រដូវកាលត្រីប្រហុកបានមកដល់ហើយ។ ប្រជាពលរដ្ឋបានចាប់ផ្តើមសម្រុកនេសាទត្រី ជាពិសេសត្រីរៀល សម្រាប់ធ្វើប្រហុក។ នៅកំពង់ផែគីឡូម៉ែត្រលេខ៩ ក្នុងខណ្ឌឬស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ សកម្មភាពប្រមូលផលត្រី និងទិញត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកក៏កំពុងតែកើតឡើងផងដែរ។ មន្រ្តីជលផលលើកឡើងថា ត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកនៅឆ្នាំនេះមានភាពល្អប្រសើរជាងឆ្នាំមុនទៅទៀត។
លោកស្រី ព្រំ សុផា អាយុ៧៣ឆ្នាំ កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ បានឡើងពីខេត្តស្វាយរៀង មករាជធានីភ្នំពេញដើម្បីទិញត្រីរៀលចំនួន៥០០គីឡូក្រាម យកទៅធ្វើប្រហុកសម្រាប់លក់នៅក្នុងតំបន់ដែលលោកស្រីកំពុងរស់នៅ គឺស្ថិតក្នុងភូមិធ្លក ឃុំក្រោលគោ ស្រុកស្វាយជ្រុំ ខេត្តស្វាយរៀង។ លោកស្រីបានរៀបរាប់ថា លោកស្រីមកទិញត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកជារៀងរាល់ឆ្នាំ គឺជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ នៅពេលដែលរដូវកាលប្រមូលត្រីធ្វើប្រហុកមកដល់។
លោកស្រី សុផា មានប្រសាសន៍ទៀតថា ក្នុងការធ្វើប្រហុកលក់នេះ លោកស្រីអាចទទួលប្រាក់ចំណេញបានស្ទើរពាក់កណ្តាលនៃថ្លៃដើម។ លោកស្រីបានទិញត្រីប្រហុកក្នុងមួយគីឡូតម្លៃ១.៨០០រៀល ហើយពេលធ្វើជាប្រហុក លោកស្រីអាចលក់បាន១២.០០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ ប្រាក់ចំណូលនេះគឺបន្ថែមលើការរកស៊ីប្រចាំថ្ងៃរបស់លោកស្រី ជាអ្នកលក់នំអន្សមជ្រូក អន្សមចេក និងនំគម នៅតាមផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកស្រី សុផា បានឲ្យដឹងទៀតថា លោកស្រីលក់ប្រហុកបានតម្លៃខ្ពស់ ដោយសារលោកស្រីធ្វើប្រហុកស្អាត ដោយមិនដាក់អំបិលច្រើននោះទេ។
លោកស្រីបានថ្លែងប្រាប់ VOA ពេលកំពុងប្រឡាក់ត្រីថា៖
«ចុះគេដឹង គេធ្លាប់ទិញរាល់ឆ្នាំអូន! ឲ្យតែខែធ្វើប្រហុក គេទៅទិញហើយ។ ទិញមួយផ្ទះ មាន៤០ម៉ឺនរៀល ៣០ម៉ឺនរៀល ព្រោះខ្ញុំធ្វើស្អាត»។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖
«ប្រហុកដឹកតាមថ្នល់ហ្នឹង ដែលគេដាក់ថ្នាំ គេលក់៥០០០ទៅ៦០០០រៀល ហើយសុទ្ធតែអំបិលហ្នឹង! គេដាក់អំបិលឲ្យច្រើន ហើយខ្ញុំគ្មានអំបិលទេ។ ហើយរបស់ខ្ញុំដូចថា គេទៅទិញអីចឹង បារពីពាងមក ថ្លឹងឲ្យគេតែម្តង អត់មានអំបិលទេ»។
បើតាមអ្នកមកទិញ ត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកមានតម្លៃចន្លោះពី១៨០០ទៅ២២០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម សម្រាប់ត្រីមិនទាន់កាត់ក្បាលរួច។ តែសម្រាប់ត្រីកាត់ក្បាលហើយ មានតម្លៃរហូតដល់៤០០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
ជាធម្មតា អ្នកនេសាទចាប់ត្រីប្រហុកក្នុងបឹងទន្លេសាបនៅរដូវនេសាទរយៈពេលបីខែក្នុងមួយឆ្នាំ ចាប់ពីខែធ្នូដល់ខែកុម្ភៈ។ នៅរដូវធ្វើត្រីប្រហុក ប្រភេទត្រីរៀល ត្រីលេញ ហើយនិងត្រីផ្សេងៗទៀតរាប់ពាន់ម៉ឺនក្បាលត្រូវបាននេសាទសម្រាប់ធ្វើប្រហុក។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតមកពីខេត្តស្វាយរៀងដែរគឺលោក សុខ ចាន់ អាយុ៣០ឆ្នាំ កំពុងតែខ្ចប់ត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកដាក់ក្នុងការ៉ុង ដើម្បីដឹកយកទៅខេត្តស្វាយរៀង។ លោកបានទិញត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកចំនួន៥០០គីឡូក្រាម។ លោកមានប្រសាសន៍ថា លោកបានប្រកបមុខរបរនេះជាមួយឪពុករបស់លោកតាំងពីឆ្នាំ២០០០ ហើយអាចទទួលបានផលចំណេញតិចតួចពីការរកស៊ីនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ លោកលើកឡើងថា អ្នកភូមិមួយចំនួនបានយកស្រូវមកដូរជាប្រហុកផងដែរ។
ប្រហុកជាអាហារសំខាន់មួយសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ
ប្រហុកជាគ្រឿងសំខាន់សម្រាប់ធ្វើម្ហូបរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ហើយប្រជាកសិករចាត់ទុកប្រហុកជាប្រភពប្រូតេអ៊ីនប្រចាំថ្ងៃ។ ប្រជាជនដែលរស់នៅតាមដងទន្លេតែងតែរកត្រីធ្វើប្រហុក ជារៀងរាល់ឆ្នាំដើម្បីទុកធ្វើម្ហូបពេញមួយឆ្នាំ។
នៅគីឡូម៉ែត្រលេខ៩ ក្រោយពីឭដំណឹងថា គេនឹងចាប់ត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុក លោក ណាំ ហួង អាយុ៨០ឆ្នាំ មកពីបឹងទំពុន ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានមកទិញត្រីនៅទីនេះ។ បុរសវ័យចំណាស់រូបនេះមានប្រសាសន៍ថា លោកបានទិញត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកចំនួន៥០គីឡូក្រាម ក្នុងតម្លៃ២០ម៉ឺនរៀល។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ប្រហុកនេះ លោកនឹងប្រើក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំ សម្រាប់២គ្រួសារ ដែលមានសមាជិកទៅដល់ជាង១០នាក់។ លោកបញ្ជាក់ថា លោកមកទិញប្រហុកក្នុងមួយឆ្នាំម្តង ដើម្បីទុកប្រើពេញមួយឆ្នាំបន្ទាប់។
លោក ណាំ ហួង ដែលកំពុងរវល់លើកត្រីប្រហុកដាក់លើរថយន្តរបស់លោក មានប្រសាសន៍ថា ប្រហុកជាអាហារសំខាន់មួយសម្រាប់គ្រួសាររបស់លោក គឺតាំងពីដូនតារបស់លោកមក។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«តាំងពីដើមមក តាំងពីដូនតារហូតមក។ ឪពុកខ្ញុំក៏ហូប ម្តាយខ្ញុំក៏ហូប ជីដូនខ្ញុំក៏ហូបដែរ។ ដល់ខ្ញុំទៀតហើយ»។
លោកបន្តថា លោកយកប្រហុកនេះទៅធ្វើម្ហូប ដូចជាដាក់ក្នុងសម្ល ចិញ្រ្ចាំជាមួយត្រីឆ្អើរ ឆាជាមួយខ្លាញ់ ដាក់អំពិលទុំ និងស្ករជាដើម។ លោកយល់ថា ប្រហុកដែលលោកធ្វើខ្លួនឯងមានគុណភាពល្អជាងប្រហុកនៅលើទីផ្សារ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្លាចធ្វើមិនស្អាត ធ្វើខ្លួនឯងបានស្អាត»។
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត មកពីព្រៃស្ពឺ ក្នុងសង្កាត់ចោមចៅ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យគឺលោក ខុន វុទ្ធី អាយុ៣៣ឆ្នាំជាអ្នកលក់នំប៉័ង ក៏បានមកគីឡូម៉ែត្រលេខ៩ ដើម្បីទិញត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកចំនួន៥០គីឡូក្រាម។ លោកមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងប្រើប្រាស់ប្រហុកនេះ ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ដោយប្រឡាក់រាងប្រៃបន្តិច ដើម្បីទុកបានយូរ។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រហុកនេះគឺប្រើសម្រាប់ពីរគ្រួសារ គឺសម្រាប់គ្រួសារម្តាយក្មេក និងគ្រួសារលោកផ្ទាល់ ដែលមានសមាជិក៤នាក់។
លោក ខុន វុទ្ធី បានឲ្យដឹងទៀតថា ក្នុងមួយខែ លោកប្រើប្រហុកនេះសម្រាប់ដាំស្ល និងចិញ្រ្ចាំប្រហុក ៤ទៅ៥ដង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា
«តាមយើងអត់សូវហូប ព្រោះអីយើងហូបតែស្ល ឬចិញ្រ្ចាំម្តងៗ។ បើហូបញឹកឆាប់អស់ទៅ»។
លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖
«គិតទៅវាមិនលើសគ្នាទេ គ្រាន់តែថា នេះយើងបានធ្វើដៃឯង។ យើងបានធ្វើដៃឯង វាល្អហូប។ យើងអត់មានខ្លាចថ្នាំ ខ្លាចអីអីចឹង»។
ចំណែកអ្នកស្រី ង៉ាត់ សុជា អាយុ៣៨ឆ្នាំ មកពីតាខ្មៅ តែងតែមកទិញត្រីប្រហុកនៅគីឡូម៉ែត្រលេខ៩ ជាង២០ឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រីបានជិះទូកដល់បែរកត្រី ហើយបានទិញត្រីចំនួន១០០គីឡូក្រាម សម្រាប់ធ្វើប្រហុក និងទុកចំអិនធ្វើជាម្ហូបសម្រាប់សហគមន៍កាតូលិក ដែលមានប្រជាជនខ្មែរចូលមកស្តាប់ធម៌។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖
«ខាងសហគមន៍របស់ខ្ញុំត្រូវការធ្វើម្ហូបអាហារឲ្យចាស់ៗញាំ ក្មេងៗ អីចឹង។ ខ្ញុំត្រូវការ ដើម្បីចំណេញពេលវេលាផង ចំណេញលុយសម្រាប់សន្សំសំចៃសម្រាប់សហគមន៍ផង»។
ត្រីធ្វើប្រហុកល្អជាងឆ្នាំមុន ទាំងគុណភាព និងបរិមាណ
រដ្ឋបាលជលផលនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានប្រកាសថា ការធ្វើអាជីវកម្មនេសាទត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកនៅតាមដងទន្លេសាបក្នុងភូមិសាស្រ្តរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាលបានចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២២ដល់ថ្ងៃទី២៧ខែធ្នូឆ្នាំ២០១៧ និងចាប់ពីថ្ងៃទី២១ដល់ថ្ងៃទី២៦ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨។
លោកស្រី សេន ម៉ៃស្មាស់ អាយុ៥៩ឆ្នាំ ដែលជាម្ចាស់បែត្រីមួយកន្លែងនៅគីឡូម៉ែត្រលេខ៩ មានប្រសាសន៍ថា ត្រីក្នុងឆ្នាំនេះល្អជាងឆ្នាំមុន ដោយសារមានទឹកហូរ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រីបារម្ភថា មានភ្លៀងច្រើនដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការប្រមូលត្រី មិនសូវបានល្អ។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖
«ឆ្នាំនេះគ្រាន់ជាងឆ្នាំមុន»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រី ម៉ៃស្មាស់ ដែលប្រកបមុខរបររកត្រីនេះជិត៣០ឆ្នាំមកហើយ មានប្រសាសន៍ថា នៅឆ្នាំនេះ មិនសូវមានប្រជាពលរដ្ឋមកទិញដូចឆ្នាំមុន គឺបាត់បង់អ្នកទិញត្រីប្រហែល៩០ភាគរយ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា នេះអាចមកពីមូលហេតុប្រហុកឆ្នាំនេះនៅសល់ ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្លះរវល់ច្រូតស្រូវរបស់ពួកគេ។
លោក រ៉េះ សាហ្វី អាយុ៥១ឆ្នាំ ជាម្ចាស់ម៉ាស៊ីនកាត់ក្បាលត្រី និងលាងសម្អាតត្រី មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើមិនមានភ្លៀង នោះការនេសាទត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកនឹងទទួលបានផលល្អជាងឆ្នាំមុន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«បើសិនជាអត់ភ្លៀងទេ ប្រហែលជាល្អជាងឆ្នាំទៅ។ ត្រីប្រហុកវាកើនច្រើនជាង តាមយើងវិភាគមើល។ ហើយត្រីប្រហុកក៏កើនជាងឆ្នាំទៅដែរ ត្រីរៀលសុទ្ធហ្មង។ ពីឆ្នាំទៅ ត្រីរៀលតូចៗ ត្រីស្លឹកឫស្សី អានេះត្រីរៀលសុទ្ធល្អហ្មង»។
លោក អេង ជាសាន ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទទួលបន្ទុកជាប្រធានរដ្ឋបាលជលផល មានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពទឹកនៅក្នុងឆ្នាំនេះ មានភាពល្អប្រសើរជាងឆ្នាំមុនគឺខ្ពស់ជាងឆ្នាំមុន ប្រហែលជាងកន្លះម៉ែត្រ ហើយលោកថា នេះនាំឲ្យការនេសាទត្រីសម្រាប់ធ្វើប្រហុកមានភាពល្អប្រសើរជាងឆ្នាំមុនទៅទៀត។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖
«ដោយសារទឹកវាឡើង(ជាងមុន) ហើយវានៅហ្នឹង បានរហូតដល់៥ខែ អីចឹងត្រីមានសភាពធំជាងមុន ហើយបរិមាណ ក៏យើងចាប់បានច្រើនដែរ។ សភាពត្រី ដូចខ្ញុំបានជម្រាបជូនអីចឹង ត្រីមានទំហំធំជាងមុន»។
លោកបន្តថា ត្រីស្រែឆ្នាំនេះបានកើនឡើងប្រហែល១២០០០តោន ហើយត្រីចាប់បាននៅតាមឡូតិ៍នេសាទនានាក៏បានកើនប្រហែលពី៧ទៅ៨ពាន់តោនផងដែរ។ ដូច្នេះទិន្នផលត្រីនៅឆ្នាំនេះមានការកើនឡើងប្រហែល១៩០០០តោន។
លោក អេង ជាសាន បន្តថា ការបង្រ្កាបបទល្មើសនេសាទមានច្រើន ដូច្នេះហើយទើបមានកំណើនត្រីនៅឆ្នាំនេះ៕