ក្រុមអ្នកជំនាញការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃពុធនេះ បានឲ្យដឹងពីការចង់បានការដករនាំងមួយចំនួនដែលរឹតត្បិតសិទ្ធិធ្វើសកម្មភាពនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋ ដោយការស្នើឲ្យមានកំណែទម្រង់ ឬវិសោធនកម្មលើច្បាប់ស្តីពីការហាមមិនឲ្យអ្នកនយោបាយទាក់ទងទណ្ឌិត។
ខ្លឹមសារនៃបញ្ញត្តិដែលសង្គមស៊ីវិលថា មានលក្ខណៈចង្អៀតចង្អល់ និងមិនច្បាស់លាស់នោះ ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយដ៏ចម្រូងចម្រាស ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលហាមប្រាមមិនឲ្យគណបក្សនយោបាយប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយទណ្ឌិត សូម្បីតែការប្រើប្រាស់សារសំឡេង រូបភាព ឬសំណុំឯកសារណាមួយរបស់ទណ្ឌិត។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិនៃអង្គការខុមហ្វ្រែលដែលឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត លោកកន សាវាង្សបាននិយាយថា សំណើខាងលើនេះជាផ្នែកមួយនៃសំណើសុំកែប្រែចំនួន៦ចំណុច ពាក់ព័ន្ធនឹងការជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើឲ្យដំណើរការនៃការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមានភាពប្រក្រតីឡើងវិញ តាមរយៈការបើកលំហនយោបាយឲ្យធំជាងមុនរបស់អង្គការខុមហ្វ្រែល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រមាណជាង៦០ផ្សេងទៀត។
អ្នកជំនាញកិច្ចការបោះឆ្នោតរូបនេះ បានប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធថា ចំណុចពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រាស្រ័យទាក់ទងរបស់អ្នកនយោបាយជាមួយទណ្ឌិតគឺ ស្ថិតនៅមាត្រា៦ ថ្មី ២ នៃច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មគណបក្សនយោបាយ ដែលលោកព្រួយបារម្តថាអាចប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិក្នុងការចូលរួមការប្រកួតប្រជែងរបស់គណបក្សនយោបាយ។ យ៉ាងណាក្តី លោកថា ការកែប្រែ ឬមិនកែប្រែលើច្បាប់នេះគឺស្ថិតនៅលើឆន្ទៈរបស់រដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធ។
លោកកន សាវាង្សបានថ្លែងថា៖ «ឆន្ទៈនៅក្នុងការកែប្រែ ឬក៏ការកែសម្រួលយ៉ាងណាគឺជា រឿងមួយរបស់រដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងគណបក្សនយោបាយទេ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងជាស្ថាប័នឯករាជ្យ អ្វីដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិល ...ការចូលរួមរបស់យើងគឺ ពិនិត្យមើលនូវចំណុច ហើយបង្ហាញនូវចំណុច ដែលជាចំណុចចន្លោះប្រហោង ជាចំណុចមួយដែលគិតថាវាមិនស្របទៅតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងៗ ឬក៏ទាក់ទងជាមួយនឹងសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹងគឺថា យើងនឹងធ្វើការបង្ហាញនៅក្នុងតួនាទីជា[សង្គមស៊ីវិល]»។
ចំណែកនាយកប្រតិបត្តិរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតមួយឈ្មោះថា គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹតនិងយុត្តិធម៌ គឺលោកសំ គន្ធាមី ចាត់ទុកសំណើពីក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលខាងលើនេះជាចំណុចវិជ្ជមាន ដែលនឹងជំរុញឲ្យការបោះឆ្នោតកាន់តែមានភាពរលូន និងបើកចំហ។
ដំណាលគ្នានេះដែរ លោកបានបង្ហាញការគាំទ្រឲ្យមានការបើកទូលាយចំពោះការប្រាស្រ័យទាក់ទងរវាងអ្នកនយោបាយដែលកំពុងជាប់ឈ្មោះជាទណ្ឌិត និងគណបក្សនយោបាយ។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធថា៖ «បាទអាហ្នឹងគួរតែបើកទូលាយអ៊ីចឹង ។ ខ្ញុំចង់និយាយអ៊ីចឹង... បើកទូលាយឲ្យគាត់មានទំនាក់ទំនងមានការសួរយោបល់ ការពិភាក្សាអីបានទៅ។ មិនមែនបំបាត់សិទ្ធិគាត់ឲ្យនិយាយឯណាបាទ។ យើងចង់បានបើកទូលាយអ៊ីចឹង»។
ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាលោក ឡេង ប៉េងឡុង បាននិយាយថាការស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ណាមួយ ជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់សមាជិកសភា ឬនាយករដ្ឋមន្រ្តី ខណៈអង្គការសង្គមស៊ីវិលអាចចូលរួមបញ្ចេញមតិកែលម្អ។ លោកប្រាប់វីអូអេថា៖
«មុននឹងចេញច្បាប់ហ្នឹង ត្រូវឆ្លងមតិច្រើន ...ច្រើនមជ្ឈដ្ឋានផងដែរ។ សង្គមស៊ីវិលក៏ត្រូវឆ្លងមជ្ឈមដ្ឋានផ្សេងទៀតក៏ត្រូវឆ្លងដែរបាទបានធ្វើច្បាប់បាន។ដូច្នេះហើយនេះគឺជា គំនិតមួយ ការបញ្ចេញមតិមួយរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល។ប៉ុន្តែឲ្យទៅជាក់ស្តែងហ្នឹងគឺថា ទាល់តែមានតំណាងរាស្រ្ត ឬអ្នកពង្រាងអីធ្វើច្បាប់ ទើបចេញច្បាប់ហ្នឹងបាន»។
ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ក៏ត្រូវបានអ្នកសង្កេតការណ៍នយោបាយក្នុងស្រុកមួយចំនួនយល់ឃើញថា ជាមធ្យោបាយមួយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច ប្រើប្រាស់ដើម្បីបិទផ្លូវធ្វើនយោបាយរបស់អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងនិង ដែលក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សនេះមួយចំនួន ត្រូវបានកាត់ទោសក្នុងបទឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនករណី ឬក៏កំពុងតតាំងក្តីនៅតុលាការ ក្នុងនោះគឺលោកកឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោកកឹម សុខាកំពុងតតាំងរឿងក្តីនៅតុលាការ ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងក្បត់ជាតិដ៏ចម្រូងចម្រាស ក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧។
អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិកមួយរូបនៃគណបក្ស«កែទម្រង់កម្ពុជា»គឺលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន គាំទ្រឲ្យមានការដកចេញច្បាប់ហាមប្រាមមិនឲ្យមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយទណ្ឌិត។
លោកបានបន្តថា ការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយទណ្ឌិតមិនបង្កជាបញ្ហាប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើនយោបាយទេប្រសិនបើការប្រាស្រ័យទាក់ទងនោះជាលក្ខណៈធម្មតា ឬលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួន ឬផ្តល់យោបល់ដើម្បីប្រយោជន៍សង្គមជាតិ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំហាក់ដូចជាយល់ថា មិនខុសអីទេ ព្រោះយើងដឹងហើយកន្លែងខ្លះ ទណ្ឌិតខ្លះ គ្រាន់តែការកាត់ទោសអីវាពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយអីអ៊ីចឹងទៅ ។ ប៉ុន្តែលោកនៅមានឧត្តមគតិសម្រាប់ជាតិសម្រាប់អីអ៊ីចឹង។មើលទៅមិនខាតអីទេបើសិនជា មានការទាក់ទងផ្តល់យោបល់អីត្រឹមត្រូវ ឬក៏ក្នុងលក្ខណៈឯកជន»។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) លោក ហង្ស ពុទ្ធាបានឲ្យដឹងថាគ.ជ.ប. មិនមានមតិយោបល់ណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងសំណើសុំធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ខាងលើនោះទេ ហើយថាគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនឹងគោរពតាមច្បាប់ដែលត្រូវបានសម្រេចជាផ្លូវការតែប៉ុណ្ណោះ៕
