ខេត្ត Shandong នៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសចិន បានប្រែក្រឡាស់បទប្បញ្ញត្តិដ៏យូរលង់របស់ខ្លួនដែលរឹតត្បិតការផ្លាស់ទីលំនៅពីតំបន់ជនបទទៅកាន់ទីក្រុង ក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីបង្កើនការទិញដូរនៅក្នុងទីក្រុង និងលុបបំបាត់ការបែងចែករវាងអ្នករស់នៅទីក្រុង និងជនបទនៅក្នុងខេត្តនេះ។
ការសម្រេចរបស់ខេត្ត Shandong កាលពីថ្ងៃទី ០៤ ខែមីនា ធ្វើឱ្យខេត្តនេះក្លាយជាខេត្តទី ២ ក្នុងការអនុវត្តការផ្លាស់ប្តូរនេះ។ រដ្ឋបាលខេត្ត Jiangxi នៅភាគខាងត្បូង បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែកុម្ភៈថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានផ្លាស់ទីពីតំបន់ជនបទទៅទីក្រុងអាចទទួលបានការចុះបញ្ជីស្នាក់នៅដោយមិនមានការរឹតត្បិត។
សេចក្តីប្រកាសរបស់ខេត្ត Shandong សរសេរថា៖ «យើងនឹងលុបចោលទាំងស្រុងនូវការរឹតត្បិតការតាំងទីលំនៅនៅតំបន់ទីក្រុង»។ កាលពីមុន ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវមានលំនៅស្ថាននិងការងារស្របច្បាប់ មុននឹងមានសិទ្ធិស្នើសុំបណ្ណស្នាក់នៅក្នុងទីក្រុង។
នេះជាការផ្អាកអនុវត្តប្រព័ន្ធបណ្ណស្នាក់នៅរបស់ចិន ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាប្រព័ន្ធ «hukou» (ហ៊ូខូ) ចាប់តាំងពីពេលប្រព័ន្ធនេះត្រូវបានអនុវត្តដំបូង នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៨។
នៅក្រោមប្រព័ន្ធនេះ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបមានកំណត់ត្រាចុះបញ្ជីស្នាក់នៅ (ផ្នែកនៃបណ្ណគ្រួសារ) ដែលបញ្ជាក់ជាផ្លូវការថា ពួកគេជាប្រជាពលរដ្ឋអចិន្ត្រៃយ៍នៅតំបន់ណាមួយ។ កំណត់ត្រានេះរួមមានព័ត៌មាន ដូចជាឈ្មោះរបស់បុគ្គលនោះ ព័ត៌មានឪពុកម្តាយ ព័ត៌មានរបស់សហព័ទ្ធ និងថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត។
ឋានៈ Hukou កំណត់ពីរបៀបរស់នៅពេញមួយជីវិតរបស់បុគ្គលម្នាក់។ ឋានៈនេះកំណត់ទីកន្លែងដែលពួកគេរស់នៅ កន្លែងធ្វើការ អត្ថប្រយោជន៍សង្គមដែលពួកគេទទួលបាន និងកន្លែងដែលកូនៗរបស់ពួកគេត្រូវទៅរៀន។ ជាធម្មតា អ្នកដែលមានឋានៈ hukou ទីក្រុងទទួលបានធនធានល្អជាងអ្នកដែលស្ថិតក្នុងឋានៈ hukou ជនបទឆ្ងាយណាស់។
បើយោងតាមក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាយោបល់ New Horizons តួនាទីសំខាន់ៗចំនួន ៣ នៃប្រព័ន្ធ hukou គឺដើម្បីគ្រប់គ្រងការធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងប្រទេស គ្រប់គ្រងការបែងចែកធនធានសង្គម និងរក្សាស្ថិរភាព។
ការគ្រប់គ្រងការធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងប្រទេស គឺជាគោលបំណងសំខាន់បំផុត។ ប្រព័ន្ធនេះកម្រិតទីកន្លែងដែលបុគ្គលម្នាក់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យរស់នៅ ជាពិសេសប្រសិនបើបុគ្គលនោះបានកើតនៅក្នុងតំបន់ជនបទ។ ការព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរទៅកាន់ទីលំនៅល្អជាងមុន ឬទៅតំបន់ទីក្រុង គឺជាការពិបាកខ្លាំងបំផុត។ ដូច្នេះប្រព័ន្ធនេះបង្កើតឱ្យមានវិសមភាពជាប្រព័ន្ធ។
ក្រុមហ៊ុន New Horizon បាននិយាយនៅក្នុងការវិភាគមួយថា៖ «ប្រព័ន្ធ hukou ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាឧបករណ៍សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងភូមិសាស្ត្រ សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងសង្គម ដែលធ្វើឱ្យមានការប្រព័ន្ធបែងចែកវណ្ណៈ ហើយវាធ្វើឱ្យកសិករមិនទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍និងសិទ្ធិដូចគ្នានឹងប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ទីក្រុងនោះទេ»។
លោក Fei-Ling Wang សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកកិច្ចការអន្តរជាតិនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យារដ្ឋ Georgia និងជាអ្នកនិពន្ធនៃសៀវភៅដែលមានចំណងជើងថា «Organization Through Division and Exclusion: China’s Hukou System» បានប្រាប់ទស្សនាវដ្តីអនឡាញ Sixth Tone ថា ការសម្រេចនេះ «ជាការបោះជំហានក្នុងផ្លូវត្រឹមត្រូវ ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយការរឹតត្បិតលើការផ្លាស់ប្តូរការងារ»។
លោកបាននិយាយថា៖ «ការធ្វើបែបនេះស្របទៅនឹងនិន្នាការទូទៅនៃការរៀបចំប្រព័ន្ធ hukou ក្នុងប្រទេស ដែលបង្ហាញពីការផ្អាកការគ្រប់គ្រងលើការធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងប្រទេស និងជាកិច្ចប្រឹងប្រែងដែលត្រូវបានស្វាគមន៍មួយ ដើម្បីកាត់បន្ថយរបាំងរវាងទីក្រុង និងជនបទ យ៉ាងហោចណាស់នៅក្នុងខេត្តមួយ»។
ចំនួនប្រជាជនចិនដែលរស់នៅតាមទីក្រុង (នគរូបនីយកម្ម) មានអត្រា ៦០,៦% នៅចុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះបើយោងតាមទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរដ្ឋ Xinhua របស់ចិន។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបាននិយាយថា ការផ្អាកការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីទីកន្លែងស្នាក់នៅអាចនឹងជួយសម្រួលដល់កង្វះខាតពលកម្មនៅក្នុងទីក្រុង និងថាការហូរចូលនៃកម្មករជនបទនឹងធ្វើឱ្យមានកំណើនការទិញដូរ ជាពិសេសតាមរយៈការទិញផ្ទះសម្បែង។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្ត Jiangxi នៅមិនជឿជាក់ចំពោះការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយនេះ។ លោក Peng ដែលជាប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងខេត្ត Jiangxi និងមានឋានៈ hukou ជនបទបានប្រាប់ VOA ថា លោកមិនច្បាស់ថា ប្រជាពលរដ្ឋដូចលោកអាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍សង្គមដូចគ្នានោះទេ ទោះបីជាលោកទទួលបានបណ្ណស្នាក់នៅក្នុងទីក្រុងក្តី។
លោកបានប្រាប់ VOA ថា៖ «ក្តីបារម្ភចម្បងរបស់ខ្ញុំគឺការអប់រំរបស់កូនៗខ្ញុំ។ ធនធានសាលារៀនមិនដែលមានភាពស្មើគ្នានោះទេ រវាងអ្នកទីក្រុងនិងអ្នកជនបទ ហើយខ្ញុំមិនច្បាស់ថា ការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយនេះនឹងផ្តល់ឱ្យកូនៗខ្ញុំនូវធនធានដូចគ្នាទៅនឹងការរៀនសូត្រនៅទីនេះនោះទេ (នៅទីក្រុង)»។
អ្នកជំនួញម្នាក់ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដោយមូលហេតុសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន បានប្រាប់ VOA ថា ការលុបចោលបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីកន្លែងស្នាក់នៅ គឺជាជំហានល្អមួយ ប៉ុន្តែវាជារឿងល្អតែនៅពេលដែលអ្នកដែលផ្លាស់លំនៅទៅតំបន់មួយ ទទួលបានសេវាសុខាភិបាល សេវាអប់រំ និងអត្ថប្រយោជន៍សង្គមស្មើគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបាននិយាយថា៖ «បណ្ណ Hukou គ្រាន់តែជាក្រដាសប៉ុណ្ណោះ។ អ្វីដែលសំខាន់បំផុតគឺថា ឋានៈ hukou របស់អ្នកអាចជះឥទ្ធិពលខ្លាំងលើអត្ថប្រយោជន៍សង្គមរបស់អ្នក។ ដូច្នេះយើងត្រូវរង់ចាំមើលសិនថា តើកសិករពិតជាអាចចាប់ផ្តើមមានសិទ្ធិស្មើគ្នា និងទទួលបានធនធានដូចអ្នករស់នៅទីក្រុងដែរឬទេ ប្រសិនបើពួកគេសម្រេចផ្លាស់ប្តូរទៅតំបន់ទីក្រុង។ ប្រសិនបើអត់ទេ [ការផ្លាស់ប្តូរនេះ] គ្រាន់តែជាឆាកល្ខោនប៉ុណ្ណោះ»៕
