ភ្នំពេញ —
ក្រុមអ្នកជំនាញការជប៉ុន បានចាប់ផ្តើមជួបជាមួយតំណាងគណបក្សជាប់ឆ្នោត គូជម្លោះគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅថ្ងៃអង្គារនេះ ដើម្បីស្វែងរកលទ្ធភាពជួយដល់ការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រធានក្រុមប្រតិភូនៃអ្នកជំនាញការជប៉ុន លោកសិនយ៉ា ម៉ូរី (Senya Mori) អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មនិងគោលនយោបាយសាធារណៈនៃទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) បានដឹកនាំក្រុមរបស់ខ្លួនជួបជាមួយក្រុមការងារកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅពេលព្រឹក និងជួបជាមួយនឹងក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅពេលរសៀល។ ជំនួបនេះធ្វើឡើងនៅតាមទីស្នាក់ការកណ្តាលនៃគណបក្សនិមួយៗ ប៉ុន្តែក្រុមប្រតិភូជប៉ុន មិនបានផ្តល់សេចក្តីអត្ថាធិប្បាយណាមួយដល់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននោះទេ។
លោកសុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមការងារកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានក្រោយពីជំនួបជាមួយក្រុមអ្នកជំនាញការជប៉ុនថា អ្នកជំនាញការទាំងដប់រូបនោះបានសាកសួរអំពីលទ្ធផលចរចានៃក្រុមការងាររបស់គណបក្សទាំងពីរ និងមូលហេតុនៃការផ្អាកដំណើរការចរចា។ ក្រៅពីនោះ ក្រុមអ្នកសិក្សាជប៉ុនក៏បានស្វែងយល់ថា តើគណបក្សជំទាស់ចង់ឲ្យភាគីជប៉ុនជួយអ្វីក្នុងកិច្ចការនេះ។
«ជជែកច្រើនដែរអំពីការចុះបញ្ជីអ្នកបោះឆ្នោត។ ដូច្នេះប្រហែលជាគេចាប់អារម្មណ៍រឿងហ្នឹងច្រើន។ ស្ថានភាពនៃការដោះស្រាយនយោបាយយ៉ាងណាក៏មានការសួរនាំផងដែរ។ គេបានសួរនាំតាំងពីតួនាទីប្រធានភូមិ។ គេឆ្ងល់ដែរថា ហេតុអ្វីបានជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងអំពីប្រធានភូមិ។ គេឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសយើងធ្វើអត្តសញ្ញាណបណ្ណយូរម្ល៉េះ»។
លោកសុន ឆ័យបន្ថែមថា ប្រតិភូជប៉ុនដែលរួមមានសាស្ត្រាចារ្យ បណ្ឌិត និងមន្ត្រីមកពីក្រសួងមហាផ្ទៃជប៉ុន និងអ្នកជំនាញការផ្នែកបោះឆ្នោត ក៏បានបង្ហាញបទពិសោធន៍និងរដ្ឋបាលទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនផងដែរ ជាពិសេសការចុះបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត។
លោកសុន ឆ័យបញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចង់ឲ្យប្រទេសជប៉ុនជួយផ្នែកកសាងបញ្ជីបោះឆ្នោតមួយសុក្រិត្យ និងជួយរៀបចំសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិដើម្បីយកគំនិតជាមូលដ្ឋានសម្រាប់កែទម្រង់បោះឆ្នោត ក៏ប៉ុន្តែមិនមានការពិភាក្សាយោងដល់ការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិនោះទេ។
ដោយឡែក លោកជាម យៀប តំណាងរាស្ដ្រនិងជាសមាជិកក្រុមការងារកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ជំនួបជាមួយប្រតិភូជប៉ុននៅរសៀលថ្ងៃអង្គារនេះប្រកបដោយលទ្ធផលជាផ្លែផ្កា។
លោកជាម យៀបឲ្យដឹងថា ប្រតិភូជប៉ុននេះបានពិភាក្សាអំពីដំណើរការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតនោះទេ។ បន្ថែមពីនោះ តំណាងរាស្ដ្រខាងគណបក្សកាន់អំណាចដដែលបញ្ជាក់ថា ប្រតិភូជប៉ុននឹងស្វែងរកជួបជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃនិងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបន្តទៀត។
«គេមានគម្រោងដើម្បីស្នើសុំជួបជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ឬនាយកដ្ឋានពាក់ព័ន្ធនឹងការងារបោះឆ្នោត ជួបជាមួយនឹងគ.ជ.ប. នៅពេលខាងមុខដើម្បីប្រមូលផ្តុំទិន្នន័យ និងសកម្មភាពនៃការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា»។
សូមបញ្ជាក់ថា បេសកកម្មនៃក្រុមអ្នកជំនាញការបោះឆ្នោតរបស់ប្រទេសជប៉ុននឹងធ្វើការសិក្សាលើលទ្ធភាពកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជារហូតដល់ថ្ងៃទី២៣ខែឧសភា។ ក្រុមការងារដែលមានសមាជិកសរុបដប់នាក់នេះនឹងជួបជាមួយប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ អង្គការអន្តរជាតិនិងសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សនយោបាយ ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងជម្លោះនៃការបោះឆ្នោត។ ហើយបេសកកម្មនេះនឹងផ្តោតលើការពិនិត្យលទ្ធភាពផ្តល់ជំនួយរបស់ប្រទេសជប៉ុនសម្រាប់ការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាផងដែរ។
បេសកកម្មរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញការជប៉ុននេះធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងជំនួបរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនស៊ីនហ្ស៊ូ អាបេ (Shinzo Abe)ជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៣៕
ប្រធានក្រុមប្រតិភូនៃអ្នកជំនាញការជប៉ុន លោកសិនយ៉ា ម៉ូរី (Senya Mori) អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មនិងគោលនយោបាយសាធារណៈនៃទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) បានដឹកនាំក្រុមរបស់ខ្លួនជួបជាមួយក្រុមការងារកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅពេលព្រឹក និងជួបជាមួយនឹងក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅពេលរសៀល។ ជំនួបនេះធ្វើឡើងនៅតាមទីស្នាក់ការកណ្តាលនៃគណបក្សនិមួយៗ ប៉ុន្តែក្រុមប្រតិភូជប៉ុន មិនបានផ្តល់សេចក្តីអត្ថាធិប្បាយណាមួយដល់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននោះទេ។
លោកសុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមការងារកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានក្រោយពីជំនួបជាមួយក្រុមអ្នកជំនាញការជប៉ុនថា អ្នកជំនាញការទាំងដប់រូបនោះបានសាកសួរអំពីលទ្ធផលចរចានៃក្រុមការងាររបស់គណបក្សទាំងពីរ និងមូលហេតុនៃការផ្អាកដំណើរការចរចា។ ក្រៅពីនោះ ក្រុមអ្នកសិក្សាជប៉ុនក៏បានស្វែងយល់ថា តើគណបក្សជំទាស់ចង់ឲ្យភាគីជប៉ុនជួយអ្វីក្នុងកិច្ចការនេះ។
«ជជែកច្រើនដែរអំពីការចុះបញ្ជីអ្នកបោះឆ្នោត។ ដូច្នេះប្រហែលជាគេចាប់អារម្មណ៍រឿងហ្នឹងច្រើន។ ស្ថានភាពនៃការដោះស្រាយនយោបាយយ៉ាងណាក៏មានការសួរនាំផងដែរ។ គេបានសួរនាំតាំងពីតួនាទីប្រធានភូមិ។ គេឆ្ងល់ដែរថា ហេតុអ្វីបានជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងអំពីប្រធានភូមិ។ គេឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសយើងធ្វើអត្តសញ្ញាណបណ្ណយូរម្ល៉េះ»។
លោកសុន ឆ័យបន្ថែមថា ប្រតិភូជប៉ុនដែលរួមមានសាស្ត្រាចារ្យ បណ្ឌិត និងមន្ត្រីមកពីក្រសួងមហាផ្ទៃជប៉ុន និងអ្នកជំនាញការផ្នែកបោះឆ្នោត ក៏បានបង្ហាញបទពិសោធន៍និងរដ្ឋបាលទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនផងដែរ ជាពិសេសការចុះបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត។
លោកសុន ឆ័យបញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិចង់ឲ្យប្រទេសជប៉ុនជួយផ្នែកកសាងបញ្ជីបោះឆ្នោតមួយសុក្រិត្យ និងជួយរៀបចំសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិដើម្បីយកគំនិតជាមូលដ្ឋានសម្រាប់កែទម្រង់បោះឆ្នោត ក៏ប៉ុន្តែមិនមានការពិភាក្សាយោងដល់ការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិនោះទេ។
ដោយឡែក លោកជាម យៀប តំណាងរាស្ដ្រនិងជាសមាជិកក្រុមការងារកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ជំនួបជាមួយប្រតិភូជប៉ុននៅរសៀលថ្ងៃអង្គារនេះប្រកបដោយលទ្ធផលជាផ្លែផ្កា។
លោកជាម យៀបឲ្យដឹងថា ប្រតិភូជប៉ុននេះបានពិភាក្សាអំពីដំណើរការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតនោះទេ។ បន្ថែមពីនោះ តំណាងរាស្ដ្រខាងគណបក្សកាន់អំណាចដដែលបញ្ជាក់ថា ប្រតិភូជប៉ុននឹងស្វែងរកជួបជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃនិងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបន្តទៀត។
«គេមានគម្រោងដើម្បីស្នើសុំជួបជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ ឬនាយកដ្ឋានពាក់ព័ន្ធនឹងការងារបោះឆ្នោត ជួបជាមួយនឹងគ.ជ.ប. នៅពេលខាងមុខដើម្បីប្រមូលផ្តុំទិន្នន័យ និងសកម្មភាពនៃការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា»។
សូមបញ្ជាក់ថា បេសកកម្មនៃក្រុមអ្នកជំនាញការបោះឆ្នោតរបស់ប្រទេសជប៉ុននឹងធ្វើការសិក្សាលើលទ្ធភាពកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជារហូតដល់ថ្ងៃទី២៣ខែឧសភា។ ក្រុមការងារដែលមានសមាជិកសរុបដប់នាក់នេះនឹងជួបជាមួយប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ អង្គការអន្តរជាតិនិងសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សនយោបាយ ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងជម្លោះនៃការបោះឆ្នោត។ ហើយបេសកកម្មនេះនឹងផ្តោតលើការពិនិត្យលទ្ធភាពផ្តល់ជំនួយរបស់ប្រទេសជប៉ុនសម្រាប់ការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាផងដែរ។
បេសកកម្មរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញការជប៉ុននេះធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងជំនួបរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនស៊ីនហ្ស៊ូ អាបេ (Shinzo Abe)ជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៣៕