រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចបង្កើនថវិកាជាតិសម្រាប់ចាយវាយក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ចំនួនជាង ៦ ពាន់ លានដុល្លារអាមេរិក ដែលបានកើនឡើងជិតពីរដង ធៀបនឹងថវិកាចាយវាយក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ និង ឆ្នាំ២០១៧។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលបានចេញផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីសុក្រ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ចុះថ្ងៃទី ២៧ ខែតុលា បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ថវិកាថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ ២០១៨ បានបង្កើនទំហំចំណាយថវិការដ្ឋសរុបពី ៣.៣៤៨លានដុល្លារអាមេរិក ដែលត្រូវជាជិត ២២ ភាគរយនៃ ផលិតកម្មសរុបក្នុងស្រុក (ហៅកាត់ថា ផ.ស.ស) ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ឡើងដល់ ៥.២៤០លានដុល្លារអាមេរិក ដែលត្រូវជាប្រមាណ ២៣ ភាគរយ នៃ ផ.ស.ស ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយនឹងបន្តកើនកើនឡើងដល់ «៦.០៣៨លានដុល្លារអាមេរិក» ដែលត្រូវជា ២៤,៥ ភាគរយ នៃ ផ.ស.ស នៅឆ្នាំ ២០១៨ ពោលគឺចំណាយសរុបថវិការដ្ឋត្រូវបានបង្កើនជិតពីរដង។
រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ការពន្យល់សង្ខេបខ្លីនៃការចំណាយនេះ ក្នុងន័យដើមថា៖
«នៅឆ្នាំ ២០១៨ គឺជាឆ្នាំនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី ៤ ផង និងជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៦ផង។ ដូចនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាឲ្យការបោះឆ្នោតទាំងពីរនេះ ប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងដោយសេរី ទន្ទឹមនឹងការធានាឲ្យបាននូវស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ជាទូទៅ ជាពិសេសការធានារក្សាការពារឲ្យបានដាច់ខាតនូវសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសង្គមដែលបានមកដោយលំបាក ឲ្យស្ថិតស្ថិរគង់វង្សចីរកាល ក៏ដូចជាការបន្តទប់ស្កាត់រាល់ឧបាយកល និងការប៉ុនប៉ងតាមគ្រប់រូបភាព ដែលមានគោលបំណងធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិធ្លាក់ទៅក្នុងសភាពវឹកវរ និងអស្ថិរភាព»។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា ថវិកាដែលបានគ្រោងទុកនេះ នឹងត្រូវចាយវាយលើការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ ២០១៨ និងការដំឡើងប្រាក់បំណាច់នានាជូនមន្ត្រីរាជការ និងប្រាក់ឈ្នួលដល់កម្មករ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលក៏នឹងពឹងផ្អែកលើការខ្ចីប្រាក់ពីបរទេស ដើម្បីរក្សា និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ និងទំនប់ទឹកជាដើម។ ចំពោះវិស័យផ្សេងៗទៀតលោក ផៃ ស៊ីផានបានបញ្ជាក់ថា៖
«វិស័យដទៃទៀត នៅក្នុងឆ្នាំក្រោយនេះ គឺ យើងបង្កើនច្រើនណាស់ទៅលើវិស័យអប់រំ វិស័យសង្គមកិច្ច និងវិស័យសុខភាព ខាង health ហ្នឹងគឺ យើងបានបង្កើនច្រើននៅក្នុងសាច់រឿងហ្នឹង»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ បានថ្លែងបញ្ជាក់ទៀតថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានត្រៀមទុកកញ្ចប់ថវិកា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងគ្រោះជាយថាហេតុណាមួយ ដូចជា ការលួចចូលមកទន្ទ្រានទឹកដីកម្ពុជាពីកងទ័ពឡាវ និងគ្រោះទឹកជំនន់។ លោកបញ្ជាក់ថា ថវិកានេះ បានមកពីការសន្សំប្រាក់របស់រដ្ឋាភិបាល នៅក្រៅប្រទេស ដែលលោកបដិសេធមិនបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថានៅប្រទេសណានោះ។
«ហើយអាលុយហ្នឹង យកមកពីណា យើងមិនខ្ចីយកមកទប់ទល់ក្នុងសាច់រឿងហ្នឹងទេ ពីព្រោះវាខាតការបា្រក់ យើងមានលុយសន្សំ នៅក្នុងគណនេយ្យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងគឺ យើងអត់មានប៉ះពាល់ទេដូចជា ប្រាក់សន្សំនៅឆាកអន្តរជាតិ លុយមួយចំនួនដែលលុយរដ្ឋពាន់លានដុល្លារ យើងទុកនៅកន្លែងដើម្បីយកការ។ នៅពេលដែលយើងត្រូវការ យើងយកមកប្រើប្រាស់។ ដូច្នេះ អាការប្រើប្រាស់ជាយថាហេតុ អាហ្នឹងខ្ទង់ចំណាយដទៃទៀតបាទ»។
ជាផ្នែកមួយនៃគម្រាងចាយវាយរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ ២០១៨ រាជរដ្ឋាភិបាលកំណត់ពិដានក្នុងការខ្ចីសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៨ ក្នុងកម្រិត ១ពាន់ លានអេសដេអ៊ែរ (ឬប្រមាណជា ១.៤០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក) ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមខ្លឹមសារសង្ខេបប្រតិបត្តិស្តីពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ ២០១៨ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុក របស់លោក ផៃ ស៊ីផាន កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែតុលា។
សេចក្តីសង្ខេបដដែលនោះ បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលគ្រោងបង្កើនប្រាក់ចំណាយប្រមាណ ៤ ភាគរយនៃ ផ.ស.ស លើវិស័យការពារជាតិសន្តិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ គឺកើនប្រមាណ១៦ ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧។ សម្រាប់ប្រាក់ចំណាយលើវិស័យសង្គមកិច្ចក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងបង្កើនប្រាក់ចំណាយប្រមាណ ៧ ភាគរយ នៃ ផ.ស.ស គឺកើនជិត ៣០ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧។
លោក ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា ថ្លែងប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា រដ្ឋាភិបាល បានធ្វើការបែងចែកសមស្របទៅតាម វិស័យអាទិភាពដូចជាវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល និងកសិកម្ម។ ប៉ុន្តែលោកមានប្រសាសន៍ថា មានការពិបាក ក្នុងការសន្និដ្ឋានអំពីប្រសិទ្ធភាពនៃការចំណាយ។ លោកបានបន្តថា ទោះបីរដ្ឋាភិបាលបានបង្ហាញការតាំងចិត្តលើការលើកកម្ពស់ វិស័យសង្គមកិច្ចក៏ដោយ ក៏ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ នឹងនៅតែបន្តកើនឡើងខ្ពស់ទៅមុខទៀតដដែល។
«បើសិនជាខ្ញុំមើល ទៅលើទិដ្ឋភាព តម្រូវការសម្រាប់ការ ចំណាយទៅលើប្រព័ន្ធយោធា ឬក៏សន្តិសុខហ្នឹង ហាក់ដូចជាមិនជាច្រើនអីចឹងទេ។ យើងមិនមានសម្ពាធ ឬក៏ការគំរាមកំហែងផ្នែក អសន្តិសុខ ពីបណ្តាប្រទេសជិតខាងអីដែលគួរឲ្យ មានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងទេ ហើយនៅក្នុងប្រទេសយើងទៀត ក៏ហាក់ដូចជាមិនប្រឈមអីខ្លាំងរហូតដល់ត្រូវការលុយសន្ធឹកសន្ធាប់ជាងកន្លែងផ្សេងៗដែរ។ អីចឹងទៅ ការណ៍ដែលយើងក្រឡេកមើលមួយភ្លែតនេះ គឺចំណុចទាក់ទងហ្នឹង ថវិកាសម្រាប់យោធានេះ ហាក់ដូចជាច្រើន ច្រើនគួរសម បើប្រៀបធៀបហ្នឹងវិស័យផ្សេងៗទៀត»។
ក្នុងគ្រាដែលប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍នយោបាយប្រទេសកម្ពុជា មើលឃើញថា ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានមួយនេះនៅបន្តពឹងផ្អែកជំនួយខាងហិរញ្ញវត្ថុពីបរទេស ជាពិសេសការពឹងផែ្អកកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់ប្រទេសនេះ លើការជួយជ្រោមខាងហិរញ្ញវត្ថុពីរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន លោក ព្រាប កុល បានថ្លែងថា កំណើននៃជំនួយពីប្រទេសចិនមកកម្ពុជា អាចបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានលើការគ្រប់គ្រងខ្ទង់ចំណាយរដ្ឋ ដោយហេតុប្រទេសកុម្មុយនិស្តចិន មិនបានភ្ជាប់ អ្វីដែលគេហៅថា តម្លាភាព និងគណនេយ្យចំពោះជំនួយលុយកាក់របស់ខ្លួននោះឡើយ។ មេដឹកនាំអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលរូបនេះនិយាយថាការណ៍នេះ គឺ ផ្ទុយពីការចង់បានរបស់ប្រទេសនៅលោកខាងលិច ដែលដើរតាមប្រព័ន្ធនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ព្រាប កុល បានថ្លែងបន្តថា៖
«អ្វីដែលយើងសង្កេតឃើញ គឺយើងឃើញសក្តានុពល ដែលចិនផ្តល់ជំនួយមកកម្ពុជា ដោយគ្មានភ្ជាប់ជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌ ឬក៏គ្មានភ្ជាប់ជាមួយនឹងតម្រូវការជាក់លាក់ នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងថវិកា ដូចនៅបស្ចិមប្រទេស វាជាចំណុចមួយដែលធ្វើឲ្យយើង មានការព្រួយបារម្ភខ្លះដែរ ដោយសារបើសិនជា មិនមានលក្ខខណ្ឌ មិនមានតម្រូវការ ការគ្រប់គ្រងថវិកា អាចនឹងមានការធូររលុង ហើយបើសិនជាមានការធូរលុង មានហានិភ័យខ្ពស់ ខុសពីម្ចាស់ជំនួយមកពីបស្ចិមលោក ឬក៏មកពីអឺរ៉ុបអីដែលគេមាន គេមានលក្ខខណ្ឌ គេមានស្តង់ដារ ហើយមានគណនេយ្យភាព តម្លាភាព។ ដូច្នេះ យើងគិតថា ជាចំណុចមួយដែលមានការព្រួយបារម្ភដែរបាទ»។
បន្ទាប់ពីលោកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានផ្តល់ការយល់ព្រមលើគម្រោងចាយវាយថវិកានេះ ក្រុមសមាជិកសភានៅរដ្ឋសភានឹងធ្វើការពិនិត្យ ដើម្បីផ្តល់ការអនុម័ត។ តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជារឿយៗ កញ្ចប់ថវិកាជាតិ ត្រូវបានអនុម័ត ដោយឯកបក្ស គឺមានតែតំណាងរាស្ត្រមកគណបក្សកាន់អំណាច ខណៈដែលគណបក្សប្រឆាំងបានពហិការមិនចូលប្រជុំសភា ក្នុងពេលប្រទេសកម្ពុជា ជួបនឹងទំនាស់ និងវិបត្តិខាងនយោបាយ ដែលត្រូវគេដឹងថា បានរាំងខ្ទប់មិនឲ្យការសន្ទនានៅក្នុងសភា៕
