ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន៖ ជាការពិបាកនឹងជឿ ក៏ប៉ុន្តែការសាកល្បងទីមួយសម្រាប់ឱ្យសមាជិកគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមក្នុងការស្វះស្វែងរកបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់គណបក្សពួកគេមានរយៈពេលមិនដល់មួយឆ្នាំទៀតផង។ ការប្រជុំជ្រើសរើសបេក្ខជនប្រធានាធិបតីនៅរដ្ឋ អាយអូវ៉ា (Iowa) នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំក្រោយ។
លោក កូស្តាស ផាណាហ្គោភូឡុស (Costas Panagopoulos) ដែលជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ ហ្វ័រដហាម (Fordham University) រំពឹងថា នឹងមានឥស្សរជនច្រើននាក់ ជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី សម្រាប់គណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមនៅឆ្នាំ២០១២។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«គ្មាននរណាម្នាក់នាំមុខគេពិតប្រាកដទេ ឬគ្មានអ្នកបន្តតំណែងច្បាស់លាស់ទេ សម្រាប់គណបក្ស ហើយជាផ្នែកមួយនៃការណ៍នេះខ្ញុំយល់ថា ពីព្រោះគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមបានធ្វើអ្វីដែលខ្ញុំហៅថា ជាការស្វែងរកទិសដៅរបស់គណបក្សក្នុងការធ្វើចលនាទៅមុខ»។
ឥស្សរជនមួយចំនួនដែលមានសក្តានុពលអាចជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់គណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយម បានទៅទស្សនារួចស្រេចហើយនូវរដ្ឋត្រូវបោះឆ្នោតដំបូងដែលមានសារៈសំខាន់នៅក្នុងដំណើរការតែងតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីដោយមានរាប់បញ្ចូលរដ្ឋ អាយអូវ៉ា (Iowa) ញូ ហ៊ែមផ៍ស្ស៊ើ (New Hampshire) សោថ ការ៉ូឡៃណា (South Carolina) និងរដ្ឋ ណេវ៉ាដា (Nevada)។
នៅពេលនេះ មិនខ្វះមនុស្សដែលអាចជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីសម្រាប់គណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងកម្មវិធី ជួបជាមួយសារព័រមាន (Meet the Press) របស់ទូរទស្សន៍ អិនប៊ីស៊ី (NBC) លោក ដ្យន បេនើរ៍ (John Boehner) ប្រធានសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមបានទទួលស្គាល់ថា នៅក្នុងដំណាក់ការដំបូងនៃការប្រកួតប្រជែងនេះ គ្មានសមាជិកណាម្នាក់នៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមមានប្រៀបច្បាស់លាស់ទេ។ លោកបន្តថា៖
«ខ្ញុំមិនដែលឃើញការប្រកួតប្រជែងចំហរទំនេរបែបនេះសម្រាប់ការតែងតាំងបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមពីមុនមកទេ។ ក៏ប៉ុន្តែយើងទាំងអស់គ្នាដឹងថា ធម្មជាតិស្អប់ភាពគ្មានអ្នកគ្រប់គ្រង»។
នៅក្នុងចំណោមអ្នកដែលត្រៀមខ្លួនចូលប្រកួតប្រជែងនេះ មានលោក មីត្ត រ៉មនីយ៍ (Mitt Romney) អតីតអភិបាលរដ្ឋ ម៉ាស្សាជូសេត្តស៍ (Massachusetts)ដែលជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងបណ្តាពួកជនដែលអាចមានសក្តានុពលជាបេក្ខជនដែលកាលពីពេលថ្មីៗនេះបាននិយាយទៅកាន់ការប្រជុំមួយនៃពួកសកម្មជនអភិរក្សនិយមក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ហើយដែលបានរិះគន់ដល់របៀបដោះស្រាយនៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់លោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ លោកថ្លែងថា៖
«ខ្ញុំនឹងមិនសុំអភ័យទោសជំនួសមុខឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកជាដាច់ខាត»។
លោក រ៉មនីយ៍ បានឋិតនៅក្រោយលោក ដ្យន ម៉ាក់ខេន (John McCain) សមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្នុងការបោះឆ្នោតដំបូងនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមកាលពីឆ្នាំ២០០៨ ហើយហាក់ដូចជាអន្ទះសាចង់ប្រកួតប្រជែងលើកទីពីរសម្រាប់តំណែងជាន់ខ្ពស់ក្នុងសេតវិមាននៅឆ្នាំក្រោយ។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក រ៉មនីយ៍ ប្រហែលមានគូប្រជែងច្រើន។ នៅក្នុងចំណោមពួកឥស្សរជនដែលគេរំពឹងថា នឹងប្រកាសអំពីគោលបំណងរបស់គេក្នុងរយៈពេលពីរ បីខែទៀតនោះ មានលោក ញូត៍ ហ្គីងរិច (Newt Gingrich) អតីតប្រធានសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិក លោក ធិម ផាឡិនធី (Tim Pawlenty) អតីតអភិបាលរដ្ឋ ម៉ូនីសូតា (Minnesota) លោក ដ្យន ធូន (John Thune) សមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំរដ្ឋ សោថ ដាកូតា (South Dakota) និងលោក រិក សានថរុម (Rick Santorum) អតីតសមាជិកព្រឹទ្ធសភាប្រចាំរដ្ឋ ភែនស៊ីលវ៉ានី (Pennsylvania)។
បញ្ហាធំមួយទាក់ទិននឹងលោកស្រី សារ៉ា ផេលីន (Sarah Palin) អតីតអភិបាលរដ្ឋ អាឡាស្កា (Alaska) ដែលជាបេក្ខនារីអនុប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមកាលពីឆ្នាំ២០០៨។ លោកស្រី ផេលីន មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងណាស់ក្នុងចំណោមពួកអភិរក្សនិយមនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយម ក៏ប៉ុន្តែលោកស្រីមានប្រជាប្រិយភាពតិចតួចណាស់ក្នុងចំណោមពួកប្រជាធិបតេយ្យ និងក្រុមអ្នកបោះឆ្នោតឯករាជ្យ។ ការណ៍នេះនាំឱ្យមានកង្វល់ដល់ពួកអ្នកយុទ្ធសាស្ត្រខ្លះ ដែលចង់ឱ្យមានបេក្ខជនម្នាក់ដែលមានការទាក់ទាញច្រើនបំផុត។
ឥស្សរជនឯទៀតៗដែលប្រហែលនឹងឈរឈ្មោះ មានរួមបញ្ចូលលោកហាលីយ៍ បារបួរ (Haley Barbour) បច្ចុប្បន្នអភិបាលរដ្ឋ មីស្ស៊ីស្ស៊ីព្ពី (Mississippi) លោក មីតច៍ ដានីញែលស៍ (Mitch Daniels) បច្ចុប្បន្នអភិបាលរដ្ឋ អ៊ីណ្ឌាណា (Indiana) លោកស្រី មីស្ស៊ែល បាចម៉ាន្ន (Michele Bachmann) សមាជិកាសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំរដ្ឋ មីនីសូតា (Minnesota) លោក ដ្យន ហាន់ត៍ស្ម៊ែន (Jon Huntsman) អតីតអភិបាលរដ្ឋ យូថា (Utah) និងលោក ម៉ៃ ហាកខាប៊ី (Mike
Huckabee) អតីតអភិបាលរដ្ឋ អាកានសាស (Arkansas)។
លោករ៉ូដស៍ ឃុក (Rhodes Cook) ដែលជាអ្នកជំនាញការខាងនយោបាយនិយាយថា នឹងមានរយៈពេលយូរសម្រាប់ឱ្យបេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមលេចមុខទ្បើង។ លោកបន្តថា៖
“លោកអ្នកធ្លាប់មានជនទាំងនេះដែលជាអ្នកនៅមុខគេនៅពេលចាប់ផ្តើមការប្រកួតប្រជែងខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយម ហើយដែលកត់សម្គាល់ការប្រកួតប្រជែងខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយម។ នៅពេលនេះលោកអ្នកគ្មានការណ៍បែបនេះទេ។ ដូចខ្ញុំបាននិយាយអញ្ចឹង វាអាចមានការធ្វើឱ្យច្រទ្បំបល់ និងប្រហែលមានភាពច្របូកច្របល់ជាងមុនក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះ»។
មនុស្សម្នាក់ដែលអាចឋិតនៅក្នុងចំណោមអ្នកទាំងនោះគឺលោក ដូណលដ៍ ត្រាំផ៍ (Donald Trump) មហាសេដ្ឋីខាងដីធ្លី និងអាគារនៅឯបូរី ញូយ៉ក។ លោកថ្លែងថា៖
«ប្រសិនបើខ្ញុំឈរឈ្មោះ ហើយប្រសិនបើខ្ញុំឈ្នះ ប្រទេសនេះនឹងត្រូវគេគោរពម្តងទៀត!»
លោក ត្រាំផ៍ ជាអ្នកធ្វើឱ្យគេភ្ញាក់ផ្អើលនៅក្នុងសន្និសីទអំពីសកម្មភាពនយោបាយរបស់ពួកអភិរក្សនិយមកាលពីពេលថ្មីៗនេះនៅក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។ លោកនិយាយថា លោកនឹងសម្រេចចិត្តថាតើឈរឈ្មោះឬមិនឈរឈ្មោះមិនឱ្យហួសពីខែមិថុនាទេ។
សមាជិកម្នាក់ទៀតនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមដែលមានប្រជាប្រិយភាពជាមួយអ្នកអភិរក្សនិយម និងសកម្មជននៃចលនា Tea Party គឺលោក គ្រិស គ្រិស្ទី (Chris Christie) អភិបាលរដ្ឋ ញូ ដ្យឺស៊ី (NewJersey)។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក គ្រិស្ទី បានធ្វើឱ្យអ្នកគាំទ្រលោកស្រងាកចិត្តពីព្រោះលោកមិនឈរឈ្មោះទេនៅឆ្នាំក្រោយ។ លោកនិយាយថា៖
«ខ្ញុំមិនមែនភ្លីភ្លើទេ។ ខ្ញុំឃើញឱកាស។ នេះមិនមែនជាហេតុផលត្រូវឈរឈ្មោះទេ។ ហើយខ្ញុំយល់ជាញឹកញយថា ព្រោះហេតុនេះហើយបានជាគេឈរឈ្មោះ។ លោកអ្នកត្រូវជឿក្នុងចិត្តរបស់លោកអ្នក ក្នុងព្រលឹងលោកអ្នក ហើយក្នុងគំនិតរបស់លោកអ្នកថា លោកអ្នកប្រុងប្រៀបហើយខ្ញុំជឿថា ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់នៅពេលនេះមិនទាន់រៀបចំខ្លួនរួចរាល់នៅទ្បើយទេ»។
លោកប្រធានាធិបតីអូបាម៉ាហាក់ដូចជាមានការគាំទ្រតិចតួចក្នុងការស្ទង់មតិក្នុងរយៈពេលភាគច្រើននៃឆ្នាំទៅមិញ ហើយការណ៍នេះបានរួមចំណែកធ្វើឱ្យពួកសាធារណរដ្ឋនិយមកើនទ្បើងក្នុងសភាក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីខែវិច្ឆិកាមុន។ ក៏ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីពេលនោះមកអត្រាគាំទ្រលោកប្រធានាធិបតីបានកើនទ្បើងហើយពួកអ្នកជំនាញការដូចជាលោកកូស្តាស នៃសាកលវិទ្យាល័យហ្វដហាម ជាដើមយល់ឃើញថា លោកអូបាម៉ាជាបេក្ខជនមានខ្លាំងជាងមុនសម្រាប់ការជាប់ឆ្នោតជាថ្មីនៅឆ្នាំក្រោយ។ លោកបន្តថា៖
«អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍សម្រាប់ខ្ញុំគឺមានការស្ទង់មតិខ្លះកាលពីពេលថ្មីៗនេះដាក់លោកអូបាម៉ាតទល់នឹងបេក្ខជនមួយចំនួននៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយម ហើយលោកអូបាម៉ាមានការគាំទ្រល្អគួរសមក្នុងការស្ទង់មតិទាំងនេះ។ ការស្ទង់មតិភាគច្រើនបង្ហាញថា លោកអូបាម៉ាមានប្រៀបលើពួកអ្នកប្រកួតប្រជែងធំៗខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមនៅពេលនេះ»។
សម្រាប់ជនជាតិអាមេរិកភាគច្រើនមិនទាន់ដល់ពេលដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំក្រោយទេ។ ក៏ប៉ុន្តែការណ៍នេះមិនបញ្ឈប់សមាជិកគណបក្សសាធារណរដ្ឋនិយមមួយចំនួនមិនឱ្យចាត់វិធានការជាផ្លូវការឆ្ពោះទៅកាន់ការប៉ុនប៉ងឱ្យបានតំណែងកំពូលក្នុងសេតវិមានក្នុងរយៈពេលបីបួនសប្តាហ៍ខាងមុខនេះទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឈឹម សុមេធ
