ទីក្រុងហូស្តុន៍ (Houston)៖ បើពិនិត្យមើលពីការមិនសប្បាយចិត្តយ៉ាងធំធេង ចំពោះលទ្ធផលនៃសន្និសីទស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីឆ្នាំមុន នៅទីក្រុងកូប៉េនហាក (Copenhagen) សេចក្តីសង្ឃឹមចំពោះការជួបប្រជុំនាពេលខាងមុខ នៅទីក្រុងឃេនឃុន (Cancun) នៃប្រទេសម៉ិចសិក ចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ មានកម្រិតយ៉ាងខ្លាំង។ ប៉ុន្តែ ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានថ្លែងថា មានវិធានការបន្ថែមទៀតជាច្រើន ដែលនឹងត្រូវធ្វើឡើងពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល ដែលចូលរួមក្នុងសន្និសីទនេះ ដើម្បីបង្កើនកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ពិភពលោក ចំពោះការកាត់បន្ថយការកើនឡើងកំដៅផែនដី និងឥទ្ធិពលអាក្រក់ផ្សេងៗទៀត។
បើទោះជាសនិ្នសីទស្តីពីបរិយាកាស កាលពីឆ្នាំមុន នៅទីក្រុងកូប៉េនហាក ពិតជាបាននាំឲ្យមានការព្រមព្រៀងមតិគ្នាទាំងស្រុងលើបញ្ហាមួយចំនួនក៏ដោយ ក៏សន្និសីទនោះ ខកខានមិនបានបង្កើតសន្ធិសញ្ញាមួយ ដែលនឹងបង្ខំប្រទេសទាំងឡាយ ឲ្យដាក់កម្រិតទៅលើឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់បំពុលបរិស្ថានឡើយ។
ខណៈដែលប្រទេសនានា យល់ស្របជាទូទៅ ស្តីពីភាពចាំបាច់ក្នុងការកាត់បន្ថយឧស្ម័នបញ្ចេញចោល ប្រទេសទាំងនេះច្រើនតែស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការតាំងចិត្ត ដើម្បីចាត់វិធានការដែលពួកគេគិតថាអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការរីកចម្រើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
បើយោងតាម លោកដេវីត ធឺនប៊ុល (David Turnbull) នាយកប្រតិបត្តិនៃបណ្តាញសកម្មភាពបរិយាកាសអន្តរជាតិ (Climate Action Network International) បញ្ជាក់ថា គឺការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រទេសទាំងនេះ មិនមែនជាដំណើរការទទួលការគាំទ្រពីអង្គការសហប្រជាជាតិទេ ដែលបានរារាំងមិនឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀង នៅទីក្រុងកូប៉េនហាកនេះ។
«វាមិនមែនដោយសារតែអង្គការសហប្រជាជាតិមានកំហុសនោះទេ ឬក៏ដោយសារប្រព័ន្ធដែលផ្អែកលើការព្រមព្រៀងមតិទាំងស្រុង មានបញ្ហានោះទេ។ វាកើតឡើងដោយសារនយោបាយនៅឯប្រទេសពួកគេ មិនមានលក្ខណៈអនុគ្រោះ ដើម្បីឲ្យសម្រេចបានកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ។ ហើយ ប្រទេសទាំងនោះ មិនមានលក្ខណៈអំណោយផលដល់ការសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងពេញលេញ យុត្តិធម៌ ធំធេង និងចងភ្ជាប់ នៅឯទីក្រុងឃេនឃុន ហើយយើងត្រូវតែធ្វើការដូចអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរនយោបាយទាំងអស់នោះ ហើយឲ្យរដ្ឋាភិបាលនានាទទួលស្គាល់ថា វាស្ថិតក្នុងផលប្រយោជន៍ដ៏ប្រសើរបំផុតរបស់ពួកគេ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ»។
លោកធឺនប៊ុល មានប្រសាសន៍ថា អ្នកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅឃេនឃុន គួរតែផ្តោតទៅលើផែនការជួយប្រទេសក្រីក្រជាងខ្លួន ឲ្យកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដោយមិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កិច្ចការអភិវឌ្ឍឡើយ។
ចំណុចមួយ ដែលប្រទេសនានា អាចធ្វើឲ្យមានភាពជឿនលឿនទៅមុខ នៅទីក្រុងឃេនឃុន គឺការកាប់ឈើច្រើន ដែលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថា ជាការរួមចំណែកដ៏ចំបង ចំពោះការកើនឡើងកំដៅផែនដី។
លោកធឺនប៊ុល ក៏សង្ឃឹមថានឹងឃើញមានការជៀនលឿន ក្នុងការបង្កើតមូលនិធិអាកាសធាតុសកលលោកមួយដែរ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍគម្រោង និងបច្ចេកវិជ្ជា ដែលនឹងកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់បំពុលបរិស្ថាន។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ មានការព្រួយបារម្ភបំផុត អំពីការកើនឡើងឧស្ម័នបញ្ចេញចោលពីរោងចក្រ រោងចក្រអគ្គិសនី និងរថយន្ត នៅតាមបណ្តាប្រទេសដែលរីកលូតលាស់ឆាប់រហ័ស មានដូចជាប្រទេសចិន និងឥណ្ឌា។ ចិន ដែលឥឡូវនេះ ជាប្រទេសបញ្ចេញចោលជាតិកាប៊ោន និងឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់បំពុលបរិស្ថានផ្សេងទៀត ដ៏ច្រើនជាងគេបំផុតក្នុងពិភពលោក បានសន្យាចាត់វិធានការដោយខ្លួនឯង នៅឯកិច្ចប្រជុំកាលពីឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែមានសញ្ញាណមួយចំនួន ដែលបញ្ជាក់ថា ចិនប្រហែលជាមិនធ្វើតាមពាក្យសន្យានេះទាំងស្រុងទេ។
នៅឯវិទ្យាស្ថានប៊េកឃឺដើម្បីគោលនយោបាយសាធារណៈ របស់សាកលវិទ្យាល័យរ៉ាយ (Rice University) លោក នៀល ឡេន (Neal Lane) អ្នកវិភាគលើគោលនយោបាយវិទ្យាសាស្ត្រ ចាត់ទុកការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ចិន ថាជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ ដើម្បីបង្កើនវិធានការទូទាំងពិភពលោក ស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ។លោកឡេន អតីតទីប្រឹក្សាវិទ្យាសាស្ត្ររបស់លោកប្រធានាធិបតី ឃ្លីនតុន ដែលធ្លាប់បានធ្វើកិច្ចការទាក់ទងទៅនឹងសន្និសីទមួយចំនួនស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ បានថ្លែងថា លោកសង្ឃឹមថាទីក្រុងឃេនឃុន នឹងជួយលើកកម្ពស់តម្លាភាពច្រើនជាងមុន។
«ខ្ញុំរំពឹងថានឹងមានការរីកចម្រើនខ្លះៗទៅលើបញ្ហាតម្លាភាពនោះ ដោយសារការជឿទុកចិត្តពិតជាកតាសំខាន់ណាស់នៅទីនេះ។ ជារឿយៗ ហេតុផល ដែលប្រទេសនានាមិនអាចចូលជិតគ្នាបានចំពោះអ្វីដែលជាភាពសមហេតុផលនោះ គឺដោយសារពួកគេមិនជឿទុកចិត្តគ្នាសោះ»។ លោកឡេន បានថ្លែងថា លោកក៏រំពឹងថានឹងមើលឃើញអ្នកចូលរួមនៅឃេនឃុន ធ្វើកិច្ចការឲ្យបានច្រើនដើម្បីសម្របសម្រួល ដែលទឹកប្រាក់បានមកពីប្រទេសអ្នកមាន នឹងត្រូវប្រើដើម្បីជួយប្រទេសក្រីក្រ ដែលទំនងជាមានអារម្មណ៍ថាខ្លួននឹងទទួលផលប៉ះពាល់ពីការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ នៅប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ខាងមុខ។
លោកឡេន មានប្រសាសន៍ទៀតថា កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ លោកខ្លួនឯង មានការមន្ទិលសង្ស័យអំពីកម្រិតនៃឥទ្ធិពលអាក្រក់របស់ការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ ប៉ុន្តែលោកថ្លែងថា វិទ្យាសាស្ត្របានធ្វើឲ្យលោកជឿជាក់អំពីការគំរាមកំហែងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ លី សុខ ឃាង
