តំបន់អាស៊ី ដែលមានមនុស្សរស់នៅសរុបជាង ៤ពាន់លាននាក់ នឹងប្រឈមផលប៉ះពាល់កាន់តែច្រើនឡើង ដែលបណ្តាលមកពីបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ រួមមានទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត គ្រោះរញ្ជួយដី និងព្យុះទីហ្វុងជាដើម។ អ្នកជំនាញអន្តរជាតិបានបង្ហាញក្តីបារម្ភរបស់ពួកគេយ៉ាងដូច្នេះ នៅក្នុងវេទិកាពិភាក្សាមួយស្តីអំពីបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅតំបន់អាស៊ី នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ។
ពួកគេបានសង្កត់ធ្ងន់ថា គ្រោះធម្មជាតិដែលបង្កឡើងដោយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នឹងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតមនុស្សរាប់លាននាក់ របបស្បៀងអាហារ ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម និងការធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងតំបន់នេះ។
លោកស្រី Fekitameoloa Katoa តំណាងជាន់ខ្ពស់នៃបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ប្រទេសតំបន់កោះតូចៗ និងប្រទេសដីកោះ ប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ បានក្រើនរំឭកថា «វាយឺតពេលយូរមកហើយ» ដែលពិភពលោកត្រូវតែធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីទប់ទល់នឹងបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ជាពិសេសក្នុងចំណោមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍នៅតំបន់អាស៊ី ដែលខ្វះខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមត្ថភាពស្ថាប័ន ក្នុងការទប់ស្កាត់និងសង្គ្រោះពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដោយសារបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា យើងកាន់តែអស់ពេលវេលាក្នុងការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ។ មានភាពអាសន្នដ៏ធំមួយ ដែលពិភពលោកត្រូវលុបបំបាត់ការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ហើយត្រូវបណ្តាក់ទុនបន្ថែមទៀតក្នុងការសម្របសម្រួល ជាពិសេសនៅតាមបណ្តាប្រទេសដែលងាយនឹងរងគ្រោះថ្នាក់»។
នៅវេទិកានេះដែលរៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថាន Brookings Institution អ្នកជំនាញជាច្រើននាក់ បានយល់ស្របគ្នាថា បណ្តាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី ជាពិសេសប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មិនទាន់បានត្រៀមខ្លួនឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងទប់ទល់នឹងផលប៉ះពាល់លើមនុស្សជាតិ និងសង្គម ដោយសារតែបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅឡើយទេ។
កាលពីដើមខែធ្នូនេះ ព្យុះទីហ្វុង Kammuri នៅហ្វីលីពីន បានបណ្តាលឲ្យមនុស្សប្រមាណ ៣៤ម៉ឺននាក់ ត្រូវផ្លាស់ទី និងសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ១៣នាក់។ រីឯនៅប្រទេសជប៉ុន កាលពីដើមខែតុលា ព្យុះទីហ្វុង Hagibis បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៨៨នាក់។ ហើយកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ទទួលរងគ្រោះទឹកជំនន់ ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ១៦នាក់ស្លាប់ ហើយពលរដ្ឋជាង ១ម៉ឺនគ្រួសារ ក្នុងខេត្តចំនួន១៤ ត្រូវផ្លាស់ទីពីទីកន្លែងរស់នៅរបស់ពួកគេ។
លោកស្រី Sherri Goodman អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ប្រចាំមជ្ឈមណ្ឌល Wilson Center ដែលមានទីស្នាក់ការនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន បានអះអាងថា មនុស្ស៤នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស៥នាក់ ដែលរងគ្រោះដោយសារបញ្ហាគ្រោះធម្មជាតិ រស់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។ លោកស្រីបានបន្ថែមទៀតថា កម្ពស់ទឹកសមុទ្រនៅក្នុងតំបន់នេះ កំពុងតែកើនឡើងខ្លាំង ដែលជាបញ្ហាប្រឈមចម្បងបង្អស់មួយបង្កឲ្យមានទឹកជំនន់ និងអាកាសធាតុផ្លាស់ប្តូរខ្លាំង។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងតំបន់នេះ គ្រោះមហន្តរាយកាន់តែកើនឡើង ហើយវាបណ្តាលឲ្យមនុស្សជាច្រើនងាយរងគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារតែពួកគេត្រូវប្រឈមនឹងផលប៉ះពាល់ទាំងនោះដោយផ្ទាល់»។
អ្នកជំនាញនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គ្រោះធម្មជាតិដែលបង្កឡើងដោយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នឹងបង្កផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំងឡើងដល់តុល្យភាពនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីចម្រុះ ដែលបណ្តាលឲ្យមានការបាត់បង់បរិមាណត្រី ស្បៀងអាហារ កង្វះទឹកប្រើប្រាស់ និងការបាត់បង់ដីទួលសម្រាប់ទីជម្រករស់នៅរបស់មនុស្សនិងសត្វពាហនៈ ដែលនឹងបង្កឲ្យមានការធ្វើចំណាកស្រុកទ្រង់ទ្រាយធំ។
ក្រៅពីមិនទាន់ត្រៀមខ្លួនគ្រប់គ្រាន់ លោកសាស្ត្រាចារ្យ Suh-Yong Chung ផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យកូរ៉េ ឬ Korea University ថា បណ្តាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី ក៏ខ្វះសមត្ថភាពក្នុងការទប់ស្កាត់បញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យរូបនេះ បានពន្យល់ថា៖ «តំបន់អាស៊ីមានលក្ខណៈចម្រុះ ប៉ុន្តែប្រទេសជាច្រើននៅតំបន់នេះ ខ្វះសមត្ថភាព។ ពួកគេមិនមានសមត្ថភាពក្នុងការទប់ទល់នឹងហានិភ័យនេះទេ និងក្នុងការបង្កើតជាឱកាសផ្តួចផ្តើមទៅជាសេដ្ឋកិច្ចដែលផ្អែកលើកម្រិតឧស្ម័នកាបូនទាប។ ពួកគេមិនមានសមត្ថភាពបែបនេះទេ»។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ បញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានបង្កឲ្យមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៦លាននាក់នៅតំបន់អាស៊ី ត្រូវផ្លាស់ទីលំនៅ និងបានបង្កឲ្យមានការរាលត្បាតនៃជំងឺជាច្រើនផងដែរ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញដែលចូលរួមក្នុងវេទិកានេះ។
បើទោះបីជាតំបន់អាស៊ីមិនបានរៀបចំខ្លួនឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ក៏ដោយ អ្នកស្រី Mely Caballero-Anthony សាស្ត្រាចារ្យខាងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ប្រចាំសាកលវិទ្យាល័យ Nanyang Technological University នៃប្រទេសសិង្ហបុរី បានអះអាងថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើងរួមគ្នា ជាពិសេសក្នុងចំណោមប្រទេសនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដូចជាការបង្កើតឲ្យមានយន្តការអាស៊ានស្តីពីការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ឬ (ASEAN Regional Mechanism on Disaster Management)។ យន្តការនេះ គឺជាប្រព័ន្ធនីតិវិធីមួយដែលបម្រើដល់រដ្ឋជាសមាជិកក្នុងការកាត់បន្ថយការខាតបង់ដោយសារតែគ្រោះមហន្តរាយ និងក្នុងការឆ្លើយតបគ្រោះអាសន្នដោយធ្វើការរួមគ្នា។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «តំបន់នេះមិនបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចទេ ក៏ប៉ុន្តែបណ្តាប្រទេស [ក្នុងតំបន់នេះ] កំពុងព្យាយាមធ្វើកិច្ចការនានា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរួមគ្នាទាំងនោះ»។
នៅក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប្រទេសកម្ពុជា ក៏កំពុងតែរងផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំងឡើង ដោយសារបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដូចជាគ្រោះរាំងស្ងួត និងគ្រោះទឹកជំនន់ជាដើម ក៏ប៉ុន្តែ ការយល់ដឹងរបស់សាធារណជនអំពីបញ្ហានេះ នៅមានកម្រិតនៅឡើយ៕
