ក្រោយការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា លទ្ធផលបឋមបានបង្ហាញថាគណបក្សកាន់អំណាចបានឈ្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី ខណៈបក្សភ្លើងទៀនដែលដឹកនាំដោយអតីតតំណាងរាស្រ្ត និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះបានតែ៤ឃុំប៉ុណ្ណោះ។ ការណ៍នេះនាំឱ្យអ្នកវិភាគមួយចំនួនលើកឡើងថាបក្សប្រឆាំងឈ្នះតំណែងមេឃុំចៅសង្កាត់តិចបែបនេះ គឺដោយសារតែការប្រេះឆាផ្ទៃក្នុងរបស់អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលធ្លាប់មានសំឡេងគាំទ្រច្រើនកាលពីអាណត្តិមុន។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោកបណ្ឌិត មាស នី បានលើកឡើងថាការបែកបាក់គ្នាក្នុងចំណោមមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការណ៍ដែលបក្សភ្លើងទៀនទើបតែងើបឡើងវិញ ដើម្បីរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធ បានជាង៣ខែ នៅមុនការបោះឆ្នោត គឺជាហេតុផលចម្បងដែលធ្វើឱ្យបក្សមួយនេះ មិនមានការគាំទ្រច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ដូចអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១៧។
លោកថ្លែងថា៖ «មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហ្នឹងបានបែងចែកទៅជាច្រើនក្រុម ជាពិសេស គឺការចែកទៅបង្កើតគណបក្សផ្សេងៗហ្នឹងផង។ ម្យ៉ាងទៀត មន្ត្រីដែលធ្លាប់មានវោហារសព្ទពីមុន ក៏មិនបានចូលរួមឱ្យបានសស្រាក់សស្រាំដូចកាលពីសម័យសង្គ្រោះជាតិហ្នឹង»។
ស្រដៀងគ្នានេះ សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ប្រាប់វីអូអេថាជម្លោះរវាងគ្នាឯងនៃអតីតមន្ត្រីបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលម្ហនយោបាយមានភាពមិនសេរី រួមទាំងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយទៅលើបក្សប្រឆាំងមួយនេះ ជាកត្តាដែលធ្វើឱ្យពួកគេមិនទទួលបានអាសនៈច្រើន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ត្រូវបានគំរាមកំហែង ឬប្តឹងផ្តល់អ៊ីចឹង គឺបាត់ឱកាសហើយរយៈពេលនៃការឃោសនា ឬក៏ចូលរួមធ្វើសកម្មភាពនយោបាយរបស់គណបក្សភ្លើងទៀនហ្នឹង រយៈពេលខ្លីនៅក្នុងអំឡុងពេល៤ខែអ៊ីចឹង វាតិចណាស់។ វាពិបាកបញ្រ្ជាប ហើយសំឡងបែកគ្នាទៀតធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមិនជឿជាក់ទៅលើបក្សប្រឆាំងទាំងអស់ទេ។ អ្នកខ្លះមិនទៅបោះ អ្នកខ្លះអ៊ីចឹង ដូចអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា អ៊ីចឹងជាដើម»។
គណបក្សភ្លើងទៀន ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលដឹកនាំដោយលោក សម រង្ស៊ី ដែលបានច្របាច់បញ្ចូលគ្នាជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោក កឹម សុខា ដើម្បីបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១២។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយបានឈ្នះតំណែងមេឃុំចៅសង្កាត់ ប្រមាណ៥០០ និងឈ្នះអាសនៈក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ប្រមាណ៥ពាន់នៅទូទាំងប្រទេសនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៤ឆ្នាំ២០១៧។
ប៉ុន្តែសម្ព័ន្ធគណបក្សប្រឆាំងដែលមានកម្លាំងប្រកួតប្រកៀកប្រកិតគ្នាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៤។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកវិភាគមានការយល់ឃើញស្រដៀងគ្នាពាក់ព័ន្ធជាមួយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រនាឆ្នាំ២០២៣ថា បើបរិយាកាសនយោបាយ ប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន និងសេរីសម្រាប់ដំណើរការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅឆ្នាំក្រោយ គណបក្សភ្លើងទៀននឹងក្លាយទៅជាប៉ូលនយោបាយដ៏មានសក្តានុពលមួយផងដែរ។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយ និយាយថា៖«បើដំណើរការនៃការអនុវត្តនយោបាយនេះ វាប្រព្រឹត្តទៅបានស្រួល ហើយមានលម្ហបរិយាយកាសល្អនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ វាអាចភ្លើងទៀននឹងក្លាយទៅជាគណបក្សមួយដែលមានឥទ្ធិពលដែរនៅក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា»។
ប្រធានអង្គការវេទិការអនាគតដែលជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ លោក អ៊ូ វីរៈ លើកឡើងថាគណបក្សភ្លើងទៀនមិនមានក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំច្បាស់លាស់ ព្រមទាំងអវត្តមាននៃការឃោសនារកសន្លឹកឆ្នោតពីអ្នកនយោបាយល្បីៗ ដូចជាលោក សម រង្ស៊ី ជាដើម។ លោកបន្ថែមថាការបែកខ្ញែកគ្នាក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង ក៏ជាផលបច្ច័យសម្រាប់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះដែរ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនចេញទៅបោះឆ្នោត ដោយសារមិនមានគណបក្សជម្រើសដែលខ្លួនពេញចិត្ត។
លោកថ្លែងថា៖ «បែកខ្ញែក អត់មានក្បាលម៉ាស៊ីន ប្រឈមរងសម្ពាធពីតុលាការផង ពីខាងផ្នែកផ្សេងៗផង។ អ៊ីចឹងជាទូទៅ វាមានមូលហេតុច្រើន»។
សម្រាប់លោក អ៊ូ វីរៈ ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនាឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខនេះ នឹងមិនមានអ្វីផ្លាស់ប្តូរជាដុំកំភួនឡើយ បើបក្សប្រឆាំងមិនមានការបង្រួបបង្រួមគ្នា ដូចគណបក្ស សម រង្ស៊ី របស់លោក សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោក កឹម សុខា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំទាយថាប្រហែលជាមិនអាចបង្រួបង្រួមទេ ពីព្រោះថាគណបក្សប្រជាជនប្រហែលនឹងព្យាយាមទប់ស្កាត់មិនឱ្យមានការបង្រួបបង្រួមមួយណាដែលដើរគន្លងឆ្នាំ២០១៣ និង២០១៤ទៀតទេ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ជាប៉ូលនយោបាយគណបក្សលោក សម រង្ស៊ី អ៊ីចឹង នៅតែជាប៉ូលនយោបាយហ្នឹង។ សកម្មជនភាគច្រើន ថ្នាក់ដឹកនាំបន្ទាប់ពីលោក សម រង្ស៊ី ក៏នៅតែដដែល អត់មានអីប្តូរទេ។ អ៊ីចឹងជាប៉ូលនយោបាយមួយស្រដៀងៗគ្នាហ្នឹងទេ ទោះជាលោក ថាច់ សេដ្ឋា ក៏ដោយ សុន ឆ័យ ក៏ដោយ សុទ្ធតែចេញមកស្រដៀងៗគ្នាហ្នឹង អត់មានចេញអីផ្សេងទេ។ អ៊ីចឹងជាគោលនយោបាយចាស់ទាំងស្រុងទេ»។
គួរបញ្ជាក់ថាគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប) បានឲ្យដឹងថាប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៨០ភាគរយស្មើនឹងប្រមាណ៧លាន២សែននាក់ ក្នុងចំណោមអ្នកមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតប្រមាណ៩លាន២សែននាក់ បានចេញទៅបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៥នេះ។ ចំនួននេះតិចជាងកាលពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ ដែលមានប្រមាណ៩០%៕
