មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CCHR ដែលបង្កើតឡើងដោយមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ បានក្លាយជាគោលដៅបង្ក្រាបចុងក្រោយ នៅក្នុងយុទ្ធនាការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីបំបិទសំឡេងរិះគន់នានា ដែលមានឥទ្ធិពលនៅកម្ពុជា។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់លោក កឹម សុខា ត្រូវបានរំលាយចោលរួចទៅហើយ ហើយសមាជិកបក្សជាន់ខ្ពស់របស់បក្សនេះ ក៏ត្រូវបានហាមឃាត់ មិនឲ្យធ្វើនយោបាយដែរ ប៉ុន្តែយុទ្ធនាការបង្ក្រាបក្រុមអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនបង្ហាញភាពស្រាកស្រាន្តឡើយ។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានយកមកប្រើជាថ្មីទៀតនូវការអះអាងអំពីផែនការឃុបឃិតជាមួយបរទេស ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានយកមកប្រើ ដើម្បីចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ គំរាមកំហែង និងដាក់ឲ្យខុសច្បាប់ រាល់អ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងទៅកាន់កម្មករកាត់ដេរថា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលលោក កឹម សុខា បានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ២០០២ ត្រូវតែបិទចោល ដោយសារអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមបញ្ជាបរទេស។ លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា៖
«វាឆ្ងាញ់បំផុតត្រង់ថា នែ! គេឱ្យខ្ញុំធ្វើនេះហ្អែ! គេឱ្យធ្វើអ៊ីចេះ!»។ ការពិត អាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្ស[កម្ពុជា] នៅទីក្រុងភ្នំពេញ អាហ្នឹងត្រូវតែបិទចោលហ្អែ ព្រោះអាហ្នឹងធ្វើតាមបរទេសណា អាហ្នឹងគួរមើល ក្រសួងមហាផ្ទៃមើល ព្រោះថាអាហ្នឹងបរទេសអ្នកឱ្យបង្កើត មិនមែនខ្មែរអ្នកឱ្យបង្កើតទេ»។
ប្រតិកម្មឆ្លើយតបរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
ប្រធានបច្ចុប្បន្នរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាគឺអ្នកស្រី ចក់ សុភាព មិនបានលើកទូរស័ព្ទឆ្លើយតបនឹង VOA កាលពីថ្ងៃចន្ទកន្លងទៅនេះទេ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានសរសេរថា៖
«ជាការពិត មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា គឺជាស្ថាប័នមួយនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលធ្លាប់ប្រឈមនឹងប្រតិកម្មតបមកវិញពីគណបក្សកាន់អំណាចផង និងគណបក្សជំទាស់ផង ដោយសារតែការរិះគន់ឈរលើគោលការណ៍ច្បាស់លាស់របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ចំពោះគោលនយោបាយ សកម្មភាព ឬការលើកឡើងណាមួយរបស់គណបក្សទាំងនោះ។ ... មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា ក្នុងករណីដែលមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យ និងឥតលម្អៀងមកលើខ្លួន នោះនឹងបង្ហាញពីភាពត្រឹមត្រូវរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ខាងលើបានបន្តថា៖
«មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យមានកិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយអត្ថន័យជាមួយនឹងតំណាងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ជុំវិញការចោទប្រកាន់មិនត្រឹមត្រូវទាំងនេះ ក្នុងស្មារតីច្បាស់លាស់មួយថា ការយល់ខុសណាមួយចំពោះការបំពេញការងារ និងអព្យាក្រឹតភាពរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អាចនឹងត្រូវបំភ្លឺឲ្យច្បាស់ និងឈានទៅដល់ការដោះស្រាយមន្ទិលទាំងនេះ ដោយការយោគយល់គ្នា»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែល ក៏បានលើកឡើងពីភាពចម្រុះនៃកម្មវិធីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលរួមមាន ការអប់រំផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ការជួយជ្រោមជ្រែងសំឡេងរបស់សហគមន៍នៅជនបទ ដែលរងការប៉ះពាល់ពីជម្លោះដីធ្លី និងការលើកកម្ពស់សមភាពអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។
អតីតប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ បាននិយាយថា សាធារណជនពិបាកនឹងជឿពីផែនការឃុបឃិតផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលណាស់ ដោយសារតែសាធារណជនភាគច្រើន មានមតិវិជ្ជមានទៅលើបស្ចិមលោក ខណៈដែលទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង បានបន្ទច់បង្អាក់សេចក្ដីជឿទុកចិត្ត នៅពេលដែលមានការចោទប្រកាន់ណាមួយពីការឃុបឃិតជាមួយនឹងបរទេស។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានមានប្រសាសន៍ថា៖.
«វាមើលទៅដូចជា វិធានការទាំងអស់សង្ឃឹម ដើម្បីបន្តកាន់អំណាច ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា រាល់ពេលដែលគាត់បិទអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយដូចជា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម គាត់នឹងទាញបានការរិះគន់ និងការខកចិត្តកាន់តែច្រើនឡើងពីសាធារណជនខ្មែរ»។
លោក អ៊ូ វីរៈ បានបន្ថែមថា៖
«វាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ដើម្បីមើលទៅលើហេតុផលអ្វី បានជាគាត់ចង់ធ្វើអីចឹងនៅពេលឥឡូវនេះ។ ជាយុទ្ធសាស្ត្រ វាមិនមានន័យអ្វីទាល់តែសោះ ក្នុងការបិទអង្គការដូចជា CCHRនេះ»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន បានប្រាប់ VOA ថាការព្រួយបារម្ភពីសំណាក់ក្រុមអង្គការគាំពារសិទ្ធិមនុស្ស ជុំវិញការតម្រង់គោលដៅលើមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា គឺជាការបង្ហាញការគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង ដែលនៅពេលត្រូវបានរំលាយចោលរួចទៅហើយ។
លោក សុខ ឥសាន បានមានប្រសាសន៍ថា៖
«ខ្ញុំយល់ថា ដូចជាគ្មានបញ្ហាអីពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងឯករាជ្យភាព និងអធិបតេយ្យកម្ពុជាដែលទទួលយកការនិយាយរបស់គាត់ទេបាទ គឺកម្ពុជាជា ប្រទេសឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យ គឺថា យើងធ្វើអ្វីត្រូវផ្អែកទៅលើគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងអនុវត្តនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជាបាទ។ អត់មានប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសណាទេ យើងធ្វើតែក្នុងក្របខណ្ឌប្រទេសយើង»។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«ហើយចំពោះការណ៍ដែលពិនិត្យលទ្ធភាពនូវអង្គការមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អាហ្នឹងយើងត្រូវមើលអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ឲ្យបានច្បាស់លាស់។ ហើយបើសិនណាជាអង្គហេតុ អង្គច្បាប់ច្បាស់លាស់ហើយបាននែ៎មានពិរុទ្ធភាព ជាក់ស្ដែងហើយ អាហ្នឹងគឺថា យើងមិនអាចទុកបានទេ។ អាហ្នឹងវាត្រូវតែអីចឹង»។
ការបង្ក្រាបបានរីកសាយភាយ
អ្នកស្រី Naly Pilorge នាយិកាអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) បានមានប្រសាសន៍ថា ការគំរាមកំហែងបិទអង្គការនានា គឺគួបផ្សំជាមួយនឹងវិធានការត្បិតត្បៀតផ្សេងៗដូចជា ការបញ្ជាពីក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែសីហា ទៅកាន់អាជ្ញាធរតាមខេត្ត ដើម្បីធានាថា អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនានា បញ្ជាក់ប្រាប់ពួកគេមុននូវ «រាល់សកម្មភាពផ្សេងៗ» ដែលអង្គការទាំងនោះរៀបចំធ្វើ។
អ្នកស្រី បានមានប្រសាសន៍ថា៖
«អ្នកដឹងហើយថា ទោះបីជាយើង មិនបិទទ្វារក៏ដោយ ហើយដូចនឹងករណីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលភាគច្រើនទៀតដែរ បរិយាកាសគឺ លំបាកខ្លាំង។ មានការរឹតត្បិតយ៉ាងខ្លាំង មិនត្រឹមតែទៅលើអ្វីដែលយើងនិយាយប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងទៅលើអ្វីដែលយើងធ្វើទៀតផង។ ខ្ញុំមាននិយាយថា ការណ៍នេះ ប៉ះពាល់សង្គមទាំងមូល។ ដូច្នេះ វាដូចជាធ្ងន់ធ្ងរដែរ»។
អ្នកស្រី Naly Pilorge បន្តថា មិនត្រឹមតែអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះទេ ដែលជាគោលដៅនៃចំណាត់ការនេះ ប៉ុន្តែថែមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន និងប្រជាពលរដ្ឋធម្មតាផងដែរ ក៏ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ចំពោះការសរសេរសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ពួកគេ។
នៅខែនេះ អ្នកសារព័ត៌មានពីររូប គឺលោក យាង សុធារិន និងលោក អ៊ួន ឈិន ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទបន្តធ្វើការឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី បន្ទាប់ពីវិទ្យុនេះបានបិទការិយាល័យរបស់ខ្លួននៅក្រុងភ្នំពេញ កាលពីខែកញ្ញាកន្លងទៅ។ តុលាការបានចាត់ទុកទង្វើរបស់អ្នកសារព័ត៌មានខាងលើនេះ ស្មើនឹងអំពើចារកម្ម។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បាននិយាយថា ការវាយប្រហារពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើបក្សប្រឆាំង លើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងលើអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស គឺ «កៀកនឹងចំណុចមួយ ដែលមិនអាចវិលត្រលប់ក្រោយវិញបាន»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បានសរសេរថា៖
«សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានគំរាមកំហែងចាត់វិធានការជាក់ស្ដែង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការបង្ក្រាប ប៉ុន្តែពួកគេគួរតែធ្វើលើសពីនេះទៀត។ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងដៃគូពាណិជ្ជកម្ម រួមមាន អូស្ត្រាលី និងជប៉ុន ក៏គួរតែដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់នានា ដូចជា ការផ្អឹបទ្រព្យសម្បត្តិ និងបម្រាមលើការធ្វើដំណើរ ទៅលើលោក ហ៊ុន សែន និងសមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ»។
លោក កឹម សុខា បានជាប់ពន្ធនាគារនៅថ្ងៃទី០៣ ខែកញ្ញាកន្លងទៅនេះ ពីបទចោទប្រកាន់ពីអំពើក្បត់ជាតិ និងកំពុងរង់ចាំការជំនុំជម្រះទោស។ លោក កឹម សុខា បានលាឈប់ពីមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានៅឆ្នាំ ២០០៧ ដើម្បីបន្តអាជីពនយោបាយរបស់លោក ដែលដំបូងឡើយ លោកបានធ្វើជាប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស៕
