អង្គការគំនិតផ្តួចផ្តើមសាកលប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនដែលមានអង្គការចាត់តាំង (Global Intiative Against Transnational Organized Crime) បានរកឃើញការបាត់បង់គម្របដើមឈើក្នុងទំហំ ៥៥៧.០០០ ហិកតា ដែលស្មើនឹងប្រមាណ ១១,៧% នៃតំបន់ការពារធម្មជាតិរបស់កម្ពុជាក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០០១ និងឆ្នាំ ២០១៨។
ក្នុងរបាយការណ៍ ដែលមានចំណងជើងថា «បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៖ ក្រុមមិនគោរពច្បាប់ក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់» ចេញផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុន អង្គការដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស បានកត់សម្គាល់ថា តំបន់ការពារមួយចំនួនត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញទៅដល់កម្រិតមួយដែលសឹងតែលែងមានព្រៃទៅហើយ។ ការបាត់បង់នេះបានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ការអភិរក្សធនធានជីវៈចម្រុះ និងបង្កផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចដល់ពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិចដែលពឹងផ្អែកលើព្រៃឈើ។
អង្គការនេះបានដាក់ការស្តីបន្ទោសចំពោះការបាត់បង់គម្របឈើនេះ ទៅលើការផ្លាស់ប្តូរតំបន់ព្រៃទៅជាទីតាំងផលិតកម្មនៃការដាំដុះដំណាំដែលអាចលក់បាន។ ការធ្វើយ៉ាងដូច្នេះទៅបាន ដោយសាររដ្ឋាភិបាលបានសម្របសម្រួលតាមរយៈការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច (ELCs) ដីសម្បទានសង្គមកិច្ច(SLCs)។
អ្វីដែលគួរឲ្យហួសចិត្តនោះ គឺតាមរយៈគម្រោងស្តាធនធានព្រៃឈើ ដែលត្រូវបានផ្តល់ជូនអ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកនិងបរទេស ក្នុងគោលបំណងនៃការ «ការអភិវឌ្ឍជាតិបង្កើតការងារក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាលនិងស្តាដីដែលទុកចោលមិនប្រើប្រាស់» ដោយប្តូរមកដាំដំណាំដែលអាចទាញបានផលចំណេញមកវិញ។
របាយការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេសកម្រាស់ ៥៦ ទំព័រអធិប្បាយថា៖ «ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការដាំដំណាំបែបនេះបំផ្លាញអេកូឡូស៊ីរបស់ព្រៃឈើ ព្រមទាំងប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន។ ជាងនេះទៀត អ្នកកាន់កាប់ដីសម្បទានជាច្រើនមិនបានព្យាយាមអភិវឌ្ឍដី ដើម្បីគោលដៅសេដ្ឋកិច្ចយោងតាមការព្រមព្រៀងនៃដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទេ ប៉ុន្តែគេគ្រាន់តែកាប់ឈើរួចទុកដីចោល»។
កាលពីឆ្នាំ ២០១២ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចបញ្ឈប់ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុមហ៊ុនជាតិនិងអន្តរជាតិនានា ដោយសារមានបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានសម្រេចបន្ថយរយៈពេលនៃការកាន់កាប់ដីពី ៩៩ ឆ្នាំ មកត្រឹម ៥០ ឆ្នាំតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក អេង ហ៊ី អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មការជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិបានបដិសេធមិនផ្តល់ការអធិប្បាយ ដោយបង្វែរសំណួរទៅក្រសួងបរិស្ថាន។
«សួរទៅខាងក្រសួងបរិស្ថានព្រោះពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការងារអាហ្នឹង ខ្ញុំវាយតម្លៃព្រៃឈើម៉េចកើត។ គណៈកម្មការជាតិជាអ្នកដែលបង្ក្រាបព្រៃឈើតើ! ដល់វាយតម្លៃអត់មានជាអ្នកវាយតម្លៃទេ»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការនិងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងមិនផ្តល់ការអធិប្បាយលើរបាយការណ៍របស់អង្គការនេះទេ។
«យើងអត់ធ្វើអត្ថាធិប្បាយទៅលើរបាយការណ៍របស់ភាគីទី ៣ ណាមួយទេ។ យើងមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេ ហើយសម្រាប់ក្រសួងបរិស្ថានដែលទទួលបន្ទុកទៅលើការការពារ និងការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលគ្រប់គ្រងលើផ្ទៃដី ៧,៣ លានហិកតានេះ គឺយើងបន្តធ្វើកិច្ចការងាររបស់យើងអនុវត្តនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ សម្រាប់ការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ដែលយើងមានដើម្បីឲ្យគង់វង្សសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ទៅមុខទៀត»។
របាយការណ៍បានបញ្ចេញឈ្មោះក្រុមហ៊ុនរកស៊ីឈើមួយចំនួន រួមមានក្រុមហ៊ុន Think Biotech Co. Ltd ក្រុមហ៊ុន Angkor Plywood ក្រុមហ៊ុន Sam Oeun Sovann Co. Ltd ក្រុមហ៊ុន PNT Co., Ltd. និងក្រុមហ៊ុន Thy Nga Development Co., Ltd។
បើតាមរបាយការណ៍ក្រុមហ៊ុន Think Biotech Co. Ltd និងក្រុមហ៊ុន Angkor Plywood បានរួមគ្នាទាញយកធនធានព្រៃឈើពីព្រៃឡង់ទាំងក្នុង និងក្រៅតំបន់ដែលចាត់ទុកជាទីតាំងសម្បទានក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់។ ក្រុមហ៊ុន Sam Oeun Sovann Co. Ltd បានកាប់ឈើចេញពីតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់និងព្រៃព្រះរការ។
ក្រុមហ៊ុន PNT Co., Ltd. និងក្រុមហ៊ុន Thy Nga Development Co., Ltd ដែលដើមឡើយកាន់កាប់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចំនួន ២ ទីតាំងជិតតំបន់ព្រៃឡង់ បានពាក់ព័ន្ធការកាប់ឈើក្នុងកន្លែងហាមឃាត់នៃតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់។
ក្រុមហ៊ុន Think Biotech Co. Ltd ក្រុមហ៊ុន Angkor Plywood បានធ្វើសកម្មភាពស្រដៀងនេះគិតចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៨។ ដំណាលគ្នានោះ ក្រុមហ៊ុន Angkor Plywood បាននាំចេញមួយផ្នែកនៃឈើដែលច្នៃ ដោយក្រុមហ៊ុន Think Biotech ទៅកាន់ប្រទេសចិនតាមកំពង់ផែភ្នំពេញ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍។
ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតបទល្មើសព្រៃឈើនៃអង្គការគំនិតផ្តួចផ្តើមសាកលប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនបានរកឃើញថា យ៉ាងហោចណាស់មានតំបន់កាប់ឈើសកម្មចំនួន ៥៤ ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ ហើយផ្លូវតែងតែកកស្ទះជាមួយរថយន្តធំៗ ដែលគេស្គាល់ថា «អារ៉េវ» ដែលបានដឹកឈើទៅកន្លែងអារឈើ តាមបណ្តញផ្លូវលំថ្មីៗជាច្រើន។
របាយការណ៍របស់អង្គការអន្តរជាតិនេះឲ្យដឹងទៀតថា នៅចន្លោះឆ្នាំ ២០១៣ និងដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុមហ៊ុន ThinkBiotech Co. Ltd. ត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថា អាចរកបានចំណូលចំនួន ៤០៦ លានដុល្លារអាមេរិកចំណែកក្រុមហ៊ុន Sam Oeun Sovann Co. Ltd. ដែលហៅកាត់ថា សុវណ្ណ (Sovan) រកបានចំណូលពីឈើក្នុងចំនួនសរុប ៣៩ លានដុល្លារ។
ក្រុមហ៊ុន PNT Co., Ltd. និងក្រុមហ៊ុន Thy Nga Development Co., Ltd. ដែលគ្រប់គ្រងដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ដណ្តប់លើផ្ទៃដី ១៦.០០០ ហិកតានោះ បានប្រមូលឈើក្នុងតំបន់សម្បទានទាំងនេះ និងរកបានចំណូលបានយ៉ាងហោចណាស់ ៨០០ លានដុល្លារ ពីដំណើរការបស់ពួកគេ ដែលក្រោយមកផ្ទេរទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយឈ្មោះ Macle Logistic Co. Ltd.។ ក្រុមហ៊ុនថ្មីនេះត្រូវគេជឿថា បានប្រមូលដើមឈើក្នុងតំបន់ព្រំប្រទល់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់។
របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «ការកាប់ឈើបានកើនឡើងខ្លាំងក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារឹតត្បិតលទ្ធភាពនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឃ្លាំមើលសកម្មភាពកាប់ប្រមូលនិងកែច្នៃដើមឈើធំៗក្នុងព្រៃឡង់ និងម្យ៉ាងទៀត គឺដោយសារតែមេរោគឆ្លងរាតត្បាតកូរ៉ូណា»។
របាយការណ៍បន្ថែមថា ក្រសួងបរិស្ថានបានហាមអ្នកល្បាតព្រៃក្នុងមូលដ្ឋានមិនឲ្យចូលក្នុងព្រៃចាប់តាំងពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២០។ ការណ៍នេះមិនបានបង្អើលក្រុមអ្នកកាប់ឈើខុសច្បាប់ទេ ព្រោះពួកគេមិនខ្វល់ជាមួយនឹងបទបញ្ជាផ្សេងៗរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយពួកគេក៏មិននៅស្ងៀមតែក្នុងផ្ទះដែរ គឺពួកគេអាចធ្វើសកម្មភាពដោយមិនមាននរណាម្នាក់មករំខាន។
វីអូអេមិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីតំណាងក្រុមហ៊ុន ដែលត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការនេះទេ។
មុនការចេញរបាយការណ៍នេះ បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) បានរកឃើញថា មានការការកើតឡើងបទល្មើសកាប់បំផ្លាញឈើចំនួន ១០០ ករណី ព្រមទាំងការលួចដុតនិងការកាប់ឆ្ការព្រៃនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរកា ចាប់តាំងពីមានការរារាំងមិនឲ្យសហគមន៍មូលដ្ឋាន អង្គការសមាគម និងអ្នកការពារព្រៃឈើចូលរួមល្បាតនៅក្នុងដែនជម្រកនេះមក។
បណ្តាញយុវជននេះបានអង្កេតក្នុងចន្លោះពីថ្ងៃទី ១៩ ដល់ថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២១ នៅក្នុងស្រុកចំនួន ៣ នៃខេត្តព្រះវិហារ គឺស្រុកជាំក្សាន្ត ស្រុកត្បែងមានជ័យ និងស្រុកឆែប។
លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវនិងតស៊ូមតិរបស់បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា ក្រសួងបរិស្ថានត្រូវបើកច្រកឲ្យក្រុមអ្នកស្រឡាញ់បរិស្ថានបានចូលទៅល្បាតព្រៃក្នុងតំបន់ព្រៃបាន។
«ក្នុងនាមយើងខ្ញុំជាអ្នកស្រឡាញ់បរិស្ថាន ជាសមាគម ជាប្រជាពលរដ្ឋ ជាសាធារណជនហ្នឹង យើងទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានហ្នឹង គួរតែគាត់ទទួលយករាល់របាយការណ៍ និងការរកឃើញទាំងអស់របស់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធហ្នឹងទៅធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមុនសិន មុននឹងបដិសេធដោយមិនបានផ្ទៀងផ្ទាត់»។
ក្នុងពេលធ្វើរបាយការណ៍ស្តីពីបទល្មើសព្រៃឈើ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការគំនិតផ្តួចផ្តើមសាកលប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន ដែលមានអង្គការចាត់តាំងបានចុះទៅឃ្លាំមើលដោយផ្ទាល់ នៅទីកន្លែងដែលមានការបំផ្លាញព្រៃឈើនិងក្រុមហ៊ុនឈើ។
បើតាមរបាយការណ៍ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតបានទៅស្នាក់នៅក្នុងព្រៃជាច្រើនសប្តាហ៍ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០១៨ និង ២០២០។ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតបានប្រើប្រាស់ចារកម្មក្នុងស្រុក និងជជែកជាមួយអ្នកកាប់ឈើក្នុងមូលដ្ឋាន ដើម្បីកំណត់ទីតាំងសង្ស័យដែលមានប្រតិបត្តិការកាប់ឈើទ្រង់ទ្រាយធំ និងឲ្យដឹងថា ទីតាំងទាំងអស់នោះស្របច្បាប់ឬយ៉ាងណា។
រូបភាពផ្តាយរណបក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់ ដើម្បីបញ្ជាក់អំពីការបាត់បង់ព្រៃ។ ប្រព័ន្ធ GPS ត្រូវបានបង្កប់នៅទីតាំងដែលប្រមូលឈើដើម្បីកត់ត្រាការកាប់ឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ និងព្រៃព្រះរកា៕
