ប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ដែលជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជា បានជំរុញឲ្យរបបសឹកមិយ៉ាន់ម៉ាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ជាពិសេសសាស្រ្តាចារ្យជនជាតិអូស្រ្តាលីមួយរូប ដែលជាអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់មេដឹកនាំជាប់ឆ្នោត អ្នកស្រី Aung San Suu Kyi (អោងសាន ស៊ូជី) ដែលត្រូវបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ពីតំណែងជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសលោក ប្រាក់ សុខុន ដែលជាតំណាងប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន នាព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ ក្រោយពីដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលពីរថ្ងៃទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ាចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា លោក ប្រាក់ សុខុន បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំក៏បានរំឭកអំពីការស្នើសុំរបស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីកន្លងមកហើយ សុំឲ្យមានការដោះលែងអ្នកទោសបន្ថែមទៀត រួមទាំងករណីលោកសាស្រ្តាចារ្យ Sean Turner ដែលជាជនជាតិអូស្រ្តាលី ហើយដែលសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានស្នើពីមុនមកដោយផ្ទាល់ជាមួយនឹងនាយឧត្តមសេនីយ៍ Min Aung Hlaing»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពីស្ថានទូតមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំនៅកម្ពុជានោះទេ។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលធ្លាប់ជួបមេដឹកនាំយោធាក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាកាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បានអះអាងថា វិធីសាស្រ្តរឹងពេកនឹងមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាបានឡើយ បើទោះក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំ ទៅ១០ឆ្នាំទៀតក៏ដោយ។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាលោក គិន ភា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធនេះថា ការពិនិត្យពិចារណាលើការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ គឺជា«ធាតុផ្សំសំខាន់» នៅក្នុងដំណើរការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលត្រូវការការសន្ទនាផ្នែកនយោបាយស៊ីជម្រៅពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់។
លោកថ្លែងថា៖ «ដើម្បីឲ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធនោះ ដូច្នេះអ្នកដែលត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារហ្នឹង គួរតែត្រូវបានមានសេរីភាពឡើងវិញ ដើម្បីជជែកកិច្ចការជាមួយគ្នា ឈានទៅរកដំណោះស្រាយមួយ ដែលអាចទទួលយកបានពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ»។
លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញឆន្ទៈខ្ពស់នៅក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ប៉ុន្តែមិនទាន់មានវឌ្ឍនភាពគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅឡើយទេ ដោយសារតែមិនទាន់មានភាពជឿនលឿនទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទប្រាំចំណុច ជាពិសេសលើការបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រជាជននៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (Asian Vision Institute) លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន តំណាងប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ានជា «ការបើកផ្លូវមួយ» ដើម្បីស្វែងយល់បន្ថែមពីគោលជំហររបស់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយក្នុងគោលបំណងជំរុញនូវកិច្ចពិភាក្សាបន្ថែមទៀតនៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ខណៈលើកឡើងថា ការបញ្ចប់អំពើហិង្សាគឺជា ចំណោទបញ្ហាមួយដែលមិនងាយដោះស្រាយនោះទេ។
លោកបន្តថា ពាក់ព័ន្ធនឹងការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ដូចជាលោក Sean Turner គឺអាស្រ័យលើឆន្ទៈរបស់របបដឹកនាំយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ាតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ហើយទាក់ទងនឹងសាស្រ្តាចារ្យអូស្រ្តាលីហ្នឹង កម្ពុជាបានលើកតាំងពីដំណើរទស្សនកិច្ចនាយករដ្ឋមន្រ្តី តាំងពីខែមករា។ មកទល់ពេលនេះមិនទាន់មានលទ្ធផលជាក់ស្តែងនោះទេ ហើយខាងរដ្ឋាភិបាលភូមាហ្នឹងនិយាយថា កំពុងតែពិចារណាៗ។ អញ្ចឹងក្នុងន័យទូតConsidering (ពិចារណា) ហ្នឹង អាចចាត់ទុកថា Negative(អវិជ្ជមាន)វាច្រើន។ អញ្ចឹងយើងនៅតាមដានទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែង លទ្ធផលជាក់ស្តែង ហើយលទ្ធផលយ៉ាងណាហ្នឹងវាអាស្រ័យលើរបបសឹកភូមានោះទេ»។
ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននាថ្ងៃពុធនេះផងដែរ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងតំណាងប្រសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ានលោក ប្រាក់ សុខុន ក៏បានបញ្ជាក់ពីចំណុចពិភាក្សារបស់លោកជាមួយភាគីមីយ៉ាន់ម៉ា រួមមាន ការផ្តោតលើកិច្ចប្រឹងប្រែងបញ្ចប់អំពើហិង្សា ការលើកកម្ពស់ប្រតិបត្តិការមនុស្សធម៌ និងការជំរុញបន្ថែមនូវកិច្ចពិភាក្សាលើផ្នែកនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
នៅក្នុងសន្និសីទកាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ លោក ប្រាក់ សុខុន បានលើកឡើងថា នៅក្នុងជំនួបរបស់លោកជាមួយមេដឹកនាំយោធា និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា លោក Min Aung Hlaing និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់មីយ៉ាន់ម៉ាមួយចំនួនទៀតអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ច ក៏មានកិច្ចពិភាក្សាពីវិធីសាស្រ្ត ដើម្បីជំរុញការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ចំណុច ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ។
តំណាងប្រេសិតពិសេសអាស៊ានរូបនេះបន្ថែមថា អាស៊ាននឹងប្រកាន់ជំហរអនុញ្ញាតឲ្យត្រឹមតែឥស្សរជនមិនមែននយោបាយពីមីយ៉ាន់ម៉ាមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំតែប៉ុណ្ណោះ ប្រសិនបើមិនមានការជឿនលឿនលើកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុច។
កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ មេដឹកនាំអាស៊ានដែលមានទាំងមេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ បានមូលមតិគ្នាជាឯកច្ឆន្ទទៅលើ៥ចំណុច។ ទី១ បញ្ឈប់រាល់អំពើហិង្សាជាបន្ទាន់ ហើយគ្រប់ភាគីត្រូវរក្សាភាពអត់ធ្មត់ខ្ពស់បំផុត។ ទី២ កិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយការស្ថាបនារវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជន។ ទី៣ ចាត់តាំងប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ាន ដើម្បីសម្របសម្រួលកិច្ចសន្ទនា ដោយមានជំនួយពីអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន។ ទី៤ ផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌តាមរយៈមជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ាន។ ទី៥ ទស្សនកិច្ចរបស់ប្រេសិតពិសេសនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីជួបជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់៕
