សង្គមស៊ីវិលនិងកូដករក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បានប្រតិកម្មថា ការចាប់បញ្ជូនកូដករទៅធ្វើចត្តាឡីស័កនិងតម្រូវឱ្យធ្វើកិច្ចសន្យាដើម្បីអាចត្រឡប់ទៅផ្ទះនិងទៅកន្លែងព្យាបាលជំងឺកូវីដគឺជាទម្រង់មួយនៃការគំរាមកំហែងកូដករដែលប្រើប្រាស់សិទ្ធិតវ៉ាដោយសន្តិវិធីនិងជាសកម្មភាពអមនុស្សធម៌ផ្ទុយនឹងច្បាប់។
កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២១ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចរាជធានីភ្នំពេញបានបង្ខំឱ្យកូដករក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចំនួន៦៤នាក់ដែលមានស្រ្តីចំនួន៥៦នាក់និងបុរសចំនួន៨នាក់ចូលក្នុងរថយន្តក្រុងនិងបាននាំពួកគេទៅកាន់មណ្ឌលធ្វើចត្តាឡីស័កជំងឺកូវីដ១៩មួយស្ថិតក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅរាជធានីភ្នំពេញបន្ទាប់ពីកូដករទាំងនោះចាប់ផ្តើមបន្តធ្វើកូដកម្មនៅក្បែរអគារណាហ្គាវើលដ៍សាជាថ្មី។
បុគ្គលិកកាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់បញ្ជូនទៅកន្លែងធ្វើចត្តាឡីស័កកញ្ញា ម៉ម សុវឌ្ឍិន ប្រាប់ VOAនៅថ្ងៃអង្គារនេះថាអាជ្ញាធរបានចាប់កូដករដោយបង្ខំដោយមានទាំងការប្រើហិង្សាបញ្ជូនចូលក្នុងឡានក្រុងយកទៅមណ្ឌលចត្តាឡីស័កបើទោះបីជាកូដករអនុវត្តតាមវិធានសុខាភិបាលនិងបានធ្វើតេស្តជាច្រើនដងទាំងតេស្តរហ័ស និងតេស្តម៉ាស៊ីន PCR។
កញ្ញាថា ក្នុងចំណោមកូដករទាំង៦៤នាក់មានពីរនាក់តេស្តឃើញវិជ្ជមានកូវីដ១៩ហើយអាជ្ញាធរបានបង្ខំកូដករទាំងអស់ធ្វើកិច្ចសន្យាដើម្បីអាចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ចំណែកកូដករពីរនាក់ដែលធ្វើតេស្តឃើញវិជ្ជមានជំងឺកូវីដ១៩នោះក៏ត្រូវធ្វើកិច្ចសន្យាផងដែរមុនបញ្ជូនទៅកន្លែងព្យាបាល។
បើតាមកញ្ញា ម៉ម សុវឌ្ឍិន ការចាប់បញ្ជូនកូដករទៅធ្វើចត្តាឡីស័កនិងបង្ខំធ្វើឱ្យកិច្ចសន្យានេះគឺជាការគំរាមកំហែងនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញបន្ថែមទៀតលើកូដករដែលទាមទាររកដំណោះស្រាយវិវាទការងារជាមួយក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍។
កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «វាជាចេតនាមួយដើម្បីបំបែកសំឡេងនិងជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរមកលើពួកខ្ញុំដែលជាកូដករធ្វើដោយអហិង្សាដើម្បីតែទាមទារឆ្នាំងបាយ។រឿងឆ្នាំងបាយ រឿងការងារ តែត្រូវមកមានការចាប់ការមានអីអ៊ីចឹង។ ហើយយកលេសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលមកធ្វើតែចំពោះពួកខ្ញុំជាកូដករ»។
កិច្ចសន្យាដែលអាជ្ញាធរតម្រូវឱ្យកូដករធ្វើដើម្បីអាចត្រឡប់ទៅផ្ទះនិងទៅកន្លែងព្យាបាលនោះបញ្ជាក់ថា៖ «១ សូមបន្តអនុវត្តតាមវិធានការសុខាភិបាលយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់និងមិនឱ្យខុសទៀតនោះទេ។២ បញ្ឈប់រាល់សកម្មភាពប្រមូលផ្តុំធ្វើបាតុកម្មខុសច្បាប់។ ៣ ក្នុងករណីរឹងរូសមិនរាងចាល នៅតែបន្តសកម្មភាពខុសច្បាប់ទៀតនោះ សូមអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចចាត់វិធានការរដ្ឋបាលនិងវិធានការច្បាប់ដោយគ្មានការលើកលែង»។ នេះបើតាមកិច្ចសន្យាដែល VOA បានទទួលពីកូដករ។
កូដករម្នាក់ទៀតដែលកំពុងស្ថិតនៅកន្លែងព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ក្រោយធ្វើតេស្តឃើញវិជ្ជមានកូវីដ១៩អំឡុងការចាប់បញ្ជូនទៅកន្លែងធ្វើចត្តាឡីស័កគឺកញ្ញា ជឹម រដ្ឋា លើកឡើងថាកូដករដែលភាគច្រើនជាស្រ្តីត្រូវបានអាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យចូលក្នុងរថយន្តក្រុងដោយមានទាំងការប្រើហិង្សាផងដែរ។
កញ្ញាបន្ថែមថាសម្រាប់កូដករដែលធ្វើតេស្តវិជ្ជមានជំងឺកូវីដ១៩ដូចជាកញ្ញាក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យធ្វើកិច្ចសន្យាមុនពេលអនុញ្ញាតឱ្យចេញពីមណ្ឌលចត្តាឡីស័កដើម្បីទៅព្យាបាលជំងឺ។កញ្ញាប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃអង្គារថា៖ «ទាំងដែលកូដករគាត់តេស្តឃើញវិជ្ជមានហើយអាជ្ញាធរនៅតែបង្ខំឱ្យគាត់ហ្នឹងសរសេរកិច្ចសន្យាសិនដែលបិទសិទ្ធិបិទសេរីភាពអត់ឱ្យយើងបានធ្វើកូដកម្មបន្តទៀតដែលកិច្ចសន្យានេះគឺខុសច្បាប់មែនទែនហើយចោទពួកយើងដែលជាកូដករនេះថាធ្វើបាតុកម្មខុសច្បាប់ទៀត។ឃើញថា អត់ដឹងថាវាជាការព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលផ្ទុកជំងឺឬក៏មានចេតនាអីផ្សេងដែលបង្កប់ក្នុងហ្នឹង»។
កូដករណាហ្គាវើលដ៍រាប់រយនាក់បានចេញធ្វើកូដកម្មជាថ្មីទៀតតាំងពីខែធ្នូឆ្នាំ២០២១ មកដើម្បីទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍គោរពសិទ្ធិការងារនិងយកបុគ្គលិកជិតមួយពាន់នាក់ចូលធ្វើការវិញ ប៉ុន្តែពួកគេមួយចំនួនដែលសកម្មក្នុងការតវ៉ាត្រូវបានចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់។
ក្នុងអំឡុងពេលដែលកម្ពុជាកំពុងផ្ទុះការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ប្រភេទថ្មីអូមីក្រុងចាប់ពីដើមខែកុម្ភៈមក កូដករ ក្រុមហ៊ុនណាហា្គវើលដ៍ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរហាមឃាត់ការជួបជុំបន្ថែមទៀតដោយតម្រូវឱ្យពួកគេធ្វើតេស្តនិងធ្វើចត្តាឡីស័កនៅពេលកូដករមួយចំនួនតេស្តឃើញវិជ្ជមានកូវីដ១៩ចំណែកកូដករមួយចំនួនទៀតក៏ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនដោយត្រូវចោទថាបានរារាំងការអនុវត្តវិធានការរបស់អាជ្ញាធរសុខាភិបាលនិងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតក្នុងការបង្ការការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩។
មន្ត្រីកម្មវិធីការងាររបស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្សហៅកាត់ថាសង់ត្រាល់គឺលោក ឃុន ថារ៉ូ យល់ថា ការបង្ខំឱ្យកូដករក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ធ្វើកិច្ចសន្យាផ្សេងៗនោះគឺជាសកម្មភាពដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់។
លោកលើកឡើងថា៖ «ទម្រង់ដែលមានការចាប់ពួកគាត់ការប្រើប្រាស់នូវកម្លាំងហិង្សា ដោយមានការធាក់ ទាញអូសពួកគាត់ បង្ខំឱ្យពួកគាត់ចូលទៅក្នុងឡានក្រុងដើម្បីដឹកពួកគាត់យកទៅដាក់នៅមណ្ឌលចត្តាឡីស័កនេះខ្ញុំគិតថា គឺជាទម្រង់អមនុស្សធម៌ ហើយវាជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិការងាររបស់ពួកគាត់ក្នុងការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី»។
លោក ឃុន ថារ៉ូ ប្រាប់វីអូអេបន្ថែមថា ការចាប់បង្ខំ ការដាក់សម្ពាធ ការចោទប្រកាន់ ការកាត់ទោសផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងវិវាទការងារមិនមែនជាមធ្យោបាយក្នុងការបិទបញ្ចប់វិវាទនោះទេ។
«វិវាទការងារគឺទាមទារឱ្យមានការចរចាការធ្វើសម្បទានគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ជាពិសេសគឺក្រសួងការងារត្រូវដើរតួអព្យាក្រឹតនៅកណ្តាលដើម្បីធ្វើការសម្របសម្រួលដើម្បីបញ្ចប់វិវាទ។ អាហ្នឹងបានអាចបញ្ចប់បាន»។
លោក ម៉េត មាសភក្តី អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញមិនឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់ VOA ទេ។ លោកគ្រាន់តែផ្ញើសេចក្តីជូនដំណឹងដែលចេញដោយសាលារាជធានីភ្នំពេញកន្លងមកពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើកូដកម្មរបស់បុគ្គលិកឬអតីតបុគ្គលិកនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍។
ក្នុងលិខិតស្តីពី«ការអនុវត្តវិធានសុខាភិបាលលើក្រុមបាតុករដែលជាអតីតបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចេញនៅថ្ងៃទី២១ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២» សាលារាជធានីបានហៅការប្រមូលផ្តុំរបស់កូដករដែលជាបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍នោះថាជាការប្រមូលផ្តុំខុសច្បាប់។
លិខិតនោះបន្ថែមថា នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានជូនដំណឹងអំពីការមិនអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើការជួបជុំដែលសាលារាជធានីហៅថាជា «បាតុកម្មខុសច្បាប់»និងតម្រូវឱ្យកូដករទាំងអស់ទៅយកសំណាក ធ្វើចត្តាឡីស័កនិងអនុវត្តវិធានសុខាភិបាលព្រមទាំងណែនាំឱ្យទៅជួបជុំនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។
លិខិតដដែលនោះបន្ថែមថានៅថ្ងៃទី២១ខែកុម្ភៈ ក្រុមអ្នកតវ៉ាទាំងនោះមិនចូលរួមអនុវត្តនិងនៅបន្តប្រមូលផ្តុំបង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ របៀបរៀបរយសាធារណៈកកស្ទះចរាចរណ៍ពិសេសអាចបង្កការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ក្នុងសហគមន៍កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។
លិខិតរបស់សាលារាជធានីបានសង្កត់ធ្ងន់តាមន័យដើមថា៖«រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីអនុវត្តវិធានការរដ្ឋបាលដោយបានអញ្ជើញក្រុមបាតុករដែលបានមកប្រមូលផ្តុំចំនួន៦៤នាក់ទៅមជ្ឈមណ្ឌលចត្តាឡីស័ករាជធានីភ្នំពេញដើម្បីបន្តផ្ទៀងផ្ទាត់ពិនិត្យរកឈ្មោះបាតុករដែលមិនទាន់បានយកសំណាកលើកទី២ឱ្យទៅបន្តធ្វើតេស្តរកវីរុសកូវីដ១៩និងណែនាំដល់បាតុករដែលបានប៉ះពាល់គ្នាធ្វើតេស្តជាបន្ទាន់តាមវិធានសុខាភិបាល»។
សំណុំរឿងកូដកម្មនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍កំពុងស្ថិតក្រោមការឃ្លាំមើលពីក្រុមសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិព្រមទាំងអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលកាលពីពេលថ្មីៗនេះបានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះវិធានការមិនស៊ីគ្នារវាងពលរដ្ឋសាមញ្ញនិងក្រុមកូដករក្នុងការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ១៩។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានទាមទារឱ្យមានការដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំនិងសកម្មជនសហជីពនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍យ៉ាងហោចណាស់៨នាក់ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យមានការចរចាដោយស្មើភាពនិងតម្លាភាពឈានទៅបញ្ចប់វិវាទការងាររ៉ាំរ៉ៃមួយនេះ៕
