Sharon May អ្នក​និពន្ធ​សៀវភៅ​និយាយ​អំពី​បទពិសោធន៍​របស់​លោកស្រី​នៅ​កម្ពុជា​ និង​សៀវភៅ​ថ្មី​របស់​លោកស្រី

លោកស្រី Sharon May ជា​អ្នក​និពន្ធ និង​ការី​និពន្ធ​ជនជាតិ​អាមេរិក​ដែល​ថត​រូប​ជំរុំ​ជន​ភៀស​ខ្លួន​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៨៥។ (ផន បុប្ផា/VOA)

ឥឡូវនេះ​ លោក​ស្រី ​Sharon ​May ​កំពុង​ធ្វើ​ការ​លើ​សៀវភៅ​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​ភាគ​ច្រើន​ជា​ស្នាដៃ​របស់​យុវជន​កម្ពុជា។

កំណត់និពន្ធ៖ លោកស្រី ​Sharon ​May គឺ​ជា​អ្នក​និពន្ធ ​និង ​ការី​និពន្ធ​ជនជាតិ​អាមេរិកាំង​ដែល​ថត​រូប​ជំរុំ​ជន​ភៀស​ខ្លួន​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជាក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៨៥។ បទ​ពិសោធន៍​របស់​លោក​ស្រី​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នា​ពេល​នោះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​លោក​ស្រី​ចង​ចាំ​មិន​ភ្លេច។ ដោយ​សារ​តែ​បទ​ពិសោធន៍​នោះ លោក​ស្រីបានចង​ក្រង​សៀវភៅមួយក្បាលដែលមានចំណងជើងថា «In​ the​ Shadow ​of ​Angkor» ដែល​មាន​ន័យ​ថា​៖«នៅ​ក្នុង​ស្រមោល​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរ»។សៀវភៅ​នេះ​កើត​ឡើង​ពី​ ការ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អត្ថបទ ប្រលោមលោក​ កំណាព្យ ស្គ្រីប រឿង ខ្លីៗ​របស់​អ្នក​និពន្ធ​ល្បី​ឈ្មោះ​មួយចំនួន​ដែល​នៅ​រស់រាន​មាន​ជីវិត​ពី​សម័យ​ខ្មែរ​ក្រហម។ សៀវភៅ​នេះ​ត្រូវ​បាន​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០០៤ បន្ទាប់​ពី​អ្នក​និពន្ធ​និង ការីនិពន្ធ​រូប​នេះ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅវិញ​ទៅ​មក​រវាង​ប្រទេស​កម្ពុជា​និង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដើម្បី ចងក្រង​សៀវភៅ​នេះ។ ឥឡូវនេះ​ លោក​ស្រី​កំពុង​ធ្វើ​ការ​លើ​សៀវភៅ​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​ភាគ​ច្រើន​ជា​ស្នាដៃ​របស់​យុវជន​កម្ពុជា។ លោក​ស្រី Sharon ​Mayបាន​និយាយ​ជាមួយ​កញ្ញាផនបុប្ផា​នៃ​ VOA ​អំពី​បទពិសោធន៍​របស់​លោកស្រី​នៅ​ពេល​លោក​ស្រីនៅ​ប្រទេសកម្ពុជា​និង​អំពី​សៀវភៅ​ថ្មី​របស់​លោក​ស្រី​ដែល​លោក​ស្រី​គ្រោង​នឹង​ចេញ​ផ្សាយ​នៅ​ឆ្នាំ ​២០១៨ ខាង​មុខ​នេះ។

Your browser doesn’t support HTML5

បទសម្ភាសន៍ VOA ជាមួយ​លោក​ស្រី Sharon May អ្នក​និពន្ធ​សៀវភៅ «In​ the​ Shadow ​of ​Angkor»

តើ​លោក​ស្រី​ធ្វើ​ជា​អ្នកនិពន្ធ​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ហើយ?

ខ្ញុំ​ចាប់​ផ្តើម​សរសេរ​នៅ​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​នៅ​ជា​ក្មេង​តូច​មាន​អាយុ​ប្រហែល​ ៦​ ឆ្នាំ។ ខ្ញុំ​ចង់​ក្លាយ​ជា​អ្នក​និពន្ធ។ នោះ​ជា​ក្តី​សុបិន្ត​របស់ ​ខ្ញុំ​ ប៉ុន្តែ​វា​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មុន​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​ចាប់​ផ្តើម​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​សំណេរ​របស់​ខ្ញុំ​ ហើយ​ខ្ញុំ​នៅ​តែ​គិត​ថា​ខ្ញុំ​កំពុង​តែ​បន្ត​រៀន​សរសេរ​ត​ទៅ​ទៀត។ ខ្ញុំ​គិត​ថា​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​និពន្ធ​យើង​តែងតែ​បន្ត​រៀន​ការ​សរសេរ​សំណេរ​របស់​យើង។

នៅ​ពេល​ណា​ដែល​លោក​ស្រី​ចាប់​ផ្តើម​យក​ការ​សរសេរ​នេះ​ជា​រឿង​មួយ​ដែល​ចាំ​បាច់?

តាម​ពិត​ទៅ​ខ្ញុំ​បាន​ផ្តោត​ទៅ​លើ​ការ​សរសេរ​នេះ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​បន្ទាប់​ពី​ខ្ញុំ​បាន​ត្រឡប់​មក​ពីធ្វើ​ការងារ​នៅ​ជំរំ​ជន​ភៀស​ខ្លួន​នៅ​តាម​ព្រំដែន​កម្ពុជា​ថៃ។ ហើយ​បទ​ពិសោធន៍​ជាមួយ​ មនុស្ស​ដែល​ខ្ញុំ​ជួប​ និង​ រឿង​ដែល​ខ្ញុំ​បាន​ឮ​ បាន​ធ្វើ​អោយ​ខ្ញុំ​រំជួល​ចិត្ត​ និង ​ចាប់​អារម្មណ៍​ជា​ខ្លាំង ហើយ​ខ្ញុំ​ចង់​បង្កើត​អ្វី​មួយ​ចេញ​ពី​បទ​ពិសោធន៍​នេះ​។ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​ចាប់​ផ្តើម​សរសេរ​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​ខ្ញុំ​ត្រឡប់​មក​វិញ។ ប៉ុន្តែ​ពេល​ខ្លះ​ខ្ញុំ​សរសេរ​ ហើយ​ពេល​ខ្លះ​ទៀត​ខ្ញុំ​មិន​សរសេរ​នោះ​ទេ។ ខ្ញុំ​គិត​ថានៅ​អំឡុង​ឆ្នាំ​២០០០ ខ្ញុំ​បាន​ត្រឡប់​ទៅ​សិក្សា​ថ្នាក់​អនុបណ្ឌិត​អំពី​សិល្បៈ​និង​ការ​សរសេរ​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ កាលីហ្វញ៉ា (California)។ហើយ​បន្ទាប់​ពី​នោះ​ខ្ញុំ​បាន​ទទួល​អាហារូបករណ៍​ Wallace ​Stegner​ នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ Stanford​ ដែល​បាន​ផ្ដល់​ពេលវេលា​ដ៏​អំណោយ​ផល​ដល់​ខ្ញុំ​ដើម្បី​សរសេរ​ ដូច្នេះ​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​របស់​ខ្ញុំ​ពេល​ខ្លះ​ខ្ញុំ​សរសេរនិង​ពេល​ខ្លះ​អត់។

ហេតុអ្វី​បាន​ជា​លោក​ស្រី​សម្រេច​ចិត្ត​ធ្វើការ​នៅ​ក្នុង​ជំរំ​ជន​ភៀស​ខ្លួន​នៅ​ពេល​នោះ?

ខ្ញុំ​សិក្សា​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ដំបូង​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​របស់​ខ្ញុំ ហើយ​ខ្ញុំ​មាន​មិត្តភក្តិ​ម្នាក់​ដែល​ធ្វើការ​ក្នុង​ជំរុំ​ក្នុង​តំបន់​ Khao-I-Dang។ គាត់​បាន​សរសេរ​សំបុត្រ​ផ្ញើរ​មក​ខ្ញុំ​ដោយ​និយាយ​ថា​៖«អ្នក​គួរ​តែ​មក​នៅ​ទី​នេះ​ហើយ​ ជួប​ជាមួយ​មនុស្ស​នៅ​ទី​នេះ។ ហើយ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចង់​រៀន​អំពី​ជីវិត​មនុស្ស​បន្ថែម​ទៀត​នោះ ​អ្នក​គួរ​តែ​មក​នៅ​ទី​នេះ» ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​បាន​នៅ​ទី​នោះ​នៅ​ក្នុង​រដូវ​ក្តៅ​។ ផែនការ​របស់​ខ្ញុំ​គឺ​ទៅ​ទី​នោះ​ត្រឹម​បី​សប្តាហ៍។ ខ្ញុំ​បាន​ទទួល​កាត​ជា​អ្នក​កាសែត​ថត​រូប​ ហើយ​ខ្ញុំ​បាន​ទៅ​ជំរុំនិង​ចុង​បញ្ចប់​នៃ​ពេល​វេលា​នោះ​ខ្ញុំ​មិន​ចង់​ចាកចេញ​ពី​ទី​នោះ​ទេ។ ខ្ញុំ​ចង់​ស្នាក់​នៅ​ទី​នោះ​បន្ត ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​បាន​ទទួល​ការងារ​ធ្វើ​ជា​គ្រូ​បង្រៀន​ភាសា​អង់គ្លេស​នៅ​ជំរំ ការ​ធ្វើ​បទ​សំភាសន៍​មួយ​ចំនួន​និង​ការងារ​ជាមួយ​តន្រ្តីករ​ខ្លះ។ ខ្ញុំ​ធ្វើ​អ្វីៗ​គ្រប់​យ៉ាង​ដែល​ខ្ញុំ​អាច​ធ្វើ​បាន​ដើម្បី​ខ្ញុំអា​ច​បន្ត​នៅ​ទី​នោះ​បាន​រយៈពេល​ប្រហែល​មួយ​ឬ​ពីរ​ឆ្នាំ ​ហើយបន្ទាប់មក​ខ្ញុំ​បាន​ត្រលប់​ទៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​វិញ​និង​នៅ​ទី​បំផុត​ខ្ញុំ​បាន​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​របស់​ខ្ញុំនៅ​សាកលវិទ្យាល័យ។ ទី​បំផុត​ខ្ញុំ​ត្រឡប់​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញ​។ ពេល​នោះ​នៅ​ពេលដែល​ត្រឡប់​មក​ជំរំកម្ពុជាវិញអ្នកមិនអាចចូលទៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជាបាន​ទេ​ក្នុង​នាម​ជា​ជនជាតិ​អាមេរិកាំង។ ខ្ញុំ​បាន​ត្រឡប់​មក​វិញ​នៅ​ពេល​ក្រោយ​ទៀត។

តើ​មាន​អ្វី​ដែល​ធ្វើ​ឪ្យ​លោក​ស្រី​ចាប់​អារម្មណ៍​ខ្លាំង​ជាង​គេ​ខណៈពេល​ដែល​លោក​ស្រី​ធ្វើការ​នៅ​ជំរំ​នោះ​?

ខ្ញុំ​ប្រហែល​ជា​នឹង​ត្រូវ​សរសេរ​សៀវភៅ​មួយ​ក្បាល​ដើម្បី​រៀប​រាប់​អំពី​រឿង​នោះ។​ ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​ភាសា​ខ្មែរ​អ្នក​និយាយ​ថា «ចាប់​អា​រម្មណ៍»​ ដែល​ត្រូវ​បាន​បក​ប្រែ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​ថា​Interesting​គួរឪ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​វា​ជា​ពាក្យ​ដែល​មាន​ន័យ​ជ្រៅ​ជាង​នោះ​។ ពាក្យ​«Chap»​ មាន​ន័យ​ថា​«ចាប់​យក​»និង​« Arom​»មាន​ន័យ​ថា​អារម្មណ៍​របស់​មនុស្ស​ម្នាក់។ នោះ​ហើយ​គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​កើត​ឡើង​ចំពោះ​ខ្ញុំ។​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ធ្វើ​អោយ​ខ្ញុំ​ចាប់​អារម្មណ៍។ ខ្ញុំ​កោត​សរសើរ​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍​ថា​រំភើប​ចិត្ត​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដោយសារ​រឿង​របស់​ពួក​គាត់។ ហើយ​ខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍​ថា​មាន​រឿង​ជា​ច្រើន​ដែល​ខ្ញុំ​ត្រូវ​រៀន​ពី​ប្រជាជន​កម្ពុជា។

តើ​សៀភៅ​ «នៅ​ក្នុង​ស្រមោល​អង្គរ» In theShadowofAngkorនិយា​យអំពី​អ្វី?

អ្វី​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យខ្ញុំ​គិត​អំពី​សៀវភៅ​នេះ​គឺ​ថា​រឿង​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​រឿង​ដំបូង​របស់​ខ្ញុំ​គឺ​អំពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយក្រោយ​មក​និពន្ធនាយក​របស់​ខ្ញុំ​បាន​មក​រក​ខ្ញុំ​ហើយ​និយាយ​ថា​៖ «តើ​អ្នក​មាន​គំនិត​យ៉ាងម៉េច​អំពី​ការ​ស្វែង​រក [​អត្ថបទ]អក្សរសាស្រ្ត​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​»? ហើយ​ខ្ញុំ​បាន​ប្រាប់​គាត់​អំពី​គំនិត​របស់​ខ្ញុំ។ ហើយ​គាត់​បាន​ស្នើរ​ខ្ញុំឲ្យជួយ​កែ​សម្រួល​សៀវភៅ​មួយ​ក្បាល​អំពី​អក្សរសាស្រ្ត​កម្ពុជា​ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​ក៏​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ស្វែង​រក​អ្នក​និពន្ធ​ដែល​នៅ​រស់​រាន​មាន​ជីវិត​ពីរ​បប​ខ្មែរ​ក្រហម​និង​ស្វែង​រក​សំណេរ​ថ្មី​ៗ​ទៀត​។

ហើយ​ខ្ញុំ​ក៏​បាន​ធ្វើ​បទសម្ភាសន៍ជាមួយ​អ្នក​និពន្ធ​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​ផង​ដែរ ពី​ព្រោះ​ខ្ញុំយល់​ថា​រឿងរ៉ាវ​របស់​ពួក​គេ​សំខាន់​ណាស់ ​ដូច្នេះ​បទ​សម្ភាសន៍​របស់​ពួក​គេ​ក៏​មាន​នៅ​ក្នុង​សៀវ​ភៅ​ផង​ដែរ។ រឿង​មួយ​ទៀត​គឺ​ថា​នៅ​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​ចាប់​ផ្តើម​ធ្វើការ​លើ​សៀវភៅ​នេះគេ​ប្រាប់​ខ្ញុំ​ថា​ជនជាតិ​ខ្មែរ​មិន​ចេះ​សរសេរទេ។ អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​រក​ឃើញ​នោះ​គឺ​ថា​រឿង​នោះ​វា​មិនពិត​ទេ។ប្រជាជន​កម្ពុជា​អាច​សរសេរ​ហើយ​មាន​សហគមន៍​អ្នក​សរសេរ​ដែលលូតលាស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​មុន​ពេល​សម័យ​សង្គ្រាម។

លោក​ស្រី​កំពុង​ចងក្រង​សៀវភៅ​ថ្មី​មួយក្បាល​ទៀតមែន​ដែរ​ឬ​ទេ?

ចាស​ ជា​ការ​ពិត​ខ្ញុំ​កំពុង​តែ​ធ្វើ​រឿង​នោះ។ ដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​ខ្ញុំ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ខ្ញុំ​កំពុង​ស្វែងរក​អ្នក​និពន្ធចេញ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​ហើយ​ខ្ញុំ​មាន​គម្រោង​ចងក្រង​សៀវភៅ​ថ្មី​មួយ​ចេញ​ពី​សៀវភៅ​នេះ​ដែល​ត្រូវ​ពង្រីក​បន្ថែម​ទៀត​ហើយ​អត្ថបទ​នឹង​និយាយ​អំពី​អ្វី​ដែល​ត្រឡប់​ទៅ​ក្នុង​ពេល​អតីតកាល​ ដើម្បី​បញ្ចូល​ទាំង​អក្សរសាស្រ្ត​បុរាណ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ច្រើន​ទៀត​និង​អត្ថបទ​ខ្លះ​អំពី​បច្ចុប្បន្នភាពនេះ​ដូច្នេះ​ ក្នុង​ពេល​ឥឡូវ​នេះ​ខ្ញុំ​កំពុង​ស្វែង​រក​សំណេរ​ពី​អតីតកាល​និង​សំណេរ​ពីបច្ចុប្បន្ន​កាល​នេះ។ ហើយ​ខ្ញុំ​នឹង​ចងក្រង​សៀវភៅ​នេះ​ឲ្យ​ក្លាយជា​សៀវភៅ​ថ្មី​មួយ​ក្បាល​ និង ​ពង្រីក​សៀវភៅ​នេះ​បន្ថែម​ទៀត។

តើ​លោកស្រី​រំពឹង​ថា​សៀវភៅ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​នៅ​ពេល​ណា?

ខ្ញុំ​មាន​គម្រោង​ចំណាយ​ពេល​ធ្វើ​ការ​លើ​សៀវភៅ​នេះ​ប្រហែល​មួយ​ឆ្នាំ​ទៀត ដូច្នេះ​គឺ​វា​ឈាន​ចូល​ដល់​ឆ្នាំ​ក្រោយ។ ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​ប្រាកដ​ទេ​ថា​ពេលណា​ជា​កាល​បរិច្ឆេទ​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​សៀវភៅ​នេះ​។ ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា វា​មាន​រយៈពេល​មួយ​ឆ្នាំ​បន្ទាប់​ពី​នោះ ​ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​នឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​លើ​សៀវភៅ​នេះ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០១៧​ បន្ទាប់​មក​ខ្ញុំ​គិត​ថា​កាល​បរិច្ឆេទ​នៃ​ការ​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ប្រកាស​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨​ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​នឹង​ប្រាប់​អ្នក​ឲ្យ​អ្នក​ដឹង។

តើ​អ្នក​យល់​យ៉ាងមេ្តច​ដែរ​ចំពោះ​ទិដ្ឋភាព​អក្សរសាស្ត្រ​របស់​កម្ពុជា​?

ក្តី​សង្ឃឹម​របស់​ខ្ញុំ​គឺ​ថា​អ្នក​និពន្ធ​និង​អ្នក​អាន​របស់​កម្ពុជា​នឹង​រីកលូតលាស់​ខ្លាំង​ឡើងៗ​ហើយ​ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ​ការ​ចាប់​ផ្តើម​សហគមន៍​អ្នក​សរសេរ​ដែល​កំពុង​ត្រូវ​បាន​គេ​បង្កើត​ឡើង​នៅ​ទី​នេះ។ ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​វា​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​ដើម្បី​កសាង​សហគមន៍​អ្នក​សរសេរ​នោះ​នៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​ណា​ដែល​យើង​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​តាម​រយៈ​ការ​សន្ទនា​រវាង​អ្នក​សរសេរ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​ជាមួយ​នឹង​អ្នក​សរសេរ​ពី​ប្រទេស​ផ្សេង​ៗ​ទៀត។ ហើយ​អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ឃើញ​នោះ​គឺ​ថា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ច្រើន​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ចង់​សរសេរ​ខ្លាំង។

កំណត់​ចំណាំ​៖ បទ​សម្ភាសន៍​នេះ​ត្រូវ​បាន​កែ​សម្រួល​ដើម្បី​ឲ្យ​ងាយ​យល់។ អ្នក​សរសេរ​ដែល​ចង់​ចូល​រួម​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​របស់​លោក​ស្រី ​May ​អាច​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​អ្នក​និពន្ធ​តាម​រយៈ​អ៊ីម៉េល៖ cambodiawriting@gmail.com