាត់ចែងដោយមជ្ឈមណ្ឌលWilson។
អ្នកស្រីបានពន្យល់ថា ប្រទេសកូរ៉េខាងជើងបានបិទព្រំដែនជាមួយប្រទេសចិននៅដំណាច់ខែមករា និង បានដាក់ពួកជនបរទេសឱ្យដាច់ពីគេនិងបានបន្តឹងការរឹតត្បិតខាងការធ្វើដំណើរនៅក្នុងប្រទេសថែមទៀតផង។
ប្រព័ន្ធវេជ្ជសាស្ត្របាក់បែក
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយដោយមជ្ឈមណ្ឌលសន្តិសុខខាងសុខភាពនៃសាកលវិទ្យាល័យJohns Hopkins ដែលបានត្រូវចេញផ្សាយកាលពីខែតុលាបានឲ្យដឹងថា ប្រទេសកូរ៉េខាងជើងមានលំដាប់ទី១៩៣ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១៩៥ដែលបានត្រូវពិនិត្យមើលនៅក្នុងសន្ទស្សន៍សុខភាពសាកល។ប្រទេសសូម៉ាលីនិងប្រទេសហ្គីណេអេក្វាទ័រនៅក្រោយប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។
សន្ទស្សន៍នេះវាស់វែងកម្រិតនៃការប្រុងប្រៀបរបស់ប្រទេសនីមួយៗសម្រាប់ការរាលដាលជំងឺឆ្លងធំមួយ។ ប្រទេសកូរ៉េខាងជើងបានទទួលពិន្ទុ«សូន្យ» នៅក្នុងការអនុវត្តការទប់ស្កាត់ការឆ្លងជំងឺនិងការមានគ្រឿងឧបករណ៍។
អ្នកជំនាញបស្ចឹមប្រទេសម្នាក់ដែលបានដឹងអំពីប្រព័ន្ធវេជ្ជសាស្ត្រនៅក្នុងក្រុងព្យុងយ៉ាងបាននិយាយប្រាប់វីអូអេថា៖«ប្រព័ន្ធនៃការធ្វើតេស្ត និងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដើម្បីរកជំងឺឆ្លងមិនមានទេនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។ មានតែមន្ទីរពេទ្យពីរបីកន្លែងប៉ុណ្ណោះដែលអាចធ្វើតេស្តឈាមបាន»។
អ្នកជំនាញរូបនេះបានសុំកុំឱ្យគេបញ្ចេញឈ្មោះលោក។
លោក Kee Park ជាសាស្ត្រាចារ្យនៅឯមហាវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យHarvard។ នៅក្នុងវេទិកាមួយកាលពីថ្ងៃអង្គារទី១៤ ខែមេសាដែលចាត់ចែងដោយវិទ្យាស្ថានសន្តិភាពស.រ.អា. លោកបាននិយាយថា៖«ប្រព័ន្ធវេជ្ជសាស្ត្រកូរ៉េខាងជើងខ្សោយហើយពួកពេទ្យនៅក្នុងប្រទេសនេះអាចព្យាបាលអ្នកជំងឺធ្ងន់ៗបានតែមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ»។
លោក Park បានធ្វើការជាមួយពួកវេជ្ជបណ្ឌិតកូរ៉េខាងជើងកាលពី១៣ឆ្នាំកន្លងទៅនេះនៅក្នុងកម្មវិធីជំនួយវេជ្ជសាស្ត្រ។ លោកបាននិយាយយោងដល់ការឃ្លាំមើលជំងឺឆ្លងដោយមហាវិទ្យាល័យ Imperial College នៅក្នុងក្រុងឡុងដ៍ដើម្បីពន្យល់ របៀបដែលករណីអ្នកជំងឺ COVID-19 នៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងជើងនឹងរាលដាលឆាប់រហ័សរហូតដល់ហួសសមត្ថភាពមន្ទីរពេទ្យ។
ដោយនិយាយឧបមាថាការអះអាងរបស់អាជ្ញាធរកូរ៉េខាងជើងដែលថា ប្រទេសពួកគេគ្មានមេរោគវីរុសនោះ លោក Park បាននិយាយថា លោកយល់ថា៖ «ទោះជាកូរ៉េខាងជើងមានជោគជ័យក្នុងការបង្ក្រាបជំងឺនេះហើយប្រហែលបានកម្ចាត់ជំងឺនេះទាំងស្រុងក៏ដោយចុះក៏ប៉ុន្តែលោកនៅតែណែនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងព្យុងយ៉ាង«បន្តអនុវត្តវិធានការទូលំទូលាយសម្រាប់បញ្ចៀសកុំឱ្យមានជំងឺនេះរហូតដល់មានការព្យាបាលនិងមានថ្នាំវ៉ាក់សាំងសម្រាប់ការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺនេះ»។
បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ
នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ អង្គការកម្មវិធីម្ហូបអាហារពិភពលោកបានដាក់ប្រទេសកូរ៉េខាងជើងឱ្យឋិតនៅក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្រចំនួន៤៩ដែលអាចមានហានិភ័យប្រឈមនឹងផលវិបាកខាងសេដ្ឋកិច្ច ដែលខ្ទេចខ្ទាំដោយសារមេរោគវីរុសកូរ៉ូណា។ពួកអ្នកធ្វើការខាងផ្តល់ជំនួយបាននិយាយថា មានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានរួចស្រេចហើយនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
អ្នកស្រី Zellweger បាននិយាយថា៖«រដូវស្លឹកឈើលាស់និងដើមរដូវក្តៅជានិច្ចកាល ជារយៈពេលពិបាកមួយដោយសារស្តុកម្ហូបអាហារបានធ្លាក់ចុះគឺជាអ្វីដែលហៅថា រដូវរុក្ខជាតិទើបតែមានមានកម្លាំងឡើងវិញ។ ហើយឥឡូវនេះ មានបញ្ហាជាច្រើនដូចជាពាណិជ្ជកម្មសឹងតែគ្មានដំណើរការការដាក់បង្ខាំងទំនិញក្នុងរយៈពេលយូរ បញ្ហាខាងការដឹកជញ្ជូនអន្តរជាតិ ការខ្វះខាតការផ្គត់ផ្គង់ជីរគ្រាប់ពូជ បន្ទះប្លាស្ទិក និងការខ្វះខាតកម្មវិធីកសិកម្មឯទៀតៗ។ បញ្ហាទាំងនេះក៏បានបង្កើនសម្ពាធផងដែរ»។
លោក Scott Snyder ជានាយកនៃកម្មវិធីគោលនយោបាយស.រ.អា. កូរ៉េរបស់ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងការបរទេស។ លោកបាននិយាយដោយប្រុងប្រយ័ត្នថា វិធីរបស់អាជ្ញាធរកូរ៉េខាងជើងក្នុងការដាក់អ្នកជំងឺ COVID ឱ្យនៅដាច់ពីគេអាចធ្វើឱ្យរបបធ្វើការត្រួតត្រាច្រើនជាងមុប។
លោក Snyder បានថ្លែងថា៖« ការដាក់អ្នកជំងឺឱ្យនៅដាច់ពីគេបង្កើនការខ្វះទំនិញហើយការណ៍នេះជំរុញឱ្យមានកំណើននៃការពឹងពាក់ទៅលើពួកអ្នកដឹកនាំ...។ ខ្ញុំយល់ថាការខ្វះខាតទំនិញក៏ជួយដោយប្រយោលដល់បំណងរបស់រដ្ឋាភិបាលធ្វើការត្រួតត្រាខាងសេដ្ឋកិច្ចបែបថ្មីរបស់ថ្នាក់បជ្ឈឹមទៅលើការចែកចាយទំនិញ»។
ពួកអ្នកជំនាញឯទៀតៗបានចង្អុលបង្ហាញថា អាចមានអស្ថិរភាពដល់របបគ្រប់គ្រងកូរ៉េខាងជើងនៅក្រោយការរាលដាលនៃជំងឺនេះ។
លោក David Maxwell ជាអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅឯមូលនិធិសម្រាប់ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។លោកបាននិយាយនៅក្នុងវេទិកាមួយដែលចាត់ចែងដោយវិទ្យាស្ថានសន្តិភាពស.រ.អា.ថា៖« ការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្ញុំគឺថាការរាលដាលនៃមេរោគកូរ៉ូណាអាចមានផលខ្ទិចខ្ទាំទៅលើប្រជារាស្ត្រកូរ៉េខាងជើង ទៅលើពួកយោធានិងទៅលើពួកវរជននៃរបបគ្រប់គ្រងនេះដែលអាចនាំឱ្យមានអស្ថិរភាពផ្ទៃក្នុងសម្រាប់របបគ្រប់គ្រងនេះថែមទៀតផង»៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឈឹម សុមេធ
